مطالعات اجتماعی ایران

تجربه بشری نشان می دهد، رعایت دستوالعمل های بهداشتی توسط شهروندان برای قطع زنجیره انتقال و کاهش انتشار ویروس کرونا حایز اهمیت است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه سرمایه اجتماعی به عنوان مفهوم یا سازه ای چند بعدی با میزان رعایت دستوالعمل های بهداشتی در دوران کرونا است.این تحقیق از نوع پیمایشی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه الکترونیک آنلاین از نمونه 400 نفری از شهروندان 18 تا 65 ساله شهر کرمان گردآوری شده است.یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان رعایت دستوالعمل های بهداشتی در بین پاسخگویان بیش از حدّ متوسط است. بررسی رابطه بین متغیرها حاکی از آن است که رابطه اعتماد به پزشکان، پرستاران و بطور کلی کادر درمان با متغیر وابسته مثبت و معنی دار است. علاوه بر این نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که سرمایه اجتماعی به دو شیوه متفاوت بر رفتار های پیشگیرانه تاثیر می گذارد: اعتماد نهادی و حمایت اجتماعی تاثیر مثبت و شبکه های اجتماعی غیر رسمی تاثیر منفی بر رفتارهای پیشگیرانه دارد. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن است که تاثیر غیر مستقیم متغیر شبکه های اجتماعی غیر رسمی  بر رفتارهای پیشگیرانه که از طریق حمایت اجتماعی صورت می گیرد، مثبت و معنی دار است. 

اگر چه فاصله گذاری فیزیکی و قرنطینه در کنار استفاده از ماسک و تزریق واکسن به عنوان مهم ترین راه حل های مقابله با بیماری کووید 19 معرفی شده است، اما تحقیقات اندکی در ایران پیامدهای اجتماعی فاصله گذاری فیزیکی و قرنطینه را مورد مطالعه قرار داده اند. هدف پژوهش حاضر مطالعه تجربه زیسته مردم در شهر کرمان از طرح فاصله گذاری فیزیکی و قرنطینه در دوران بیماری کووید 19 است. رویکرد مطالعه کیفی و مبتنی بر روش پدیدار شناسی است. با استفاده از روش  نمونه گیری هدفمند، با 19 نفر از افراد 20 تا 60 ساله در فاصله زمانی فروردین تا شهریور 1400، مصاحبه های عمیق انجام شد. داده ها با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون براون و کلارک تحلیل و چهار مضمون اصلی: سردرگمی و بدبینی، خودپایبندی به دستورالعمل ها و عدم پایبندی دیگران، تغییر در الگوی کنش های اجتماعی و اقتصادی و میل به ادغام مجدد، علی رغم ابهام نسبت به آینده استخراج شد. بر اساس یافته ها، فاصله گذاری فیزیکی موجب تغییر در الگوی کنش های اقتصادی و اجتماعی افراد شده است. علاوه بر این، علی رغم اینکه برخی موافق فاصله گذاری فیزیکی و قرنطینه عمومی بودند، اما برخی دیگر مشتاقانه خواستار بازگشت به سطح بالای فعالیت های اجتماعی دوران ماقبل کرونا بودند، به خصوص افرادی که در مشاغل کم درآمد یا ناپایدار فعالیت داشتند، احساس کردند که فاصله گذاری فیزیکی و قرنطینه مرتبط با کووید 19 بر سلامت روان و رفاه آنان در دوران قرنطینه تاثیرات منفی داشته است. 

همه گیری ویروس کرونا در ایران مانند سایر کشورهای جهان تعطیلی کلاس های حضوری مدارس و پیگیری آموزش به صورت مجازی را به دنبال داشت. دانش آموزان مقطع ابتدایی برای استفاده از آموزش نیاز به همراهی والدین داشتند. این امر در مورد دانش آموزان پایه اول به دلیل نداشتن آشنایی قبلی با مدرسه و امور درسی، دشوارتر بوده و مسئولیت آموزش شان بر عهده مادران قرار گرفت که قرار بود علاوه بر نقش مادری، نقش معلمی را هم بر عهده بگیرند. پژوهش حاضر به بررسی روایت های این گروه از مادران در شهر کرمان با رویکرد کیفی و روش روایت پژوهی می پردازد. گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه روایی  بوده و تحلیل به روش تحلیل تماتیک در نرم افزار مکس کیودا صورت گرفته است. پنج تم اصلی از داده های پژوهش به دست آمد که بازگو کننده روایت های مادران از این دوران است. این تم ها عبارتند از: حمایت ناقص اطرافیان، گران باری نقش، احساس فرسودگی مادران، پروبلماتیک فرزندان در آموزش مجازی و محاسن فرا آموزشی. 

