هنر و تمدن شرق

گردشگری دینی را می توان سفری قلمداد کرد که حد فاصل بین زیارت و گردشگری است. در مورد مراسم اربعین، که یک کنش جمعی است، علاوه بر اینکه می توان آن را یکی از انواع گردشگری دینی به شمار آورد، می توان سفری زیارتی نیز قلمداد کرد. زیرا این انگیزه ها و رفتارهای مسافران است که سفر آنها را از نوع زیارتی یا گردشگری دینی مشخص می کند. در بین مشارکت کنند گان در رویداد اربعین، افرادی حضور دارند که انگیزه ها و رفتارهایشان به زائر و یا گردشگر دینی شبیه است. در این پژوهش، با مطالعه رویداد اربعین، مشخص شد که خطرهای جانی و کمبود زیرساخت و تسهیلات، پیاده روی صلح طلبانه اربعین را متزلزل نکرده است. این رویداد در حالی که یک اقدام اسلامی است، به سایر ادیان نیز گسترش یافته است

طبیعت بکر ایران همواره توسط ایرانیان باستان مورد احترام بوده است و تا چند دهه پیش، به زندگی شهرها همچنان مسلط بود، اما این روزها رنگ و رونق قدیم را ندارد. زندگی شهری و بلعیده شدن حیات طبیعی، گونه های متفاوت جانوری و گیاهی را به نابودی کشانده است. اکوتوریسم که یکی از محبوب ترین انواع گردشگری است در سال های اخیر مورد توجه ویژه گردشگران قرار گرفته است. <br />مشاهده پرندگان بدون آزار رساندن به آنها را پرنده نگری می نامند که یکی از زیرشاخه های اکوتوریسم است. پرنده به عنوان بخش مهمی از پوشش جانوری طبیعت ایران، جلوه ای از زیبایی و معنا بوده است. این موجود پای در زمین و بال در آسمان دارد و همواره ذهن و چشم گردشگران را به خود مشغول کرده است. اما آیا معرفی و شناسایی ظاهر و رفتار پرندگان، داده های کافی برای علاقمندان به پرنده نگری است؟ سؤال پژوهش این است که چگونه می توان از دیدگاه عامه، ادبیات، شعر، اسطوره و ارتباط بین انسان و پرنده، لایه های تفسیری ارایه کرد. این مطالعه با استفاده از مطالعات کتابخانه ای برای شناخت مفاهیم اولیه و مصاحبه با خبرگان برای معرفی روش تفسیر انجام شده است. نتایج نشان می دهد تقابل بین نگاه عامه با حقایق و حرکت از داده های جزئی به مفاهیم کلی، امکان دستیابی به گونه ای خاص از تفسیر را ممکن خواهد ساخت.<br />  

صنایع فرهنگی، نقش برجسته ای در گسترش شهرها ایفا می کنند و به خلق صنایع نو و انجام فعالیت های متنوع، سرعت می بخشند و منجر به رشد اقتصادی می شوند. نگاهی به سایت های فرهنگی، این فرصت را به وجود می آورد که منشأ و سرچشمه خلاقیت و همچنین روند پیدایش گونه ای نو از میان صنایعِ امروزی درک شود. آیا در زمینه گسترش شهرها در ایران، ملاحظاتی برای صنایع فرهنگی درنظر گرفته می شود تا بر پایه آنها روند خلاقیت و نوآوری شناخته شده و شکل گیرد؟ <br />با توجه به تمایلی که در بازدیدکننده ها در کشف میراث فرهنگی کشورهای مختلف وجود دارد، تمایز بین بازدید از سایت و بازدید از مکان، همچون تفاوت بازار و محصول به نظر می رسد. با توجه به تبلیغات منفی و محدودیت هایی که توریست خارجی یا داخلی (به دلیل نیازمندی ها، علایق متفاوتِ بازدیدکننده و ممانعت از بازدید اماکنی که درحال تخریب هستند) در امر بازدید دارند، بازدید از اماکن تاریخی به طور مستقیم ضعیف شده است.<br />طبق مطالعات مردم شناسی، فناوری تأثیرات بسزایی بر فرهنگ دارد. این روش، دیدگاه بدیعی برای گسترش ابعاد شناختی و عملیِ فرهنگ عرضه می کند. دو اصل اساسی در پیشبرد این مطالعه سهیم هستند : الف) روندی که بر طبق آن شناخت ها1 را دریافت و منتقل می کنیم. ب) ترکیب کدبندی ها با فناوری های دیجیتالی به گونه ای که دانسته ها 2 فعال، ترکیب و دوباره به شکل جدیدی عرضه شوند. مطالعه «ریچارد فلوریدا» که ارتباط تکنیک و فرهنگ را بررسی کرده و سهمی در پیشبرد آن داشته مورد بحث قرار می گیرد تا پیشینه مطلب را روشن سازد. آنچه انفورماتیک به شکل فرامتن3، با جمع آوری داده ها و دسته بندی آنها در یک مجموعه دیجیتالی فراهم می آورد ناکافی بوده و لازم است تا در محیط دیجیتالی ملاحظات مکانی-زمانی گنجانده شود.

