درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: مقیاس نارسایی ها در کنش وری اجرایی بارکلی- نسخه بزرگسال یکی از جدیدترین ابزارهای سنجش کنش های اجرایی است که بر مبنای نظریه عصب روان شناختی بارکلی تدوین شده است. هدف این پژوهش بررسی خصوصیات روان سنجی فرم فارسی این مقیاس بود. روش: طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. نمونه آماری، شامل 613 نفر از دانشجویان سال اول دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 91-1390بودند که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار این پژوهش مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی- فرم بزرگسال- بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آلفای کرونباخ، آزمون t گروه های مستقل و تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ها بین 80/0 تا 92/0 و برای کل آزمودنی ها 96/0 و برای خرده مقیاس ها بین 78/0تا96/0به دست آمد؛ این نتیجه بیانگر اعتبار خوب مقیاس می باشد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد الگوی پنج عاملی مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی (خود مدیریتی زمان،خود سازمان دهی/ حل مسأله، خودانگیزشی، خودکنترلی/ بازداری، حل مسأله خودنظم جویی هیجان)، در جامعه ایرانی برازش خوبی دارد. بنابراین روایی مقیاس نیز مطلوب می باشد. در پایان، نتایج آزمون t نشان داد میانگین نمرات دانشجویان پسر در خرده مقیاس های خود مدیریتی زمان و خودانگیزشی به طور معناداری بیشتر از دختران است. در حالی که در خرده مقیاس خودنظم جویی هیجان، میانگین نمرات دختران به طور معناداری بیشتر از پسران بود. تیجه گیری: مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی- نسخه بزرگسال، به عنوان یک ابزار مناسب جهت سنجش نارساکنش وری های اجرایی در زندگی روزمره بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اساسی این پژوهش، ساخت مقیاسی برای سنجش فشارزاهای روانی دانشجویی در دانشگاه پیام‌نور اهواز بود. بدین‌منظور، پرسشنامه مقدماتی حاوی 68 ماده مربوط به فشارزاهای روانی تهیه شد و بر روی 500 دانشجوی دانشگاه پیام نور اهواز که به روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شده بودند اجرا گردید. سپس داده‌های جمع‌آوری شده مورد تحلیل عاملی قرار گرفت و بدین‌وسیله یک مقیاس کوتاه 28 ماده‌ای دو عاملی با عنوان "مقیاس فشارزاهای روانی دانشجویان دانشگاه پیام نور اهواز(APN-SSI) استخراج گردید، که 17 ماده روی عامل اول (شرایط فشارزای تحصیلی) و 11 ماده روی عامل دوم (شرایط فشارزای غیر تحصیلی) قرار داشت. نتایج بررسی پایایی مقیاس APN-SSI به روش همسانی درونی (87/0 =r) رضایت بخش بود. اعتبار همزمان این مقیاس با دو مقیاس استاندارد دیگر بررسی شد که نتایج بیانگر اعتبار بالای مقیاس است.

مقدمه: فهرست 90 نشانه ای (SCL-90) ابزاری پرکاربرد در مطالعات مربوط به حیطه ی سلامت روان است. تعداد زیاد عبارت های این فهرست، استفاده از آن را با وجود اشتیاق پژوهشگران، با محدودیت مواجه می سازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی واگرا و پایایی فهرست 25 نشانه ای بود. روش کار: در یک طرح همبستگی و اعتباریابی آزمون، 1076 نفر( 553 زن و 523 مرد) با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از میان تمامی شاغلین در مدارس استان خراسان شمالی، انتخاب شدند و SCL-25، فرم کوتاه بهزیستی روان شناختی ریف (1989) و فرم کوتاه بهزیستی اجتماعی کی یز (1998) را تکمیل کردند. بررسی روایی با تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و نیز روایی واگرا و بررسی پایایی با همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه سازی با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه ی 17 و LISREL8.54 صورت گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با الگوی مولفه های اصلی و چرخش واریماکس از ساختار 7 عاملی SCL-25 حمایت کرد که 16/82 درصد واریانس را تبیین می کرد. تحلیل عاملی تاییدی نیز حاکی از برازش مناسب ساختار 7 عاملی با الگوی زیربنایی بود. همبستگی منفی و معنی داری نیز (05/0>P)، میان خرده مقیاس های SCL-25 و ابعاد بهزیستی روان شناختی و اجتماعی وجود داشت که نشان دهنده ی روایی واگرای مناسب SCL-25 بود. بررسی پایایی ابزار، نشان دهنده ی آن بود که رابطه ی مثبت و معنی داری میان خرده مقیاس های SCL-25 وجود داشته و ضرایب آلفای کرونباخ 71/0 تا 95/0 و ضرایب دو نیمه سازی 65/0 تا 96/0 برای خرده مقیاس ها و کل آزمون به دست آمد. نتیجه گیری: به نظر می رسد ساختار 7 عاملی SCL-25، به دلیل کوتاهی و چندبعدی بودن و نیز روایی عاملی و واگرا و پایایی مناسب، ابزار مناسبی جهت استفاده در موقعیت های پژوهشی و بالینی می باشد.

