روانشناسی کاربردی

هدف : هدف پژوهش تعیین اثربخشی معنا درمانی بر کاهش افسردگی زن های آسیب دیده از عهدشکنی همسران بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، گروه گواه و پیگیری سه ماهه و جامعه آماری کلیه زن های متاهل ساکن در منطقه 5 تهران در سال 1395 به تعداد 255000 نفر بود. پس از هماهنگی با مسئولان خانه سلامت شهران و نصب اطلاعیه در خانه های سلامت منطقه مذکور برای ثبت نام مراجعه کنندگان، مصاحبه مقدماتی با زن هایی انجام شد که مشکل عهدشکنی شوهر را داشتند. سپس پرسشنامه افسردگی بک 1978 در مورد آن ها اجرا شد و از میان آن ها 30 زن که نمره 30-11 را از افسردگی کسب کرده بودند و ملاک های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای دو بار در هفته مداخله معنا درمانی را به شکل گروهی دریافت کردند و هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و در مرحله پیگیری به پرسشنامه افسردگی بک 1978پاسخ دادند. داده ها با از استفاده تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد معنا درمانی نشانه های افسردگی زن های گروه آزمایش را در مقایسه با گروه گواه کاهش داده و نتایج نیز در مرحله پیگیری پایدار مانده است (526/19=F، 001/0=P). نتیجه گیری: معنا درمانی به عنوان روش مداخله ای موثری می تواند با احیای قدرت و مسئولیت پذیری در فرد و نیز جستجوی شخصی برای معنا و هدف در زندگی، منجر به بهبود خُلق و کاهش افسردگی زن های آسیب دیده از عهدشکنی همسران شود.

هدف: هدف پژوهش تعیین صمیمیت جنسی و اعتماد به عنوان تعدیل کننده های رابطه سبک دلبستگی ایمن و تعهد زناشویی بود . روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان زن متأهل ساکن خوابگاه های دختران دانشگاه شهید چمران اهواز در نیم سال اول سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 1500 نفر بود که از بین آن ها 200 زن متاهل به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس های شیوه های رفتاری فارمن و هنر، 1999، تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997)، صمیمیت ارتباطی شافر و اولسون، 1981 و اعتماد رمپل، هولمز و زانا، 1986 را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از همبستگی گشتاوری پیرسون و رگرسیون تعدیل گر تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از رابطه مثبت بین سبک دلبستگی ایمن و تعهد زناشویی (4/0=r، 001/0=P) و همچنین نقش تعدیل کننده صمیمیت جنسی (249/0-=β، 003/0=P) و اعتماد (270/0-=β، 03/0=P) در رابطه بین سبک دلبستگی ایمن و تعهد زناشویی بود. نتیجه گیری: از آنجا که سبک دلبستگی ایمن منجر به ایجاد اعتماد و صمیمیت جنسی می شود و کیفیت تعاملات میان فردی، تعهد و کیفیت روابط زناشویی را بهبود می بخشد؛ و از سوی دیگر صمیمیت جنسی منجر به برون ریزی مشکلات و سرزندگی و شادابی زوج ها می شود؛ از این رو برای ایجاد ساختار خانواده ایی متعادل بسیار مهم است بر شکل گیری نحوه سبک دلبستگی ایمن که پایه اعتماد و روابط زناشویی صمیمی است؛ بیش از پیش در آموزش خانواده، مشاوره های پیش از ازدواج و پژوهش های کاربردی توجه شود.

