علینقی فقیهی

علینقی فقیهی

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم تربیتی، دانشگاه قم، قم، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۵ مورد.
۱.

رویکرد اسلامی به حقوق روانی زوجین و تکالیف تربیتی مربوط به آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳۴ 33 - 52

کلیدواژه‌ها: حقوق زوجین حقوق روانی زوجین نسبت به یکدیگر تکالیف تربیتی خانواده تکالیف تربیتی زوجین نسبت به یکدیگر رویکرد اسلام به حقوق روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۶
حقوق روانی زوجین پایه و اساس تکلیف آنهاست؛ یعنی حقوق و تکالیف دائرمدار یکدیگرند. پژوهش حاضر باهدف تبیین حقوق روانی زوجین از منظر آیات و روایات و تکالیف تربیتی مربوط به آنها به روش تحلیل محتوای کیفی از نوع اسنادی- اجتهادی انجام شد. بدین منطور منابع مکتوب دراین مورد مطالعه و تفسیر تربیتی آیات و روایات در موضوع پژوهش بررسی و تحلیل گردید و رویکرد اسلام به حقوق روانی زوجین و تکالیف تربیتی مربوطه از آنها استنباط شد. نتایج نشان داد که در نگاه تربیتی اسلام، تکالیف انسان ها لازمه حقوق و دائرمدار حقوق روانی آنهاست و چون توجه زوجین به حقوق روانی و تکالیف تربیتی مرتبط با آن زمینه بهزیستی و سعادت ایشان را فراهم می کند، اهمیت والایی دارد. تکالیف تربیتی مرتبط با حقوق روانی زوجین که در پژوهش حاضر از آیات و روایت استنباط شد عبارتند از: تأمین آرامش، عزت و کرامت، مثبت نگری، نگاه نعمتی، تعاون و همیاری، خوش اخلاقی، عفو و گذشت، از خود گذشتگی، آراستگی، محبت و ارضای جنسی یکدیگر.
۲.

تدوین مدل مسئولیت پذیری و خودکارآمدی تحصیلی براساس الگوهای ارتباطی خانواده با نقش میانجی سبک های فرزندپروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳۲ 9 - 29

کلیدواژه‌ها: مدل مسئولیت پذیری خودکارآمدی تحصیلی سبک های فرزندپروری ادراک شده الگوهای ارتباطی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۹۸
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مسئولیت پذیری و خودکارآمدی تحصیلی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده با اثر واسطه ای سبک های فرزندپروری ادراک شده در بین دانش آموزان به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی و تحلیل مسیر انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر متوسطه دوم مناطق 14، 13و 15 تهران در سال تحصیلی 1400 بود که تعداد 410 نفر از ایشان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و وارد پژوهش شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسش نامه های مسئولیت پذیری روان شناختی کالیفرنیا، خودکارآمدی تحصیلی مورگان جینکز، ادراک از سبک های فرزندپروری مکلون و مررل و پرسش نامه تجدیدنظرشده الگوهای ارتباطی ریچی و فیتزپاتریک جمع آوری شد. نتایج نشان داد که مسئولیت پذیری دارای رابطه معنادار با سبک فرزندپروری مقتدرانه بود، ولی رابطه معنادار با سبک های سهل گیرانه و مستبدانه نداشت. همچنین، الگوهای ارتباطی گفت وشنود و همنوایی به طور غیرمستقیم با مسئولیت پذیری رابطه مثبت داشت. خودکارآمدی تحصیلی به طور غیرمستقیم با الگوی ارتباطی گفت وشنود و الگوی همنوایی و به طور مستقیم با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه مثبت داشت. در نهایت، رابطه مستقیم سبک فرزندپروری سهل گیرانه و سبک فرزندپروری مستبدانه با خودکارآمدی تحصیلی معنی دار نبود. براین اساس، الگوهای ارتباطی با نقش واسطه ای سبک های فرزندپروری 38% از مسئولیت پذیری و 25% از خودکارآمدی تحصیلی را تبیین می کند.
۳.

