ایثار

فرهنگ و اجتماع امروزه به صورت پویا از طریق فضاهای کالبدی پیام رسانی شده و این فضاها نقش کنشگر را در تعاملات انسانی ایفاء می کنند. هدف این پژوهش، نیز بررسی فضایی شدن فرهنگ ایثار و شهادت در مساجد استان خراسان رضوی است. روش پژوهش پیمایش بوده که در آن با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته بسته پاسخ به گردآوری داده ها پرداخته شده است. با مروری که بر رویکرد فضایی شدن، فرهنگ فضایی شده و نظریه رسانش نوآوری و اقناع و اشاعه گردید، نقش مساجد از منظر شاخص های پیام رسانی فرهنگی فضایی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که در سطح منظرسازی به شاخص هایی همچون نصب تصاویر، پیام های هفتگی و روزانه، نصب خاطرات، دست نوشته و نصب وصیت نامه اشاره گردید که امتیازی کمتر از متوسط توسط پاسخگویان داده شده است. از سوی دیگر در بخش محتوا نیز مواردی همچون تجهیز کتابخانه، ویترین و سی دی ها و نرم افزارهای مرتبط با ایثار و شهادت نیز امتیاز کمتر داده شده و در بخش برنامه ها که شامل مواردی همچون سخنرانی، حضور خانواده های شهدا، جشن، فعالیت های کانون ها نیز کمترین امتیاز گرفته شده است. در نهایت سه شاخص پژوهش مقداری کمتر از متوسط را گرفته و این بدان معناست که مساجد استان اگرچه ظرفیت بالایی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دارند امّا از این ظرفیت غفلت شده است.

 اسلام درعین حال که دین صلح و مدارا است، دین قوّت و قدرت و جهاد نیز هست و به هیچ وجه اجازه تسلط کفار و مشرکان و ظالمان را بر مسلمانان نمی دهد و با هرگونه ستم پذیری و ذلّت، مخالف است. ازاین رو، واژه ها و مفاهیم جهاد، ایثار و شهادت در اسلام، قداست و ارزش و جایگاه خاصّی دارند. در اسلام، شهادت، مرگ سرخ مبتنی بر شناخت و آگاهی و بر مبنای آزادی و اختیار در مبارزه علیه موانع تکامل و خطوط انحرافی و طاغوتی است که مجاهد با همه منطق و شعور و بیداری خود انتخاب می کند و شهید که جان خود را در راه خدا و ارزش های متعالی و انسانی ایثار می نماید، فردی است پیوسته و باقی به حق و متنعّم از نعمات الهی ( أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ ). هدف از ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، ضمن فروزان نگه داشتن این چراغ رهایی بخش، برای هر زمانی است که دشمن آهنگ نابودی دین و ایمان و تعرض به میهن و ناموس نماید. لازمه داشتن چنین رویه ای، گسترش سیره و روش زندگی نجات بخش شهیدان و ایثارگران در جامعه است. در این مقاله پس از پژوهش در پیشینه تحقیق و بیان فرهنگ ایثار و شهادت در قرآن و سنت، به ارائه شیوه ترویج فرهنگ شهادت و کاهش موانع آن پرداخته شد.

ارزش های دفاع مقدس در جامعه اسلامی ما جزء ارزش های اجتماعی قلمداد می شوند، که به سطح ارزش های ملی مردمی رسیده اند و اینک دغدغه حفظ آنها مسأله ای اجتماعی محسوب می شود. این ارزش ها با توجه به جذابیت و عمقی که دارند می توانند در فضایی نو همراه با قالبی مناسب به عرصه گفتمان فرهنگی وارد شوند. به همین منظور نوشتار حاضر به تحلیل محتوای جلوه های ایثار در فیلم های سینمای دفاع مقدس از سال 1386-1360 می پردازد. از میان 166 فیلم سینمایی بلند اکران شده طی بازه زمانی این تحقیق، 62 فیلم به عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کمّی میزان ظهور و چگونگی تغییرات جلوه های ایثار در طی این سال ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از فزونی جلوه های انفرادی، مردانه و نام های دینی به نسبت جلوه های جمعی، زنانه و نام های غیردینی در بین کنشگران ایثارگر است. در کنش های ایثارگرانه، عمده کنش ها از جنس حضور در منطقه خطرخیز بوده است. کنش های ایثارگرانه در سینمای دفاع مقدس پس از جنگ تاحدودی به نسبت فیلم های دوران جنگ افزایش داشته است و ظهور کنش های ایثارگرانه در آن تاحدودی متفاوت از دوره جنگ بوده است.

