نوآوریهای آموزشی

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ابعاد انگیزش خودمختاری در آموزش با فرسودگی و اشتیاق شغلی معلمان است و به روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری مربوط به این پژوهش، شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان خوی در سال تحصیلی 94- 93 به تعداد 1500 نفر بود. نمونه آماری پژوهش نیز طبق جدول کرجسی و مورگان (1970) شامل 306 (122 مرد و 184 زن) تعیین شد که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای با در نظر گرفتن جنسیت معلمان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه انگیزش خودمختاری در آموزش روت، آسور، کانات و کاپلان (2007)، فرسودگی شغلی ماسلاچ (1993) و پرسش نامه اشتیاق شغلی اسکافلی و همکاران (2002) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بین مؤلفه های انگیزش خودمختاری در آموزش با فرسودگی و اشتیاق شغلی معلمان رابطه وجود دارد. همچنین 15 درصد از واریانس فرسودگی شغلی معلمان و 30 درصد از واریانس اشتیاق شغلی معلمان به وسیله مؤلفه های انگیزش خودمختاری در آموزش آنان تعیین شد. به عبارتی سطوح بالای انگیزش شغلی خودمختار در آموزش به پیامدهای مثبتی مانند افزایش اشتیاق شغلی و کاهش فرسودگی شغلی می انجامد. 

مدیران مدارس تأثیر چشم گیری بر پیامدهای مدرسه دارند، به اندازه ای که از نقش آنها به عنوان دومین عامل اثرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یاد شده است. اینکه یک مدرسه و مدیر موفق چه ویژگی هایی دارد، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و همچنین پژوهش های بین المللی بوده است که «پروژه بین المللی مدیر مدرسه موفق» (ISSPP) یکی از مهم ترین آن ها می باشد. پژوهش حاضر نتایج اجرای این پروژه در هفت کشور استرالیا، دانمارک، انگلستان، نروژ، سوئد، آمریکا و چین را به روش مروری مقایسه و تحلیل نموده است. بدین منظور مقالات منتشرشده در دو ویژه نامه «مجله مدیریت آموزشی» انتخاب و محتوای آن ها مورد تحلیل قرار گرفت. با استفاده از رویکرد کدگذاری، به تفکیک سؤال های پژوهش، کدهای باز و محوری شناسایی شد. یافته ها نشان می دهد که مدارس موفق 61 ویژگی دارند که در 12 بعد، و مدیران موفق 23 ویژگی دارند که در 4 بعد طبقه بندی می شوند. در پایان در مورد یافته ها بحث شده است شده است. 

در این پژوهش، متون و تصاویر کتاب های ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در خصوص کلیشه های جنسیتی در کتاب ها و نقش آن ها در انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل دو بخش بود؛ بخش اول، کتاب های درسی ادبیات فارسی و زبان فارسی سال اول دبیرستان در سال تحصیلی 1389-90 و بخش دوم را کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر تهران تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 8 دانش آموز (از هر جنس 4 نفر) برای بخش مصاحبه انتخاب شدند. روش این پژوهش کیفی است و برای جمع آوری داده ها از راهنمای تحلیل تبعیض جنسی در کتاب های درسی و ادبیات کودکان آندره میشل و مصاحبه با دانش آموزان استفاده شده است. در همین راستا، کتاب ها در سه بخش تحلیل کمی محتوا، تحلیل کیفی محتوا و تحلیل تبعیض جنسی در دستور زبان و در نهایت پرسش های مصاحبه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین درصد اسامی و تصاویر کتاب ها متعلق به مردان است و در میان فعالیت های مختلف نیز عمده ترین سهم زنان در فعالیت های خانگی و کمترین آن در فعالیت های سیاسی-اجتماعی است. ویژگی های شخصیتی و رفتارهای اجتماعی منتسب به زنان و مردان نیز متأثر از پیش داوری هایی است که زن را جنس دوم و مرد را جنس برتر معرفی می کند. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که در کتاب های درسی سال اول دبیرستان کلیشه های جنسیتی به وفور یافت می شود و چهره ارائه شده از زن و مرد در این کتاب ها با واقعیت های اجتماعی سازگار نیستند. دختران در متون درسی یاد می گیرند که پسران تواناتر از آنان در کارهای عملی و فنی هستند؛ به همین دلیل تجدیدنظر در کتاب های درسی پیشنهاد می شود.

باور عمومی این است که تکلیف شب بر یادگیری و عملکرد تحصیلی اثرگذار است، ولی در تحقیقات این مقاله حاصل یک پژوهش کیفی است که با روش تطبیقی و به کمک الگوی بردی، برنامه درسی آموزش شیمی سبز در کشورهای آمریکا، استرالیا، چین و انگلستان را بررسی کرده است. مقاله حاضر تلاش می کند، عناصر اساسی برنامه درسی آموزش شیمی سبز را در کشورهای مورد مطالعه بررسی کند. نتایج به دست آمده، شباهت ها و تفاوت های بین منطق، اهداف، محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی در بین کشورهای مورد مطالعه و ایران را نشان می دهد. شباهت ها بیشتر در منطق و اهداف برنامه درسی قصد شده موجود دارد، اما تفاوت ها بیشتر در محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی دیده می شود. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند به برنامه ریزان آموزشی و مؤلفان کتاب های درسی کمک کند تا با دید وسیع تری نسبت به بهبود برنامه درسی شیمی سبز اقدام نمایند.

