مهندسی سیستم و بهره وری

تصمیم گیری پیرامون انتخاب تأمین کننده پایدار یک موضوع کلیدی در مدیریت زنجیره تأمین است که در سال های اخیر به یک هدف مهم برای شرکت ساپکو تبدیل شده است. مسئله انتخاب تأمین کننده به دلیل در نظر گرفتن معیارهای متعدد یک تصمیم گیری محسوب می گردد. درنتیجه می توان از برخی از پرکاربردترین رویکردهای تصمیم گیری شناخته شده در این حوزه برای حل این مسائل بکار گرفت. در این راستا با توجه به اهمیت مسئله، تحقیق حاضر سعی دارد بامطالعه برخی تکنیک های تصمیم گیری و بررسی شکاف های مطالعاتی، به ارائه یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر تحلیل پوشش داده ها و مطلوبیت تجمعی ستاره بپردازد. سیستم پشتیبان تصمیم جدید از سه گام به منظور ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان مسئله بهره می گیرد. در گام نخست شاخص ها و گزینه های تصمیم گیری، از طریق بررسی پیشینه پژوهش، مصاحبه با خبرگان و بررسی اسناد موجود در سازمان استخراج گردیدند. در گام دوم، با پیاده سازی مدل تحلیل پوشش داده ها به رتبه بندی گزینه های تصمیم گیری و مشخص نمودن واحدهای کارا پرداخته شد. درنهایت در گام سوم با پیاده سازی روش مطلوبیت تجمعی ستاره (UTASTAR)، میزان مطلوبیت واحدهای کارا شرکت ساپکو جهت انتخاب مطلوب ترین تأمین کننده مشخص گردیدند. با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می توان تأمین کنندگان شرکت ساپکو را ارزیابی و مطلوبیت سنجی نمود و با یک سیستم پشتیبان، تصمیم نتایج را با اطمینان بیشتری جهت تصمیم گیری ارائه نمود.

امروزه تأکید رشد بر سرمایه های انسانی است و اعتلای کیفیت نیروی کار یکی از راه های اساسی افزایش بهره وری است. انسان به عنوان یک محور در توسعه نقش اساسی را در تمام محورهای دیگر بازی می کند. این مؤلفه کلیدی بهره وری در حوزه شرکت های مهندسی که اصلی ترین سرمایه سازمان تلقی می شود، بیشتر حائز اهمیت است؛ زیرا خروجی فعالیت های فکری آن ها منجر به ایجاد یک خدمت مناسب و خلاقانه برای مشتری می شود. همچنین متوسط سن در ایران رو به افزایش است در حالی است که جمعیت مولد رو به کاهش است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه سن و دستمزد بر بهره وری نیروی انسانی متخصص در شرکت های مهندسی با استفاده از مدل معادلات ساختاری اجرا شد. نتایج نشان داد که میزان ضریب استاندارد اثر سن بر مؤلفه های بهره وری نیروی انسانی شامل مؤلفه ورودی 367/0- با میزان تی 348/7، پردازش با ضریب استاندارد 396/0- و میزان تی 641/6- و خروجی با ضریب استاندارد 169/0- و میزان تی 138/2 می باشد. همچنین میزان اثر سن بر سطح دستمزد با ضریب استاندارد 256/0 و میزان تی 762/4 و اثر سن بر متغیر ورودی 367/0- با میزان تی 348/7، بر پردازش با ضریب 396/0- و میزان تی 641/6 و بر خروجی با ضریب 153/0- و میزان تی 138/2 است؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت با افزایش سن و عبور از نیمه عمر کاری و در پی آن افزایش سطح دستمزد، بهره وری منابع انسانی متخصص در فعالیت های عملیاتی کاهش می یابد.

هدف پژوهش حاضر اولویت بندی عوامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال در صنعت مواد غذایی ایران است. روش تحقیق حاضر توسعه ای کاربردی است که در زمره استفاده از روش های تصمیم گیری است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تعدادی از مدیران عالی، کارشناسان مسئول فعال در حوزه زنجیره تأمین دیجیتال شرکت خوشگوار است که 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. در این پژوهش از رویکرد های دلفی فازی و روش اولویت ترتیبی (OPA) استفاده شده است. شناسایی عامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال بر اساس پیشینه پژوهش در قالب 5 معیار اصلی و 16 زیر معیار صورت گرفته است و سپس کلیه عوامل با روش دلفی فازی نهایی شده اند. سپس عوامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال توسط روش OPA اولویت بندی شده اند. با توجه به نتایج، از میان معیارهای اصلی عملکرد زنجیره تأمین با وزن 397/0 رتبه اول، قابلیت جذب با وزن 228/0 رتبه دوم و قابلیت پاسخگویی با وزن 210/0 رتبه سوم را کسب کرده است. در بین زیرمعیارها، رضایت مشتری با وزن 1767/0 رتبه اول، هزینه های عملیاتی با وزن 1060/0 رتبه دوم و آگاهی از موقعیت با وزن 1015/0 رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.

امروزه در فضای رقابتی موجود، طراحی یک برنامه استوار برای انتخاب سبد سهام، امری مهم و ضروری است. مسئله انتخاب سبد سهام یکی از مهم ترین مسائل در حوزه مالی است. بهینه سازی استوار راه حلی عمل ی ب رای مس ائلی ب ه ش مار می رود که در آن ها مقدار و توزیع پارامترها نامعلوم است. در پژوهش حاضر هدف بیشینه سازی سبد سهام استوار توزیعی بر اساس نسبت کالمار با متریک واسرشتن است که از نسبت های پاداش-ریسک است و محاسبه آن به توزیع بازده سبد سهام وابسته است. نسبت های پاداش-ریسک با در نظر گرفتن هم زمان بازده و ریسک برای سرمایه گذاران ریسک گریز اهمیت فراوانی دارد. استراتژی پژوهش برای استوارسازی پارامتر توزیع بازده، در نظر گرفتن تمام بازده هایی است که در یک همسایگی از توزیع تجربی سبد قرار دارد که برای تعیین چنین توزیع هایی از معیار متریک واسرشتن استفاده شده است. سبد نمونه ای پژوهش حاضر متشکل از 8 شاخص یا صنعت از بورس اوراق بهادار تهران با بیشترین حجم معاملاتی در بازه زمانی ابتدای 13۸۹ تا انتهای 1400 و در افق زمانی هفتگی است. داده های تست به 5 دوره تقسیم شده است و برای ارزیابی نتایج سبد استوار توزیعی در مقایسه با سبد فاقد این خاصیت از حاصل تقسیم میانگین نسبت های کالمار در 5 دوره مذکور به انحراف معیار آن ها استفاده شده است. نتایج بهینه سازی به کمک الگوریتم تجمعی ذرات نشان می دهد که سبد استوار توزیعی کالمار نسبت مذکور را به میزان 27/۱ بهبود می دهد و بعلاوه کمینه نسبت کالمار در 5 دوره در سبد استوار توزیعی نسبت به سبد فاقد این خاصیت بیشتر است.

هرساله منابع مالی عظیمی برای تعلیم وتربیت دانش آموزان مورد استفاده قرار می گیرد. ارتقای بهره وری در آموزش وپرورش نه تنها به توسعه اقتصادی اجتماعی کمک می کند، بلکه از طریق تربیت بهینه نیروی انسانی کارآمد و خلاق می تواند موجب اعتلای کشور گردد. هدف مطالعه حاضر، ارائه مدل مناسب برای ارتقای بهره وری مالی و توسعه نظام بودجه ریزی در آموزش وپرورش است. این پژوهش از نوع کیفی است که با به کارگیری نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش خبرگان آگاه به حوزه تحقیق بودند که نمونه گیری از آن ها به صورت هدفمند انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده در این پژوهش مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته بود. این پژوهش به دو بخش تفکیک شده است. در بخش اول، سعی شده است تا با استفاده از نظریه داده بنیاد، یک مدل پارادایمی جهت ارتقای بهره وری مالی و توسعه نظام بودجه ریزی در آموزش وپرورش استخراج گردد. در این مدل، شرایط عالی، زمینه ای، مداخله ای، ابعاد ارتقای بهره وری مالی و پیامدهای بهبود نظام بودجه ریزی مورد بررسی قرارگرفته و مهم ترین مفاهیم در این زمینه ها استخراج گردیده است. در بخش دوم، سعی شده است تا با استفاده از تجربیات سایر کشورها و مدل پارادایمی پژوهش، مهم ترین راهکارهای اجرایی، مبنایی و پژوهشی برای ارتقای بهره وری مالی و توسعه نظام بودجه ریزی در آموزش وپرورش استخراج گردند. بر اساس مدل پارادایمی پژوهش، اصول مهمی که برای نیل به بهره وری مالی و نظام بودجه ریزی مناسب در آموزش وپرورش ضروری به نظر می رسد، وجود برنامه ای منسجم با نظارت و ارزیابی همگن و بینش سازمانی فراتر از مأموریت، اهداف وظایف است.

این پژوهش باهدف کاربرد رویکرد کنترل بهینه در بهینه سازی سیستم های موجودی تولیدی در زنجیره تأمین انجام گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و روش پیشنهادی آن بر اساس هسته ی چندجمله ای برای مدل سازی متغیرهای حالت و توابع کنترل توسعه یافته است. به منظور دستیابی به پارامترهای وزن دهی برای هسته ی چندجمله ای، از رگرسیون بردار پشتیبان کمترین مربعات در طول فرآیند آموزش استفاده شده است. روش پیشنهادی امکان پیش بینی دقیق و کنترل مؤثر سطوح موجودی را فراهم می آورد که درنهایت منجر به کاهش هزینه ها و بهینه سازی عملیات زنجیره تأمین می شود. در این پژوهش با ارائه نمونه های آزمایشی مبتنی بر اطلاعات شرکت موردمطالعه، اثربخشی رویکرد پیشنهادی را بررسی می کند و نمودارهای سطح تولید بهینه و سطح بهینه موجودی فروشنده و خریدار را نشان می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهند که شرکت سرنگ سازی می تواند ظرفیت تولیدی خود را از طریق بهینه سازی وضعیت فعلی با رویکرد مدل سازی عددی افزایش دهد. همچنین، با استفاده از کنترل بهینه و یادگیری ماشین، شرکت مذکور می تواند موجودی، هزینه های تولید و هزینه های نگهداری و جریان تولید را بهبود بخشد به گونه ای که تولید سالانه بهینه و مطلوب باشد. این تحقیق راه حل های متعددی برای افزایش اثربخشی فرآیندهای تولید ارائه می دهد که شامل بهبود فرآیندهای عملیاتی، فناوری و تجهیزات، زمان بندی، لجستیک، آموزش کارکنان، کیفیت محصول، تعمیرات و نگهداری، جریان اطلاعات و بازخورد مشتریان می شود. علاوه بر این، این تحقیق می تواند به عنوان مرجعی برای بهبود فرآیندهای تولید در صنایع مشابه مورداستفاده قرار گیرد.