مطالعات طب ورزشی

مطالعه حاضر به بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات ثبات­دهنده ستون فقرات بر میزان زاویه قوس کمری، با استفاده از دستگاه بیوفیدبک فشاری در دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنر کرمان می­پردازد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانشجویان دختر مبتلا به عارضه لوردوزکمری دانشگاه باهنر کرمان است. 24 نفر از دانشجویان مبتلا به قوس کمری افزایش­یافته به­عنوان نمونه آماری انتخاب و به­طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل 12 نفری قرار داده شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق صفحه شطرنجی، اسپینال موس (سنجش قوس کمر)، قد سنج و ترازوی دیجیتال، گونیامتر (سنجش میزان انعطاف­پذیری عضلات سه سر رانی) و آزمون دراز و نشست (سنجش میزان استقامت عضله شکمی) جمع­آوری گردید. آزمودنی­های گروه تجربی، به مدت هشت هفته، هفته­ای سه جلسه و هر جلسه 60 دقیقه، با استفاده از دستگاه بیوفیدبک فشاری تمرین داده شدند. در آغاز و پایان دوره از آزمودنی ها پیش و پس­آزمون به عمل آمد و میزان لوردوز کمر، انعطاف­پذیری عضلات سه­سر رانی و استقامت عضلات شکم پیش و پس از آزمون سنجیده شد. اطلاعات جمع­آوری­شده، با استفاده از روش آماری تی مستقل و زوجی در سطح معنی­داری 95 درصد تجزیه و تحلیل شدند. نتایج، کاهشی معنی­دار در زاویه لوردوز کمری ( 001/0 P= ) ، افزایشی معنی­دار در میزان انعطاف­پذیری عضلات سه­سررانی (001/0 P= ) و افزایشی معنی­دار در استقامت عضلات شکم (001/0 P= ) در گروه تمرینی نشان داد. همچنین نتایج تحقیق تفاوت معنی­داری در میزان متغیرهای مذکور پیش و پس از آزمون در گروه کنترل نشان نداد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد انجام تمرینات ثبات­دهنده ستون فقرات سبب کاهش زاویه لوردوز کمری، افزایش انعطاف­پذیری عضلات سه­سررانی و همچنین افزایش میزان استقامت عضلات شکم می­شود.

به کارگیری ابزار مناسب و روش های علمی استعدادیابی توسط مربیان و متخصصان ورزشی می تواند فرآیند شناسایی و پرورش استعدادهای ورزشکاران را سرعت بخشیده، موقعیتی فراهم آورد که ورزشکاران مستعد به سمت ورزش متناسب با استعداد و توانایی خود هدایت شوند. پژوهش های موجود در حوزه استعدادیابی ورزشی معمولاً به صورت تعیین شاخص های مؤثر بر استعدادیابی یا هنجاریابی است. هدف از انجام این تحقیق طراحی نرم افزار استعدادیابی بر پایه منطق فازی در رشته بسکتبال، با قابلیت رتبه بندی ورزشکاران بسکتبال در پُست های پنج گانه است. در این پژوهش، با انتخاب مهم ترین پارامترهای استعدادیابی بسکتبال از دیدگاه متخصصان حوزه های پیکرسنجی (قد)، قابلیت های حرکتی (چابکی)، مهارتی (پرتاب پنالتی) و روانی (اعتمادبه نفس) و بر اساس نورم ورزشکاران رده جوانان نخبه و ملی­پوش بسکتبال در این پارامترها به عنوان شاخص، الگوریتمی بر پایه منطق فازی (به وسیله بسته ابزار منطق فازی در نرم افزارMATLAB) طراحی شده است که پارامترهای فوق را به عنوان ورودی مدل دریافت و بسکتبالیست ها را در مقایسه با نورم ملی پوشان رده جوانان در این پارامترها در وضعیت های نامتناسب با رشته بسکتبال (Unmatched)، نیمه متناسب (Semi-matched)، متناسب (Matched)، استعداد درخشان (Brilliant) و نادر (Rare) طبقه بندی می کند. با توجه به رکورد بسکتبالیست ها در پارامترهای تعیین شده، مستعدترین فرد در هر پُست تعیین و استعداد و قابلیت ورزشکار در پُست های پنج گانه بسکتبال رتبه بندی می شود. پژوهش حاضر، با تلفیق پژوهش های موجود در حوزه های تعیین شاخص های مؤثر و تهیه نورم و هنجاریابی ورزشکاران نخبه در این شاخص ها، نرم افزاری هوشمند برای استعدادیابی در رشته بسکتبال ارائه می دهد که نورم بسکتبالیست ها را در پارامترهای قد، چابکی، پرتاب پنالتی و اعتمادبه نفس (که توسط پژوهشگران به عنوان مؤثرترین شاخص ها تعیین گردیده اند) را دریافت می کند و در مقایسه با نورم بسکتبالیست های ملی پوش، قابلیت و استعداد بسکتبالیست ها را در هر پُست، در خروجی نرم افزار رتبه بندی و نمایان می کند. در نهایت، نرم افزار می تواند مربیان و متخصصان ورزش بسکتبال را برای تعیین ورزشکاران مستعد این رشته در رده های پایه یاری رساند.