خودگرایی روان شناختی[1] از مباحث مهم علم النفس اخلاقی و به عنوان نظریه ای در باب انگیزه های رفتار آدمی بشمار می رود. براساس این نظریه، هدف غایی تمامی رفتارهای آدمی از جمله ایثار، خوددوستی است. با توجه به اهمیت ایثار در اخلاق اسلامی در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده، جایگاه ایثار در نظریه خودگرایی روان شناختی بررسی شده و با آموزه های اخلاقی قرآن مورد ارزیابی قرار گرفته است. منحصر دانستن انگیزه های آدمی در انجام افعال، به خوددوستی و تفسیر خودخواهانه داشتن از ایثار در نظریه خودگرایی روان شناختی، از نگاه تک ساحتی به انسان و تقلیل ارزش های والای انسانی در حب ذات به معنای مادی آن در زندگی سرچشمه می گیرد در حالی که آموزه های قرآنی، منشأ وانگیزه افعال متعالی و ارزشمندی همانند ایثار را منِ ملکوتی انسان دانسته است. از نظر قرآن کریم ایثار با انگیزه وصول به کمالات متعالی و کسب رضایت حق تعالی و نائل شدن به مقام قرب الهی صورت می پذیرد نه صرفا برای آسودگی خاطر و آرامش فرد ایثارگر. [1]. Egoism.

مطالعه حاضر، نگاهی متفاوت به مفهوم همدلی به عنوان یکی از مهارت های زندگی دارد و مسیر رشد و تحول همدلی را مورد بررسی قرار داده است که این مسیر می تواند به کمال همدلی یعنی ایثار ختم شود. برای رسیدن به این هدف، دیدگاه قرآن کریم و نظرات دانشمندان علوم قرآنی و روان شناسی درباره همدلی جمع آوری گردید و با استفاده از روش تحلیل مفهومی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همدلی، با مفاهیم مواسات، جود و سخا، انفاق، احسان و ایثار در متون اسلامی ارتباط معنایی دارد. یکی از مهم ترین مفاهیم مرتبط با همدلی، ایثار است که نقطه اوج همدلی می باشد. ایثار واژه ای ارزشمند است که از همدلی سرچشمه می گیرد. برای حرکت از رفتارهای همدلانه به سمت ایثار، تربیت اسلامی، پیرایش از غفلت، آسیب های نفس و زشتی های اخلاقی، تقویت نرم دلی، به چالش کشیدن انگاره های منفی درباره ایثار، آموزش مهارت ها و صفات اخلاقیِ مرتبط با ایثار، الگوسازی، درک حقیقت پروردگار و تقویت ارتباط با خداوند پیشنهاد می گردد.

هدف اصلی طراحی پرسشنامه نزاکت ورزشی، تبدیل پاسخ ها به داده هاست که بخش مهمی از فرایند پژوهش های علمی و هنجاریابی آن برای دانشجویان است. نزاکت به معنای پذیرش احساسات دیگران به منظور برخورد مناسب و با در نظر گرفتن جوانب آن در روابط اجتماعی است. با افزایش نزاکت ورزشی در بین ورزشکاران، می توان از انحطاط فرهنگی و اخلاقی در بین گروه های مختلف ورزشی جامعه، پیشگیری کرد. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه گلستان (3951 نفر) بودند که 384 نفر نمونه تعیین (جدول کرجسی و مورگان) و برای انتخاب نمونه ها نیز از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب استفاده شد. پایایی پرسشنامه، با به کارگیری آزمون ضریب آلفای کرونباخ (84/0) و نیز روش دونیمه سازی (78/0) تأیید شد. روایی محتوایی نیز براساس ضریب توافق، 99/0 است.  در این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی، سه عامل احترام، الگوی اخلاقی و ایثار، به عنوان ابعاد اصلی مفهوم نزاکت ورزشی شناسایی شدند. پرسشنامه نزاکت ورزشی مقیاسی قابل اطمینان و معتبر است که می تواند برای ارزیابی میزان نزاکت ورزشی در میان دانشجویان به کار رود و نتایج معتبری را نشان دهد. پیشنهاد می شود که در پژوهش های آینده از این ابزار در نمونه ها و حوزه های دیگر استفاده شود.

