حبیب الله دهقان

امروزه یکی از عوامل مهم در پیشرفت اقتصاد، دانش بنیان نمودن آن است. در راستای بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) جهت رونق تولید و اشتغال و توجه به اقتصاد مقاومتی، در پژوهش حاضر برآنیم تا میزان تأثیر حسابداری مدیریت بر اقتصاد دانش بنیان به عنوان ابزاری برای تحقق اقتصاد مقاومتی را اندازه گیری نماییم؛ از این رو تحقق اقتصاد دانش بنیان در گرو تغییر نگاه در حسابداری مدیریت می باشد. در پژوهش حاضر دارایی نامشهود به عنوان یک عامل مهم حسابداری مدیریت مورد ارزیابی قرار گرفته است و با بررسی اقتصاد دانش بنیان، میزان تأثیر دارایی نامشهود بر اقتصاد دانش بنیان مورد ارزیابی و سنجش قرار می گیرد. برای آزمون فرضیه ها، از روش پرسشنامه که مشتمل بر 38 سؤال  بوده و از جامعه آماری مشتمل بر 324 مدیر شرکت بورس اوراق بهادار ایران پاسخ های 208 مدیر به عنوان نمونه آماری برگشت داده شده و مورد استفاده قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پنج مؤلفه سرمایه نامشهود، ساختار مالکیت، شاخصه های شرکتی، شاخصه های صنعتی و واکنش تحلیل گران و مشتری ها برای دارایی نامشهود درنظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از مؤثر بودن مؤلفه های دارایی نامشهود بر اقتصاد دانش بنیان بوده است؛ به عبارتی دارایی نامشهود به عنوان یک عامل مهم حسابداری مدیریت بر اقتصاد دانش بنیان مؤثر می باشد که در نتیجه در تحقق اقتصاد مقاومتی حائز اهمیت می باشد.

در سالیان اخیر، سرمایه فکری همواره به عنوان یک منبع مهم برای سازمان به منظور توسعه و بالندگی و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار مطرح بوده است. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل داده بنیاد به دنبال طراحی الگوی مناسب برای مدیریت سرمایه فکری در ارتش ج.ا ایران است که در زمُره پژوهش های میدانی به شمار می رود و در آن پژوهشگر در قالب پرسشنامه و مصاحبه، داده های اولیه مورد نیاز را جمع آوری نموده است؛ در این راستا 36 مصاحبه با 19 نفر از استادانی که در دانشگاه های آجا، مدیریت تدریس می کنند صورت پذیرفت. در نهایت بر اساس مفاهیم مستخرج از شاخص های سرمایه فکری، مدل پارادایمی با استفاده از قضایای تئوریک ارائه گردید. در این راستا، «حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان» به عنوان شرایط علّی شناسایی شد که مولفه های آن عبارتند از: "کیفیت نیروی انسانی"، "کمیت نیروی انسانی" و "چشم اندازهای اقتصادی سازمان". همچنین در این مدل «سرمایه فکری» (طبقه محوری) و «ارتباطات سازمانی» (عوامل مداخله گر) بر استراتژی های تعامل و کنش موثر بوده اند. مولفه های بستر مدل نیز شامل "فرهنگ"، "سرمایه اجتماعی"، "زیرساخت اطلاعاتی" و "سرمایه ساختاری" می باشد. در نهایت «مزیت رقابتی» پیامد و نتیجه عواملی چون "فاکتورهای انگیزشی پایداری شغلی"، "سرمایه اجتماعی فرآیندی"، "مدیریت ریسک پدیده نوین"، "مدیریت کارا در سازمان"، "ارزش محوری و آرمان گرایی"، "پدید آوردن شناخت مطلوب از سازمان"، "توسعه سرمایه سازمانی"، "مدیرین هزینه ها"، "رضایت کارکنان" و "کارآمدسازی منابع انسانی" شناسایی گردید.

