گردشگری و اوقات فراغت

گردشگری و اوقات فراغت

گردشگری و اوقات فراغت دوره 9 پاییز و زمستان 1403 شماره 18 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مطالعه اثرات کیفیت فضای همگانی در وفاداری گردشگران با تعدیلگری نقش جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت های فضای همگانی وفاداری به مقصد دل بستگی به مکان رضایت از مقصد محیط ادراک شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۲۷
فضاهای همگانی به منزله مقاصد مهم گردشگری نقش بسزایی در توسعه پایدار گردشگری دارند. هدف اصلی تحقیق ارزیابی تأثیرات کیفیت های فضای همگانی در وفاداری گردشگران است. بافت های تاریخی قصبه و روستای ریاب در شهرستان گناباد با توجه به جاذبه های منحصر به فرد گردشگری آن ها به عنوان محدوده تحقیق انتخاب  شدند. از پیمایش مقطعی برای انجام پژوهش استفاده  شد. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود. پایایی اولیه پرسش نامه ازطریق ضریب آلفای کرونباخ (96/0 = α) و روایی صوری توسط متخصصان تأیید  شد. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار جی پاور با توان 85درصد به دست آمد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عامل اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی بهره گیری شد. از میان مؤلفه های فضای همگانی شامل فرصت های تفریح و استراحت، دسترسی به امکانات، امنیت و نگهداری، و کیفیت اجتماعی، فقط امنیت و نگهداری در وفاداری گردشگران تأثیر مستقیم داشت (208/ 0= β و 02/0 = p-value). علاوه بر این، کیفیت های فضای همگانی به جز امنیت و نگهداری، با نقش میانجی رضایت در دل بستگی تأثیر داشتند (05/0 > p-value). دسترسی به امکانات (051/0= β) و کیفیت اجتماعی (069/0= β)، نیز با میانجی کلی رضایت و دل بستگی به صورت غیر مستقیم در وفاداری مؤثر بودند (05/0 > p-value). درمجموع فرصت های تفریح و استراحت (301/0= β) امنیت و نگهداری (294/0= β) و دسترسی به امکانات (214/0= β)، به ترتیب بیشترین تأثیر کل معنادار (05/0 > p-value) را در وفاداری داشتند. همچنین در تأثیر امنیت و نگهداری در وفاداری، جنسیت نقش تعدیلگر داشت. راهبردهای سامان دهی فضای همگانی مانند افزایش کاربری های تفریحی و توسعه فضاهای سبز و بوستان ها با استفاده از گیاهان بومی پیشنهاد   شده است.
۲.

بررسی تأثیر مدیریت دانش کارکنان واحدهای گردشگری در کیفیت خدمات با نقش میانجیگری قابلیت های پویا (مطالعه موردی: آژانس های مسافرتی شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صنعت گردشگری قابلیت پویا کیفیت خدمات مدیریت دانش آژانس های مسافرتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۲۱
گردشگری یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی عصر حاضر است که نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا می کند. این صنعت با به کارگیری هم زمان منابع داخلی و خارجی، منافع اقتصادی و فرهنگی زیادی را به دنبال دارد. اهمیت این صنعت در توسعه اقتصادی و فرهنگی باعث شده بسیاری از مدیران منطقه ای و ملی برای گسترش آن برنامه ریزی کرده و به این صنعت از ابعاد مختلف توجه کنند. در بسیاری از شهرهای کشور ایران، با وجود قابلیت های گردشگری وسیع، این صنعت توسعه چشمگیری نداشته است و شهر شیراز یکی از این نمونه هاست؛ ازاین رو مطالعه حاضر به بررسی این موضوع از جنبه کیفیت خدمات گردشگری می پردازد. ازآنجاکه مفهوم مدیریت دانش برای دسترس پذیری سرمایه های نامشهود و تسهیم دانش در سازمان ها صورت می گیرد، بررسی تأثیر مدیریت دانش کارکنان واحدهای گردشگری در کیفیت خدمات گردشگری با میانجیگری قابلیت پویا هدف پژوهش حاضر است. جامعه آماری پژوهش را کارکنان آژانس های مسافرتی شهر شیراز تشکیل می دهند که 119 نفر از آن ها با فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. مدل مفهومی در قالب چهار فرضیه، بررسی رابطه میان مدیریت دانش با قابلیت پویا، رابطه معنی دار میان قابلیت پویا و کیفیت خدمات گردشگری، رابطه میان مدیریت دانش و کیفیت خدمات گردشگری و درنهایت رابطه معنا دار میان مدیریت دانش و کیفیت خدمات گردشگری با نقش میانجی قابلیت پویا در نظر گرفته شده است. یافته های این تحقیق با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری حاکی از وجود رابطه معنا دار میان مدیریت دانش و قابلیت پویا و نبود رابطه میان قابلیت پویا و کیفیت خدمات گردشگری است.
۳.

