مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان (مطالعات زنان سابق)

حضور زنان در بازار کار بر حسب شرایط محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر کشور متفاوت است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد از جمله این عوامل می توان به مشارکت زنان، اندازه و سیاست های دولت، توزیع درآمد و هزینه ی خانوار، میزان بیکاری، شرایط محیطی خانواده، میزان سواد و سایر عوامل فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد. این پژوهش بر آن است که با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی به رتبه بندی موانع توسعه کارآفرینی زنان بلوچ در شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان بپردازد. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است که در سال 1396 انجام گرفته است. نتایج به دست آمده این موضوع را بیان می کند که از بین موانع موثر بر کارآفرینی زنان بلوچ در شهرستان سراوان موانع شخصیتی - فرهنگی، موثرترین موانع فراروی کارآفرینی زنان بوده و موانع اقتصادی، موانع حمایتی، موانع آموزشی و موانع زیرساختی در اولویت های بعدی قرار دارند. نتایج همچنین نشان داد که از بین موانع شخصیتی- فرهنگی به عنوان مهم ترین مانع پیش روی زنان شهرستان، محدودیت های فرهنگی در منطقه از قبیل تعصبات و تبعیضات دارای بالاترین اولویت است.

در سال های اخیر، طلاق در کشور رشد زیادی داشته است. به گونه ای که با توجه به آمار از هر سه ازداوج در کشور، یک مورد به طلاق می انجامد. باتوجه به اهمیت بالای این مسئله اجتماعی و آثار نابهنجار آن در جامعه، مطالعه حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر بر طلاق با تاکید بر عوامل اقتصادی در استان های ایران بین سال های1395-1385 است. با توجه به نتایج، عوامل اقتصادی مدل سازی شده در این پژوهش توضیح دهنده بخشی از تغییرات طلاق در کشورند. به گونه ای که متغیرهای تورم در بخش مسکن، بیکاری مردان، افزایش سطح تحصیلات دانشگاهی زنان و نابرابری درآمد سبب تشدید طلاق و از سوی دیگر، افزایش رفاه خانوار و اشتغال مردان حتی به صورت ناقص سبب کاهش میزان طلاق در جامعه می شود. باتوجه به نتایج پژوهش، سیاستگذاری اقتصادی باید سه عامل مهم ذیل را برای کنترل میزان طلاق مدیریت کند: تورم، اشتغال، عدالت اقتصادی و اجتماعی

زنان کُرد بیش از زنان عرب در صحنه های اجتماعی حضور دارند، هر چند با وجود حضور آزادانه در اجتماع، تعداد زنان درجایگاه های رهبری و مدیریت ارشد در سازمان ها و جامعه، بسیار اندک است. هدف این تحقیق با استفاده از روش نظریه داده بنیاد کلاسیک، طراحی مدل دستیابی زنان به جایگاه های رهبری در اقلیم کردستان عراق بوده است. از نمونه گیری نظری تا رسیدن مقوله ها به اشباع نظری استفاده شده است و شانزده زن مشارکت کننده در این تحقیق، دارای پست های عالی مدیریت و رهبری مانند نمایندگی مجلس در اقلیم کردستان عراق بودند. هفت مقوله اشباع شده تحقیق شامل هنجارهای مردسالاری با روکش مذهبی و فرهنگ عشیره ای کُردی، نفت و بیماری هلندی در اقلیم کردستان عراق، خصوصیات منفی زنان در کردستان، داشتن خانواده سرشناس و حامی با نفوذ در قبیله و حزب، تسهیل کننده های دستیابی به رهبری، داشتن الگو و مربی و خصوصیات رهبری می شود. درنهایت براساس این مقوله ها، مدلی ارائه شده است. مهم ترین یافته پژوهش این است که زنان برای دستیابی به جایگاه های رهبری نیازمند داشتن خانواده بانفوذ و قدرتمند هستند، همچنین، آن ها بایستی از برخی خصوصیات رهبری و داشتن الگو و مربی برخوردار باشند عوامل تسهیل کننده ای مانند سهمیه، دستیابی زنان به جایگاه های رهبری را سهولت می بخشد.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی نارضایتی از تصویر بدنی دانشجویان دختر بر اساس ابعاد شخصیت با واسطه گری فعالیت و مقایسه های مبتنی بر ظاهر در اینستاگرام انجام شده است. این مطالعه به لحاظ روش، در زمره ی پژوهش های همبستگی قرار می گیرد. نمونه پژوهش شامل 301 دانشجوی دختر از بین دانشجویان سال سوم و چهارم دانشگاه های کازرون است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به پرسشنامه های نگرانی درباره تصویر بدنی، فرم کوتاه پرسشنامه شخصیت، پرسشنامه میزان فعالیت در اینستاگرام و پرسشنامه محقق ساخته ی مقایسه های مبتنی بر ظاهر پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Amos22 استفاده شده است. یافته ها نشان داد که از میان پنج عامل بزرگ شخصیت، تنها روان رنجورخویی است که می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم، با واسطه سطح فعالیت در اینستاگرام و مقایسه های مبتنی بر ظاهر، نارضایتی از تصویر بدنی دانشجویان دختر را پیش بینی کند. بدین ترتیب می توان گفت که روان رنجورخویی دختران دانشجو ضمن افزایش مستقیم نارضایتی آن ها نسبت به تصویر بدنی، با افزایش فعالیتشان در اینستاگرام و در نتیجه، افزایش مقایسه های مبتنی بر ظاهر، میزان نارضایتی آن ها از تصویر بدنی را بالا می برد. این یافته، با توجه به اقبال وسیع جامعه جوان ایرانی به اینستاگرام در سال های گذشته، بایستی مورد توجه خانواده ها، دست اندرکاران آموزش کشور و نیز فعالان حوزه زنان قرار گیرد.