اختلال در کنترل پوسچر می تواند باعث افزایش آسیب طی فعالیت های ورزشی شود. ناهنجاری زانوی پرانتزی باعث تغییر محل عبور خط کشش ثقل از مرکز زانو به سمت قسمت داخل می­شود و در نتیجه، پایداری پویا را مختل می­کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ناهنجاری زانوی پرانتزی بر پایداری پویا در تکلیف پرش-فرود تک پاست. 28 دانشجوی پسر رشته تربیت بدنی ( سن: 65/1 ± 53/2 1 سال، وزن :51/7 ± 76/66 کیلوگرم، قد: 54/4 ± 38/173 سانتی­متر ) که طبق وضعیت زانوهایشان در دو گروه زانوی پرانتزی (14 نفر) و نرمال (14 نفر) قرار گرفتند، در این مطالعه شرکت کردند. زمان رسیدن به پایداری آزمودنی ها در راستای داخلی-خارجی ( ML ) و قدامی-خلفی ( AP ) و کلی ( RV ) با استفاده از صفحه نیرو در حرکت پرش-فرود ارزیابی شد. نتایج تحقیق نشان داد اختلاف معنی داری در زمان رسیدن به پایداری بین دو گروه زانوی پرانتزی و زانوی نرمال در راستای قدامی-خلفی وجود ندارد (05/0 p> )، اما زمان رسیدن به پایداری در راستای داخلی-خارجی و در حالت کلی در گروه زانوی پرانتزی بیشتر از گروه زانوی نرمال بود که این اختلاف معنی­دار بود (05/0 p< ). نتایج نشان می دهد ناهنجاری زانوی پرانتزی ممکن است نوسان پوسچرال را در راستای داخلی-خارجی و کلی تحت تأثیر قرار دهد. چنین به­ نظر می رسد که افزایش زمان رسیدن به پایداری در راستای داخلی-خارجی و در حالت کلی در گروه زانوی پرانتزی به­علت تغییر محل عبور خط کشش ثقل باشد؛ بنابراین پیشنهاد می شود به­منظور جلوگیری از آسیب پرش-فرود در افراد با ناهنجاری زانوی پرانتزی برنامه های تمرینی تعادل توصیه شود.

لیگامان صلیبی قدامی ( ACL ) [1] یکی از پر آسیب­ترین لیگامان­های زانو است. تفاوت های بیومکانیکی و عصبی-عضلانی تنه و اندام تحتانی طی اعمال ورزشی، محتمل ترین دلیل اختلاف قابل توجه نرخ بالای شیوع آسیب غیر برخوردی ACL در زنان به نسبت مردان است. هدف این تحقیق ارزیابی اثر شش هفته تمرینات ثبات مرکزی بر سینماتیک تنه شامل فلکشن رو به جلو و فلکشن جانبی در زنان ورزشکار با نقص کنترل عصبی-عضلانی تنه به­منظور پیشگیری از آسیب ACL . 22 زن ورزشکار به­طور تصادفی به دو گروه تمرینی (11 نفر) و کنترل (11 نفر) تقسیم شدند. گروه تمرینی، تمرینات ثبات مرکزی را طی شش هفته انجام دادند و گروه کنترل هیچ تمرین خاصی انجام ندادند. سینماتیک تنه در پیش­آزمون و پس­آزمون طی فرود تک­پا، با استفاده از دستگاه تحلیل حرکت ارزیابی شد. میزان فلکشن تنه در گروه تمرینی پس از شش هفته تمرین افزایش معنی­داری پیدا کرد (از 08/20 تا 67/27 درجه)، اما در میزان فلکشن جانبی تنه کاهش معنی­داری مشاهده نشد ( 314/0 P= ). در تحقیق حاضر در گروه تمرینی، میزان فلکشن رو به جلو به­طور معنی­داری افزایش یافت. می توان این گونه بیان کرد که تمرینات ثبات مرکزی استفاده­شده در تحقیق حاضر با افزایش ثبات ناحیه مرکزی بدن، احتمالاً استراتژی فراخوانی عضلات این ناحیه را بهبود داده است؛ از این رو با توجه به نتایج این تحقیق می توان نتیجه گرفت که شش هفته تمرینات ثبات مرکزی در زنان ورزشکار با نقص عصبی-عضلانی کنترل تنه می تواند به کاهش عوامل خطر قابل تعدیل آسیب ACL نظیر برخی عوامل بیومکانیکی و عصبی-عضلانی منجر شود.

