۱.
در این گفتوگو به ایستار روشنفکران دهههای 40، 50 و 70 ایران در برابر مدرنیته پرداخته شده است. بیشترین مباحث حول محور افکار شریعتی است و اینکه آیا میتوان او را مدرن به حساب آورد یا خیر. در نهایت اختلاف نظر میان شرکت کنندگان بر سر این مسئله باقی مانده است.
۲.
موضوع سخن، نقد اخلاقی قدرت است که تنها به نقد نظام توتالیتر پرداخته است. در این نوشتار، به رابطه فضایل و حاصل آنها، عدالت، با اختیار و تشکیل هرم قدرت اشاره شده و رابطهای معکوس میان اختیار و تجمیع قوا دیده شده است. از نظر نویسنده محترم، نظام توتالیتر فضیلتپرور نیست و در نتیجه مورد نقد اخلاقی واقع میشود.
۴.
در این مقاله نویسنده با اشاره به مؤلفههای معرفتشناسانه و هستیشناسانه نظام فکری در گذشته، چنین نتیجه گرفته است که به نظر پیشینیان، دانش دینی تولید و توجیهکننده قدرت بوده است؛ درحالیکه به نظر نویسنده با دست برداشتن از آن مبانی سنتی، میتوان گفت: این قدرت است که هر دانشی، از جمله دانش دینی را سامان میبخشد.
۵.
به بهانه ترجمه کتاب دین، جهانی شدن و جهان سوم گردآوری جف هینس با مترجم آن گفتوگویی انجام شده است که خلاصه آن تقدیم میگردد. وی معتقد است که تنها رویکردی که توانسته است پدیده جهانی شدن را به زیبایی تبیین نماید، پستمدرنیسم است. اگرچه جهانی شدن محلی را برای حضور ادیان در گستره جهانی باز کرده است اما با توجه به نگاه پستمدرنیستی، این محل پتانسیل و توانایی لازم برای سیطرهطلبی یک ایدئولوژی واحد بر سایر ایدئولوژیها را ندارد.
۶.
به نظر آقای مصلح بحث «گفتوگو» از مهمترین مسائل فکری ـ فلسفی نیمه دوم قرن بیستم است و متفکران بزرگ به آن توجه کردهاند. در این مصاحبه مفهوم «گفتوگوی تمدنها» و نیز جایگاه ایران و جهان اسلام مورد بحث قرار گرفته است. به نظر آقای مصلح نبود وفاق در میان نخبگان جامعه ایرانی، همواره موجب فرصتسوزی و عدم تعادل جامعه شده است.
۷.
نویسنده در این مقاله ضمن برشمردن مؤلفههای اصلی مدرنیته، مدرنیته را به سنتِ گسست تعریف کرده و در جهت تبیین چگونگی این گسست تلاش میکند.
۸.
مفهوم «جامعه مدنی» با آنچه امروز در جامعه ما وجود دارد، فاصلهای بنیادی دارد. برای اجرای اصلاحات باید با برنامهریزیهای بلندمدت به تغییر زیرساختهای معرفتی و روانشناختی جامعه پرداخت. در این میان، وظیفه اساسی دولت، اجرای برنامههای کلان آموزشی و تربیتی، اقتصادی و قانونی در جهت تغییر زیرساختها و دیگر پایبندی به رفتار مدنی است که برای لایههای میانی و پائینی قدرت و تودههای مردم نقش الگویی خواهد داشت.
۹.
پرویز پیران در این گفتوگو، ارزیابی خود را از نهاد شورا، و نیز عملکرد شورا در دوره گذشته بیان میکند.