مقدمه: لکنت، اختلالی در روانی گفتار و زمان بندی الگوهای آن است که با علایمی مانند تکرار، کشیده گویی و قفل شدگی اصوات و هجاها مشخص می شود. چالش انگیزترین خصوصیت لکنت، تغییرپذیری آن در موقعیت های متفاوت گفتاری می باشد. هنگامی که بحث تمارض و انتفاع نیز در این حیطه مطرح باشد پیچیدگی کار چند برابر می شود. هدف این تحقیق، ساخت پرسش نامه ای است که ضمن داشتن تمام اصول آماری و روان سنجی، قابلیت تفکیک لکنت واقعی و تمارضی را دارا بوده و با نتایج بالینی و تحقیقاتی نیز هم خوانی و تطابق داشته باشد. روش کار: داده های این تحقیق کیفی با روش های اجرای پرسش نامه ی سنجش لکنت تمارضی، تکنیک های تسهیل گر روانی گفتار، مصاحبه ی ساختارمند و آزمون MMPI2 370 سئوالی به روش غیر نظام مند (نمونه در دسترس) جمع آوری گردید و با نرم افزارSPSS نسخه ی 18 و با آماره های توصیفی و پارامترهای روان سنجی تحلیل گردید. این مطالعه در 2 مرحله ی مقدماتی و اصلی جهت بررسی روایی و پایایی پرسش نامه ی مذکور انجام شد. یافته ها:بر اساس این تحقیق یک پرسش نامه ی کوتاه (17 سئوالی) استاندارد با میزان اعتبار 884/0 و با رعایت تمام استانداردهای آماری ساخته شد. نتیجه گیری: طبق نتایج، پرسش نامه ی فوق از لحاظ آماری با نتایج آزمون MMPI، تکنیک های تسهیل گر گفتاری و مصاحبه ی ساختارمند، همبستگی داشت. ضمنا نحوه ی پاسخ فرد به تکنیک های تسهیل گر، امتیاز فرد در پرسش نامه تشخیص لکنت تمارضی و بررسی میزان لکنت در موقعیت های مختلف گفتاری حین مصاحبه، مهم ترین موارد در تشخیص لکنت واقعی از تمارضی می باشند.

هدف این پژوهش بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان نادو در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی بود. 612 نفر (271 مذکر و 341 مؤنث) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیلی 90-1389 به روش نمونه گیری تصادفی نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند و ترجمه فارسی پرسشنامه کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان نادو را پر کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای ترجمه فارسی پرسشنامه 125 آیتمی 96/. به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مؤلفه های اصلی) 9 عامل حافظه، سازمان دهی، اضطراب، پرخاشگری، عملکرد تحصیلی، بی توجهی، بیش فعالی / تکانش گری، گرایش ها تضادورزی و خودنظم دهی را نشان داد. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل های استخراج شده بین 74/. تا 90/. و برای کل پرسشنامه 97/. به دست آمد که نشان دهنده اعتبار مطلوب فرم فارسی پرسشنامه بود. همچنین ضرایب همبستگی به دست آمده بین عامل های استخراج شده با یکدیگر و با کل پرسشنامه نشان دهنده روایی سازه مطلوب پرسشنامه بود. با توجه به حذف 25 آیتم، درنهایت فرم فارسی پرسشنامه با 100 آیتم و 9 عامل استخراج شد؛ بنابراین پرسشنامه مذکور در جامعه دانشجویان ایرانی از پایایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است و می توان از آن برای ارزیابی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان ایرانی استفاده کرد.

بازداری شناختی به عنوان یکی از مؤلفه های کارکردهای اجرایی نقش مهمی در زندگی ما ایفا می کند. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی آزمون جدیدی به نام آزمون بشرا برای سنجش بازداری شناختی و کنترل تکانه بود. نمونه پژوهش شامل 225 دانش آموز در مقطع ابتدایی (117 دختر و 108 پسر) است که به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نتایج بازآزمایی پایایی(پس از دو هفته) نشان داد که آزمون بازاری شناختی از ضریب پایایی مناسبی برخوردار است. ضریب پایایی محاسبه شده برای نمره تداخل 74/0 و برای زمان 84/0 به دست آمد (001/0>p). علاوه بر این، همبستگی بین آزمون بشرا و آزمون استروپ رنگ-کلمه در حد متوسط بود. ضریب همبستگی برای نمره تداخل 48/0 و برای زمان 42/0 محاسبه شد (001/0>p). همچنین بررسی نمودار ستونی برای نمرات زمان و تداخل بیانگر نرمال بودن تقریبی آن بود. نتایج این پژوهش نشان داد که آزمون بشرا از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است و می تواند ابزار مناسبی برای اندازه گیری بازداری شناختی و کنترل تکانه در افراد باشد.