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان تأثیر غنی سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زوج ها بود. روش: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود. از بین 89 زوجی که در بازه زمانی مهر الی دی ماه 1395 به مرکز مشاوره یارستان شهر اصفهان مراجعه کرده بودند؛ 33 زوج که نمره های بالا را بر اساس نقطه برش نمره 50، در پرسشنامه وضعیت زندگی زناشویی گلمبوک-راست (1988) و نمره های پایین را بر اساس نقطه برش نمره 60، در پرسشنامه صمیمیت زناشویی والکر و تامپسون (1983) کسب کرده بودند؛ 15 زوج انتخاب و به شکل تصادفی 7 زوج در گروه آزمایش و 8 زوج در گروه گواه جایگزین شدند. زوج های گروه آزمایش مداخله هفتگی به شیوه غنی سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب دوبا، گراهام، بریتزمن و میناترا (2009) را به شکل گروهی در سه مرحله در 6 جلسه ای 60 دقیقه ای دریافت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: یافته ها تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در کیفیت روابط زناشویی (72/7=F، 008/0=P) و صمیمیت زناشویی (49/27=F، 001/0=P) در مرحله پس آزمون و پس از یک ماه پیگیری نشان داد. ن تیجه گیری : با توجه به این که میزان صمیمیت به شکل گسترده ای بر کیفیت روابط زناشویی زوج ها اثرگذار است، مداخله غنی سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب با اصلاح و افزایش تعامل ها بین زوج ها باعث افزایش صمیمیت و بهبود کیفیت روابط زناشویی آن ها می شود. ازاین رو توصیه می شود زوج درمانگران از این روش درمانی استفاده کنند.

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان تأثیر زوج درمانی رفتاری-تلفیقی بر کاهش دل زدگی زناشویی و ترس از صمیمیت زوج ها بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری 121 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره گروه همراه، مهرآور و دین یار منطقه 2 تهران در فروردین 1395 زوج بود. از بین آن ها 29 زوج که در مقیاس های دل زدگی زناشویی پاینز، 1996 و ترس از صمیمیت دسکاتنر و تلن (1991) نمره های بالایی کسب کردند انتخاب و سپس 16 زوج با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند انتخاب و به شکل تصادفی 8 زوج در گروه آزمایش و 8 زوج در گروه گواه جایگزین شدند. زوج های گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای مداخله به شیوه رفتاری-تلفیقی کریستنسن، اتکینز، باکوم و یی (2010) را هفته ای یک جلسه دریافت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر تحلیل شد. یافته ها: یافته ها تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در دل زدگی زناشویی (73/32=F، 001/0=P) و ترس از صمیمیت (64/22=F، 001/0=P) در مرحله پس آزمون و پس از 2 ماه پیگیری نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به این که دل زدگی زناشویی و ترس از صمیمیت، رابطه زناشویی زوج ها را به شکل گسترده دچار تنش و ناکارامدی می سازد، و از آن جا که مداخله رفتاری-تلفیقی با اصلاح و افزایش تعامل ها بین زوج ها باعث افزایش رضایت و کاهش تنیدگی می شود. از این رو توصیه می شود زوج درمان گران از این روش مداخله ای به عنوان روش درمانی موثر برای کاهش دل زدگی زناشویی و ترس از صمیمیت سود جویند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه باورها و اسنادهای رابطه ای با شادکامی زناشویی بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل زن ها و مردهای متأهل شهر تهران در سال 1395 بود که کم تر از 5 سال از زندگی زناشویی آن می گذشت. بر اساس جدول کرجسی-مورگان 1970، تعداد نمونه 384 نفر برآورد شد و به روش نمونه گیری در دسترس از مکان هایی چون دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، فرهنگ سرای خانواده، بوستان گفتگو، بوستان نهج البلاغه و پارک بعثت انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس شادکامی زناشویی آزرین، ناستر و جونز (1973)، سیاهه باورهای رابطه ای ایدلسون و اپشتاین (1982) و پرسشنامه اسناد رابطه ای فینچام و برادبری (1992) بود. پس از کنار گذاشتن 69 پرسشنامه مخدوش، داده های 315 نفر به روش رگرسیون گام به گام تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از رابطه منفی بین باورها و اسنادهای رابطه ای با شادکامی زناشویی بود. از میان خرده مقیاس های باورهای رابطه ای، خرده مقیاس "مخرب بودن مخالفت" سهم بیش تری در پیش بینی شادکامی زناشویی داشت (42/0=β، 01/0=(P و از میان خرده مقیاس های اسنادهای رابطه ای، خرده مقیاس "جایگاه" پیش بینی کننده قوی تری برای شادکامی زناشویی بود (41/0=β، 01/0=(P. نتیجه گیری : بر اساس نتایج این پژوهش می توان گفت هرقدر باورهای رابطه ای زوجین منطقی تر و اسنادهای رابطه ای آن ها خوش بینانه تر باشد، شادکامی زناشویی بیشتری را تجربه خواهند کرد. از سوی دیگر از آنجا که شادکامی نقش مهمی را در پایداری زندگی زناشویی ایفا می کند؛ بنابراین پیشنهاد می شود رواندرمانگران و مشاوران با آموزش و اصلاح باورها و اسنادهای رابطه ای زوج ها، شادکامی آن ها را در زندگی زناشویی افزایش دهند.