مروری نظام مند بر کاربرد کلان داده ها در صنعت گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کلان داده ها مطالعه نگاشت نظام مند شبکه های اجتماعی یادگیری ماشین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۲۵
با پیشرفت فنّاوری و افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی و اینترنت، حجم تولید داده ها افزایش چشمگیری داشته و بهره گیری از مفهوم «کلان داده ها» نیز به تبع آن، به طور فزاینده ای در پژوهش های علمی مختلف به چشم می خورد؛ اما سازمان دهی و تحلیل ادبیات موجود با محوریت بهره گیری از کلان داده ها در حوزه گردشگری برای شناسایی وضعیت تحقیقات صورت گرفته در این عرصه، خود مسئله ای است که هدف این مطالعه است؛ ازاین رو این پژوهش به بررسی میزان بهره گیری از کلان داده در تحقیقات گردشگری منتشر شده از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲، به شناسایی شکاف های پژوهشی و فرصت های پیشرفت های آتی پرداخته است. ازآنجاکه این پژوهش در پی ارائه تصویری کلی از کارهای انجام شده در مقالات منتشر شده در حوزه گردشگری است، از روش مطالعه نگاشت نظام مند استفاده شده است. مقاله ها براساس این ویژگی ها بررسی شدند: موضوع تحقیق، توصیف مفهومی و نظری، منابع داده، نوع داده و اندازه، روش های جمع آوری داده ها، روش های تجزیه وتحلیل داده ها و گزارش و تجسم داده ها. یافته های این مطالعه حاکی از افزایش تحقیقات انجام شده در حوزه مدیریت مهمان نوازی و گردشگری با استفاده از روش های تحلیلی برای کلان داده هاست. بااین حال، این حوزه پژوهشی از نظر دامنه نسبتاً پراکنده و در روش شناسی محدود است و شکاف های متعددی را نشان می دهد. نتیجه دیگر آن که پژوهش های گردآوری شده نشان می دهند هنوز از پتانسیل کلان داده ها به طور کامل استفاده نشده و فرصت های زیادی پیش روی صنعت گردشگری از بعد پژوهشی وجود دارد. همچنین آشنانبودن کامل پژوهشگران این حوزه با ابزارهای تحلیل و تصمیم گیری داده محور چالشی است که در این پژوهش نمایان شده است. 
۴.

اثر ویژگی های ملموس و ناملموس هتل بر وفاداری به برند با نقش میانجی ادراک از رفاه و نگرش به برند (هتل های چهار و پنج ستاره مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ویژگی های هتل ادراک از رفاه نگرش مشتری وفاداری مشتری هتلداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۲۷
وفاداری مفهومی مهم در بازاریابی گردشگری است و باعث می شود مشتریان کمتر نام سایر هتل ها را جست وجو کنند و به همان هتلی که قبلاً به آنجا رفته بودند وفادار بمانند ؛ بنابراین شناخت عواملی که موجب احساس رفاه و وفاداری مشتری هتل ها می شود ضروری است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های ملموس و ناملموس هتل و نیز ادراک از رفاه بر وفاداری به برند هتل است. در این راستا، نقش میانجیگری نگرش شناختی و عاطفی به برند نیز بررسی شده است. جامعه آماری تحقیق میهمانان هتل های چهار و پنج ستاره شهر مشهد در سال 1401 هستند. برای این منظور، از ۳۸۴ نفر از میهمانان هتل های مذکور ازطریق پرسش نامه نظرسنجی شد. روش نمونه گیری از افراد نمونه، نمونه گیری دردسترس بوده است. پایایی به روش آلفای کرونباخ و روایی سازه ای و صوری تأیید شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار آموس تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل آزمون شده از برازندگی خوبی به داده ها برخوردار است و همه فرضیه های تحقیق تأیید شد. ویژگی های ملموس و ناملموس هتل بر ادراک مشتری از رفاه هتل اثرگذار بودند؛ ادراک از رفاه بر نگرش شناختی و عاطفی به برند هتل اثرگذار بود و مؤلفه های نگرش به برند بر وفاداری به برند هتل اثر گذاشتند. به علاوه، نقش میانجی مؤلفه های نگرش به برند در رابطه بین ادراک از رفاه هتل و وفاداری به برند هتل نیز تأیید شد.
۵.

