محمدحسین الیاسی

«بررسی جایگاه بسیج خواهران در افکار عمومی جامعه‌، پژوهش مبتنی بر علایق واحد بسیج خواهران نیروی مقاومت است که به بررسی رغبت و گرایش دختران و بانوان جامعه به فعالیت گروهی و فعالیتهای حوزه ماموریت بسیج خواهران می‌پردازد‌. پژوهشگر‌، 7 منطقه اجتماعی‌ و فرهنگی کشور را مبنای مطالعه خویش قرار داده و ‌نظر سنجی خود را با استفاده از تکنیک پرسشنامه به انجام رسانده است‌. حاصل نشان می‌دهد که نگرش مثبتی نسبت به فعالیتهای گروهی زنان در جامعه مورد بررسی وجود دارد و تمایل نسبت بالایی به فعالیتهای گروهی به چشم می‌خورد‌. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با آن که نگرش مثبتی نسبت به خواهران بسیجی و فعالیت ایشان در جامعه وجود دارد اما تنها 4/1 مردم از عملکرد و حیطه وظایف بسیج خواهران آگاهی دارند‌. به هر حال در یک جمع‌بندی باید اظهار داشت که مردم کشور نظر مساعدی به نظامی‌گری زنان دارند‌. پژوهشگر پیشنهاد می‌‌‌کند که دوره‌های آموزشی“ اصول روابط بهتر‌” برای خواهران بسیجی برگزار شود و روشهای بیان هیجانی نیز به ایشان آموخته شود‌.»

زمینه و هدف: این تحقیق به نقش تعاملات اجتماعی پلیس راهنمایی و رانندگی (راهور) در رعایت قوانین و مقررات راهنمایی از سوی رانندگان در راستای برنامه های کلان جامعه محوری پلیس و بهره گیری از تعامل مردم در رعایت قوانین راهور صورت گرفته است. این تحقیق که از نظریات جامعه شناسی و روان شناسی استفاده کرده است، بر این اصل استوار است که به میزان افزایش تعامل پلیس با رانندگان، آنها نیز ارتباطات خود را با پلیس افزایش داده و به قوانین راهور احترام می گذارند.مواد و روش ها: نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی است. فرضیات تحقیق نیز در پرتو مبانی نظری و تجربی تدوین و فرموله شده و مشتمل بر 5 فرضیه (تعاملات اجتماعی، برقراری ارتباط با مردم، ابزار خشونت، توجه به خواسته مردم، و استفاده از نظام تشویق و تنبیه) است. جامعه آماری تحقیق در دو بخش کارکنان راهور ناجا در محدوده شهرک آزمایش و رانندگان 5 منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران بزرگ را تشکیل می دهند. حجم نمونه آماری 250 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای کارکنان راهور و نمونه گیری تصادفی ساده برای رانندگان انجام گرفته است.یافته ها: مبنی بر این که هر چه تعامل اجتماعی پلیس و نگرش پلیس راهور نسبت به برقراری ارتباط با مردم بیشتر شده و پلیس راهور از ابزارهای خشونت کمتر استفاده نماید و توجه بیشتری به خواسته های مردم داشته باشد مردم نیز به قوانین راهور پایبندتر شده و نظام تشویق و تنبیه در میان کارکنان راهور می تواند در افزایش تعاملات اجتماعی آنان و پایبندی مردم به قوانین راهنمایی موثر باشد.

