درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: ارزیابی میزان رعایت استانداردهای ISBD مندرج در قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن با فهرست نویسی پیش از انتشار در کتابخانه ملی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و گردآوری داده ها با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته صورت گرفت. یافته ها: تقریباً 38 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات نشانه گذاری و 55 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات مربوط به عدم رعایت فاصله های قبل و بعد از نشانه ها بودند. نشانه های به کاررفته پیش از منطقه وضعیت نشر با 65 درصد کمترین میزان، و نشانه های به کاررفته پیش از منطقه ویراست با 84/98 درصد بیشترین میزان انطباق را با ISBD داشته است. نتیجه گیری: گرچه کتابخانه ملی در رعایت قوانین ISBD عملکرد مطلوبی داشته اما لازم است دقت بیشتری برای صحت نشانه ها و علائم به کاررفته داشته باشد و به فهرستنویسان نیز آموزش های لازم را بدهد.

هدف: کودکان در نیم دوره عملیات عینی به تدریج اجتماعی می شوند. این امر در بستر تعامل، با کاهش خودمیان بینی، افزایش تمرکززدایی و شکل دادن به هویت (تعلق خاطر) پدید می آید. پیاژه دست ورزی شیءها و تعامل با انسان ها را زمینه ساز تجربه فعال، پرورش دهنده اجتماعی شدن و درنتیجه رشد شناختی کودک می داند. وب سایت ها به عنوان شیءهای عینی با دربرداشتن امکانات لازم می توانند اجتماعی شدن کودکان را تسهیل نمایند. روش: این پژوهش با رویکردی آمیخته، تحلیل محتوای کیفی و کمی را به خدمت گرفته تا ضمن ساختن ابزار سنجش، به تحلیل این وب سایت ها بپردازد. یازده وب سایت فارسی موجود و سی وب سایت انگلیسی که به شیوه نظام مند از سیاهه بهترین وب سایت ها برای کودکان انتخاب شدند نمونه پژوهشی را شکل داد. یافته ها: یافته ها نشان داد که این نمونه در تسهیل اجتماعی شدن کودکان توانمندی بسیار کمی دارند. با وجود این، وبسایت های Disney, PBS, KOL به میزان بسیار زیادی از امکانات مورد انتظار برخوردار بودند. نتایج بدست آمده می تواند برای سایت های کودکان که با هدف رشد شناختی آنان طراحی می شوند، به کار رود. با وجود تاکید متون بر اهمیت همخوانی وب سایت ها با میزان رشد شناختی کودکان و نقشی که می توانند در تسهیل فرایند اجتماعی شدن داشته باشند، پژوهشی که ابزاری برای سنجش چنین همخوانی تدوین یا به کار برده باشد شناسایی نشد.

هدف: بررسی میزان تولیدات علمی پژوهشگران پژوهشکده مهندسی سازمان فضایی ایران در سال های 1369-1388است. روش/ رویکرد پژوهش: روش کتاب سنجی،جامعه آماری تولیدات علمی پژوهشگران شاغل در پژوهشکده مهندسی است. یافته ها: طی سال های مورد بررسی 1012 اثر علمی شامل 969 عنوان مقاله، 11 عنوان کتاب، و 32 عنوان ثبت اختراع تولید شده است. بیشترین تعداد مربوط به سال 1382 و کمترین مربوط به سال 1369 است. از بین قالب های مختلف انتشاراتی، سهم مقالات ارائه شده در کنفرانس های ملی بیش از سایر قالب هاست. 98 درصد تولیدات علمی تألیف و تنها 2 درصد ترجمه بوده است. بالاترین سرانه تولید به معاونت پژوهشی اختصاص دارد. نسبت مقالات منتشرشده در مجلات داخلی به مقالات منتشرشده در مجلات خارجی 45/1 است. 5/5 درصد از تولیدات پژوهشگران در نشریات نمایه شده در ISI منتشر شده و روند روبه رشدداشته است. پراستنادترین مقاله با 15 بار استناد در سال 2007 منتشر شده است. نتیجه گیری: تولیدات علمی پژوهشگران پژوهشکده مهندسی در بازه زمانی موردنظر روند روبه رشدی داشته، ولی این رشد منظم نبوده است. برای اینکه روند روبه رشد تولیدات علمی در سال های آینده نیز ادامه داشته باشد، لازم است بر تقویت فعالیت های پژوهشی تأکید بیشتری شود.