شناخت تجربه ی زیسته ی زنان دارای شوهران وابسته می تواند به شناسایی و فراهم نمودن اطلاعات و مداخلات درمانی با هدف کاهش ناسازگاری زناشویی کمک کند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تبیین تجربه ی زیسته ی زنان دارای شوهران وابسته با مشکلات زناشویی طراحی گردید.مطالعه ی حاضر یک مطالعه ی کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. مشارکت کنندگان شامل 18 نفر از زنان ساکن شهر اصفهان بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از مصاحبه ی عمیق و برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری کولایزی استفاده گردید. تجربه ی زیسته ی زنان دارای شوهران وابسته در 3 مقوله ی اصلی و 10 مفهوم، تبیین گردید. مقوله ی اول بدرفتاری های روانشناختی (سوءظن و حسادت، عدم کنترل مناسب واکنش های هیجانی، تایید طلبی مکرر، انحصارطلبی، تحمل فشار مسئولیت های همسر، استفاده ی مکرر از راهبردهای ناکارآمد)، مقوله ی دوم، تحمیل فشار بر روابط جنسی ( اجبار روانی برای شروع در رابطه جنسی، اغواگری مکرر شوهر برای شروع رابطه جنسی، استرس و فشار در روابط جنسی) و مقوله ی سوم آسیب های فیزیکی ( خشونت فیزیکی، جرح خویشتن، بدرفتاری با فرزندان) است. با توجه به نتایج پژوهش، زنان دارای شوهران وابسته در معرض آسیب های روانی- جنسی و جسمی از سوی همسرانشان قرار دارند. این نتایج می تواند در شناسایی و ارزیابی خطرات، تعیین اهداف درمانی و مدیریت آسیب ها در زنان دارای شوهران وابسته مفید واقع گردد.

امروزه توانمندی زنان یکی از مهمترین چالش های توسعه پایدار در قرن 21 به شمار می رود، زیرا توانمندی یک مسأله ضروری در روند تعالی موقعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زنان به ویژه زنانی که در جامعه محروم هستند به شمار می-رود. جامعه آماری پژوهش زنان روستایی استان چهارمحال و بختیاری می باشد که با استفاده از جدول کرجیسی و مورگان تعداد 384 نفر از آنها از طریق نمونه گیری طبقه بندی انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان و کارشناسان قبل از پیش آزمون مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار تحقیق نیز از طریق انجام پیش آزمون بین 30 نفر خارج از نمونه آماری و محاسبه آلفای کرونباخ برای مقیاس-های اصلی پرسشنامه (در دامنه بین 72/0 تا 94/0) ارزیابی و تصحیح گردید. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS24 و AMOS22 انجام گرفت. داده های گردآوری شده با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد بین متغیرهای موقعیت در خانواده، حمایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری با توانمندی زنان روستایی و بین موانع فرهنگی با توانمندی زنان روستایی رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ همچنین، براساس نتایج مدل ساختاری میانجی مشخص شد که متغیرهای عزت نفس و خودکارآمدی در رابطه بین متغیرهای فرهنگی و اجتماعی با توانمندی زنان روستایی دارای نقش میانجی می باشند.