هدف مطالعه حاضر شناسایی و اولویت بندی نوع تهدیدات درصحنه جنگ های آینده می باشد. بدین منظور با بررسی ادبیات تحقیق و مطالعات پیشین، به طورکلی 14 عامل اولیه مربوط به نوع   تهدیدات شناسایی گردید. جهت تأیید عوامل شناسایی شده یک پرسشنامه بین کارشناسان صاحب نظران و خبرگان به تعداد 241 نفر توزیع گردید و درنهایت تعداد 230 پرسشنامه جمع آوری گردید. سپس به بررسی پایایی پرسشنامه به روش آزمون آلفای کرونباخ و روایی محتوایی به شکل کیفی و کمی با استفاده از دو ضریب نسبی روایی محتوا و شاخص روایی محتوا پرداخته شدکه نتایج، نشان دهنده ی تأیید پایایی و روایی پرسشنامه (گویه ها) بوده است. به منظور غربال نمودن عوامل کلیدی اولیه، به بررسی روایی صوری گویه های پرسشنامه پرداخته شد که درمجموع 8 عامل به عنوان عوامل مهم تر و نهایی انتخاب گردید. در ادامه نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، عوامل شناسایی شده به دو گرو نوع و ابزار دسته بندی گردیدند. در مرحله بعدی پرسشنامه مقایسات زوجی (فازی) طراحی و بین خبرگان توزیع گردید که درنهایت تعداد 15 پرسشنامه تکمیل شده گردآوری گردید. سپس، اولویت بندی عوامل مربوط به تهدیدات با دو روش AHP فازی و تاپسیس صورت پذیرفته است. در انتها نتایج فضای مجازی و جنگ نیابتی و هوش مصنوعی در تسلیحات به ترتیب در اولویت قرار گرفت که به همراه ارائه پیشنهاد های کاربردی برای جامعه موردمطالعه ارائه گردید.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل حمایت کننده تولید داخلی که در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی از منظر مقام معظم رهبری مؤثر می باشند مبتنی بر روش کیفی و با رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شده است. در این راستا به منظور گردآوری داده های مورد نیاز برای احصاء مفاهیم، مؤلفه ها و تبیین مؤلفه های تولید ملی در اندیشه های مقام معظم رهبری، از بیانات حضرت آیت الله خامنه ای طی سال های 1389 تا 1396 بهره گرفته شده است و تمامی بیانات بدون نمونه گیری در نظر گرفته شد. در ادامه با استفاده از روش داده بنیاد و بر مبنای کدگذاری باز، محوری و انتخابی، ضمن شناسایی مفاهیم، مقوله ها و ابعاد تولید داخلی از نگاه مقام معظم رهبری، به ارائه مدل مفهومی در این حوزه پرداخته شده است. در شاخصه های تولید ملی از منظر فرماندهی معظم کل قوا 39 شاخصه کلیدی احصا گشت که با استفاده از کدگذاری باز و محوری به 9 بخش ارج نهادن تولیدات داخلی، فرهنگ استفاده از تولید داخلی، توجه ویژه به بنگاه های تولیدی، تسهیل تولید ملی، ایجاد امنیت در تولید، افزایش بازدهی و رقابتی کردن تولید، بالا بردن کیفیت نیروی کار، توجه به کیفیت در تولید و حمایت های دولتی از تولید تقسیم گشتند. درنهایت چهار بُعد نقش مردمی، بنگاه های اقتصادی، دستگاه های اجرایی و دستگاه های نظارتی به عنوان عوامل اصلی در حمایت از تولید داخلی جهت تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی از منظر مقام معظم رهبری شناسایی شدند.