نقش رویداد گردشگری آسیایی همدان 2018 در توسعه گردشگری روستایی و شناسایی آسیب های آن در استان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی گردشگری روستایی رویداد آسیایی همدان 2018

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۲۳
یکی از روش های مطلوب برای ایجاد توسعه در روستاها، برنامه ریزی و سرمایه گذاری در زمینه گردشگری روستایی است و در این راستا، رویدادهای گردشگری در توسعه گردشگری روستایی نقش کلیدی دارند. این پژوهش با هدف بررسی رویداد آسیایی همدان 2018 و تأثیرش در گردشگری روستایی در استان همدان انجام شد. در این راستا، با روش کتابخانه ای اسناد و مقالات موجود در زمینه رویداد آسیایی همدان 2018 بررسی شد. پس از گردآوری داده های کیفی درباره رویداد آسیایی همدان 2018، این داده ها به صورت تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل کیفی و مؤلفه های آن استخراج شد. این داده ها به کمک سازمان های ذی ربط با رویداد آسیایی همدان 2018 (میراث فرهنگی استان، دبیرخانه رویداد آسیایی همدان 2018، استانداری، و دهیاری ها) گردآوری و دسته بندی شدند. روش تحقیق تحلیل محتوا بوده است. ابزار استفاده شده در این پژوهش، مصاحبه و روش نمونه گیری براساس نمونه گیری تا نقطه اشباع نظری بود. روستاهای بررسی شده شامل ورکانه، درّه مرادبیک، و آبشینه بودند. یافته های این پژوهش نشان داد که با تحلیل محتوای پاسخ های شرکت کنندگان شش مقوله اصلی شامل بازسازی منطقه، آداب ورسوم، برنامه های فرهنگی، نقش آفرینی دولت، فروش محصولات، و مذهب و آیین های مذهبی در پاسخ های شرکت کنندگان در پژوهش شناسایی شد. همچنین از نظر تأثیراتی که رویداد گردشگری همدان 2018 دارد، تأثیرات فرهنگی و اقتصادی برجسته تر از سایر موارد بود. آسیب شناسی انجام شده در رویداد مذکور نشان داد که آلودگی های زیست محیطی و تأثیرات گردشگران بر باورها و دیدگاه های میزبانان ازجمله موارد قابل توجه است. با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می آید که رویدادها و جشنواره های محلی و منطقه ای فرصتی برای توسعه فرهنگی و اقتصادی در مناطق هدف است؛ البته توجه به آسیب ها و تهدیدهای این رویدادها اهمیت ویژه ای دارد. نقش آفرینی دولت و مشارکت مردمی، در کنار همکاری دوجانبه نیز می تواند بسیاری از مسائل مربوطه را برطرف کند.
۶.

تحلیل الگوی علّی معیارهای مؤثر در توسعه گردشگری خلاق در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری خلاق محیط خلاق فرایند خلاق صنایع و محصول خلاق طبقه خلاق دیمیتل فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۲۷
خواستگاه ادبیات و توسعه مضامین علمی و عملیاتی گردشگری خلاق، بیشتر از جنبه اقتصادی قابل بحث است که پیشران های کارکردی خود را در دل طراحان و مفسران ملل توسعه یافته می بیند. از این گذار، از گردشگری خلاق به منزله شاهراه کلیدی دنیای آتی در بهره برداری محیطی و آینده پژوهی سرزمینی و محلی یاد می شود؛ ازاین رو گردشگری با تلفیق عینی مفهوم گفت وگوی تمدن ها، زمینه ساز صلح، توسعه و رفاه تمدن بشری خواهد بود؛ بنابراین این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی علّی معیارهای مؤثر در توسعه گردشگری خلاق انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف کاربردی و براساس روش انجام توصیفی علّی است. نمونه آماری پژوهش را 30 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با امر گردشگری با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تشکیل داده اند. اطلاعات براساس پرسش نامه جمع آوری است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان دهنده آن بود که از بین معیارهای چهارگانه گردشگری خلاق، معیار محیط خلاق تأثیرگذارترین و معیار صنایع و محصول خلاق تأثیرپذیرترین معیار گردشگری خلاق بودند. همچنین معیار محیط خلاق به منزله بااهمیت ترین معیار گردشگری خلاق شناسایی شد.
۷.