امروزه، عمده خدماتی که برای زندگی روزمره در دسترس انسان قرار می گیرد، از طریق نظام های رایانه ای است. خدماتی همانند جستجوی اطلاعات و خرید تحت وب جزء متداول ترین تعاملات کاربران با نظام های اطلاعاتی تحت وب هستند. کاربران اطلاعات دریافتی از طریق نظام های اطلاعاتی را واکاوی کرده و مورد پردازش قرار می دهند. نظریه پردازش اطلاعات در ذهن انسان تأکید دارد که فرد اطلاعات را از محیط دریافت، پردازش و تحلیل می کند. همچنین، درک محرک های پیرامونی، قرار دادن موارد درک شده در حافظه و بازیابی موارد یاد گرفته شده از حافظه در نظریه پردازش اطلاعات مورد بررسی قرار می گیرد. رابط کاربر امکان استفاده از سیستم و رسیدن به هدف کاربر در برقرار ارتباط با سامانه را مهیا می کند. اگر رابط کاربر به خوبی طراحی شده باشد مسیری که کاربر در آن برای انجام هدف ها و وظایفش به طور مؤثر و بهینه انجام می دهد روند منطقی خواهد داشت؛ در غیر اینصورت پراکندگی محیط رابط باعث استفاده نامناسب از آن می شود. به عبارت دیگر، اگر رابط کاربر بتواند توجه کاربر را جلب کند، تعامل به صورتی موفقیت آمیز انجام خواهد شد. برای بررسی نحوه تعامل انسان رایانه، روش ها و فنون بسیاری ابداع شده و به کار رفته است. روش ردیابی چشم، انجام پژوهش ها و دریافت داده های کیفی و کمی را ممکن می سازد. دستگاه بینایی یکی از تخصصی ترین عضوها در ادراک بشر و یکی از مهمترین حواس پنجگانه است. به همین دلیل، اعتماد بیشتری به داده های آن می شود. اساس توسعه این روش فرضیه چشم-ذهن است. معنی فرضیه چشم ذهن این است که ثبت حرکت چشم می تواند نشان دهنده توجه شخص در ارتباط با تصویر یا محرک مقابل وی باشد. این فکر کردن می تواند از علاقه یا مشکل پیش روی کاربر حکایت کند. انواع مختلف حرکات چشمی وجود دارند. اساس جستجوی دیداری متشکل از دو جزء است: خیره شدن ها و حرکات پرشی. ردیابی چشم، حجم عظیمی از داده های عینی در مورد فرایندهای توجه کاربران ارائه می کند. این فرایندها اغلب بسیار سریع و ناخودآگاه هستند. تفسیر داده های چشمی ثبت و ضبط شده سخت است و استخراج داده های آن به کار زیادی احتیاج دارد. افزون بر آن، شرایط محیطی اجرا و سلامت آزمودنی باید در نظر گرفته شوند. در نهایت می توان بیان داشت که حرکت های چشمی برای آگاهی از ویژگی های ادراکی پایین به بالا(عینی به ذهنی) از جهان بیرونی و فرایندهای شناختی بالا به پایین (از ذهن به واقعیت) در ذهن حیاتی هستند.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین متغیرهای طراحی ساختار سازمانی کتابخانه های عمومی شهر مشهد و اَبعاد مختلف اجرای مدیریت دانش است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. از پرسشنامه استاندارد رابینز جهت گردآوری داده های مربوط به متغیرهای طراحی ساختار سازمانی و پرسشنامه استاندارد نوناکا و تاکوچی جهت گردآوری داده های مربوط به ابعاد مختلف مدیریت دانش استفاده شده است. سپس فرضیه های پژوهش با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس مورد آزمون قرار گرفتند. جامعه آماری پژوهش کتابداران کتابخانه های عمومی شهر مشهد هستند که از بین آنان تعداد 106 نفر به پرسشنامه پژوهش پاسخ دادند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معکوس و معنی داری بین متغیرهای طراحی ساختار سازمانی (تمرکز، رسمیت و پیچیدگی) و اَبعاد اجرای مدیریت دانش (اجتماعی شدن، درونی سازی، برونی سازی و ترکیب) در کتابخانه های عمومی شهر مشهد وجود دارد و تنها رابطه بین رسمیت و اجتماعی شدن دانش مورد تائید قرار نگرفت. اصالت/ارزش: ساختار سازمانی مهم ترین عامل اثربخشی سازمان در اجرای مدیریت دانش به شمار می رود. از این رو بررسی رابطه بین متغیرهای طراحی ساختار سازمانی و ابعاد مدیریت دانش به ویژه در سازمان های دانش بنیان مثل کتابخانه های عمومی می تواند دستورالعمل مناسبی جهت بهینه سازی میزان اختیارات کارکنان، اِعمال قوانین و مقررات و تعداد مشاغل سازمانی در اختیار مدیران این کتابخانه ها قرار دهد.

