مطالب مرتبط با کلیدواژه

ارزشیابی برنامه درسی


۲۱.

نقش اعضای هیأت علمی در ارزشیابی برنامه های درسی رشته های علوم انسانی دانشگاههای برتر ایران و جهان به منظور طراحی مقیاس مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی اعضای هیأت علمی دانشگاه های برتر دولتی دانشگاه های معتبر جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه اعضای هیأت علمی در ارزشیابی برنامه های درسی دانشگاههای برتر کشور و جهان به منظور طراحی یک مقیاس ارزشیابی برنامه درسی ویژه اعضای هیأت علمی می باشد. پژوهش بصورت ترکیبی از نوع اکتشافی-متوالی در قالب ساخت ابزار می باشد. جامعه آماری شامل چهار گروه اعضای هیأت علمی و صاحبنظران برنامه ریزی درسی و دانشگاههای برتر دولتی، مسئولین مراکز مطالعات دانشگاههای برتر دولتی، مسئولین وزارت علوم و اسناد و مدارک دانشگاههای منتخب جهان بوده است. نمونه گیری بصورت هدفمند بوده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته، تحلیل مستندات و مقیاس ارزشیابی برنامه درسی محقق ساخته بوده است. روائی مصاحبه با استفاده از نظرات متخصصان و پایائی آن با استفاده از فرم تحلیل محتوا، پیاده سازی مجدد و استفاده از گروه همتا بدست آمده است. روائی مقیاس بصورت محتوائی، اعتباریابی آن از طریق ضریب لاشه و همبستگی درونی گویه ها از طریق آلفای کرونباخ برآورد شده است. یافته ها نشان داد که در دانشگاه های معتبر جهان، اعضای هیأت علمی نقش کلیدی در فرایند ارزشیابی برنامه های درسی دارند. در مقایسه با آن، در دانشگاههای ایران، ذینفعان برنامه مشارکت محدودی در ارزشیابی برنامه های درسی دارند، لکن با توجه به بسترهای فراهم شده، اعضای هیأت علمی به نسبت سایر گروههای ذینفع، مشارکت بیشتری در ارزشیابی برنامه ها دارند. پاسخگویان مواردی نظیر دعوت رسمی از اعضای هیأت علمی، اجرای ارزشیابی های سالیانه، اجرای ساز وکارهای تشویقی و برگزاری نشست های مشورتی گروههای آموزشی با استادان را از جمله راهکارهای بهبود ارزشیابی برنامه درسی می دانند. با استفاده از داده های جمع آوری شده از دانشگاههای داخل و خارج کشور، یک مقیاس هشت حیطه ای اعتباریابی شده دارای60 گویه و 6 سئوال باز، برای ارزشیابی برنامه درسی از دیدگاه اعضای هیأت علمی تدوین گردیده است.
۲۲.

الگوی سواد سنجش و ارزشیابی برنامه درسی معلمان دوره ابتدایی: فرا ترکیب براساس مدل اروین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۸۹
معلمان مهم ترین کنشگران نظام تعلیم و تربیت می باشند و برنامه درسی اصلی ترین زمینه اجرایی فعالیت های آموزشی آنان در کلاس درس است. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های الگوی سواد سنجش و ارزشیابی برنامه درسی معلمان دوره ابتدایی است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن فرا ترکیب براساس مدل اروین و همکاران(2011) است. جامعه پژوهش، متشکل از 174 مقاله علمی – پژوهشی منتشر شده در مجلات معتبر علمی است که در بازه سال های 2010 میلادی تاکنون در زمینه سواد سنجش و ارزشیابی معلمان و ارائه الگو در این زمینه بودند. نمونه پژوهش شامل 39 پژوهش است که به صورت هدفمند جمع آوری  و بر اساس پایش موضوعی داده ها انتخاب شده اند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد موردمطالعه، گردآوری شده اند: بر اساس تجزیه وتحلیل داده ها، ابعاد و مؤلفه های الگوی سواد سنجش و ارزشیابی برنامه درسی معلمان در 5 بُعد و  18 محور طبقه بندی شدند. این ابعاد شامل دانش عناصر برنامه درسی ( مشتمل بر محورهای دانش نسبت به محتوای، اهداف، رویکردهای آموزش، دانش فراگیران، فضا و مکانی برنامه، زمانی و دانش ارزشیابی آموزشی)، فرادانش (مشتمل بر محورهای دانش ادراکی و مدیریت دانش)، دانش برنامه ریزی درسی (مشتمل بر محورهای دانش طراحی و تدوین برنامه، دانش اشاعه برنامه درسی، دانش اجرایی برنامه های درسی و دانش در ارزیابی برنامه درسی)، دانش زمینه ای ( مشتمل بر محورهای دانش فرهنگی – اجتماعی، مهارت های حرفه ای – سازمانی و عوامل و شاخص های مؤثر بر ارزیابی معلم) و دانش انسان گرایانه (مشتمل بر محورهای دانش تعاملی و دانش عاطفی)است. سیاست گذاران آموزشی با در نظر گرفتن این محورها می توانند زمینه بهبود برنامه های درسی و طراحی الگوی برنامه درسی مدرسه محور برای معلمان را فراهم کنند.
۲۳.