واکاوی اثر حضور گردشگران خارجی در اماکن مذهبی بر نگرش آن ها درباره تشیع (مورد مطالعه: گردشگران خارجی حرم مطهر علی بن حمزه علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی نگرش دینی اماکن مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۲۰
پژوهش با هدف بررسی اثر حضور گردشگران خارجی در اماکن مذهبی بر نگرش آن ها درباره تشیع انجام پذیرفته است. پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی و با روش کیفی و مصاحبه های حضوری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش دربردارنده گردشگران خارجی غیرمسلمان بازدیدکننده از حرم مطهر علی بن حمزه (ع) در شیراز است. پانزده نفر از این گردشگران با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با آنان مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. اطلاعات به صورت کدگذاری باز و محوری و گزینشی با روش گراندد تئوری تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که عوامل علّی شامل اشتراک ادیانی و تصویر ذهنی گردشگر از ایران و اسلام بر تغییر نگرش گردشگران مؤثر واقع می شود، هرچند در این بین و پیش از سفر القائات رسانه ای و تخریب هدفمند شبکه های مخالف نگرشی منفی و همراه با ترس ایجاد کرده است. همچنین، نتایج نشان می دهد که مقوله هایی مانند شکوه معماری ایرانی اسلامی و اشتراکات دینی، به همراه روحیه مهمان نوازی و توجه به بانوان، زمینه ساز تغییر نگرش آن ها درباره تشیع بوده است. کارکردهای فرهنگی و مذهبی گردشگری مذهبی نیز سبب شکل گیری باوری درونی به مذهب شیعه در گردشگران پس از ورود آنان به ایران و اماکن مذهبی شده است. این باور زمینه ساز انگیزه سفر دوباره آنان به ایران و بازدید از اماکن دیگر و نوعی تبلیغ شفاهی در خارج از کشور برای گردشگران دیگر خواهد شد.
۸.

شناسایی و سطح بندی عوامل مؤثر در اوقات فراغت بانوان با تأکید بر فعالیت های بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت فعالیت بدنی ورزش بانوان برابر جنسیتی مدل سازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۲۲
هدف این پژوهش تدوین شناسایی و سطح بندی عوامل مؤثر در اوقات فراغت بانوان با تأکید بر فعالیت های بدنی با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری است. این پژوهش از نظر جهت گیری پژوهش، کاربردی و از نظر فلسفه پژوهش، در زمره پژوهش های آمیخته است. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان و کارشناسان اوقات فراغت و همچنین متخصصان مدیریت ورزشی و کارشناسان برگزاری رویدادهای ورزش خانوادگی و زنان تشکیل داده اند. در بخش کیفی تحقیق، به منظور گردآوری اطلاعات از ابزار مصاحبه عمیق و در بخش کمّی تحقیق، ابزار به کارگرفته شده پرسش نامه بود. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات بخش کیفی از سه فرایند هم پوش کدگذاری باز، محوری و گزینشی و به منظور تحلیل اطلاعات بخش کمّی از روش مدل سازی ساختاری تفسیری با نرم افزار ISM software استفاده شد. یافته ها در بخش کیفی، نشان داد عوامل مؤثر در اوقات فراغت بانوان با تأکید بر فعالیت های بدنی، از 115 کد باز و 33 مفهوم و 14 مقوله اصلی تشکیل شده است. همچنین نتایج مدل ساختاری تفسیری در بخش کمّی، نشان داد که درک نیاز به ورزش بانوان، تجهیزات و امکانات اثرگذار، وضعیت جامعه پذیری اوقات فراغت بانوان و وضعیت درآمدی و مالی بانوان در سطح اول، عوامل فردی در سطح دوم، شرایط اجتماعی خانواده و بستر سازی سازمان ها برای اوقات فراغت بانوان و دانش افزایی بانوان درمورد اوقات فراغت در سطح سوم، ترویج فعالیت های بدنی در قالب اوقات فراغت برای بانوان، بهبود جامعه پذیری افراد در جامعه، حمایت های مالی در بخش خصوصی و دولتی، آموزش و توجه به یافته های پژوهشی مرتبط و بهبود وضعیت روان شناختی فردی در سطح چهارم و بهبود وضعیت زندگی در سطح پنجم قرار دارند.
۹.