هدف: هدف پژوهش تعیین الگوی ساختاری کمال گرایی، بهزیستی روان شناختی و سازگاری زناشویی بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمام ساکنین شهر کرج به تعداد ۱۶۱۴۶۲۶ نفر در سال 1393 بود. نمونه برداری در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول به روش نمونه برداری چندمرحله ای منطقه های 2، 3، 5، 7 و 10، و در مرحله دوم به شکل تصادفی، 5 مرکز از هر منطقه از بین مراکز تفریحی و فرهنگی و سپس بر اساس پیشنهاد گاداگنولی و ولیسر (1998) در مورد حجم نمونه در پژوهش های الگویابی معادله های ساختاری، از هر مرکز 20 نفر به شکل داوطلبانه، و درنهایت 500 زن و مرد متأهل انتخاب شد. ابزارهای پژوهش مقیاس چندبُعدی کمال گرایی فراست، مارتن، لاهارت و روزنبلیت (1990)، بهزیستی روان شناختی ریف (1989) و سازگاری زناشویی اِسپانیر (1976) بود. داده های 405 نفر پس از حذف 90 پرسشنامه مخدوش و 5 آزمودنی پرت از روند پژوهش با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد بهزیستی روان شناختی رابطه بین معیارهای فردی (229/0=β، ۰۰۱/۰=P)، سازماندهی (064/0=β، ۰۴۷/۰=P)، نگرانی در مورد اشتباه ها (212/0-=β، ۰۰۱/۰=P)، تردید نسبت به اعمال (212/0-=β، ۰۰۱/۰=P)، انتقادگری والدین (257/0-=β، ۰۰۱/۰=P) و انتظارهای والدین (141/0=β، ۰۰۱/۰=P) را با سازگاری زناشویی میانجی گری می کند. نتیجه گیری: از آنجا که بهزیستی روان شناختی پایین زوج ها می تواند احتمال ناسازگاری در زندگی زناشویی را افزایش دهد، پیشنهاد می شود، در مشاوره های پیش از ازدواج و در زوج درمانی برای تداوم ازدواج به ویژه برای زوج های که علاوه بر نارضایتی و ناسازگاری های زناشویی، دارای بهزیستی روان شناختی پایین نیز هستند، بر کمال گرایی مثبت و منفی و بهزیستی روان شناختی آن ها توجه شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش سرخوردگی زناشویی و افزایش کیفیت زناشویی زن ها بود. روش: روش پژوهش شبه تجربی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری شامل 2146 نفر از مادران دانش آموزان پسر در سه مدرسه دوره متوسطه دوم بخش مرکزی و بخش کلیشاد شهرستان فلاورجان به نام های دبیرستان بهنام رحمانی، امام خمینی و شهید بهشتی در سال تحصیلی 95-1394 بود. به روش نمونه گیری در دسترس 30 مادر انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. پرسشنامه های سرخوردگی زناشویی کایزر (1993)، کیفیت زناشویی باسبی، کران، لارسن و کریستینسن، (2008) توسط آزمودنی های هردو گروه تکمیل و سپس درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد (هیز، 1986) در 10 جلسه 90 دقیقه ایی هفته ای یک بار به گروه آزمایش ارائه و نتایج با استفاده از طرح تحلیل کواریانس چندگانه تحلیل شد. یافته ها: نتایج بیانگر آن بود که میانگین گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مؤلفه سرخوردگی زناشویی، در مرحله پس آزمون و پیگیری کاهش (881/15=F،001/0=P) و در مؤلفه کیفیت زناشویی، افزایش یافته است (594/8=F، 001/0=P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می توان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را روش مؤتری تلقی کرد که با کاربرد استعاره ها، فنون تنظیم هیجان و اعمال متعهدانه مبتنی بر ارزش ها، منجر به کاهش سرخوردگی زناشویی و افزایش کیفیت زناشویی زن های متأهل می شود.