چگونه برنامه درسی اجرا شده را ارزشیابی کنیم؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بافت آموزش ارزشیابی برنامه درسی برنامه درسی اجرا شده دوره کارشناسی تعاملات فراکلاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۳۲
پژوهش حاضر با هدف ارائه چهارچوبی برای ارزشیابی از برنامه درسی اجرا شده دوره کارشناسی انجام گرفته است. با استفاده از روش پژوهش کیفی توصیفی، تجارب و ادراکات 31 نفر (17 عضو هیئت علمی، 12 دانشجوی دوره کارشناسی، 2 کارشناس دفتر برنامه ریزی آموزش عالی) از دانشگاه های علامه طباطبایی، تهران و خوارزمی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش و دفتر برنامه ریزی آموزش عالی با روش نمونه گیری هدفمند و از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شد. تحلیل داده ها با تکیه بر رویکرد نظریه زمینهای سیستماتیک و با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی به ترتیب انجام گرفت. از یافته های به دست آمده، مقوله های «طراحی نقشه تدریس»، «اجرای تدریس و نظارت بر آن» و خرده مقوله های «انتخاب رویکرد تدریس»، «انتخاب روش تدریس»، «برنامه ریزی برای اجرای تدریس»، «ایجاد فضای عاطفی مثبت»، «تدریس»، «تعاملات بعد از کلاس»، «نظارت بر برنامه درسی تدریس شده» شناسایی شد. به طور کلی چهارچوب شناسایی شده برای ارزشیابی برنامه درسی اجرا شده، زیست-بوم این نوع از برنامه درسی را به فراسوی کلاس های درس گسترش داده و زمینه نگاه عمیق تری به کیفیت فرایندهای یادگیری-تدریس را فراهم کرده است.
۲۴.

ارزیابی کیفیت برنامه درسی رشته تکنولوژی آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفی برنامه درسی کیفیت ارزشیابی برنامه درسی تکنولوژی آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۲۱
برنامه های درسی در نظام آموزش عالی نقش تعیین کننده ای در تحقق اهداف آموزش عالی از نظر کمّی و کیفی دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت برنامه درسی رشته تکنولوژی آموزشی است. روش تحقیق مورد استفاده، کیفی از نوع پدیدارشناسی است. نمونه ها از میان اساتید، دانشجویان و دانش آموختگان این رشته در سه دانشگاه تبریز، اراک و علامه طباطبایی با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، انتخاب شد. روش اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش، مصاحبه عمیق است. نتایج به دست آمده با استفاده از الگوی ون منن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد اهداف و سرفصل های دروس این رشته نیاز به بازنگری دارند و نیز دانشکده های علوم تربیتی از نظر امکانات و تجهیزات لازم و نیروی انسانی متخصص برای اجرای اهداف ضعیف هستند. محتوای این رشته از لحاظ منطقی با یکدیگر ارتباط داشته اما از نظر به روز بودن پیشرفت نکرده است و جامعیت لازم را ندارد. و همانطور که از تجربیات دانشجویان بر می آید اساتید بیشتر از روش سخنرانی استفاده کرده و از روش های فعال تدریس کم در کلاس استفاده می کنند. 
۲۵.