حفظ جانِ خود و دیگران، از مهمّ ترین واجبات شرعی و بایسته های اخلاقی به شمار می آید؛ در عین حال، گاه حفظ جان دیگران منوط به اقدامات منجرّ به مرگ خویشتن خواهد بود. روایی یا ناروایی چنین اقداماتی، مورد اتّفاق فقیهان نیست و تحت عناوین «ایثار» یا «خودکشی» مورد ستایش یا نکوهش قرار گرفته اند. عمده استدلال ها در این مورد، معطوف به نسبت میان دو آیه از قرآن کریم است. ادلّه عقلی و نقلی دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفته اند. در این نوشتار، ضمن نقد استدلال های باورمندان به حرمتِ اقدامات فداکارانه، مبانی نظر دیگر مورد تقویت قرار گرفته است؛ همچنین اصلِ وجود اختلافات دامنه دار در این مسأله، مبنایی برای قائل شدن به روایی آن به دست داده است. تبیین درست مسأله یاد شده، افزون بر ردّ شائبه های پیرامون مشروعیّت اقدامات فداکارانه، الگویی تربیتی و مبتنی بر زیست اخلاق مدار را فراروی جامعه می نهد.

هدف این پژوهش تحلیل روان شناختی ایثار، از منظر منابع اسلامی است.در این پژوهش از روش تحلیل کیفی محتوای متون دینی استفاده شده و از اصل هم معنایی، چند معنایی، حوزه واژگانی و تحلیل مؤلفه ای بهره گرفته شد. واحد نمونه، آیات و روایات مرتبط با واژه ایثار بودند. داده ها با به کارگیری اصول پیش پردازش متن، ابتدا مورد تحلیل قرار گرفت و سپس با استفاده از اصل هم کنشی در بافت روان شناختی صورت بندی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد ایثار به معنای مقدم داشتن دیگری بر خود در چیزی که شخص به آن نیاز دارد، است. مؤلفه های آن عبارتند از: بی منت و بدون آزار بودن، بدون درخواست کمک گیرنده باشد، شخص یاری رساننده خود محتاج آن چیز باشد و کمک رسانی بجا باشد. در رفتارهای ایثارگرانه، افراد تحت تکفل انسان اولویت داشته و در صورت نیاز آنها، ایثار بر دیگران شایسته نیست. می توان بین ایثار و نوع دوستی، تمایز قایل شد. در واقع ایثار اخص از نوع دوستی است و چه بسا رفتاری نوع دوستی باشد ولی ایثار شمرده نشود. لازم به ذکر است که ایثار در منابع دینی به سه قسمِ ایثار در جان، ایثار در مال، ایثار در سوال کردن و  ایثار در دعا کردن تقسیم می شود.

سرمایه اجتماعی منبعی است که مردم جامعه، منافع شخصی خود را فدای منافع جمعی می کنند، سرمایه اجتماعی ثروتی بی انتهاست که حفظ و تولید آن نیاز به تحقق شرایطی دارد. یکی از این شرایط، ایثارگری اجتماعی است که نمادِ دیگردوستی و همنوع دوستی است. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ایثارگری اجتماعی بر سرمایه اجتماعی در بین شهروندان 64-16 ساله شهر یزد بود. در این پژوهش، به روش پیمایش و با نمونه گیری خوشه ای، 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که آلفای کرونباخ برای متغیر ایثارگری اجتماعی برابر 79/0 و برای سرمایه اجتماعی برابر 84/0 به دست آمد. یافته ها بیانگر آن بود که ایثارگری اجتماعی بر سرمایه اجتماعی تأثیر مستقیم و معنی داری داشت و ایثارگری اجتماعی 35 درصد از واریانس متغیر وابسته (سرمایه اجتماعی) را تبیین می کند. همچنین نتایج نشان داد که بین سن و وضعیت تأهل با ایثارگری اجتماعی رابطه معنی داری وجود داشت اما بین ایثارگری اجتماعی برحسب جنس افراد تفاوت معنی داری وجود نداشت.