فعالیت فیزیکی علاوه بر اثرات عمومی بر سیستم قلبی - عروقی و متابولیک می تواند موجب بهبود خاص بیماران هموفیلی، به­ویژه در تقویت ماهیچه ها شود . تقریباً 50% از نوجوانان مبتلا به بیماری های مزمن به­طور کامل توصیه های مراقبتی را انجام نمی دهند ؛ از این رو، هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت فعالیت های فیزیکی و ورزشی در میان نوجوانان مبتلا به هموفیلی در ایران است. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی فعالیت های فیزیکی و ورزشی 108 نفر از نوجوانان مبتلا به هموفیلی، با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس بررسی شد. بدین منظور از پرسشنامه محقق­ساخته با روش خودگزارشی استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری با بهره­گیری از فراوانی، میانگین و انحراف معیار انجام شد. 4/65% از شرکت­کنندگان در این مطالعه در فعالیت های فیزیکی مشارکت نداشتند و 5/70%از نوجوانان 5 ساعت یا کمتر را در طول هفته به فعالیت های جسمی و ورزشی اختصاص می دادند. فقط 1/31% از نوجوانان عقیده داشتند که ورزش انتخابی آنها با سن و وضعیت بیماری آنان کاملاً متناسب است. 1/56% از شرکت­کنندگان از خون ریزی های تهدیدکننده و 4/22% از نوجوانان از ورزش هایی که احتمال خون ریزی و آسیب در آن­ها وجود دارد اطلاعی نداشتند. عملکرد نوجوانان در این مطالعه در بسیاری از حیطه های مرتبط با فعالیت های فیزیکی و ورزشی نیز در وضعیت مناسبی قرار نداشت. نیاز به بهبود وضعیت نوجوانان مبتلا به بیماری هموفیلی در بسیاری از حیطه های مرتبط با فعالیت های فیزیکی و ورزشی وجود دارد که توجه به برنامه­ریزی های مدون و منسجم در راستای ارائه آموزش های لازم و بهره­گیری از مؤسسات ارائه­دهنده خدمات ورزشی وابسته به مراکز هموفیلی می تواند مفید باشد.

مقدمه: سندروم درد پاتلوفمورال یکی از رایج ترین آسیب های مفصل زانو است، که در سنین جوانی و بیشتر در زنان شایع می باشد. به دلیل وجود درد، ضعف عضلانی و کاهش حس عمقی مفصل زانو، تعادل در این افراد دچار نقصان است. هدف از مطالعه ی حاضر مقایسه ی دو روش تمرین درمانی در محیط خشکی و آب بر بهبود درد، عملکرد حرکتی، تعادل ایستا و پویای افراد مبتلا به سندروم درد پاتلوفمورال می باشد. روش انجام پژوهش: در این تحقیق که به روش نیمه تجربی انجام شد، 20 زن مبتلا به سندروم درد پاتلوفمورال شرکت کردند، و به صورت تصادفی به دو گروه تمرین درمانی در آب و خشکی تقسیم شدند. دو گروه 8 هفته و هر هفته به مدت 3 جلسه تمرین درمانی دریافت کردند. از پرسش نامه درد VAS، کاجالا kujala، تست تعادل ایستای شارپند رومبرگ و تست تعادل پویای ستاره، قبل و بعد از دوره تمرینی جهت اندازه گیری درد، عملکرد، تعادل ایستا و پویا استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و انجام آزمون های آماری لازم در این مطالعه از نرم افزار SPSS نسخه 18 استفاده شد. سطح معناداری 05/0 در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش: هر دو گروه در مقیاس درد، مقیاس عملکرد حرکتی، شاخص تعادل ایستا و پویا تفاوت معنی داری را پس از 8 هفته تمرین درمانی نشان دادند(05/0p). مقایسه ی داده های بین دو گروه در مقیاس درد، مقیاس عملکرد حرکتی، شاخص تعادل ایستا و پویا تفاوت معنی داری را پس از مطالعه نشان نداد(05/0p˃). بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، انجام تمرین درمانی در آب و خشکی منجر به کاهش درد، بهبود عملکرد، بهبود تعادل ایستا و پویا در مبتلایان به سندروم درد پاتلوفمورال می شود. اگرچه نتایج آماری تفاوت معنی داری را بین دو گروه نشان نداد، با این حال تفاوت موجود در میانگین درصد تغییرات دو گروه نشان دهنده این است که انجام تمرینات در آب بر کاهش درد، بهبود عملکرد، تعادل ایستا و پویای افراد مبتلا به سندروم درد پاتلوفمورال تاثیر کلینیکی بیشتری نسبت به خشکی دارد.