در دنیای امروز از «اقناع» (متقاعد سازی) به عنوان یکی از کلیدیترین مؤلفه های «قدرت نرم» و «نفوذ اجتماعی» یاد میشود؛ زیرا از این طریق میتوان نظرات و اراده خود را بدون بهره گیری از زور و تطمیع بر دیگران تحمیل کرد و نظرات، نگرشها و رفتارهای آنان را دستخوش تغییر قرار داد. اهمیت اقناع در روابط اجتماعی، اعم از روابط بین فردی و روابط درون و برون گروهی و حتی در روابط سیاسی و دیپلماتیک، موجب شده در چند دهه گذشته چندین مدل و نظریه پیرامون این پدیده انسانی ارائه شود. مدل هاولند یکی از نخستین و البته پر استفاده ترین این مدلهاست. اهمیت این مدل از آن روست که تمامی عناصر یک ارتباط را مطمع نظر قرار میدهد و ویژگیها و مؤلفه های هر یک را نمایان میسازد. افزون بر مدل هاولند، چند مدل دیگر نیز به بحث پیرامون اقناع و مجاب سازی پرداخته اند. این مدلها به ویژه به سبب برخورداری از پشتوانه پژوهشی متقن و پرشمول، از غنای نظری و علمی فزون تری برخوردارند که از میان آنها مدل ناهماهنگی شناختی و مدل احتمال بسط از اشتهار بیش تری برخوردارند.

"عملیات روانی1 تلاش‌های برنامه‌ریزی شده‌ای است برای تغییر ادراکات2 و در نهایت رفتار مخاطبان معین. اجرا و انجام موفقیت‌آمیز سناریوی عملیات روانی توسط رسانه‌ها مستلزم درک درست آنان از مخاطبان آماج و شگردها، روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در ترغیب و متقاعد کردن3 آن مخاطبان است. از همین رو طراحان عملیات روانی رسانه‌ای باید به اطلاعاتی در مورد فرهنگ، شرایط و ویژگی‌های اجتماعی ـ سیاسی مخاطبان و موقعیت و شرایط کنونی حوادثی که استفاده از عملیات روانی را ناگزیر کرده است‌، دست یابند. ناگفته آشکار است که چنین اطلاعاتی باید درست، به روز و مرتبط با موضوع عملیات روانی باشد. افزون بر آن، طراحان و سناریونویسان عملیات روانی رسانه‌ای باید از توان و قابلیت غربالگری آن اطلاعات نیز برخوردار باشند. مشخص کردن فرایند دست‌یابی و بهره‌گیری از منابع چندگانة اطلاعات و ترکیب و ارتباط دادن داده‌ها به الگوی مربوط به مخاطبان آماج نوعی غربالگری اطلاعات مربوط به سناریوی عملیات روانی است. در این نوشتار راه و روش عملیات روانی، داده‌های اصلی مورد نیاز برای تحلیل مخاطبان آماج و بینش لازم در فرایند غربالگری اطلاعات برای بهره‌گیری از آن در جنگ روانی رسانه‌ای بررسی می‌شود، سپس شواهد مربوط به کنترل اذهان جهانیان توسط رسانه‌ها مرور خواهند شد. "

این تحقیق با هدف شناسایی و بررسی علل شکل گیری و تداوم ناآرامی شهری (اکتبر و نوامبر 2005) و بررسی نحوه مدیریت و شیوه های کنترل و مهار بحران مذکور، به اجرا درآمد. فوت دو نوجوان در 27 اکتبر 2005 در شهرک «کلیشی-سو-بوا» از توابع پاریس و ابراز نارضایتی نوجوانان از عملکرد پلیس فرانسه در این حادثه، باعث شکل گیری هسته اولیه نا آرامی شده و سپس اظهارات تند وزیر کشور وقت فرانسه علیه جوانان و خطاب نمودن معترضان به عنوان اوباش و پوشش رسانه ای واقعه و عدم اقدام به موقع مدیریت بحران در مهار آن باعث شتاب دادن انتشار ناآرامی ها به بقیه نواحی شده است. در نهایت علل زمینه ای و تقویت کننده از قبیل بیکاری، کاهش یارانه ها بحران هویت، تعبیض، خرده فرهنگ خشونت، سیاست های مهاجرت و ناکامی های آموزشی نوجوانان مهاجر و نارضایتی از عملکرد پلیس در مناطق جمعیتی مهاجرنشین و ...، باعث تداوم آن شد. روش تحقیق، کتابخانه ای و اسنادی است و اطلاعات مورد نیاز در زمینه تحقیق از اسناد، مدارک و آمار رسمی مراکز علمی معتبر در داخل و خارج از کشور تهیه، جمع آوری و تدوین شده است جامعه مورد مطالعه درتحقیق جوانان و نوجوانان شکرت کننده در ناآرامی های اکتبر و نوامبر 2005 کشور فرانسه است. تجزیه وتحلیل داده ها و اثبات فرضیه های تحقیق که از سوی صاحب نظران و کارشناسان داخلی و خارجی مورد علل در قالب سه رهیافت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فرهنگی دسته بندی گردید و سپس نسبت به تجریه و تحلیل داده ها و بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و ناآرامی های فرانسه مبادرات شد که ادامه تمامی فرضیه های تحقیق به اثبات رسید. در تحقیق حاضر از روش های سنجش اعتبار صوری، اعتبار تجربی و سازه ای بهره گیری شد.