در تمام جوامع بشری، ارزش هایی وجود دارد که بنیان اصلی فرهنگ آن جامعه را شکل می دهند. اهمیت و جایگاه این ارزش ها به گونه ای است که هر ملتی هویت و حیات اجتماعی و سیاسی خود را در پایبندی و احترام به آن ها انتقال کامل آن به نسل های آینده می داند. در رهیافت علمی و از منظر تئوری های علوم اجتماعی ایثار و شهادت نه یک امر صرفاً احساسی- عاطفی، بلکه رفتاری عقلانی و جزء کنش های عقلانی معطوف به ارزش تعریف می شود؛ به گونه ای که به مثابه یک نظام رفتاری و الگوی ارزشی عقلانی عملکردی، «همه جایی» و «هرزمانی» مطرح است که می تواند در خرده نظام های یک جامعه (خانواده، آموزشی و پرورشی، اقتصاد، حقوق، سیاست و...) پایه رفتار قرار گیرد و اساس انسجام وجدان جمعی جدید و ساخته ای اجتماعی جامعه جدید را تشکیل دهد؛ هدف از این مقاله تبیین جامعه شناختی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه ایرانی و شناسایی عوامل و مؤلفه های تأثیرگذار بر فرهنگ ایثار و شهادت است. این تحقیق ازنظر هدف، بنیادی و بر مبنای روش توصیفی انجام گرفته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه متأثر از عوامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تمدن است.

امروزه با توجه به گسترش حجم زیاد جنگ نرم در قالب شبیخون فرهنگی و از سوی دیگر گسترش موج بیداری اسلامی، مقاومت، ایثار و شهادت، ضرورت و اهمیت تعمیق، ترویج و حفظ فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یک فرهنگ غنی و ارزشمند اسلامی حساس تر شده است و دراین بین نقش آموزش وپرورش به عنوان بزرگ ترین نهاد تربیتی، اجتماعی، فرهنگی تأثیرگذار بعد از خانواده، در نهادینه نمودن فرهنگ ایثار و شهادت، پررنگ است. هدف پژوهش، بررسی راهکارهای نهادینه سازی در قالب (تعمیق، ترویج و تحفیظ) فرهنگ ایثار و شهادت در نظام آموزش وپرورش است. این پژوهش از نوع تحقیقات مروری و به شیوه توصیفی است و برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای استفاده شده است. در ادامه به ضرورت، شناخت و اهمیت عوامل محیطی در نهادینه نمودن فرهنگ ایثار و شهادت اشاره و به مهم ترین راهکارهای نهادینه نمودن فرهنگ ایثار و شهادت در نظام آموزش وپرورش در حیطه های تربیتی و اجتماعی نظیر وجود برنامه های مدون، غنی و سازمان دهی شده ایثار و شهادت، آگاهی بخشی و تعریف نقش سازنده معلمان و مربیان پرورشی، برپایی یادواره ها، همایش ها و اردوهای زیارتی شهدا، معرفی چهره های برتر ایثارگر و شهدای شاخص در کتب درسی، تخصیص واحدهای درسی مستقل در زمینه ایثار و شهادت، ایجاد یک سازمان مختص به ایثار و شهادت در مدارس، اطلاع رسانی و تقویت تبلیغات لازم و کافی محیطی، انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی در مورد ایثار و شهادت، استفاده از قدرت وسایل رسانه ای و ارتباطی، تأمین اعتبار و تخصیص یک بودجه مشخص سالانه برای ایثار و شهادت به مدارس، دیدار با خانواده های معظم ایثارگر و شهدا و هم افزایی و هماهنگی با دیگر نهادها و ارگان ها در مورد نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت اشاره شده است.