Les éléments de la protection de la dignité de la femme et son rôle éducatif dans le mode de vie islamique

نویسنده:
منبع: Al-Mustafa, Volume ۳, l’édition ۳, Octobre ۲۰۲۳ (Ce numéro: Le Famme en islam) 45 - 72

کلیدواژه‌ها: dignité de la femme Elements rôle éducatif Mode de vie Islamique

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۸
La présente recherche a été menée dans le but d’identifier les éléments de préservation de la dignité de la femme et d’expliquer le rôle éducatif de cette dignité dans le mode de vie islamique. Il convient de noter que nous avons utilisé une méthode descriptive-analytique pour mener cette étude. En effet, après avoir examiné les sources disponibles sur le sujet, les données de la recherche ont été collectées à l’aide de formulaires, puis analysées selon des méthodes qualitatives. Les résultats obtenus identifient six composantes clés pour préserver la dignité de la femme : la connaissance de ses capacités naturelles et acquises, la prise en compte des conséquences sur sa dignité, la valorisation de la pudeur, l’estime de soi, et la connaissance de ses droits. Par ailleurs, cinq rôles éducatifs ont été identifiés dans le mode de vie islamique : la formation d’une personnalité épanouie, le renforcement de la spiritualité, l’adoption d’un comportement digne et honorable, le contrôle de soi face aux mauvaises influences, et le développement du sens des responsabilités sociales. Accorder de l’attention à ces différents aspects peut orienter la vie des femmes dans la société vers un style de vie plus en accord avec les valeurs religieuses.
۴.

پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 33-50

کلیدواژه‌ها: رشد اخلاقی رشد معنوی برنامه درسی پنهان طلاب مقدماتی حوزه علمیه قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۵۰
پژوهش با هدف پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم برابر پانزده هزار نفر بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد نمونه، 375 نفر به عنوان نمونه برآورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های رشد اخلاقی معنوی پور (1391)، رشد معنوی تقی زاده (1390) و برنامه درسی پنهان شیخی (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه های برنامه درسی پنهان، ازجمله جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی، ساختار فیزیکی و ساختار سازمانی، بر متغیرهای ملاک یعنی رشد اخلاقی و رشد معنوی تأثیر می گذارند و قدرت پیش بینی دارند. ضریب بتای استانداردشده برای این دو متغیر به ترتیب برابر 441/0 و 521/0 بود. براساس یافته ها و با توجه به میزان میانگین به دست آمده از رشد اخلاقی و معنوی، پیشنهاد شد که سیاست گذاران آموزشی حوزه علمیه قم با بهره گیری از مؤلفه های برنامه درسی پنهان، به فزونی رشد در سیر اخلاقی و سلوک معنوی طلاب سطح مقدماتی مبادرت ورزند.
۵.

پرورش فطرت زمینه ساز سلامت روانی منتهی به سعادت،برگرفته از قرآن کریم و روایات اهل البیت علیهم السلام

نویسنده:
منبع: قرآن و روانشناسی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 157 - 175

کلیدواژه‌ها: تربیت فطرت سلامت روان سلامت معنوی سعادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۲
در نگاه اسلامی تربیت صحیح توانمندی های شناختی، گرایشی و عملکردی موجب سلامت روان می شود که برترین نعمت الهی است و از مهم ترین ثمرات آن، خوشبختی همیشگی انسان در زندگی است. هدف پژوهش تبیین چگونگی رابطه تربیت با سلامت روانی منتهی به سعادت در نگرش اسلامی است که با روش توصیفی- تحلیلی، از آیات و روایات اهل بیت: استنباط شده است. یافته های پژوهش عبارت اند از: الف- گسترده ترین آموزه های تربیتی در اسلام در ارتباط با شکوفاسازی فطرت در جهت ارتقای شخصیت و تأمین سلامت روان انسانی در ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری و هدایت وی به کمال مطلوب و قرب الی الله، است. ب- پرورش همه توانمندی های فطری هماهنگ با اهداف تربیتی منتهی به سلامت روان و سعادتمندی انسان می شود. ج- ازنظر اسلامی، همیشه سلامت روانی با سلامت معنوی همراه است و نمی توان کسی را که سلامت معنوی در ابعاد مختلف بر روانش حاکم نیست، کاملاً سالم دانست. د- در آموزه های اسلامی، ویژگی های سلامت روانی معنوی پرورش یافتگان فطرت در ابعاد شناختی، عاطفی و عملکردی و در قلمرو فرد با خدا، خود، دیگر انسان ها و طبیعت، تبیین شده است.
۶.