بررسی نقش و جایگاه کارفرمایان در فرایند ارزشیابی برنامه های درسی دانشگاهی رشته های علوم انسانی دانشگاه های برتر کشور و جهان به منظور طراحی مقیاس مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه های برتر کشور دانشگاه های معتبر جهان علوم انسانی کارفرمایان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۱
هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش کارفرمایان در ارزشیابی برنامه های درسی دانشگاه های برتر کشور و جهان به منظور طراحی یک مقیاس ارزشیابی برنامه درسی ویژه کارفرمایان بود. روش پژوهش، ترکیبی اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی و جامعه آماری شامل شش گروه بوده است. گروه اول، اعضای هیئت علمی و صاحب نظران برنامه ریزی درسی دانشگاه های برتر، گروه دوم، مسئولان مراکز برنامه ریزی آموزشی دانشگاه های برتر، گروه سوم، مسئولان ذی ربط وزارت علوم، گروه چهارم، دانشگاه های برترجهان، گروه پنجم، مدرسان دوره کارشناسی ارشد رشته های علوم تربیتی، علوم اجتماعی، علوم اداری دانشگاه های دولتی و گروه ششم کارفرمایان بودند. ابزار گرد آوری داده ها، مصاحبه نیمه سازمان یافته، تحلیل مستندات و مقیاس محقق ساخته بوده است. یافته ها نشان داد که در دانشگاه های معتبر جهان ارتباط تنگاتنگی بین دانشگاه و کارفرما وجود دارد و کارفرمایان در تدوین برنامه های درسی، تعیین استانداردهای حرفه ای مشاغل، ارزیابی دانش و مهارت دانشجویان، اعتبارسنجی برنامه های درسی، تبیین انتظارات از دانش آموختگان، مشاوره شغلی و حتی تدریس، نقش دارند. در مقایسه با آن، در دانشگاه های برتر کشور، کارفرمایان به جز در موارد معدود، در فرایند ارزشیابی برنامه های درسی مشارکت ندارند. با استفاده از داده ها، یک مقیاس ارزشیابی برنامه درسی از دیدگاه کارفرمایان شامل 21 عبارت و 6 پرسش باز تدوین شده است.
۲۶.

برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده اخلاق اسلامی؛ ارزیابی همخوانی ها و ناهمخوانی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی برنامه درسی قصد شده برنامه درسی اجرا شده برنامه درسی کسب شده درس اخلاق اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۰
هدف: هدف محقق در این مقاله، ارزشیابی همخوانی ها و ناهمخوانی های برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده اخلاق اسلامی بود. روش: روش پژوهش حاضر، ترکیبی و جامعه آماری آن را 37 استاد و 273 دانشجو و نمونه آماری را کل اساتید(37 نفر) و 157 دانشجو تشکیل می داد که بر اساس جدول مورگان به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه اساتید و دانشجویان با 52 و 48 سؤال و پایایی 955/0 و 972/0، فرم مشاهده تدریس 47 سؤالی با پایایی940/0، آزمون 40 سؤالی ارزشیابی آموخته ها با پایایی652/0، تحلیل سرفصلها و محتوای انتخاب شده برای تدریس و مصاحبه استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آزمون تی تک گروهی در قالب نرم افزار اس.پی.اس.اس و تحلیل کیفی نشان داد: نیازهای مبنا قرارگرفته در تدوین اهداف درس تا حدودی پوشش دهنده نیازهای فردی و اجتماعی دانشجویان در یک جامعه اسلامی است. میزان همسویی بین سرفصلها با اهداف درس، نسبتاً مطلوب است. میزان همخوانی محتوای انتخاب شده اساتید با سرفصل این درس مطلوب نیست. میزان دستیابی دانشجویان، به اهداف درس اخلاق اسلامی در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری، نامطلوب است. نتیجه گیری: همخوانی بین سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده درس اخلاق اسلامی دانشگاهها، با توجه به عناصر برنامه درسی، مطلوب نیست.
۲۷.