هدف از این مطالعه، بررسی میزان مشارکت ورزشی دختران دانشجو و شناخت عوامل اجتماعی موثر بر آن است. مشارکت ورزشی به هرنوع فعالیت بدنی ملایم تا شدید که افراد در خانه، مدرسه یا  اجتماع انجام می دهند گفته می شود. بررسی مشارکت ورزشی دختران  دانشجو از آن رو اهمیت دارد که تحقیقات قبلی نشان می دهد نسبت قابل توجهی از دختران در ایران ورزش نمی کنند. چارچوب نظری مورد استفاده در این تحقیق، چارچوبی ترکیبی است که بر متغیرهای  تعیین کننده میزان مشارکت ورزشی تمرکز می کند.  روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه  بوده است. جامعه آماری این تحقیق 7700 نفر دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنرکرمان است که  381 نفراز آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. از شیوه نمونه گیری سهمیه ای برای انتخاب نمونه ها  استفاده شد. نتایج نشان داد که 4/51 درصد دانشجویان مورد مطالعه مشارکت ورزشی قهرمانی متوسطی داشته اند، 2/47  مشارکت ورزشی همگانی  متوسطی داشته اند و 4/45 درصد، مشارکت ورزشی حرفه ای پایینی داشته اند. بر اساس نتایج آزمون های استنباطی، سرمایه اجتماعی، جامعه پذیری ورزشی، هزینه های ورزشی و حمایت اجتماعی به ترتیب مهمترین متغیرهای اثرگذار بر میزان مشارکت ورزشی دانشجویان دختر هستند. نتایج رگرسیون چند متغیره حاکی از آن است که متغیرهای مستقل، حدود 70 درصد از تفییرات متغیر وابسته را تعیین می کنند. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، کاهش بار مسئولیت های شغلی و خانوادگی نقش مهمی در بهبود مشارکت ورزشی دختران جوان دارد. 

این پژوهش به دنبال شناسایی و فهم بسترها و فرآیندهای تسهیل کننده بزهکاری در میان نوجوانان شهرستان کهنوج است.روش شناسی پژوهش، نظریه زمینه ای بوده است. مشارکت کنندگان، 30 نفر از نوجوانان شهرستان کهنوج بوده که با روش شیوه نمونه گیری هدفمند و راهبرد حداکثر تنوع و همچنین نمونه گیری نظری انتخاب شدند. داده ها به وسیله مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته جمع آوری شد.داده ها با سه استراتژی کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجریه و تحلیل داده ها منجر به خلق 10مقوله اصلی و یک مقوله هسته گردید، که عبارتند از: بارانداز بودن منطقه و دسترسی آسان، بافتار جرم زا و جامعه پذیری جرم، ادراک محرومیت و توسعه نیافتگی، تبارهای هویت بخش، استعاره و اسطوره های بزهکاری، باورهای عامیانه تسهیل کننده، شبکه های اجتماعی و بازتولید بزهکاری، ناکامی منزلتی و مقاومت شکننده، مرزهای مبهم قانون و خرده فرهنگ بزهکاری. در نهایت مقوله هسته نیز عبارت است از: "برساخت و هم افزایی بزهکاری" 

زنان در دوره پس از زایمان، با تغییرات جسمی، عاطفی، روانی و اجتماعی مواجهه می شوند که این دگرگونی ها باعث تغییر در زندگی فردی و اجتماعی زنان می گردد. هدف مقاله حاضر مطالعه نقش حمایت اجتماعی در سلامت اجتماعی زنان در دوره پس از زایمان در شهر فاریاب است. رویکردهای نظری این پژوهش، بر اساس نظریه حمایت اجتماعی کوب، ساراسون و سارافینو و نظریه سلامت اجتماعی کییز بوده است. مطالعه حاضر به روش پیمایش انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق را کلیه زنان زایمان کرده در شهر فاریاب تشکیل داده که از بین آنان 260 نفر بر اساس روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد، میزان حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی زنان مورد مطالعه به ترتیب در حد زیاد و متوسط بوده است. بین خرده مقیاس های حمایت جتماعی و سلامت اجتماعی بیشترین میانگین به ترتیب مربوط به حمایت مالی و مشارکت اجتماعی بوده است.براساس نتایج به دست آمده بین حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی زنان در دوران پس از زایمان رابطه معنی دار وجود دارد (01/0>P، 20/0=r). همچنین بین حمایت اجتماعی با مشارکت اجتماعی و پذیرش اجتماعی رابطه معناداری وجود داشته است. همبستگی معنادار بین دو متغیر حمایت و سلامت اجتماعی در زنان زایمان کرده به این معنی است که هر چه زنان در این دوره از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار باشند سلامت اجتماعی شان افزایش می یابد.