کاربرد «فطرت» به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح با تأکید بر آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 73-86

کلیدواژه‌ها: کاربرد فطرت مبانی تعلیم و تربیت اسلامی ارزش های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۱۵۷
مبنا بودن فطرت برای تعلیم و تربیت مطمح نظر خاص بسیاری از اندیشمندان بزرگ اسلامى است. در این تحقیق، کاربرد فطرت به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح یزدی و با تأکید بر آیات و روایات بررسی شده است. روش تحقیق «توصیفی تحلیلی» است. نتایج این تحقیق عبارت است از: 1. فطرت انسان مزین به ویژگی های درخشنده ای از حقیقت جویی و علم به خوبی ها و بدی ها و گرایش های شفافی است که از درون شکفته می شود و مسیر حیات سعادتمندانه بشر را ترسیم می کند. 2. انسان حتی در امیال به ظاهر مشترکش با حیوان، دارای ویژگی های خاصی است که مخصوص انسان است و حیوان در آن اشتراک ندارد. 3. تعلیم و تربیت اسلامی تماماً هماهنگ با فطرت است. 4. فطرت کاربردهای زیادی در زندگی آدمی دارد؛ ازجمله مبنای تعلیم و تربیت است و تعیین اهداف تربیتی و کشف اصول تربیتی از آن، مسیر حرکت به سوی سعادت را ترسیم می نماید. 5. استاد مصباح ویژگی های طبیعی شناختی و گرایشی انسان را مبانی تعلیم و تربیت دانسته است که به صورت گزاره های خبری مطرح می شوند. 6. درک فطری انسان از بایدها و نباید ها ارزشی حصولی نیست، بلکه حضوری است.
۷.

نقش برنامه های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۰شماره ۵۵ 153 - 176

کلیدواژه‌ها: برنامه های فرهنگی دانشگاه قم تربیت دانشجویان استادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
هدف پژوهش حاضر ارزیابی برنامه های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان در سال تحصیلی 98-1397 است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و تحلیلی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دختر و استادان زن دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-1397 است که 357 نفر از دانشجویان دختر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و 152 نفر از استادان زن به روش نمونه گیری هدفمند جهت پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ارزیابی فعالیت های فرهنگی دانشگاه است که روایی و پایایی آن تأیید شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS-23 و با آزمون های t، ANOVA و LSD انجام شد که نتایج پژوهش نشان داد دانشجویان معتقد بودند نقش برنامه های فرهنگی در تربیت دانشجویان به میزان متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی بیشتر از متوسط؛ در تربیت سیاسی به میزان متوسط و در تربیت فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. همچنین از دیدگاه استادان، نقش برنامه های فرهنگی دانشگاه در تربیت دانشجویان کمتر از متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی در حد متوسط؛ و در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. برنامه ریزی فرهنگی ابزاری برای دستیابی به توسعه فرهنگی است که خود مهم ترین ابزار دستیابی به توسعه پایدار است. لازم است که برنامه های فرهنگی دانشگاه ها مرتبط با نیاز و علایق دانشجویان باشد تا میزان اثربخشی این برنامه ها افزایش یابد.
۸.