هدف از این پژوهش بررسی نگرش گروه های اجتماعی مختلف به فرهنگ ایثار و شهادت و راهبردهای تقویت آن می باشد. تحقیق حاضر از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان ادارات آموزش وپرورش و کلیه کارکنان اداره کل علوم پزشکی استان خراسان شمالی بوده اند که تعداد آنان 986 نفر می باشند. طبق فرمول کوکران حجم نمونه مکفی برای جامعه 277 نفر شد که این تعداد به وسیله شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق دو پرسشنامه «فرهنگ ایثار و شهادت» و «راهبردهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» بوده است. در نتایج پژوهش هشت گویه را جزو عوامل مختلف تأثیرگذار بر فرهنگ ایثار و شهادت شناسایی شد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که راهبردهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، از نظر گروه های مختلف متفاوت است و آموزش وپرورش تنها ستون ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نمی باشد و در جامعه باید از سایر نهادهای اجتماعی نیز بهره برد. تغییر نگرش افراد به مسئله ایثار و شهادت با اینکه برای آموزش وپرورش یک فرصت است، اما غفلت سایر نهادها و سازمان ها از این امر برای جامعه تبدیل به تهدید خواهد شد.

مفهوم قرآنی ایثار در مقایسه بین دو نظم اجتماعی سنتی و مدرن بیان شده از سوی چلبی، کارکردهای مختلفی دارد. ایثار در جامعه سنتی در بخش روابط مبادله نامتقارن گرم و بعد مجموعه تعاملی قرار می گیرد و کارکرد آن همان مفهوم قرآنی که حول معنای «برتری دادن» است، می باشد، اما در دستگاه مختصات نظم اجتماعی مدرن، کارکردی در سطح هنجار اخلاقی و مسئولیت در قبال جامعه و افراد در بعد هنجاری آن دارد.

با نگاهی به مقوله توسعه، می توان فرهنگ را محیط مهمی برای توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دانست که ارزش ها و هنجارهای فرهنگی با تحت تأثیر قرار دادن دیگر ابعاد توسعه، خود نیز مسیر توسعه را بهتر می پیمایند و با ارتباط شایسته با بخش های مختلف جامعه، امکان تحقق توسعه پایدار را فراهم می سازند. توسعه همه جانبه، برآیند رشد متوازن تمام عناصر جامعه است که این عناصر با کارکرد متناسب و ارتباط مؤثر با یکدیگر در جهت اهداف مادی و غیرمادی توسعه موجب رشد و تعالی جامعه می شوند. توسعه فرهنگی به دنبال تغییر در حوزه های ادراکی، شناختی، ارزشی و گرایش انسان ها در شئون فردی و اجتماعی شکل می گیرد. ایثار در مال و جان، ارزشی قابل توجه در فرهنگ ها محسوب می شود. امروزه با توجه به نقش بنیادین فرهنگ در زندگی اجتماعی انسان در حوزه توسعه، اشاعه فرهنگ ایثار در توسعه فرهنگی قابل تأمل به نظر می رسد. این پژوهش کیفی با استناد به منابع موجود، درصدد توصیف فرهنگ ایثار و نقش آن در تحقق توسعه فرهنگی صورت گرفته و نتیجه مبین آن است که فرهنگ و عناصر آن به شدت بر فرایند توسعه تأثیرگذارند و تحقق توسعه فرهنگی نیازمند رشد و گسترش فرهنگ ایثار به معنی ازخودگذشتگی در مال و جان اعضای جامعه است. ازاین رو تقویت و اشاعه فرهنگ ایثار نقش مهمی در تحقق توسعه فرهنگی جامعه دارد. تأکید بر رشد ارزش های انسانی به موازات رشد مؤلفه های مدیریتی، مالی، علمی و فنّاوری در جامعه، مسیر تحقق توسعه فرهنگی را هموارتر می سازد.

هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی چگونگی اثرگذاری شبکه های ماهواره ای فارسی زبان به ویژه شبکه «من و تو» در تضعیف روحیه ایثار و مقاومت جوانان کشور ایران است، روش مورداستفاده در این تحقیق روش ترکیبی (کمی کیفی) است که بامطالعه اسنادی، منابع کتابخانه ای، تحلیل محتوا و پیمایش با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است، پرسشنامه ها در میان 45 نفر (بر اساس مدل تمام شمار و در حد کفایت) از کارشناسان و اساتید حوزه رسانه و کارشناسان فرهنگی، اجتماعی و خبرگان توزیع شد، درنهایت داده های جمع آوری شده در نرم افزار Spss قرار داده شد و با کمک یکی از آزمون های مقدار سنجی بنام آزمون t مستقل نتیجه گیری به عمل آمد. تعداد 3 مؤلفه (سبک زندگی، هویت اسلامی و هویت ملی) و هر مؤلفه با 18 شاخص، چگونگی ارتباط شبکه ماهواره ای «من و تو» بافرهنگ ایثار و مقاومت را اثبات کرده اند. در این بین تأثیرگذارترین شاخص ها عبارت بودند از مصرف گرائی و تجمل گرائی، ترویج سکولاریسم، ترویج فرهنگ غربی و تغییر ارزش های ملی.

ایثار یکی از متعالی ترین کنش های انسانی است که در هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق، شاهد تبلور آن بودیم. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی چگونگی انعکاس ایثار در دو اثر  «باغ بلور» و «گلاب خانم» که با محوریت جنگ و درون مایه خانواده های شهدا و جانباز، نوشته شده؛ سعی دارد به این نکته حائز اهمیت دست یابد که این آثار به کدام جنبه ایثار توجه کرده و زنان در ترویج این مقوله چه جایگاهی دارند؟ یافته ها نشان می دهد که  «ایثار» و «ایثارگری» محدود به قشر و طبقه ای خاص، یا سن و سال و جنسیت نیست؛ شرایط زمانی و مکانی می تواند میزان و چگونگی ایثار را تحت الشعاع قرار دهد و شکل گیری آن در هر جامعه ای باعث مقاومت و پیروزی می گردد. هر یک از رمان های موردنظر در انعکاس مسئله ایثار به خوبی عمل کرده اند. مخملباف اثر خود را در سال های پایانی دهه شصت خلق کرده و با نگاهی واقع بینانه به جنگ، بیشتر به ایثار شهدا و خانواده هایشان و مشکلاتی که پیش رو دارند، پرداخته؛ اما فراست با نگاهی مثبت و ارزش محور، ایثار زنان را در مقابل جانبازی مردان به تصویر کشیده و به نقش آن ها در ترویج این فرهنگ اشاره کرده است. دستاورد مطالعه این آثار گسترش روحیه ایثارگری در جامعه است.   

آندره ژید (۱۸۶۹-۱۹۵۱) و نادر ابراهیمی (۱۳۱۵-۱۳۸۷) از نویسندگان شاخص معاصرند که بنا بر انگیزه های معنوی و بیان احساسات انسانی خود، در در تنگ و چهل نامه کوتاه به همسرم به عنصر عشق پرداخته اند. عشق در نوشتار این دو نویسنده به عواطف و دلبستگی محدود نمی شود و به عنوان یک موتیف اساسی در بیان نظرات و اندیشه های آن ها مطرح شده و در حقیقت ملاک سنجش خوبی ها و بدی ها شده است. این دو نویسنده میان عشق و فداکاری پیوند برقرارکرده اند که این مهم در شخصیت آلیسا در در تنگ بارزتر است.ژید در شخصیت آلیسا عشق را نوعی وابستگی معنوی نشان داده که تداوم آن را یک شادمانی فکری می داند، در حالی که ابراهیمی اعتقاد دارد پایداری آن در پیوند میان تکریم و تقوای درونی شکل می گیرد. از این منظر، در نوشته ها و نامه های شان از عشق به ایثار، همسر و وفاداری سخن رانده اند که نگرش عرفانی و در عین حال، حکیمانه آن ها با زبان مهر و محبت تداعی کننده اهمیت عشق در مناسبات اجتماعی- خانوادگی است. در این مقاله، با بررسی مولفه های عشق در نوشتار ژید و ابراهیمی، از منظر مکتب آمریکایی (قرابت ها و تضاد ها )، نشان خواهیم داد که دو نویسنده با نگرش های متفاوت نسبت به عشق در تکاپوی کشف مفهومی تازه از آن هستند.