این مقاله در حوزه کلی موفقیت و ارزیابی کتابخانه های دیجیتال به بررسی مدل های غالب آن می پردازد و در پی یافتن رابطه ای بین آنها و مدل های مولد آنهاست. برای این منظور ابتدا اهمیت کتابخانه های دیجیتال و چارچوب نظری مقاله مطرح می شود. سپس مدل های اساسی کتابخانه دیجیتال به عنوان سازه بررسی می شود. آنگاه مدل های مدیریتی به کار رفته برای ساختن مد ل های ارزیابی و موققیت کتابخانه دیجیتال به طور مختصر معرفی می شود و در قسمت بعد رابطه بین مدل های اساسی، مدل های مدیریتی و مدل های موفقیت و ارزیابی کتابخانه های دیجیتال با ارائه نقشه رابطه آنها مورد تحلیل قرار می گیرد. پنج مدل اصلی و یک مقوله فرعی به عنوان حاصل این قسمت عرضه می شود. سرانجام در جمع بندی و نتیجه گیری، سه مقوله نگاه عمل گرای کتابداران، دیدگاه پژوهشی متخصصان رایانه و لنز مفهومی مدل های مدیریتی معرفی می شود. همچنین این مقاله پیش بینی می کند که لنز مفهومی مدل های مدیریتی در آینده غنای بیشتری را به مدل های موفقیت کتابخانه های دیجیتال خواهد داد. پیشنهاد مقاله برای پژوهش های آینده استفاده از مدل «نهادگرایی» است.

هدف: شناسایی موانع به اشتراک گذاری مستندات اسامی اشخاص در فهرست مستند مجازی بین المللی (ویاف) برمبنای داده های کتابخانه ملی ایران. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا به روش پیمایشی با استفاده از مصاحبه با کارشناسان بخش مستندسازی اسامی در کتابخانه ملی ایران گفتگو و موانع حضور داده های مستند اسامی کتابخانه ملی در ویاف تعیین شد. سپس، به روش تحلیل محتوا، رکوردهای 699 مستند نام که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بود برای ورود به ویاف بررسی شد. یافته ها: از نظر متخصصان حوزه مستندسازی کتابخانه ملی، حضور داده های کتابخانه در ویاف ضرورت دارد؛ اما موانعی در حوزه های نیروی انسانی، مدیریتی، آموزشی و پژوهشی، نرم افزاری و سخت افزاری، و اعتبار داده ها وجود دارد. مطالعه نمونه داده های مستند اسامی نشان داد که 1) پایگاه های اطلاعاتی مستند اسامی و اطلاعات کتاب شناختی با یکدیگر پیوند ندارند؛ 2) به لحاظ رسم الخط، تفاوت هایی میان اسامی مشابه وجود دارد که ممکن است بازیابی نشوند؛ 3) ارجاعات در حدود نیمی از رکوردهای مستند اسامی تکمیل نشده است؛ 4) برای برخی اسامی که متعلق به یک پدیدآور است بیش از یک رکورد وجود دارد؛ و 5) فقط 50% اسامی مستند موجود در کتابخانه ملی ایران با مستندات کتابخانه کنگره همسان هستند. نتیجه گیری: برای ورود به ویاف، بهینه سازی و تصحیح داده های مستند اسامی کتابخانه ملی ایران امری ضروری است.