با توجه به گسترده شدن و پیچیده شدن جرم های دارای جنبه مالی مانند جرم پولشویی توسط مجرمان یقه سفید، نیازمند حسابداران قضایی هستیم که بتوانند تقلب را کشف کنند و نظام قضایی را در کشف و پیشگیری از جرم یاری نمایند. هدف از این پژوهش بررسی نقش حسابرس قضایی در دادرسی جرم پولشویی هستیم. این پژوهش توصیفی از نوع علی – مقایسه ای است و در این پژوهش از پرسشنامه و از روش آماری تی مستقل دو جمله ای با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گردید. جامعه ی این پژوهش شامل قضات دادگاه های شعب تهران، وکلای کانون مرکز، کارشناسان رسمی دادگستری و حسابداران رسمی تهران بود. از این میان 60 نفر به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب شدند. نتایج این پژوهش بیانگر این امر است که حسابداری قضایی در دادرسی جرم پولشویی در مقطع دکتری موثرتر از حسابداری قضایی در مقطع ارشد است. همچنین حسابداری قضایی در دادرسی جرم پولشویی با سنوات خدمتی بالا موثرتر از حسابداری قضایی با سنوت کم است. در اخر نیز مشخص گردید حسابداران قضایی در دادرسی جرم پولشویی با جنسیت مرد موثرتر از حسابداران قضایی با جنسیت زن هستند.

هر سه مفهوم اقتصاد مقاومتی، فساد اداری و انضباط مالی در راستای کاهش هزینههای غیرضروری، افزایش کارایی و خودکفایی و پرهیز از تجملگرایی و اسراف در ادارات و دستگاهها الزامی به نظر میرسد. این مقاله با هدف تبیین و تدوین نقش اقتصاد مقاومتی در جلوگیری از فساد و استقرار انضباط مالی از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به انجام رسیده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که با روش تحلیل داده بنیاد اجرا شد. در این پژوهش جامعه آماری شامل بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، در طول دوره 1394 تا 1372 بررسی شد. سرانجام با جمعبندی کلی ابعاد تحلیل داده بنیاد الگویی مشتمل بر ملزومات ذکر شده احصا شدند. در پایان نیز با استفاده از توزیع پرسشنامه و روش AHP این الزامات اولویتبندی گردیدند. نتایج نشان داد مؤلفههای شامل سیاستگذاری فرهنگی، الزامات پیشگیرانه، الزامات اجرایی، جهاد اقتصادی از تأثیرگذارترین مؤلفهها به شمار میرود.

این مقاله با هدف پاسخگویی به این سؤال صورت پذیرفته است که مؤلفه های اقتصاد مقاومتی از دیدگاه فرماندهی کل قوا چیست؟ این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش داده بنیاد انجام گرفته است. به منظور احصاء مفاهیم، مؤلفه ها و تبیین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در اندیشه های مقام معظم رهبری، جامعه آماری تحقیق، بیانات حضرت آیت اللّه خامنه ای طی سال های 1372 تا 1394 در نظر گرفته شده است. تمامی بیانات بدون نمونه گیری مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از داده های کتابخانه ای و مصاحبه حضوری با خبرگان و فرماندهان نزاجا این ویژگی ها طبقه بندی شد. مدل (الگوی) مفهومی بر اساس تحلیل ها استخراج گردید و سپس با استفاده از تمام مراحل پژوهش الگوی پارادایمی طراحی شد. در شاخصه های اقتصاد مقاومتی از منظر فرماندهی معظم کل قوا، 27 شاخص کلیدی احصا شد که عبارت اند از: دانش محوری، اصلاح الگوی مصرف، امنیت اقلام راهبردی و اساسی، کاهش وابستگی به نفت، تبلیغات، تکیه بر تولید ملی، ریشه کنی فقر، ایجاد تراز اقتصادی مثبت، حاکمیت قانون، مبارزه با رکود اقتصادی، خصوصی سازی، خودکفایی در محصولات کشاورزی، استحصال از معادن به دور از خام فروشی، فعال شدن شرکت های دانش بنیان، تنقیح قوانین اقتصادی، اعتمادبه نفس ملی، مدیریت مصرف، کاهش فاصله طبقاتی، مصرف زدگی، اسراف، نکوهش تجمل گرایی، قناعت، ارج دهی فرهنگ کار، ایجاد زنجیره تولید علم، علم گرایی، ایجاد فضای آرامش برای نخبگان، و حمایت از نخبگان.