زمینه و هدف: سال هاست که تماشاگران فوتبال استادیوم های ورزشی را به صحنه کارزار علیه یکدیگر تبدیل می نمایند؛ آنان با دست زدن به کنش های جمعی تخریبی نه تنها آسیب های زیادی به اموال عمومی وارد می سازند بلکه امنیت عمومی، اقتدار پلیس و نیروهای امنیتی را با چالش روبه رو می نمایند؛ این تحقیق در پی آن است تا با کاوش روشمند در آراء و نظر مدیران ناجا به راهکارهایی برای از میان راندن این گونه کنش ها دست یابد. روش: در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش مقطعی از میان مدیران و فرماندهان ناجا، نمونه ای به حجم 126 نفر انتخاب گردید. آنگاه نظر آنان با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته دارای پایایی بسنده (78/0= α)، سنجش شد و داده های حاصل با استفاده از آزمون دوجمله ای تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: با بهره گیری از کنترل نامحسوس، حضور فیزیکی محسوس پلیس، عوامل، اقناع و عملیات روانی می توان میزان وقوع کنش های تخریبی تماشاگران فوتبال را تقلیل داد. از میان عوامل پنج گانه مذکور سهم عملیات روانی و کنترل نامحسوس در جلوگیری از وقوع کنش های تخریبی بیش از سایر عوامل است. نتیجه گیری: از هر پنج شیوه مرسوم مدیریت رفتارهای جمعی (عملیات روانی، کنترل نامحسوس، روش های اقناع و مجاب سازی ، عوامل و پلیس پُرشمار محسوس) می توان برای جلوگیری از وقوع کنش های جمعی آشوبگرانه تماشاگران فوتبال استفاده کرد.

بسیاری از صاحب نظران و تحلیل گران سیاسی و اجتماعی بر این باورند که وقوع کنش های جمعی اعتراض آمیز از جمله ویژگی های بسیاری از جوامع کنونی است. چه، سیاست ها و فرآیندهای حاکم بر آن جوامع مانع از برآوردن برخی مطالبات و انتقادات برخی شهروندان می گردد. از همین روی، گروه های اپوزیسیون با تدابیر از پیش طراحی شده، شهروندان معترض و ناراضی از جمله زنان را تهییج و تحریک به بروز کنش های ضد امنیتی و مخرب می نمایند. تجارب کشورهای مختلف نشان می دهد که نهاد های سیاسی و امنیتی تنها زمانی، می توانند کنشگران معترض را از استمرار رفتارهای ضد امنیتی باز دارند که از گروه های مختلف از جمله زنان، برای مقابله با آنان بهره گیرند. اما به کارگیری هر یک از گروه ها، از جمله زنان، برای مقابله با کنشگران معترض مستلزم آگاهی از میزان آمادگی و استقبال آنان برای مقابله با معترضان است. به همین سبب در پژوهشی روشمند و ملی میزان آمادگی دختران و زنان ایران برای مقابله با بحران های شهری ( و کنش های اعتراض آمیز ) مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها، بیان گر آمادگی نسبتاً بالای زنان و دختران ایرانی برای مقابله با بحران های شهری بود. اما در این زمینه تفاوت های معناداری بین زنان استانهای مختلف، و نیز زنان بسیجی، سپاهی و عادی وجود داشت.