هدف بررسی امکانات تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده می باشد. با توجه به گسترش اطلاعات در حوزه زن و خانواده، و گستردگی واژه ها و تدوین فهرست ها و کتابشناسی ها؛ اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده ابزاری حرفه ای برای نمایه سازی و بازیابی اطلاعات زنان در پایگاه های داده، در مجموعه های کتابخانه ها، بایگانی ها و مراکز مستندسازی و اینترنت است. با استفاده از این اصطلاح نامه یک سامانه نمایه سازی مدون تهیه خواهد شد که بتوان با آن پایگاه های داده در موضوع جایگاه زنان و خانواده را نمایه سازی، ذخیره و بازیابی کرد. روش تحقیق در این پژوهش سندی است. و ابزار گردآوری اطلاعات یادداشت برداری بوده است.از طریق جستجو در منابع چاپی و الکترونیکی شامل کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و همچنین گفتگو با برخی از صاحب نظران رشته مطالعات زنان و خانواده اطلاعات اولیه مربوط به واژگان حوزه زنان و خانواده به دست آمد، و سپس واژه ها وارد نرم افزار اکسل شد و بعد از نمونه گیری از واژه ها، 243 واژه در نرم افزار تزاروس بیلدر[1] وارد شده است. در این پژوهش از طریق ایجاد شبکه مفهومی بین اصطلاحات براساس استاندارد BS ISO 25964-1، ابتدا با استفاده از روش قیاسی ساختار کلی اصطلاح نامه را تعیین و سپس ساختار جزئی آن طراحی شده است. با استفاده از این شبکه مفهومی، اصطلاحات این حوزه در نظامی خاص مشخص و روابط مفهومی میان آنها منعکس شده است. پس از بررسی های به عمل آمده در حدود 6000 واژه شناسایی شدند که نشان می دهد پشتوانه واژگانی غنی در این حوزه وجود دارد. در ضمن، در حیطه مطالعات زنان و خانواده شاخه های اصلی اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده در حوزه های زیر شناسایی شد:

پژوهش حاضر در نظر دارد با رویکردهای علم سنجی به مطالعه رابطه محتوایی بین مدارک علم و فناوری از طریق مقایسه واژگان مقالات و پروانه های ثبت اختراع در زمینه برق زیر سطحی های هوشمند (AUV) بپردازد. روش پژوهش توصیفی است. برای انجام پژوهش، ابتدا پروانه های ثبت اختراع از وبگاه های Google Patent و Lens و مقالات از پایگاه IEEE Xplore بازیابی شدند. برای یافتن پروانه های مرتبط، از روش جستجوی دوگانه کلیدواژه رده استفاده شد. به این صورت که در جستجو دستور داده شد تا پروانه ها بازیابی شود که حاوی کلیدواژه ""Autonomous Underwater Vehicle"" هستند. هم چنین، جستجو به رده H محدود شد. این پروانه ها و مقاله ها با توجه به عنوان و چکیده، با روش نیمه خودکار نمایه سازی شدند. حاصل نهایی این نمایه سازی، تعداد 195 کلیدواژه برای پروانه های ثبت اختراع و 114 کلید واژه برای مقاله ها بود. ماتریس هم رخدادی این کلیدواژه ها، با نرم افزار راور ماتریس ایجاد شد. نقشه روابط سلسه مراتبی این کلیدواژه ها با نرم افزار SPSS رسم شد. طبق یافته ها، 65 درصد از کلیدوازه مقالات همان اصطلاحاتی هستند که در پروانه های ثبت اختراع وجود دارد، اما تنها 23 درصد از کلیدواژه های پروانه های ثبت اختراع شبیه به مقالات است. همچنین مقایسه ساختاری خوشه بندی های حاصل از پروانه های ثبت اختراع و مقالات نشان داد که از لحاظ ساختار هم جواری بین خوشه ها، شباهت در حد صفر است. یافته دیگر نشان داد که شباهت بین اعضای شبکه های خصوصی(اگو) موضوعات پر نفوذ در هر دو نوع مدرک در دو مورد صفر و در بقیه موارد به جز Data زیر 15 درصد است. در کل می توان گفت در حوزه برق AUV ، علم از فناوری متأثر می شود.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سیستم های اطلاعات منابع انسانی بر اشتراک دانش با اثر میانجی فرهنگ سازمانی در شعب بانک ملت شیراز است.در این پژوهش ابتدا شاخص های کلیدی هر یک از متغیرهای اصلی پژوهش(سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی، اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی دانش محور)معین شد، سپس توسط اساتید و کارشناسان در حوزه ی سیستم های اطلاعاتی و مدیریت دانش موردبررسی قرار گرفت.ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه است که پرسشنامه بعد از نمونه گیری تصادفی، بین 118 نفر از 168 نفر از مدیران و معاونان شعب، توزیع و جمع آوری شد و درنهایت با کمک تحلیل مسیر آزمون فرضیات پژوهش صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی تأثیر معناداری بر اشتراک و توزیع دانش دارد و هم چنین فرهنگ سازمانی دانش محور نیز بر اشتراک و توزیع دانش تأثیر بسزایی دارد.به علاوه یافته های این تحقیق نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی با کمک به مدیران در انتخاب به موقع بهترین فرد برای آموزش به بهبود اشتراک دانش در سازمان کمک می کند و فرهنگ سازمانی دانش محور با بهبود اعتماد متقابل بین اعضا در بهبود اشتراک دانش در سازمان تأثیر دارد.