هدف: بیماری پارکینسون یک اختلال مضمحل کننده اعصاب پیشرونده و شایع بوده که در اواخر سنین بزرگسالی شروع شده و شیوع آن در میانگین سنی 55 تا ۶۰ سال افزایش می یابد. هدف از این مطالعه تعیین پایایی آزمون- بازآزمون و اثر تمرین آزمون پوردوپگبورد (که در سنجش مهارت دستی و ارزیابی‌های توانبخشی به کار می‌رود) در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون می باشد. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی که از نوع اعتبارسنجی و روش شناختی است، 24 بیمار مبتلا به پارکینسون بین 50 تا 89 سال به صورت نمونه گیری ساده و در دسترس از درمانگاه های توانبخشی و بیمارستانهای شهرتهران انتخاب شدند. با استفاده از یک پرسشنامه جمعیت‌شناختی، اطلاعات عمومی بیماران اخذ و سپس به منظور تعیین پایایی آزمون پوردوپگبورد، هر خرده آزمون آن سه بار انجام شد و بازآزمون یک هفته بعد تکرار شد. داده‌های حاصل از طریق محاسبه ضریب همبستگی درون گروهی و خطای استاندارد اندازه‌گیری و آزمون آماری تی زوجی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان ضریب همبستگی درون گروهی، در مرحله خاموش دارویی در یک آزمون و میانگین آزمون ها، همگی بالای 90/0 بود که حاکی از تکرارپذیری نسبی مطلوب آزمون می‌باشد. میزان خطای استاندارد اندازه‌گیری در تمامی موارد در یک بار آزمون و سه بار آزمون کمتر از 10 درصد حداکثر نمرات کسب شده در آزمون بوده و نشان‌دهنده مطلوب بودن تکرارپذیری مطلق آزمون است. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که آزمون پوردوپگبورد در ارزیابی مهارت دستی بیماران پارکینسون در مرحله خاموش (off) دارویی به اندازه کافی پایا می باشد.

هدف از این پژوهش، تبیین شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تکانشگری بارت (11BIS-) بوده است. این مقیاس روی یک گروه 259 نفری دانشجویان دانشگاه شیراز (174مرد، 85 زن) که به شیوه نمونه در دسترس انتخاب شده بود، اجرا گردید. به منظور بررسی ساختار عاملی این مقیاس از روش تحلیل عامل اکتشافی به با روش مؤلفه های اصلی چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از وجود سه عامل با نام های تکانشگری عدم برنامه ریزی، تکانشگری حرکتی و تکانشگری شناختی بود. روایی همگرای این پرسشنامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسشنامه با یکدیگر تأیید شد (05/0P<). اعتبار کل پرسشنامه تکانشگری از دو روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی مورد تحلیل قرار گرفت که به ترتیب 81/0 و 77/0 به دست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی برای استفاده از این مقیاس در موقعیت های پژوهشی و بالینی در ایران را فراهم می کند.

"به منظور بررسى روایى مقیاس نومیدى بک، نسخه انگلیسى آن، با رعایت اصول مربوط به ترجمه آزمون‏هاى روانى، از انگلیسى به فارسى برگردانده شد.سپس، آزمون به دست آمده، همراه با آزمون افسردگى بک، روى گروهى از دانشجویان رشته‏هاى مختلف که به صورت تصادفى خوشه‏اى انتخاب شده بودند، اجرا گردید.نتایج حاکى از آن بود که بین مقیاس نومیدى و آزمون افسردگى بک، همبستگى معنى‏دارى در جهت مثبت وجود داشت.علاوه بر این، افراد داراى افسردگى بالا و شدید نسبت به افراد داراى افسردگى پایین و خفیف، در مقیاس نومیدى بک، نمرات بالاترى کسب نمودند و تفاوت آنها از لحاظ آمارى معنى‏دار بود.این یافته‏ها حاکى از روایى همزمان مقیاس نومیدى بک در بین دانشجویان مى‏باشد.همچنین، با استفاده از روش بازآزمایى، پایایى بالایى براى مقیاس فوق پیدا شد. ضریب همسانى درونى(آلفاى کرونباخ)مقیاس نیز نسبتا بالا بود و پرسشهاى مقیاس با نمره کل آزمون همبستگى مثبت و معنى‏دار داشتند.با انجام تحلیل عاملى روى داده‏هاى به دست آمده بر اساس مقیاس نومیدى بک، پنج عامل زیر استخراج گردید:1-یأس در دستیابى به خواسته‏ها؛2- عدم اطمینان به آینده؛3-بدبینى؛4-نومیدى در مورد آینده؛5-انتظار منفى نسبت به آینده. "

مطالعه حاضر با هدف تحلیل روان سنجِی نسخة کوتاه مقیاس مقابلة مذهبی (BRCS، پارگامنت، کوینگ و پرز، 2000) در گروهی از بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. 155 بیمار سرطانی (119 زن و 36 مرد) به نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی از روش های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی BRCS از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش وریمکس نشان داد که BRCS از دو بْعد راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی تشکیل شده است. شاخص-های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار AMOS، وجود عوامل دو گانه را تأیید کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی برای راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و منفی به ترتیب برابر با 85/0 و 80/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که در گروه نمونة بیماران سرطانی فارسی زبان، نسخة کوتاه مقیاس مقابله مذهبی، راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی را از طریق یک روش کارآمد و از لحاظ روان سنجی و نظری دقیق و معنادار می-سنجد.