مطالعات زیادی کیفیت خدمات گردشگری و تأثیر آن روی رضایت مشتریان را مورد بررسی قرار داده است. موضوعی که ارتباط نزدیکی به فرهنگ و جامعه شناسی تمدن ایران دارد. تمامی تلاش های بنگاه های گردشگری برای دستیابی به رضایت مشتریان است تا بتوانند فضای کسب و کار خود را تضمین کنند. بنابراین جمع آوری و گردآوری یافته های این مطالعات در زبان فارسی یک نیاز نظری و کاربردی به حساب می آید. این پژوهش با هدف تلفیق مطالعات فارسی زبان علمی پژوهشی در زمینه کیفیت خدمات گردشگری و رضایت مشتریان صورت گرفته و  به دنبال این است که چه عواملی موجب ایجاد رضایت مشتریان به واسطه کیفیت خدمات نقش آفرینی می کند. این تحقیق کیفی از نوع فراتلفیق است که با تأکید بر مطالعات انجام شده صورت می گیرد. بنابراین 20 پژوهش معتبر از بانک نشریات جهاد دانشگاهی با توجه به واژگان کلیدی تحقیق گردآوری شد. نتایج نشان داد که عوامل بسیار زیادی وجود دارند که به طور غیرمستقیم روی کیفیت خدمات و رضایت مشتریان اثر دارند که کمتر به آنها پرداخته شده است. زیرساخت عمومی، قوانین و مقررات، عناصر ذهنی و تبلیغاتی بخشی از این عوامل به حساب می آیند. روش مطالعات موجود بیشتر کمی یا ترکیبی است اما به نظر می رسد تأکید بر مطالعات کیفی و زمینه ای برای شناخت و توصیف بهتر ارتباط بین این مفاهیم لازم است. تأکید بیش از اندازه به الگوها و مدل های سنجش کیفیت خدمات غیربومی موجب شده تا نوآوری و خلاقیت زیادی در این حیطه رخ ندهد که به نظر می رسد مطالعات آتی می توانند در این حیطه برنامه ریزی و طرح مسأله کنند