"این مقاله، برگرفته از پژوهشی است که نگارند‌گان، در مرکز تحقیقات صداوسیما انجام داده‌اند. محور پژوهش بررسی تصویر ارائه‌شده از خانواده در سریال‌های ایرانی («جاده‌های سبز شمالی»، «همسایه‌ها»، «جوانی»، «آتش دل»، «غریبه»، «خانه پدری»، «پرونده‌های مجهول»، «رستوران خانوادگی») با روش تحلیل محتوا بوده است. پژوهشگران، خانواده‌های به تصویر کشیده‌شده در سریال‌ها را از نظر متغیرهای: ترکیب اعضای خانواده، مشخصات سنی، تحصیلی و شغلی والدین و فرزندان، پایگاه اجتماعی، طبقة اقتصادی، شهری یا روستایی بودن، ساختار، بافت، استحکام و تیپ خانواده، رابطة اعضا، تعدد نقش‌ اجتماعی والدین، اعتقادات مذهبی، تحکیم خانواده، نوع پوشش زنان خانواده، نوع تعامل و ... بررسی کرده و به نتایج جالب توجهی دست یافته‌اند. "

نگارنده‌ این‌ نوشتار بر این‌ باور است‌ که‌ عامل‌ مغلوب‌ شدن‌ زودهنگام‌ ارتش‌ عراق‌ در جنگ‌2003، پفروپاشی‌ روحیه‌پ آن‌ ارتش‌ بود. به‌ همین‌ سبب‌، در این‌ نوشتار ابتدا عوامل‌ اساسی‌ مؤثر برروحیه‌، و پیامدهای‌ زوال‌ آن‌ را مورد بحث‌ و بررسی‌ قرار داده‌ و آن‌ گاه‌ فرایند تخریب‌ روحیه‌ ارتش‌عراق‌ را مورد مداقه‌ قرار داده‌است‌. به‌ باور نویسنده‌، آمریکا برای‌ تخریب‌ روحیه‌ ارتش‌ عراق‌ ومغلوب‌ ساختن‌ آن‌، براساس‌ یک‌ سناریوی‌ از پیش‌ طراحی‌ شده‌ طی‌ چند مرحله‌، اقدامات‌ روانی‌ ـتبلیغی‌ خویش‌ را به‌ اجرا گذاشته‌ است‌. در مرحله‌ نخست‌، ارتش‌ و نیروهای‌ مسلح‌ عراق‌ را دچار ترس‌ و وحشتی‌ فراتر از آستانه‌ تحمل‌آدمهای‌ بهنجار کرده‌است‌; پس‌ از آن‌، آنان‌ را از نیازهای‌ روانی‌ ـ زیستی‌، که‌ مقاومت‌ مستمر، لازمه‌برآوردن‌ آنهاست‌، محروم‌ ساخته‌ است‌; سپس‌ آنان‌ را نسبت‌ به‌ دستگاه‌ رهبری‌ عراق‌، و شخص‌صدام‌ حسین‌، بی‌اعتماد و بدبین‌ ساخته‌ است‌. افزون‌ بر آن‌، آمریکا از روشهایی‌ همچون‌ شایعه‌،تبلیغات‌ و فریب‌ به‌ شکل‌ دقیق‌ و اثربخش‌ بهره‌ گرفته‌است‌.

در این پژوهش به منظور سنجش میزان تاثیر نشریات زرد در کاهش احساس امنیت و سلامت روانی زنان تهرانی ، از بین دختران دانشجو و دبیرستانی ، زنان خانه دار و زنان کارمند ، گروهی به حجم 1320 نفر مورد پرس و جو قرار گرفتند . نتیجه پرس و جو نشان داد که 130 نفر ( تقریبا 10 درصد ) آن زنان به صورت مستمر یک یا چند نشریه از نشریات زرد را مطالعه می کنند . از همین روی آن 130 نفر به عنوان گروه آزمایشی انتخاب شدند . همچنین ، از بین بقیه زنان و دختران ( زنان و دخترانی که نشریات زرد را نمی خوانند ) ، 130 نفر ، به عنوان گروه مورد مقایسه ، انتخاب گردیدند ...