ارائه مدل برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی سرزندگی دانش آموزان روش های آموزشی ارزشیابی برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۴۴
هدف: سرزندگی نقش مهم و موثری در بهبود و ارتقای متغیرهای روانشناختی و تحصیلی در دانش آموزان دارد. بنابراین، هدف این مطالعه، ارائه مدل برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف و روش اجرا به ترتیب کاربردی و توصیفی از نوع کمی بودند. جامعه پژوهش معلمان مقطع ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 11526 نفر بودند که تعداد 374 نفر از آنها بر اساس جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه ها به پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی (100 سوالی) پاسخ دادند که شاخص های روانسنجی آن قابل قبول بود. داده ها با روش های تحلیل عاملی اکتشافی و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS و Smart PLS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی در مقوله اصلی یعنی برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی شامل انگیزش و باور مثبت، روابط اجتماعی و اشتیاق تحصیلی، در مقوله شرایط علّی شامل اهداف آموزشی، متن کتب درسی، روش های آموزشی و ارزشیابی برنامه درسی، در مقوله شرایط زمینه ای شامل شرایط درون کلاسی و شرایط مدرسه، در مقوله شرایط مداخله گر شامل سیاست گذاری آموزشی، محیط و فرهنگ، در مقوله راهبردها شامل تمرکززدایی و زیرساخت و در مقوله پیامدها شامل اشتیاق و رفتار بود. همچنین، بار عاملی مقوله اصلی، شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها بالاتر از 50/0، میانگین واریانس استخراج شده آنها بالاتر از 70/0 و پایایی آنها با روش های آلفای کرونباخ و ترکیبی بالاتر از 80/0 برآورد شد. افزون بر آن، مدل برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی برازش مناسبی داشت و در این مدل شرایط علّی بر مقوله اصلی، مقوله اصلی، شرایط زمینه ای و شرایط مداخله گر بر راهبردها و راهبردها بر پیامدها اثر معنادار مستقیم داشت (001/0P<).نتیجه گیری: طبق نتایج این پژوهش، مدل طراحی شده برنامه درسی مبتنی بر سرزندگی در دانش آموزان مقطع ابتدایی می تواند به برنامه ریزان و متخصصان در طراحی و اجرای برنامه هایی برای بهبود سرزندگی در دانش آموزان کمک نماید.
۲۸.

همخوانی برنامه درسی قصد شده، اجراشده و کسب شده در درس انسان و محیط زیست پایه یازدهم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی برنامه درسی اجراشده برنامه درسی قصدشده برنامه درسی کسب شده درس انسان و محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۱
هدف این پژوهش ارزیابی همخوانی برنامه درسی قصد شده، اجراشده و کسب شده در درس انسان و محیط زیست پایه یازدهم بوده است. روش پژوهش ترکیبی از نوع هم زمان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پایه یازدهم در سال تحصیلی 1400- 1399 شهر قائن که تعداد آن ها 896 نفر است. در بخش کیفی قلمرو پژوهش کلیه دانش آموزان پایه یازدهم و دبیران آن ها را شامل شد. در بخش کمی بر اساس جدول مورگان تعداد 265 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. نمونه در بخش کیفی به شیوه هدفمند مبتنی بر معیار (پایه یازدهم، سابقه بیش از پنج سال) و حجم آن بر اساس اشباع نظری تعیین گردید. ابزار گردآوری داده در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. داده های گردآوری شده در بخش کمی با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار SPSS نسخه 18 و در بخش کیفی با استفاده از کدگذاری باز، انتخابی و محوری انجام شد. نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و اجراشده انطباق وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و کسب شده نیز انطباق وجود دارد. با توجه به یافته های پژوهش می توان این گونه بیان داشت که علی رغم تغییر رویکرد آموزشی از حضوری به مجازی و عدم تغییر در برنامه درسی، معلمان به عنوان مجریان برنامه درسی توانسته بودند با تلاش و کوشش در جهت انطباق برنامه درسی اجراشده و کسب شده با برنامه درسی قصد شده گام برداشته و در این مهم موفق عمل نمایند.