خودهای ممکن

زمینه و هدف: خودهای ممکن، جنبه موقتی خودپنداره هستند، چیزی که فرد هم برای آن تلاش می کند و هم می کوشد از آن اجتناب کند. طرح واره ها و سبک های فرزندپروری والدین در تحول خودهای ممکن تأثیر دارند. این امیدها و ترس ها در انگیزه های افراد مهم هستند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی خودهای ممکن در دانشجویان بر اساس سبک های فرزندپروری و طرح واره ها انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش همبستگی بود. نود و چهار دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین انتخاب و داده ها با استفاده از پرسش نامه های شیوه های فرزندپروری بامریند (Bamrind’s parenting styles)، فرم کوتاه طرحواره یانگ (Young’s schema) و فرم (ب) خودپنداره راجرز (Rogers,s self- concept) جمع آوری و به وسیله رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سبک فرزندپروری مقتدرانه، طر ح واره های ایثار و بازداری هیجانی به طور معنی داری خودهای ممکن را در دانشجویان پیش بینی می کنند (05/0>P). هم چنین نتایج نشان داد که شیوه فرزندپروری مقتدرانه 6/8 درصد و طرح واره ایثار 7/10 درصد از تغییرات خودهای ممکن را تبیین می کنند (01/0>P). نتیجه گیری: نتایج شواهدی را پیشنهاد می کند که احتمالا سبک های فرزندپروری و طرح واره ها به واسطه هنجارهای فرهنگی- اجتماعی و عوامل والدینی تأثیرات متفاوتی بر خودهای ممکن فرزندان دارند. لذا به منظور ارتقاء خودهای ممکن کارآمد در افراد، پیشنهاد می شود زمینه بهبود سبک فرزندپروری مقتدرانه و طرح واره ایثار فراهم شود.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ممکن، منبع کنترل و کاهش ولع مصرف مواد در معتادان تحت دارو درمانی بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه گواه، پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری شامل 83 مرد معتاد 20 تا 45 ساله تحت دارو درمانی در مرکز ترک اعتیاد یاران در منطقه 18 تهران بود. به روش نمونه گیری هدفمند از میان آن ها 30 نفر انتخاب و در گروه های 15 نفره آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های خودپنداره راجرز 1951، منبع کنترل راتر 1966 و ولع مصرف لحظه ای فرانکن، هندریکز و ون دن برنیک (2002) بود که در سه مرحله توسط هر دو گروه تکمیل شد و برنامه مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس (2008) نیز در 8 جلسه هفتگی90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ممکن (51/36 =F، 001/0 =P)، منبع کنترل (28/41 =F، 001/0 =P) و کاهش ولع مصرف مواد (68/40 =F، 001/0 =P) تأثیر داشته و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتیجه گیری: از آنجا که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس می تواند با تغییر فرایند و محتوای شناخت ها و ارتقاء مهارت های شناختی، عاطفی و رفتاری بر خودهای ممکن، منبع کنترل و کاهش ولع مصرف مواد معتادان تأثیرگذار باشد؛ بنابراین می توان از این روش مشاوره ای که کم هزینه و کارامد است؛ در کنار دارو درمانی برای درمان پایدار معتادان استفاده کرد.

واکاوی دلایل افزایش تعداد ایرانیانی که به یادگیری زبان آلمانی می پردازند و بسترسازی نظری برای آن موضوع تحقیق پیش رو است. در این راستا 370 نفر زبان آموز ایرانی مؤسسه زبان آلمانی تهران (DSIT) انتخاب گردیدند و انگیزه آنها بر اساس نظریه ی «خود انگیزشی زبان دوم» (L2 Motivational Self System) مورد بررسی قرار گرفت. بررسی های این تحقیق بر اساس «خودهای ممکن» (possible selves) و مقایسه آن با نتایج پژوهش های صورت گرفته در زبان انگلیسی نشان می دهد که انگیزش یادگیری زبان آلمانی رابطه ی معناداری با مؤلفه های نظریه فوق، یعنی «خود ایدآل زبان دوم» (L2 Ideal-Self)، «خود-باید زبان دوم» (L2 Ought-to Self) و «تجربه های محیطی زبان دوم» (L2 Learning Experiences) دارد. در این بین «نقش انگیزش ابزاری» در میان فراگیران زبان آلمانی در ارتباط با این نظریه پررنگ تر از سایر فاکتورهای انگیزشی است. دستاورد این تحقیق می تواند در اتخاذ سیاست های زبان خارجی در حوزه های آموزشی رسمی و غیررسمی مؤثر افتد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت، و رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه توازن خودهای ممکن در دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر تهران به تعداد 243534 نفر در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود که از میان آن ها ۴۲۱ نفر از دانش آموزان (۲۰۷ دختر و ۲۱۴ پسر) با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند.  در مطالعه حاضر به منظور تعیین روایی عاملی پرسشنامه توازن خودهای ممکن از روش آماری تحلیل عاملی تأیید استفاده شد. یافته ها: نتایج روش آماری تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار سه عاملی پرسشنامه توازن خودهای ممکن شامل (87/1=df/2c، 914/0=CFI، 907/0=GFI، 854/0=AGFI، 076/0=RMSEA) بود. نتایج همبستگی بین ابعاد پرسشنامه، شواهدی را از ساختار چندبعدی ابزار فراهم آورد. ضرایب همسانی درونی مؤلفه های اهداف، وظایف و نگرانی های خود و کل گویه ها به ترتیب برابر با ۹۷/۰، ۸۲/۰، ۸۸/۰ و ۸۷/۰ به دست آمد. نتیجه گیری: از آنجا که شاخص های برازندگی مدل تحلیل عاملی از برازش مطلوب برخوردار بودند و میزان ضرایب آلفای کرونباخ حاکی از همسانی درونی گویه های این ابزار بود، پرسشنامه ساخته شده دارای روایی و پایایی مطلوبی است و می توان از آن برای سنجش توازن خودهای ممکن و بررسی وجود ناهمخوانی خودها در دانش آموزان متوسطه استفاده کرد.