حیات مجدد شیعه و پیروزی انقلاب اسلامی در عصر کنونی، مدیون ایثارگران و رزمندگانی است که در مکتب ایمان و قرآن و تعالیم اهل بیت: درس جهاد و شهادت را آموخته و سنگر به سنگر، بی خوف و بی پروا، عاشقانه جنگیده اند و زخم و شهادت و اسارت را به جان خریده اند. فرهنگ شهادت با ایجاد روحیه بازدارندگی و مقاومت و ایستادگی در برابر هجوم دشمنان می تواند نقش قابل ملاحظه ای در برقراری امنیت اجتماعی و ملی و همچنین حفظ تمامیت ارضی کشور داشته باشد. با توجه به تهدیداتی که همواره ازسوی دشمنان و معاندان مورد توجه کشور جمهوری اسلامی ایران بوده است، ترویج فرهنگ شهادت و شهادت طلبی در جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو بایسته است پیرامون مسئله شهادت و نقش آن در امنیت جامعه به تدقیق بحث و بررسی انجام گیرد. این نوشتار به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که فرهنگ شهادت چه نقشی در ثبات امنیت و حفظ تمامیت ارضی کشور دارد. با استفاده از روش کتابخانه ای به جمع آوری داده های مورد نیاز در این زمینه پرداخته شده و به روش تحلیل داده ها، مقاله حاضر به نگارش درآمده است.

این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیر راهکارهای مرتبط با ابعاد آموزشی، پژوهشی، فرهنگی وهنری درترویج فرهنگ ایثار و شهادت در دانشگاه از نظر دانشجومعلمان انجام شد. روش گردآوری داده ها، توصیفی– پیمایشی است و از نظر هدف چون با شناسائی میزان تاثیر راهکارها می توان نتایج را مبنای برنامه ریزی قرار داد، در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش 1678دانشجو معلم پسر و دختر شاغل به تحصیل دانشگاه فرهنگیان استان لرستان در سال تحصیلی 1400-1399 بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 317 نفر از آنان انتخاب شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته در مقیاس ۵ درجه ای لیکرت با ضریب پایایی97/0و برای تحلیل داده ها، نرم افزارspss22 بکارگرفته شد. براساس یافته ها از نظردانشجومعلمان میزان تأثیر راهکارهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در دانشگاه به ترتیب رتبه شامل راهکارهای بعد فرهنگی، آموزشی، هنری و پژوهشی می باشد. تأثیر همه راهکارها بیشتر از متوسط ارزیابی شد واز نظر دانشجو معلمان دختر و پسر و هم چنین دانشجومعلمان وابسته و غیروابسته به خانواده ایثارگران در میزان تأثیرگذاری راهکارها در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در دانشگاه تفاوت معنی دار مشاهده نشد.

فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یکی ارزش های مهم جامعه ایرانی شناخته می شود و بررسی نگرش افراد جامعه، خصوصاً نسل جوانان نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عملکردهای نهادی و رسانه ای بر نگرش دانشجویان به فرهنگ ایثار و شهادت انجام شده است. این پژوهش از نوع کمی بوده و از رویکرد پیمایش سود جسته است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی (ره) تشکیل می دهند که از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. حجم نمونه این پژوهش با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 271 نفر برآورد شده و داده های پژوهش از طریق پرسشنامه آنلاین محقق ساخته جمع آوری شده است. داده های این پژوهش با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 26 انجام شده و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار ایموس گرافیک 24 ترسیم شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بین متغیرهای عملکرد نهادی و رسانه ای و نگرش دانشجویان به سه بعد فرهنگ ایثار و شهادت رابطه معناداری وجود دارد و بیشترین همبستگی بین عملکرد نهادی و رسانه ای با بعد احساسی فرهنگ ایثار و شهادت است، همچنین آزمون رگرسیون چند متغیره نیز نشان می دهد که عملکرد نهادی با میزان 452/0 و عملکرد رسانه ای با 386/0 بر ابعاد مختلف نگرش دانشجویان بر فرهنگ ایثار و شهادت تأثیر دارد. همچنین برازش مدل معادلات ساختاری با استفاده از معیارهای مختلف مطلوب بوده و حکایت از حمایت داده های تجربی از مدل نظری پژوهش دارد.