سفرهای ارزان قیمت راه حلی برای کاهش هزینه های سفر و مدیریت آن است به شکلی که گردشگران علاقمند به تجربیات پرمخاطره بتوانند دو مؤلفه مهم تجربه سفر خاص و سفرکردن با هزینه های پایین را به دست آوردند. مقوله هیتچهایک یا سواری مجانی دارای سابقه دیرینه بین المللی است، اما در ایران اصل جدیدی به حساب می آید. شاید محدودیت ها و سختی های این گونه از سفرها در ایران دلیلی بر بعد نظری این موضوع به حساب آید. آنچه مسلّم است گونه های خاص گردشگری با تفسیرها و حالات معنوی متفاوتی همراه است و این پژوهش به دنبال این است که مؤلفه های معنوی قابل تجربه در گونه گردشگری هیتچهایک را به شکلی نظری الگوسازی کند. لذا این پژوهش از نوعی کیفی است که با استفاده از روش گراندد تئوری و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با زنان و مردانی که تجربه این سفر را داشته اند صورت گرفته است. 28 مصاحبه موفق برای رسیدن به اشباع نظری صورت گرفت و پس از کدگذاری های باز محوری و گزینشی، یافته های پژوهش به شکل الگوی پاردایمی استخراج شد. تمایل به آشنایی با فرهنگ ها، ریسک کردن و ساده سفرکردن به عنوان عوامل علّی و مزاحمت های همسفرها، مقاومت اجتماعی و سختی در جامعه میزبان به عنوان عامل مداخله گر و تعاملات بین فرهنگی و غیرقابل پیش بینی بودن اتفاقات به عنوان عوامل زمینه ای شناخته شدند. در لحظه زندگی کردن، صلح و دوستی و اعتماد به غریبه ها راهبردهایی هستند که پدیده محوری تغییرات روحانی در سفر پر مخاطره را به پیامدهای خداشناسی، حسنات اخلاقی، افزایش تعداد دوستان و تغییر بینش منتهی می سازد. نتایج نشان می دهد که گونه گردشگری ارزان و پرمخاطره، دارای مؤلفه های معنوی متمایزی است که شناسایی و مدیریت آنها می تواند تجربه معنوی را به ارمغان آورد.

موسیقی، پیوندی ذاتی با گردشگری دارد که به عنوان یک جاذبه، معرّف برای وضع معیشت و سبک زندگی، و محملی برای پیام ها و انگیزه های جوامع انسانی به شمار می آید. موسیقی از طریق عجین شدن با روح و جسم آدمی و به عنوان هنر، یکی از جذابیت های حوزه گردشگری محسوب می شود. گردشگری موسیقی از شاخه های گسترده گردشگری فرهنگی است و امروزه بخش قابل توجهی از گردشگران بین المللی به این نوع گردشگری تمایل دارند. موسیقی فقط هنر جاری در بستر اجتماع قلمداد نمی شود و سال هاست که این هنر، قدم در دنیای گسترده تری نهاده و در قالب صنعتی بزرگ در حال فعالیت است. صنعتی که در مدیریت مقاصد گردشگری، نقش جاذبه ای تجربی و حسی را بازی می کند. آشنایی با فرهنگ بومی، مشاهده و مشارکت در اجرای موسیقی، درمانگری و تجدید روحیه، از جمله کاربردهایی است که ایام کم تقاضای مقاصد را نیز پررونق خواهد کرد.<br />این مقاله به روش کیفی و به صورت توصیفی و تفسیری انجام شده است، گردآوری اطلاعات به شکل اسنادی و کتابخانه ای و مصاحبه صورت گرفته که از طریق 24 مصاحبه به روش گلوله برفی تا اشباع نظری صورت گرفت و موجب شناسایی 362 کد باز و 8 مقوله فرعی شد. هدف تحقیق مشخص کردن این نکته است که موسیقی و آلات موسیقی چه تأثیری در جذب گردشگران داخلی خواهد داشت. نتایج نشان می دهد که روایت خاطرات جمعی، حس خاطره انگیزی، یادآوری مقصدی خاص و رویداد محوری به عنوان مقوله های فرعی تأثیرگذار تورهای گردشگری با محوریت موسیقی است. درحالی که پدیده قابل تجربه، جذاب و دیدنی، پدیده قابل یادگیری و تداعی کننده مقصد، از مقوله های فرعی است که در میزان نقش آلات موسیقی برای جذب گردشگران به مقاصد خاص شناسایی شد. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که گردشگری بر مبنای موسیقی، یک وسیله، هدف و روش برای مدیریت مقاصد گردشگری و نشر دانش بومی و ارزش های فرهنگی است.