انضباط مالی در راستای کاهش هزینه های غیر ضروری و پرهیز از تجمل گرایی و اسراف در سازمان ها و دستگاه های اداری الزامی به نظر می رسد. این مقاله با هدف تدوین ملزومات انضباط مالی صورت گرفته که بدون توجه به آن ها، فرایند انضباط مالی به نتیجه مطلوب رهنمون نخواهد شد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده که با روش تحقیق تحلیل داده بنیاد صورت پذیرفته است. بر این اساس جامعة آماری شامل بیانات مقام معظم رهبری (حفظه الله تعالی)، در طول دورة 94-1373 بررسی و 20 مؤلفه برای انضباط مالی احصاء گشت که عبارتند از: صرفه جویی، عدم افراط و تفریط، اصلاحات در دستگاه قضایی، پررنگ شدن نقش نهادهای نظارتی، هماهنگی میان سه قوه، اولویت بندی مصارف، صرف منابع مالی در تولید به جای مصرف، مبارزه با فساد مالی، انضباط اجتماعی، توکّل به خدا و داشتن شجاعت، داشتن تقوا، دوری از تجمّل گرایی و مال اندوزی، شناسایی قوّت ها و ضعف ها، برنامه ریزی، هماهنگی کارکرد با افکار و عقاید، گرفتن تصمیمات قاطع و اجرا در عمل، مدیران مؤمن و معتقد، قانون گرایی مدیران، کوچک شدن اندازة دولت، جلوگیری از شکل گیری انحصار خصوصی. با جمع بندی کلی ابعاد تحلیل داده بنیاد، الگویی مشتمل بر ملزومات انضباط مالی به دست آمد. در نهایت نیز با استفاده از توزیع پرسشنامه و روش AHP این الزامات اولویت بندی گردیدند.

منابع انسانی سازمان های نظامی در مقایسه با ابزار و تجهیزات و امکانات فیزیکی به­ویژه در کشورهایی که سازنده اقلام عمده تجهیزاتی و جنگ­ابزارهای راهبردی نیستند، حائز اهمیت فوق­العاده­ای است و این اهمیت ایجاب می­کند، فرماندهان و برنامه­ریزان ستادی نیروهای مسلح به دانش و مهارت لازم در زمینه مدیریت این منبع راهبردی مجهز باشند و در واقع کمبودهای احتمالی ابزاری را که به ناچار در چارچوب جریان های سیاسی بین­المللی قرار دارند و در صورت وجود امکانات مالی و ارتباطات سیاسی امکان تهیه آن برای همه کشورها تا حدی مقدور نیست را با عامل انسانی که برخلاف ابزارها را چندین برابر می­کند، جبران کنند. این پژوهش، کمّی و از نوع پژوهش میدانی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. جامعه آماری پژوهش، جامعه آماری مورد مطالعه افسران (افسران جزء و افسران ارشد) ستاد نزاجا هستند. نمونه آماری با روش نمونه­گیری طبقه­ای از بین جامعه انتخاب شده است. شاخص­های مطرح در قالب پرسش­نامه­ای تدوین و داده ها جمع­آوری گردیده است. نهایتاً محقق به این نتیجه رسیده است که ارزیابی سالانه بر کارآیی افسران مؤثر بوده و جهت بهبود کارآیی باید به ترتیب به عوامل قابلیت­های فردی، انگیزش، تعهد سازمانی و انضباط به عنوان عوامل مؤثر توجّه شود؛ لذا جا دارد که در مورد مدیریت این منبع راهبردی و در جهت جذب، نگهداری، آموزش و به کارگیری مؤثر آن اقداماتی شایسته انجام گیرد.