بررسی هنجار های اخلاقیِ ناظر به فرایند ارتباط گفتاری برپایه آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ ۱۰۳-۱۲۴

کلیدواژه‌ها: ارتباطات ارتباط گفتاری فرایند ارتباط هنجارهای اخلاقی قرآن و حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف این پژوهش، بررسی هنجارهای قرآنی و رواییِ ناظر به مراحل پنج گانه فرایند ارتباط گفتاری با رویکرد اخلاقی است. در پژوهش حاضر این مسئله بررسی می شود که «با نظر به مبانیِ اخلاقی تربیتی و با کاوش در آموزه های اسلامی، چه هنجارهایی می توان برای هر مرحله از فرایند ارتباط گفتاری یافت؟» روش تحقیق، براساس روش گردآوری اطلاعات، «کتابخانه ای» و بر پایه نحوه ارائه و پردازش اطلاعات، «اسنادی و تحلیلی استنتاجی» است. برپایه یافته های تحقیق، در هر دو معنای فرایند («وسیع» و «خاص»)، در اخلاق اسلامی برای همه مراحل پنج گانه ارتباط گفتاری (پیش از آغاز، آغاز، جریان، پایان، پس از پایان) هنجارهای مشترکِ انسانی و ویژه ایمانی مقرر شده است. اندیشیدن پیش از آغاز، اعتمادآفرینی و مهرورزی در مرحله آغاز، استوارگویی در مرحله جریان، تکریم و سپاسگزاری در مرحله پایان، و محاسبه و بازخوردگیری پس از پایان، محورهای اصلی این هنجارهاست. هدف این هنجارها تأمین سلامت و بهبود ارتباطات، خاستگاه آنها معارف توحیدی و ریشه آنها سرشت الهیِ آدمی و نهاد اخلاقی اوست.
۹.

تربیت جامعه انقلابی و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰ 7 - 37

کلیدواژه‌ها: تربیت جامعه انقلابی تمدن نوین اسلامی رهنمودهای امام خمینی (ره) و مقام رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۴۷۶
برای تحقق اهداف انبیای الهی و هدایت بشر، انقلابی بودن نقش بسیار مهمی دارد. از مهم ترین عوامل برپائی انقلاب اسلامی در ایران و استمرار آن، انقلابی بودن رهبری و دست پروردگان او، بوده و هست. یکی از اهداف مقام عظمای ولایت در بیانیه گام دوم انقلاب، تربیت جامعه انقلابی است که می تواند بستر را، برای انقلاب جهانی امام مهدی موعود (عج)، و تمدن سازی نوین اسلامی، فراهم سازد. از این رو، مسئله این پژوهش، بررسی راهکارهای تربیت جامعه انقلابی در رهنمودهای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، مبتنی بر قرآن و حدیث و نقش آن در ساخت تمدن نوین اسلامی است که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. این پژوهش به دو نتیجه مهم دست یافته است: یکی اینکه در رهنمودهای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری مبتنی بر آیات و روایات، بر سیزده راهکار تربیتی برای پرورش جامعه انقلابی تأکید شده است. و دوم اینکه هفده نقش این راهکارهای تربیتی در بسترسازی تمدن نوین اسلامی تبیین شده است.
۱۰.

تاثیر اخلاق کار اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی بر بهره وری اعضای هیئت علمی و کارکنان زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 33-55

کلیدواژه‌ها: اخلاق کار اسلامی رفتار شهروندی سازمانی بهره وری بهره وری زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۶۷
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه چندگانه بین اخلاق کار اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی با بهره وری اعضای هیأت علمی و کارکنان زن به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمی زن و کارکنان زن دانشگاه قم بود که تعداد 120 نفر از ایشان به روش سرشماری برای گروه نمونه انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با سه پرسش نامه جمع آوری و داده ها به روش ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی با بهره وری رابطه آماری معنا داری وجود دارد. همچنین در نتایج رگرسیون مشاهده شد  که اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی، بهره وری را در دانشگاه تبیین می کند. در تحلیل مسیر نیز نتایج نشان داد که اخلاق کاراسلامی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر بهره وری و نیز رفتار شهروندی سازمانی به طور مستقیم بر بهره وری تأثیر دارد. براین اساس دانشگاه ها می توانند با برنامه ریزی های صحیح در راستای اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی، سطح بهره وری را در دانشگاه ارتقا دهند.
۱۱.