پژوهش حاضر با دو هدف، یکی ارزیابی محتوای کتاب زیست شناسی سال دوم نظام جدید متوسطه، از دیدگاه الگوی آموزش خلاقیت پلسک، و دیگری شناسایی عواملی که می تواند در تدوین محتوای درسی زمینه تفکر و خلاقیت و ابداع را فراهم نماید صورت گرفته است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش کتاب زیست شناسی سال دوم متوسطه و ابزار پژوهش برای تحلیل، با توجه به یک طرح کدگذاری در چک لیستِ وارسی محتوا بود. این طرح کدگذاری بر مبنای شاخص های چرخه خلاقیت هدایت شده «پلسک» تنظیم شد. در بررسیِ رواییِ صوری و محتوای چک لیست وارسی محتوا، از نظرات مدرسان علوم تربیتی و معلمان استفاده گردید و جهت پایایی ابزار از فرمول «ویلیام اسکات» استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده 80/0 بود که مورد تأیید واقع شد. نتایج و تحلیل کمّی محتوای زیست شناسی سال دوم متوسطه با توجه به داده ها نشان می دهد که این محتوا بر بعد آمادگی ذهنی تأکید دارد و برخی از مؤلفه های بعد تخیّل و کاربرد مورد توجه و عنایت قرار گرفته است، به طوری که میزان رعایت مؤلفه ها بسیار اندک بوده و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مؤلفه ها در همه ابعاد وجود ندارد. لذا پیشنهاد می گردد که با رعایت برخی مؤلفه ها در سازمان دهی و تدوین کتاب علوم زیستی دوره متوسطه فرایند آموزش خلاقیت و رشد آن را فراهم ساخت.  

پژوهش حاضر، باهدف تبیین تأثیر هوش اخلاقی مدیران بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان با میانجیگری اعتمادآفرینی مدیران مدارس ابتدایی شهر خرم آباد انجام شد. روش پژوهش از نوع مدل یابی علی یا مدل معادلات ساختاری بوده و جامعه آماری را کلیه مدیران و معلمان مدارس ابتدایی شهر خرم آباد در سال تحصیلی 1393-1394 تشکیل داده اند که نمونه آماری پژوهش شامل 103 نفر از مدیران و 309 نفر از معلمان از میان آن انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه هوش اخلاقی لینک وکیل (2005) با آلفای (0/84)، اعتمادآفرینی اسماعیلی طرزی و همکاران (1392) با آلفای (0/87)، رفتار شهروندی سازمانی سامچ و ران (2006) با آلفای (0/66)، استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS22 و AMOS22 استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هوش اخلاقی به طور مستقیم با ضریب (0/39) و به طور غیرمستقیم با نقش واسطه ای اعتمادآفرینی با ضریب (0/30) بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیرگذار است. همچنین اعتمادآفرینی نیز بر رفتار شهروندی سازمانی با ضریب (0/45) اثرگذار است.  

هدف این پژوهش تحلیل محتوای موضوعی مقاله های نشریه ای که در دست دارید، یعنی فصلنامه نوآوری آموزشی، طی سال های 1394-1382 است. در این پژوهش 50 شماره از این فصلنامه با روش تحلیل محتوای موضوعی که یکی از روش های انجام پژوهش های علم سنجی است مورد بررسی قرار گرفت و از 14 مقوله اختصاص یافته مدخل نوآوری آموزشی در «اصطلاح نامه اریک» در طبقه بندی موضوع اصلی مقاله ها استفاده شد. جامعه پژوهش مقاله های تألیفی این نشریه از شماره 5 تا 55 و شامل 365 مقاله است. بررسی گرایش های موضوعی نویسندگان مقاله ها مشخص کرد که در چهارده محور موضوع های پژوهشی اعلام شده فصلنامه، موضوع دوم (مبانی نظری و اصول علمی و یافته های دانش روان شناسی تربیتی...) با 32/32 درصد بیشترین و پس ازآن، موضوع های پنجم (نظریه ها و رویکردهای نو در طراحی برنامه های درسی) و هشتم (مدیریت و برنامه ریزی کلاس درس و مدرسه) قرار دارند و به موضوع نهم (آینده پژوهی در آموزش وپرورش) اصلاً پرداخته نشده است. تعداد هفت ویژه نامه موضوعی در این بازه زمانی منتشرشده است. موضوع بهبود آموزش با 35/34 درصد و موضوع آموزش وپرورش با 30 درصد بیشترین حوزه موضوعی فصلنامه است. تعداد 778 نویسنده در تدوین مقاله ها مشارکت داشته اند و 30/46 درصد نویسندگان رشته های تحصیلی خود را اعلام کرده اند و این مقدار تعامل بین رشته ای را نشان می دهد.