
مهندسی سیستم و بهره وری
مهندسی سیستم و بهره وری سال 2 پاییز 1401 شماره 3 (پیاپی 4) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزههای تخصصی:
در این مقاله، سیستم آب استان قم به وسیله پویاشناسی سیستم ها تحلیل و مدل سازی قرارگرفته است. مدل ارائه شده پس از اعتبارسنجی لازم برای شبیه سازی بازه 3 ساله، یعنی از سال 1390 تا سال 1402، مورداستفاده قرارگرفته است. در این مدل، منابع آب استان قم، منابع زیرزمینی، منابع انتقالی و فاضلاب تصفیه شده در نظر گرفته شده و از سوی دیگر، عناصر اصلی متقاضی آب بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی لحاظ شده است. سیستم های مدیریتی منابع آب نیز اصلاح شیوه و الگوی کشاورزی،استفاده مجدد از فاضلاب و طرح های انتقال آب خارج از حوزه آبریز در نظر گرفته شده است. اثر هر یک از این سیاست های مدیریتی، بر منابع آبی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که سناریوهای انتقال آب و تسویه فاضلاب تأثیری بر روند هدر رفت منابع آب زیرزمینی ندارد و تنها اصلاح روش های آبیاری کشاورزی می تواند در حفظ و بازسازی منابع زیرزمینی مؤثر باشد. این مدل را می توان به عنوان یک ابزار برای تحلیل سیاست ها و راهبردهای حوزه مدیریت آب در منطقه موردمطالعه استفاده کرد.
حل مسئله تخصیص قابلیت اطمینان- مازاد با استفاده از الگوریتم ترکیبی رقابت استعماری و ژنتیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قابلیت اطمینان یک مشخصه مهم در سیستم های الکتریکی و مکانیکی است. یافتن سطح بهینه قابلیت اطمینان بر اساس محدودیت های موجود در سیستم، مسئله بهینه سازی قابلیت اطمینان نامیده می شود. یکی از روش های ارتقا قابلیت اطمینان سیستم، استفاده از اجزا مازاد در سیستم است. تخصیص قابلیت اطمینان مناسب به هر یک از اجزا و استفاده از اجزا مازاد به صورت موازی در کنار اجزای اصلی سیستم تحت عنوان تخصیص قابلیت اطمینان - مازاد شناخته می شود. اثبات شده است که مسئله تخصیص مازاد یک مسئله بهینه سازی چندجمله ای غیرقطعی است و با افزایش اندازه مسئله و محدودیت ها، محاسبات به صورت نمایی افزایش می یابد. ازاین رو یافتن راه حل مناسب در این دسته مسائل اهمیت دارد.در این پژوهش مسئله تخصیص افزونگی – مازاد، در ارتقای قابلیت اطمینان سیستم های سری، سری – موازی و پل موردبررسی قرار گرفت و به منظور حل مسائل از ترکیب الگوریتم رقابت استعماری و ژنتیک استفاده شد. الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با رویکردهای پیشین عملکرد بهتری را نشان داده است. در واقع پژوهش حاضر الگوریتم و روش حل مناسبی را جهت حل مسئله بهینه سازی قابلیت اطمینان ارائه نموده است.
داده کاوی بیماران افسرده در جهت بهبود و بررسی ارتباط آن با موسیقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه جمع آوری داده های بیماری ها، به جهت شناسایی و درمان آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور کشف الگوهای پنهان در این داده ها می توان از روش های داده کاوی استفاده کرد. نتایج حاصل از داده کاوی به پزشکان کمک می کند تا بتوانند راه حل های جدیدی را برای درمان یا پیشگیری بیماری ها پیدا کنند. افسردگی ازجمله بیماری های روانی است که روزبه روز در حال گسترش است. این بیماری همراه با اختلال در خلق وخو، اندیشه و بدن ایجاد و باعث می شود فرد احساس ناراحتی و بی فایده بودن کند. هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی در جهت تشخیص میزان افسردگی بیماران افسرده و بررسی ارتباط آن با موسیقی در جهت ارائه راه حل های مفید به منظور بهبود این بیماران است. در این تحقیق 470 نفر از بیماران مبتلا به افسردگی 2 شهر تهران و کرج موردبررسی قرار گرفتند تا ارتباط بین پارامترهای سبک زندگی و موسیقی موردعلاقه آن ها با بیماری افسردگی کشف شود. بیماری های فیزیکی مختلفی می تواند منجر به افسردگی شود. ازاین رو، تعدادی از این بیماری ها در این پژوهش موردبررسی قرار گرفتند. از الگوریتم های درخت تصمیم گیر و ماشین بردار پشتیبان و برنامه رپیدماینر استفاده شد. نتایج نشان داد که موسیقی و ورزش نقش مهمی در میزان افسردگی افراد دارد و گوش کردن به موسیقی های غمگین و راک و متال می تواند به افسرده شدن فرد کمک کند.