رابطه نگرش دینی با عملکرد تحصیلی؛ نقش میانجی تنیدگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۷) 89-108

کلیدواژه‌ها: نگرش دینی عملکرد تحصیلی تنیدگی تحصیلی دانشگاه گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۴۰۲
هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه نگرش دینی با عملکرد تحصیلی با لحاظ نقش میانجی تنیدگی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه گیلان بود. جامعه مورد پژوهش کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه گیلان بود ( 19953 نفر) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه 376 نفر به دست آمد که با روش تصادفی ساده طبقه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه نگرش دینی خدایاری فرد و رحیمی نژاد (1388)، پرسشنامه عملکرد تحصیلی درتاج (1382) و پرسشنامه تنیدگی تحصیلی (دوران دانشجویی) Gadzella & Baloglu ( 2001 ) استفاده شد. تحلیل داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و از طریق نرم افزار Amos صورت گرفت. مدل مفهومی تحقیق به برازش تأییدی قرار گرفت و در ادامه ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل تبیین شدند. یافته های پژوهش نشان داد نگرش دینی دارای اثر مستقیم مثبت 32/0 بر عملکرد تحصیلی و همچنین اثر غیرمستقیم مثبت به میزان 048/0 می باشد. بنابراین نگرش دینی علاوه بر تأثیر مثبتی که بر عملکرد تحصیلی دارد، از طریق کاهش تنیدگی تحصیلی، سبب بهبود این عملکرد در دانشجویان می گردد. بنابراین به مسئولان امر توصیه می شود که با اهتمام هرچه بیشتر به تقویت نگرش دینی دانشجویان، زمینه افزایش عملکرد تحصیلی و کاهش رخداد تنیدگی تحصیلی را فراهم آورد.
۱۲.

ویژگی های روانشناختی فطری انسانی زیربنا برای تربیت مطلوب در دوره نوجوانی دختر و پسر با تأکید بر دیدگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 79 - 105

کلیدواژه‌ها: روانشناسی دینی فطرت تربیت نوجوانی دختر و پسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۸۴۶
هدف پژوهش حاضر مطالعه ویژگی های روانشناختی فطری انسانی است که براساس آموزه های اسلامی در روایات ائمه معصومین(ع) برای تربیت مطلوب در دوره نوجوانی باید مورد توجه قرار گیرد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و به منظور گردآوری داده ها، روایات ائمه(ع) درباره موضوعِ ویژگی های روانشناختی فطری، مورد مطالعه قرار گرفته و ویژگی های روانشناختی ای که برای تربیت در دوره نوجوانی مورد تأکید بوده است، جمع آوری و با روش کیفی توصیف و تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که در آموزه های ائمه معصومین(ع)، زیربنا قرار دادن ویژگی های روانشناختی  مثل کمال جاویدخواهی، میل به رشد شناختى و تعالی عقلى اجتماعی، گرایش به خوبی ها و خیرها، دین گرایی و حق پذیری، محبت و مهربانی، روحیه استقلال خواهی و عدم وابستگی به دیگران، مسئولیت پذیری، حفظ و ارتقاء عزت نفس و تمایل به فعالیت های پر شور و نشاط به منظور تربیت مطلوب نوجوانان دختر و پسر، مورد تأکید است.
۱۳.

شیوه های تربیت اخلاقی فرزندان، برگرفته از روایات اهل بیت(علیهم السلام)

نویسنده:
منبع: مطالعات تربیتی و روانشناختی خانواده سال ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 9 - 26

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی شیوه ها فنون تربیتی روایات اهل بیت (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۴
تربیت اخلاقی فرایند زمینه سازی و به کار گیری شیوه هایی برای شکوفایی و پرورش فضایل به همراه اصلاح یا ازبین بردن رذایل اخلاقی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی شیوه های تربیت اخلاقی از دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) استکه در تدوین آن از روش توصیفی  تحلیلی استفاده شده است. برای گرد آوری داده های مورد نیاز در راستای رسیدنبه اهداف پژوهش، از فرم های فیش برداری از منابع مرتبط با موضوع استفاده شده و پس از جمع آوری با شیوه هایکیفی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از یافته های تحقیق این است که: الف( اساسی ترین مسئله در سعادتانسان، فرا گیری شیوه های تربیت اخلاقی است. ب( شیوه های تربیت اخلاقی، مبتنی بر اصول و هماهنگ با اهدافعالیه آفرینش است. ج( در احادیث اهل بیت؟عهم؟ به چهار دسته شیوه های «زمینه ای « ،» انگیزشی « ،» شناختی » و«هدایتی » تأ کید شده است. د( برای عملیاتی ساختن هردسته از شیوه ها، فنون گونا گونی ارائه شده است.
۱۴.

نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی دانشجویان دانشگاه قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۹ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 99 - 122
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۱۷۳
هدف تحقیق حاضر بررسی نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی است که به صورت مدل دینداری و امنیت اجتماعی مطرح شد. تعداد 556 نفر دانشجو به صورت نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده و بررسی شدند. پرسشنامه های دینداری، هویت شخصی، سلامت روان، امنیت اجتماعی و کجروی رفتاری جهت جمع آوری داده ها استفاده شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-22 و برای بررسی برازش مدل از نرم افزار Amos-22 استفاده شد، که مقادیر شاخص های برازندگی مدل نشان داد که برازش مدل تحقیق خوب و مناسب بود. نتایج تحلیل مسیر برای مدل تحقیق نشان داد رابطه ی مستقیم از دینداری به هویت یابی(34/0-)، و کجروی رفتاری (38/0-) معنادار بود، اما از دینداری به سلامت روان و امنیت اجتماعی معنادار نبود. همین طور رابطه مستقیم از هویت یابی به سلامت روان(51/0) و به کجروی رفتاری(11/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود، و نیز از سلامت روان به کجروی رفتاری (12/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود. و این که مسیر مستقیم مدل، از کجروی رفتاری به امنیت اجتماعی(35/0) نیز معنادار بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که براساس مقوله جنسیت در متغیرهای دینداری، کجروی رفتاری و امنیت اجتماعی و همین طور براساس مقوله وضعیت تأهل در متغیرهای دینداری، سلامت روان، هویت یابی، کجروی فتاری و امنیت اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد.
۱۵.

برنامه تعاملات دینداری برای دانشجویان: ساخت و روایی یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 69 - 84

کلیدواژه‌ها: ارتقای دینداری برنامه تعاملات دینداری تربیت دینی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۵ تعداد دانلود : ۶۵۶
تاکنون برنامه های بسیاری در زمینه تربیت دینی و ارتقای دینداری در کشور طراحی و اجرا شده است. اما اثربخش بودن این برنامه ها مورد تردید پژوهشی است. به همین دلیل بنیانگذاری نوعی تربیت دینی که بتوان اثربخشی آن را به لحاظ تجربی آزمود، لازم است. به منظور پرداختن به این ضرورت ، هدف این پژوهش ساخت و روایی-یابی برنامه آموزشی تعاملات دینداری برای دانشجویان بوده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل (چند گروهی با یک گروه کنترل) بوده است. گروه آزمایش شامل 117 دانشجو بوده است که به روش در دسترس انتخاب شدند و در قالب ده گروه آزمایشی هر یک تحت آموزش یکی از خرده بسته های بسته مذکور قرار گرفتند. به منظور سنجش دینداری و مؤلفه های آن از فرم کوتاه مقیاس دینداری خدایاری فرد و همکاران استفاده شد. نتایج نشان داد بسته آموزشی مذکور بر باورها و رفتارهای دینی اثر معنادار داشته، اما بر نمره دینداری کلی و عواطف دینی اثر معناداری نداشته است. اثربخشی بسته آموزشی بر باورها و رفتارهای دینی را می توان با مفاهیم تأثیر ظاهر بر باطن، تولی و برادری، حمایت اجتماعی، سرمشق گیری معنوی یا دینی و ترادف معنویت و دینداری در نگاه اسلامی، تبیین کرد. همچنین این مطالعه نشان داده است در کاربرد روش تجربی برای بررسی اثربخشی برنامه تربیت دینی محدودیت های جدی وجود دارد، به گونه ای که این محدودیت ها به عنوان نوعی آسیب شناسی می تواند نتایج مطالعه را تحت تأثیر قرار دهد.
۱۶.

