درخت حوزه‌های تخصصی

دامنه فعالیت حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش و به ویژه سهم علم اطلاعات در این حوزه ها به دلیل تعدد تعاریف و همپوشانی موجود میان این دو حوزه ، همواره مورد بحث بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولیدات علمی در حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در پایگاه وب او ساینس و تعیین سهم علم اطلاعات و دانش شناسی در هر یک از این حوزه ها انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده و جامعه پژوهش دربرگیرنده 1457 مدرک حوزه مدیریت اطلاعات، 5993 مدرک حوزه مدیریت دانش و 183 مدرک است که در هر دو حوزه مدیریت اطلاعات و دانش در پایگاه وب آو ساینس ثبت شده اند. تحلیل داده ها نشان داد با این که از لحاظ تاریخی مدیریت دانش از مدیریت اطلاعات پیشینه کوتاه تری دارد، تعداد تولیدات علمی آن بیش از مدیریت اطلاعات است. بر اساس طبقه بندی پایگاه وب آو ساینس در حوزه مدیریت اطلاعات، علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه اول و در حوزه مدیریت دانش، مدیریت رتبه اول و علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. تحلیل موضوعی مدارک ایران و نیز وابستگی سازمانی نویسندگان پرتولید ایران در این حوزه نشان می دهد که این نسبت کمابیش با وضعیت جهانی هم خوانی دارد.

هدف. در عصر دیجیتال، ابزارهای وبی به مثابه ماشینی هستند که زمان را به سرعت در خود می بلعند. تمایل نسل جدید به استفاده از این ابزارها برای سرگرمی و کسب اطلاعات، عادت خواندن آن ها را از نظر انتخاب نوع مواد و روشهای خواندن متحول کرده است. به عبارت دیگر، کاربران امروزی هر چند اطلاعات را بیشتر به صورت برخط و الکترونیکی دریافت می کنند؛ اما به خوانندگان سطحی و اجمالی تبدیل شده اند که علاقه کمی به خواندن عمیق مطالب از روی صفحه نمایش دارند. این امر نه تنها عادت خواندن بلکه چگونگی پردازش اطلاعات و مرور صفحه های وب توسط آن ها را تغییر داده است. از این رو، این پژوهش تأثیر استفاده از اینترنت بر عادت و روشهای خواندن کاربران را مورد بررسی قرار می دهد. روش. پژوهش حاضر پیمایشی است و از پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر را دانشجویان مقطع کارشناسی کلیه رشته های تحصیلی مؤسسه آموزش عالی توس مشهد (1000 دانشجو) تشکیل می دهد، که از این میان 100 دانشجو که مایل به همکاری با پژوهشگر بودند بر اساس اصل دسترس پذیری به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته ها.یافته های این پژوهش نشان داد که بیشتر شرکت کنندگان معتقدند که اینترنت خواندن تعاملی (56%)، گسترده (44%) و سطحی (49%) را افزایش و خواندن متمرکز (34%) و عمیق (28%) را کاهش می دهد. همچنین، اینترنت خواندن اخبار و رویدادها (63%)، دانش عمومی (85%)، متون تخصصی (63%) و هرزه نگاری (42%) را افزایش می دهد و در خواندن متون مذهبی (35%) و ادبی (40%) کم تأثیر است. با وجود این، این ادعا با استفاده از آزمون مجدور کا مورد تأیید قرار نگرفت. اصالت و ارزش. این پژوهش از آن جایی که چگونگی فرآیند تعامل جوانان با داده های دیجیتالی را مورد بررسی قرار می دهد و به درک تاثیر این تعامل بر عادت و روشهای خواندن آن ها می انجامد، حائز اهمیت است.

هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان ربط نتایج حاصل از محدودسازی عبارت جستجو به عنوان و نشانی اینترنتی در دو حوزه علوم انسانی و علوم کشاورزی از دید کاربر بوده است. همچنین، مقایسه میزان حضور کلیدواژه های مورد جستجو در عنوان و نشانی اینترنتی وب سایت های دو حوزه و نیز رابطه حاکم بر کلیدواژه های مورد جستجو و همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی وب سایت های حاصل از جستجو در موتور کاوش نیز از اهداف این پژوهش بوده است. نتایج پژوهش میزان ربط بیشتر نتایج حاصل از نشانی اینترنتی را نسبت به عنوان در حوزه علوم کشاورزی نشان داد. اما، در حوزه علوم انسانی تفاوت معنی داری بین میزان ربط نتایج جستجوی مبتنی بر عنوان و نشانی اینترنتی وجود نداشت. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که هر چه تعداد کلیدواژه مورد جستجو کمتر باشد، میزان همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی بیشتر است؛ هرچه میزان همخوانی عنوان و نشانی اینترنتی بیشتر باشد، میزان ربط نتایج نیز بالاتر است. نتیجه نهایی پژوهش این بود که کاربران با کنترل تعداد کلیدواژه های مورد جستجو نیز می توانند به موارد مرتبط تر دست یابند. همچنین، موتورهای کاوش تخصصی می توانند با افزایش وزن دهی به کلیدواژه های موجود در نشانی، نتایج مرتبط تری را رتبه بندی کنند و در اختیار کاربران خود قرار دهند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ارگونومی ویژگی های دسترس پذیری در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 5 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش، نوسا، پاپیروس، پروانپژوه و پیام تشکیل می دهند. ابزار پژوهش سیاهه ارزیابی بر اساس ویژگی های دسترس پذیری ایزو171-9241 است که از روش دلفی برای متناسب ساختن آن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از فنون آماری توصیفی به همراه آزمون فریدمن و روش تصمیم گیری چند شاخصه-مجموع ساده وزنی (SAW) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی تلاش چندانی برای تأمین ویژگی های دسترس پذیری انجام نداده اند و تنها از طریق قابلیت های تعبیه شده در سیستم عامل و سکویی که نرم افزارها روی آن اجرا می شوند، بخشی از ویژگی های دسترس پذیری برای انواع کاربران ناتوان و تسهیل استفاده کاربران عادی تأمین شده است. به همین دلیل، دسترس پذیری ابزارهای ورودی که از طریق سیستم عامل و سکو تأمین می شود، نسبت به دیگر معیارها، با رعایت 59 درصد از ویژگی های مطلوب، بالاترین میزان رعایت ویژگی های دسترس پذیری را در نرم افزارهای مورد بررسی به خود اختصاص داده است. همچنین یافته ها نشان داد نرم افزارها به لحاظ رعایت ویژگی های دسترس پذیری از لحاظ آماری تفاوت معنا داری با یکدیگر دارند. از میان نرم افزارهای مورد بررسی نرم افزار «آذرخش» با کسب میانگین امتیاز 138.5 بالاترین امتیاز را در رعایت ویژگی های دسترس پذیری کسب کرد. همچنین این پژوهش به لحاظ پرداختن به موضوع دسترس پذیری از اولین پژوهش های انجام شده در ایران به شمار می رود و می تواند نقش مهمی در آشنا ساختن طراحان نرم افزاری و مسئولان مجموعه ها و کتابخانه های دیجیتالی با ویژگی های دسترس پذیری و توجه به کاربران خاص (ناتوان و کم توان حرکتی، حسی و ذهنی) داشته باشد.

مقاله ی حاضر، به پاره ای از نقائص طبقه بندی های متداول کنگره و دیویی که هم اکنون در کتابخانه های ایران اعمال می شود اشاره می کند وامکان جرح وتعدیل وگسترش واحیاناً انطباق این طبقه بندی هارا با تقسیم بندی علوم در متون اسلامی وایران مورد بحث قرارمی دهد