هدف این پژوهش مقایسه دو شوت روی پای زمینی و هوایی از منظر تأثیر پارامترهای بیومکانیکی مفصل زانو بر سرعت شوت است. شش ورزشکار ماهر با میانگین سن: 2/2 ± 16/25 سال، وزن: 6/6 ± 8/70 کیلوگرم و قد: 5/6 ± 173 سانتی متر، آزمودنی های این تحقیق را تشکیل دادند. به­منظور محاسبه پارامترهای سینماتیکی مفصل زانو و سرعت شوت، پنج نشانگر به نقاط آناتومیکی پای ضربه متصل و از حرکت شوت زمینی و هوایی ورزشکاران با دو دوربین کاسیو ( ZR200 ) با سرعت نمونه برداری 240 فریم بر ثانیه تصویر گرفته شد. به­علاوه، در حین اجرای مهارت با استفاده از الکترودهای سطحی و دستگاه ( ME60 0 0 ) متغیرهای الکترومایوگرافی عضلات چهارسر ران نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان دهنده وجود اختلاف معنی­دار بین دو شوت زمینی و هوایی در سرعت توپ بود. همچنین، دو شوت در سرعت زاویه ای باز شدن مفصل زانو نیز با یکدیگر اختلاف داشتند، اما از نظر میزان فعالیت الکتریکی عضلات چهارسر هیچ گونه اختلاف معنی داری بین آن ها دیده نشد (11/0 P = ). عوامل متعددی از جمله توالی حرکتی اندام ها، فعالیت الکتریکی عضلات و دامنه حرکتی مفاصل بر سرعت توپ تأثیرگذارند که در این مقایسه، دو عامل توالی و دامنه حرکتی مفصل زانو مؤثرترین عوامل در بروز اختلاف بین دو شوت بودند.

در تکنیک­های مختلف استارت دامنه حرکتی مفصل و بازوی اهرم عضله تغییر می­کند که این عوامل ممکن است در میزان سختی پا و مفاصل تأثیرگذار باشند . هدف این پژوهش بررسی اثر سه تکنیک­ بلند، متوسط و کوتاه در استارت دو سرعت بر سختی اندام تحتانی بود. 15 مرد ورزشکار عضو تیم دو­ومیدانی دانشگاه (میانگین سن3 ± 24 سال، میانگین قد 5/10 ± 170 سانتی­متر و میانگین جرم 5/7 ± 75 کیلو­گرم) انتخاب شدند. موقعیت مکانی نشانگرها و نیروهای عکس­العمل زمین، به­ترتیب، با استفاده از دوربین با سرعت تصویربرداری 200 هرتز و صفحه نیروسنج جمع­آوری شدند. سختی پا با محاسبه نسبت حداکثر نیروی عمودی عکس­العمل زمین به تغییرات طول پا در حین اجرای مهارت بر اساس مدل جرم - فنر خطی و سختی مفاصل زانو و مچ پا با محاسبه نسبت گشتاور عضلات به جابه­جایی زاویه­ای مفصل به­دست آمد . نتایج نشان می­دهد بین میانگین سختی در هر سه تکنیک تفاوت معنی­دار وجود دارد (001/0 p= ). میانگین سختی پا در استارت بلند حدود 8/16% از استارت متوسط و 48% از استارت کوتاه بیشتر بود. همچنین سختی مچ پا و زانو در استارت بلند، در مقایسه با استارت متوسط و استارت کوتاه، افزایشی معنی­دار داشت. نتیجه­گیری کلی این است که تغییر تکنیک استارت دو سرعت از بلند به کوتاه بر سختی اندام تحتانی اثر دارد؛ بنابراین ممکن است سختی پا و مفاصل عوامل تأثیر­گذار در رکورد دو سرعت در اثر تغییر تکنیک استارت باشد که باید در طراحی برنامه­های تمرینی به آن­ها توجه قرار گیرد.