نمودهای سبک زندگی اسلامی در مشاوره زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 29 - 47

کلیدواژه‌ها: مشاوره زوجین عملکرد تربیتی ارتباط های یاورانه عوامل روانشناختی سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف پژوهش حاضر بررسی  مشاوره زوجین و ارتباط های یاورانه و رفتارهای تربیتی آنان است که به سبک زندگی اسلامی می انجامد که به روش پژوهش توصیفی - تحلیلی انجام شد. در این پژوهش با جمع آوری آموزه های قرآن و روایات در زمینه تعاملات مشاوره ای و سبک زندگی اسلامی و توصیف و تحلیل  آنها، عملکردهای تربیتی یاورانه همسران استخراج گردید. یافته هاحاکی از آن است کهزوجین می بایست در مشاوره و تعاملات یاورانه تربیتی با یکدیگر، سبکی از زندگی را بسازند که از مشکلات پیشگیری کند و در شرایط بروز مسئله، به حل آن اقدام کرده و سعادتمندی هم دیگر را موجب شوند. بدین منظور توانمندی های روانشناختی مثل یادگیری شیوه های گفتگوی یاورانه، ارتقابخشی به شایستگی های عملی و اخلاقی، خودآگاهی، پذیرش بدون شرط همسر، مواجهه نیکو، همدردی و همدلی، تمرکز درباره موضوع مشخص، تصحیح باورها و عواطف غلط، تقویت حسن ظن، به کارگیری عقل و دیانت در طول زندگی، خودکنترلی در متهم ساختن یکدیگر، بیهوده گویی، لحن ناخوشایند و اموری که برای زندگی مشترک مشکل ساز است، در پژوهش حاضر بررسی شد.
۱۷.

رویکرد تربیتی تزکیه و کاربرد آن در محورهای چهارگانه سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 23-38

کلیدواژه‌ها: رویکرد تربیتی تزکیه تهذیب و رشد کاربرد سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۷۹
هدف پژوهش، بررسی رویکرد تربیتی تزکیه در روایات و کاربرد آن در محورهای چهارگانه سبک زندگی اسلامی است. روش انجام پژوهش، توصیفی تحلیلی است که روایات مربوطه با شیوه کیفی تحلیل شده اند. از نتایج پژوهش آن است که توأم بودن تهذیب و رشد در این رویکرد، سبک زندگی اسلامی را سامان می دهد و در محور ارتباط با خدا، موجب غفلت زدایی و رشد شناخت و باور به قوانین الهی، بندگی، شکر و رضایت نسبت به تدبیر های پروردگار است؛ در محور خویشتن، عامل پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی، پرورش عقلانیت، بازشناسی و بازسازی فطرت است. و در محور ارتباط با دیگران، باعث پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی نسبت به دیگران، تسری دادن تولی و تبری به گستره افراد بشر با محوریت خداوند، تکریم و حسن معاشرت است و در محور جهان هستی، تنزّه متربی از افکار غیرعقلانی درباره افعال خداوند، مصون ماندن از آسیب زدن به طبیعت و جلوگیری نکردن از بهره مندی انسان ها از مواهب طبیعی، شناخت بهتر طبیعت و جهان هستی و مسئولیتش درباره عمران طبیعت، و بهره برداری صحیح و به اندازه از نعمت های الهی است.
۱۸.

سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) و استخراج دلالت های آن در برنامه های درسی رسمی و عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال دوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵) ۱۴۳-۱۷۸