ارزیابی میزان کل گرایی الگوهای تهیه ره نگاشت به منظور انتخاب الگوی مناسب برای ره نگاشت حوزه کسب و کار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله رویکردهای مطرح تهیه ره نگاشت با شاخص های شفافیت کل گرایی ارزیابی شده اند. نشان داده شده است که کل گرایی و در نظر گرفتن نقش همه عناصر اصلی یک حوزه کسب وکار در تهیه ره نگاشت در کاهش چالش های تهیه ره نگاشت تأثیر مستقیم دارد. ازاین رو شناخت رویکردهایی که بیشترین توجه را به شفافیت در کل گرایی دارند می تواند در انتخاب بهترین رویکرد تهیه ره نگاشت مؤثر باشد. برای این منظور ابتدا شاخص های مناسب سنجش کل گرایی در گروه کانونی استخراج شد. این شاخص ها در پنل خبرگی به آزمون روایی گذاشته شد و تأیید شد. سپس با روش تحلیل محتوا و رویکرد تطبیقی سیزده روش تهیه ره نگاشت مورد ارزیابی قرار گرفت. این ارزیابی نشان می دهد شاخص شفافیت نقش سیاست گذار در تهیه ره نگاشت همواره یک شاخص مغفول بوده است. رویکرد کاپل و رویکرد بسته توسعه فناوری با شفافیت 71 درصدی شاخص های کل گرایی مناسب ترین رویکردهای شناخته شده برای ره نگاشت حوزه کسب وکار هستند. رویکرد بهبودیافته تی پلن تنها 57% شفافیت ایجاد می کند و در تهیه ره نگاشت برای حوزه کسب وکار مناسب نیست. رویکرد ایرانی ای پلن که با هدف کاهش چالش های تهیه ره نگاشت در حوزه کسب وکار و بر اساس شفاف سازی نقش عناصر اصلی حوزه کسب وکار طراحی شده است، کامل ترین شفافیت را در شاخص های کل گرایی دارد. الگوی ای پلن تابه حال در تهیه ره نگاشت حوزه های گوناگون کسب وکار دفاعی و غیر دفاعی ازجمله ره نگاشت ترابری هوشمند جاده ای مورداستفاده قرارگرفته است و توانمندی خوبی از خود نشان داده است.
تأثیر شبکه های اجتماعی در ترویج نوآوری (مورد مطالعه: نانو فناوری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شبکه های اجتماعی مجازی با فراهم آوری محیط ارتباطات شبکه ای گسترده با بی نهایت های نامشخص، اکوسیستم جدیدی برای سازمان ها، شرکت ها و کسب و کارهای امروز , و حتی افراد آفریده اند. در سال های اخیر، شماری از شبکه های اجتماعی، ظهور پیدا کرده اند که امکان ساخت شبکه های تخصصی را در اختیار محققان قرار می دهند. بنابراین نقش بی بدیل شبکه های اجتماعی به عنوان بستری برای اشتراک دانش،نوآوری و فناوری اجتناب ناپذیر است هدف از این تحقیق تأثیر کارکردهای شبکه های اجتماعی بر مؤلفه های ترویج نوآوری است نظریه ی پایه این تحقیق نظریه ترویج نوآوری راجرز است که کارکردهای شبکه های اجتماعی بر روی آن سنجیده می شود. روش تحقیق به صورت پیمایشی است که پرسشنامه ی الکترونیکی طراحی و در بین محققین نانو و فعالین شبکه ی اجتماعی Linked in توزیع شده است، یافته های پژوهش حاکی از آن است که پنج کارکرد شبکه های اجتماعی (سواد رسانه ای،روابط اجتماعی،رفاه فردی،هویت فردی و حس تعلق)بر مؤلفه های ترویج نوآوری تأثیرگذار هستند.کلمات کلیدی:شبکه های اجتماعی،رسانه های اجتماعی، ترویج نوآوری،تئوری نوآوری راجرز،نانوتکنولوژی.
پیش بینی قیمت جهانی سنگ آهن با استفاده از شبکه های عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
وابستگی دنیای امروز به فناوری ، نیاز بشر را به محصولات تولیدشده از سنگ آهن بیشتر می کند و پیش بینی ها حاکی از آن است که تا سال 2035 میزان تقاضای فولاد 60 درصد افزایش یابد (محمدی ، سلطانی محمدی و بخشنده امنیه 1392). به همین دلیل پیش بینی قیمت فلزات ازجمله سنگ آهن با استفاده از روش های کمی و کیفی نظیر مطالعه فنی اقتصادی بازار ،مطابقت زیادی با واقعیت نداشته است .یکی از روش های متداول بررسی قیمت ها، روش سری های زمانی است. در این پژوهش، با مدل سازی و استفاده از تحلیل سری زمانی به کمک شبکه عصبی پویا، به پیش بینی قیمت سنگ آهن پرداخته شده است. در ادامه، با به کارگیری روش شبکه عصبی مصنوعی و با توجه به قیمت ماهانه سنگ آهن و عوامل مؤثر بر نوسانات آن، قیمت سنگ آهن برآورد شده و سپس نتایج به دست آمده، ازنظر قابلیت پیش بینی مورد ارزیابی قرار گرفت. مدل شبکه عصبی بهینه با 3 لایه و 10 نرون قیمت سنگ آهن را با دقت بسیار مناسب برآورد کرده است. در این مدل مقدار خطای آموزش در حدود 7/1% و برای اعتبار سنجی برابر 3/2% و خطای آزمون 5/1% است. همچنین مقدار رگرسیون و همبستگی داده ها در سطح اعتماد 95% و مقدار همبستگی بالا با R2=0.98 نشان گر یک مدل خوب و با دقت مناسب است.