مدل موفقیت بوم گردی: پیشایندها و پسایندها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقامتگاه بوم گردی موفقیت اقامتگاه بوم گردی مدل موفقیت عوامل حیاتی موفقیت گردشگری پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۲۶
هدف پژوهش حاضر طراحی مدل موفقیت بوم گردی: پیشایندها و پسایندهاست. روش شناسی پژوهش، کیفی با رویکرد فراترکیب است. منابع اطلاعاتی این مرحله شامل مقالات منتشرشده در پایگاه های علمی بین المللی است که براساس معیارهای فرایند فراترکیب انتخاب شدند. طبق این فرایند، پس از مشخص کردن معیارهای جست وجوی مقالات شامل زمان، زبان، کلیدواژه، عنوان، چکیده، روش تحقیق، محتوا و کیفیت، مقالات فارسی در محدوده زمانی 1380 تا 1402 و مقالات انگلیسی در محدوده زمانی 1998 تا 2023 بررسی شدند؛ درنتیجه تعداد 597 مقاله انتخاب و در نهایت، 55 مقاله که معیارهای مدنظر را داشتند باقی ماندند. پس از آن، فرایند فراترکیب براساس الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو روی نتایج این 55 مقاله انجام شد. در مرحله کدگذاری باز 100 کد، در مرحله کدگذاری محوری 23 مضمون و در مرحله کدگذاری انتخابی 7 بعد اصلی شناسایی شد. اعتبار کدگذاری ها ازطریق آزمون کاپای کوهن تأیید شد و مدل موفقیت اقامتگاه بوم گردی: پیشایندها و پسایندها ارائه و ترسیم شد. نتایج این پژوهش هفت عامل را به منزله عوامل موفقیت بوم گردی استخراج کرد که ابعاد «قانونی» و «ویژگی های اقامتگاه» جزو پیشایندهای موفقیت، ابعاد «رهبری»، «خدمات» و «بازاریابی» جزو ابعاد موفقیت و بعد «توسعه پایدار» و «پیامدهای اقتصادی و اجتماعی» جزو پسایندهای موفقیت اقامتگاه بوم گردی هستند.
۱۰.

پدیدارشناسی انگیزه چادرخوابی گردشگران به منظور توسعه گردشگری استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی توسعه گردشگری چادرخوابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۲۰
چادرخوابی پدیده ای است که در صنعت گردشگری ایران با رشد قابل توجهی همراه بوده است و در توسعه گردشگری نقش بسزایی ایفا می کند. نظر به اهمیت موضوع، در این مطالعه به پدیدارشناسی انگیزه چادرخوابی گردشگران به منظور توسعه گردشگری استان گیلان پرداخته شد. مطالعه حاضر از نظر هدف مطالعه ای کاربردی توسعه ای است و از منظر روش گردآوری داده ها، پژوهشی کیفی مبتنی بر رویکرد تفسیرگرایانه است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه ژرف با افراد دارای تجربه زیسته یعنی گردشگران چادرخواب استفاده شد. برای اعتبارسنجی تحلیل کیفی از روش هولستی استفاده شد و ضریب توافق مشاهده شده 631/0 برآورد شد. نمونه گیری با روش هدفمند انجام شد که درنهایت با سیزده مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. برای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از تحلیل کیفی پدیدارشناسی و نرم افزار MaxQDA استفاده شد. یافته های پژوهشی نشان داد انگیزه های اقتصادی، طبیعت دوستی، احساس ماجراجویی، عوامل فردی، ویژگی های شخصیتی گردشگران مهم ترین انگیزه های گردشگران چادرخواب است. همچنین این پدیده با چالش هایی نیز همراه است که ازجمله آن ها می توان به نبود اقامتگاه های مطمئن و امن، دسترسی محدود به اقامتگاه های بزرگ، نبود سیاست گذاری منسجم برای قیمت گذاری اقامتگاه ها، فقدان نظارت بر اقامتگاه های موجود، فقدان برنامه و عزم کافی برای اقامت گردشگران، فقدان اطلاع رسانی به گردشگران برای دسترسی به اقامتگاه و فرهنگ گردشگری پایین در کشور اشاره کرد.
۱۱.

تحلیل عوامل مؤثر در وضعیت لبه اکولوژیک شهری با تأکید بر اکوتوریسم (مورد مطالعه: منطقه 15 در جنوب شرقی تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: لبه اکولوژیک اکوتوریسم چارچوب نظری جنوب شرقی تهران منطقه 15

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۲۳
با توجه به رشد روزافزون جمعیت و ازبین رفتن طبیعت و جایگزینی فضاهای مصنوع به جای آن ها، مشکلات فراوان زیست محیطی برای شهرها ایجاد شده است؛ ازاین رو شهرهایی که بدون توجه به محیط زیست و آثار به جای مانده از فعالیت های انسانی بر آن مدیریت می شوند، آسیب های جبران ناپذیری به مناظر طبیعی وارد می کنند. رویکرد اکولوژیک رویکردی ضروری در بازسازی بافت های شهری موجود و استفاده از جاذبه های طبیعی در زمینه اکوتوریسم است. با توجه به شرایط مذکور، سؤال اصلی پژوهش تحلیل عوامل و زمینه هایی است که موجب تغییرات منفی لبه اکولوژیک منطقه 15 در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم شده است. هدف اصلی پژوهش تحلیل لبه اکولوژیک منطقه 15 در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم است. پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت تحلیلی و از نظر روش کیفی- کمّی است. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای است. جامعه آماری تحقیق را 80 نفر از کارشناسان شهرداری منطقه 15، دفاتر توسعه محله ای و اساتید شهرسازی تشکیل می دهند و تکنیکی که در این راستا استفاده شده، تکنیک دلفی است. روش نمونه گیری استفاده شده در پژوهش حاضر، احتمالی و از نوع طبقه ای بوده است. ا بزار گردآوری داده ها پرسش نامه از نوع بسته است. برای تحلیل داده ها از مدل تاپسیس استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که عوامل محیطی، کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، گردشگری و عملکردی در جاذبه های طبیعی در لبه جنوب شرقی تهران (منطقه 15) تأثیرگذار است. علاوه براین، تحلیل داده ها نشان می دهد که معیار حفظ فضای سبز و پوشش گیاهی، با کسب امتیاز 504/0 توانسته است در صدر معیارهای بررسی شده قرار بگیرد.
۱۲.

شناسایی و ارزیابی عوامل بازدارنده و تقویت کننده گردشگری برون مرزی در ایران با تمرکز بر عوارض خروج: به کارگیری روش ARDL(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوارض خروج از کشور مسافرت های خارجی گردشگری روش ARDL علیت گرنجری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۱۸
در سال های گذشته، افزایش عوارض خروج از کشور همواره با انتقاداتی روبه رو بوده است. عوارض خروج از کشور یکی از راه های درآمدی دولت برای جبران کسری بودجه است. با توجه به اهمیت مسافرت های خارجی در ارتباط گیری با سایر نقاط جهان، پژوهش حاضر  به بررسی اثر افزایش عوارض خروج از کشور بر مسافرت های خارجی در کشور ایران پرداخته است. سال های 1385 تا ۱۴۰۰ برای دوره زمانی تحقیق با توجه به دسترسی به داده ها، بررسی شد. در این پژوهش، از روش ARDL برای بررسی هم انباشتگی و از آزمون علیت گرنجر برای تحلیل رابطه علت و معلولی بین متغیرها استفاده شده است.  متغیر وابسته این پژوهش تعداد مسافرت های خارجی بوده است. متغیرهای مستقل شامل عوارض خروج از کشور، تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ ارز، نرخ تورم و هزینه ویزاست. نتایج بلندمدت و کوتاه مدت نشان داد که متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و نرخ تورم اثر مثبت و معناداری بر تعداد مسافرت های خارجی (برحسب تعداد مسافر) خواهند داشت و از طرفی، متغیرهای نرخ ارز و هزینه ویزا و عوارض خروج از کشور اثر منفی و معنا داری بر کاهش تعداد مسافرت های خارجی (برحسب تعداد مسافر) خواهند گذاشت. همچنین اندازه ضرایب در کوتاه مدت نشان می دهد که به لحاظ قدرمطلقی، اندازه ها کمتر از ضرایب بلندمدت هستند و این نشان می دهد که متغیرها در بلندمدت تأثیر متقابل و تقویت کننده ای بر یکدیگر دارند. ضریب تصحیح خطای هم انباشتگی (ECM) برابر 62 درصد برآورد شد. این نشان می دهد که سالانه 62 درصد از هرگونه انحراف از تعادل بلندمدت جبران می شود.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۱۷