کلیدواژه‌ها: امام رضا(ع) سبک زندگی قلمرو الهی فردی اجتماعی زیست محیطی برنامه های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۹۶
هدف این پژوهش بررسی قلمروهای سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) و استخراج دلالت های آن در برنامه های درسی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیلی- استنباطی است. جامعه تحلیلی کلیه منابع دست اول از امام رضا(ع) است که به صورت حدیث در دسترس ما بوده است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و مورد مطالعه عمیق قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به طور مستمر همزمان با جمع آوری اطلاعات از طریق دسته بندی، کدگذاری و نهایتاً تفسیر انجام گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) دارای چهار قلمرو است که عبارتند از: قلمرو الهی، فردی، اجتماعی و زیست محیطی. هر کدام از این قلمروها دارای عناصری است. عناصر قلمرو الهی عبارتند از: شناخت، ایمان، تقوا، اعتماد و توکل، تسلیم و رضا و بندگی. عناصر قلمرو فردی عبارتند از: شناخت خود، دانش طلبی، تربیت عقلانی، رشد ارزش های اخلاقی و کمال خواهی. عناصر قلمرو اجتماعی عبارتند از: دوستی، محبت، عدالت، همکاری و کرامت. عناصر قلمرو زیست محیطی عبارتند از: شناخت طبیعت، هدفمندی جهان هستی، استفاده مطلوب از طبیعت و مسئولیت پذیری. دلالت های سبک زندگی در برنامه های درسی رسمی و عمومی را می توان در قالب هدف غایی(قرب و رضوان الهی) و اهداف واسطه ای، محتوای تلفیقی(با محوریت آموزش خداشناسی، انسان شناسی اسلامی، جامعه پذیری دینی- اخلاقی و آماده سازی متربیان برای مواجه منطقی با طبیعت)، روش های یاددهی – یادگیری(پرهیز از سطحی نگری، پرسشگری، گفتگو، الگوسازی، پژوهشگری، اکتشافی، ایفای نقش، مشاهده، گردش علمی، نمایش فیلم) و ارزشیابی (روش های فرایندی و کیفی مانند مشاهده، مصاحبه، گزارش دهی، پژوهش، خودارزیابی و شرح حال نویسی) مطرح نمود.
۱۹.

مؤلفه های حفظ کرامت زن و نقش تربیتی آن در سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: مؤلفه ها سبک زندگی اسلامی نقش تربیتی کرامت زن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۲۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۹۲
هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های حفظ کرامت زن و تبیین نقش تربیتی آن در سبک زندگی اسلامی است که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. داده های پژوهش پس از بررسی منابع موجود و مرتبط، با استفاده از فرم های فیش برداری جمع آوری شد و با شیوه های کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. دستاورد این پژوهش، شناسایی شش مؤلفه حفظ کرامت زن شامل آگاهی از توانمندی های سرشتی، توجه به توانمندی های اکتسابی، توجه به نتیجه کرامت، پرورش حیا، پرورش عزت نفس، آشنایی با حقوق خویش است. همچنین پنج نقش تربیتی در سبک زندگی اسلامی شناسایی شد که عبارتند از: شکل گیری شخصیت سالم، تقویت دین داری، آراستگی به رفتار عزتمندانه در زندگی، کنترل خود از آلودگی ها، افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی. توجه به این مؤلفه ها می تواند زندگی زنان جامعه را به سمت زیست دین دارانه هدایت کند.
۲۰.

تحلیل جایگاه آموزه های مهدوی در احیای فرهنگ و تمدن نوین اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال پنجم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 6 - 28

کلیدواژه‌ها: آموزه های مهدوی فرهنگ تمدن نوین اسلامی عصر غیبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۶ تعداد دانلود : ۵۴۹
از اهداف مهم آموزه های رسول اکرم(ص) و ائمه هدی(ع) فرهنگ سازی دینی و ساخت تمدن اسلامی است. در این میان، آموزه های آن بزرگان که در مهدویت، زمینه انتظار ظهور منجی و تشکیل حکومت جهانی است، از اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله درصدد بررسی دیدگاه معصومان(ع) در این آموزه ها و تأثیر آنها در احیای فرهنگ و تمدن نوین اسلامی است. روش انجام پژوهش، توصیفی - تحلیلی بوده و برای دست یابی به اهداف پژوهش، داده های لازم از متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم های فیش برداری گردآوری شده و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که عواملی مانند: رشد نسبی عقلی، پیشرفت علمی، تعالی اخلاقی، تدابیر بهینه سیاسی، توسعه اقتصادی، برقراری عدالت و فراهم سازی زمینه های امنیت از ویژگی های جامعه متمدن اسلامی است که در آموزه های مهدوی مطرح شده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان