اکبر استرکی

امروزه یکی از ضرورت های اساسیِ سازمان های امنیتی، شناخت صحیح چالش های پیش رو و انطباق ساختار و برنامه سازمان برای پاسخ گویی شایسته و به موقع، به منظور پیش بینی آینده و تحلیل درست مسائل است. با توجه به ارتباط مستقیم محیط های امنیتی با ذهن و تفکر حریفان، نیروی انسانی، سرمایه اصلی در سازمان های امنیتی خواهد بود؛ ؛ بنابراین، این مقاله به مطالعه نقش روان شناسی شناختی در تحلیل اخبار امنیتی و اطلاعاتی از بُعد رسانه ای می پردازد. روش پژوهش تحلیل اسنادی است که با بهره گیری از اسناد و منابع موجود در کتابخانه ها و رایانه انجام شده است. تبیین جایگاه علوم شناختی، فراشناختی و روان شناسی شناختی ما را در شناخت بهتر اهمیت و ضرورت تحلیل درست و منطقی اطلاعات پیرامونی و با نگرشی درست در سازمان ها یاری کرده و راه حل های مولد ارائه می دهد. در نتیجه فراگیری این علوم برای همه تحلیل گران اطلاعاتی از تمامی روش ها به ویژه رسانه به منظور تحلیل پدیده های امنیتی امری اجتناب ناپذیر است .

در این پژوهش به میزان آگاهی و بهره گیری فرماندهان از شیوه های متقاعدسازی مؤثر بر افزایش روحیه مأمورین در زمان اغتشاش پرداخته شده است. از نظر ماهیت یک تحقیق همبستگی است که در آن رابطه بین چند متغییر مورد سنجش قرار می گیرد. ابتدا آگاهی 120 نفر از فرماندهان یگان ویژه و تمایل و اعتقاد آنان به بهره گیری از فنون متقاعدسازی، با استفاده از آزمون های آماری، ضریب همبستگی و AVONA، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد که میزان آگاهی فرماندهان از فنون متقاعدسازی در سطح متوسط است و بین میزان آگاهی فرماندهان دارای درجات مختلف در این زمینه تفاوت آماری معناداری وجود ندارد ، بین سابقه خدمت و میزان آگاهی از فنون متقاعدسازی رابطه معناداری وجود ندارد، در حالی که بین سابقه خدمت و میزان تمایل و بهره گیری از آن فنون، ضریب همبستگی معنا داری وجود دارد. بین میزان آگاهی از فنون متقاعدسازی و میزان آمادگی برای بهره گیری از آنها رابطه معناداری وجود دارد.

زمینه و هدف: سرمایه اصلی هر سازمان کارکنان آن هستند؛ بنابراین، صیانت و ایجاد محیطی امن، پاک و سالم با هدف ارتقای آگاهی و بصیرت کارکنان و مهار آسیب پذیری، از وظایف ذاتی سازمان است. هدف پژوهش حاضر، مرور نظام مند پژوهش های صیانت کارکنان با روش فراترکیب است.روش : پژوهش حاضر، توصیفی تحلیلی ازنوع بنیادی با بهره گیری از روش فراترکیب و مرور نظام مند است. در ابتدا، تعداد 131 پژوهش با هدف مزبور یافت شد که 50 مورد از آنها به دلیل یا هم پوشانی حذف شد و 81 پژوهش باقی مانده، با استفاده از فیلتر براساس عنوان، چکیده و کل متن، مورد غربالگری قرار گرفت و برای انجام این غربالگری نیز از ابزار سی. ای. اس. پی استفاده شد.یافته ها: مطابق یافته های پژوهش، آگاه سازی ها و کمیسیون های صیانتی، ارشاد کارکنان و انتشار پیام های صیانتی، آموزش های دینی و فرهنگ مشارکت جمعی و نیز توانمندسازی ساختاری، زمینه ای و رفتاری، چهار پیامد اصلی صیانت کارکنان است.نتایج: آگاه سازی، رویکرد ایجابی، استمرار توجیه و ارشاد کارکنان درمعرض خطر، ترویج تفکر سیستمی، تهیه و نشر پیام های صیانتی، حفظ کرامت انسانی، آموزه های دینی و نقش فرماندهان متعهد و متخصص، سیستم ارتباطی اثربخش، نقش مراقبتی، ممانعتی و مقابله ای فرماندهان از مهم ترین مولفه های صیانت کارکنان است.

زمینه و هدف: امروزه «دانش»، از منابع سازمانی بسیار مهم محسوب می شود که با خلق شایسته آن، سازمان ها می توانند اطلاعات جدید و مفیدی را یافته و به شیوه های اثربخش تر رسیده و بهره ورتر شوند؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های دانش آفرینی فراجا در مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم انجام شد.روش: پژوهش حاضر از لحاظ روش، آمیخته (کیفی و کمّی) و از نظر هدف، توسعه ای کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه دانش آفرینی و مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم بود. جامعه آماری بخش کیفی خبرگان شامل اعضای هیئت علمی، مدیران و کارشناسان مجرب حوزه پیشگیری انتظامی بود. حجم نمونه تا اشباع نظری، شامل 17 تن بود که در شناسایی عوامل از طریق مصاحبه و تأیید عوامل از طریق فن دلفی، مشارکت داشتند و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمّی شامل اعضای هیئت علمی، اساتید، کارشناسان، فرماندهان، رؤسا و مدیران صفی و ستادی مرکز بود که بر اساس جدول مورگان، نمونه 186 نفری به صورت تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم طبقات انتخاب شدند. برای اعتبارسنجی مدل نیز از نرم افزارهای SPSS ویراست 26 و SMART PLS ویراست 3/3 استفاده گردید.یافته ها: همه 56 شاخص اولیه متغیر دانش آفرینی مورد تأیید خبرگان قرار گرفتند (05/0>p-مقدار). برای رتبه بندی شاخص های متغیر دانش آفرینی از آزمون فریدمن استفاده شد که طبق نتایج، شاخص «اهمیت گذاردن به عقاید فردی» بالاترین رتبه و شاخص های «ثبت اسنادومدارک و شیوه های انجام کار»، «استفاده از منابع علمی، شبیه سازی رایانه ای و پیش بینی برای تدوین راهبردها» و «ایجاد محیط کاری که به همکاران فرصت یادگیری دانش و مهارت های لازم را بدهد» به ترتیب، رده های دوم تا چهارم اهمیت را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: با بهبود شاخص های عوامل «تواناساز، تسهیل کننده و خلق دانش» پیشگیری انتظامی نیز بهبود پیدا خواهد کرد. ضمناً این شاخص ها علاوه بر تأثیر مستقیم، به طور غیرمستقیم نیز بر مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم تأثیر می گذارند.

زمینه و هدف: امروزه چالش جدی مدیران، مدیریت اثربخش دانش است، کمبود یا نبود مدل مناسب مدیریت دانش آنان را ناگزیر کرده است که از خطاهای خود درس بگیرند. از این رو این پژوهش با هدف طراحی الگوی دانش آفرینی فراجا در مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم انجام شده است.روش: این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای–کاربردی، از حیث گردآوری داده ها پیمایشی، از لحاظ تحلیل داده ها توصیفی و استنباطی و دارای رویکردی آمیخته (کمی / کیفی) و ماهیتی اکتشافی است. داده های لازم با مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و پرسشنامه محقق ساخته دانش آفرینی و مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم بر اساس طیف لیکرت تحصیل شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 17 نفر، شامل خبرگان فراجا، اعضای هیئت علمی، مدیران و کارشناسان مجرب حوزه پیشگیری انتظامی هستند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در شناسایی عوامل از طریق مصاحبه و تأیید عوامل از طریق روش دلفی؛ در ساخت مدل مشارکت داشته اند. جامعه آماری در فرایند پیاده سازی مدل، شامل کارشناسان و اساتید مجرب حوزه پیشگیری انتظامی، کارشناسان، فرماندهان و مدیران ستادی و صفی مرکز شامل ستاد پلیس پیشگیری فراجا و معاونت عملیات فراجا و فرماندهی انتظامی تهران بزرگ به تعداد 360  نفر و حجم نمونه طبق جدول مورگان 186 نفر که به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم طبقات انتخاب شده اند. به منظور بررسی اعتبار مدل از نرم افزارهای اس. پی. اس. اس. ویراست 26 و SMART PLS ویراست 3/3 استفاده شد.یافته ها: بین عوامل تواناساز دانش با عوامل خلق دانش (05/0>p،249/0β=) و نیز عوامل تسهیل کننده دانش با عوامل خلقِ دانش (05/0>p،500/0β=) رابطه معنادار وجود دارد، با توجه به مثبت شدن ضریب مسیر، این رابطه ها از نوع افزایشی (مستقیم) می باشند. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه معنادار و افزایشی میان متغیر عوامل تواناساز دانش با مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم (05/0>p،294/0β=) و رابطه معنادار و افزایشی میان متغیر عوامل خلق دانش با مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم (05/0>p،212/0β=) است.

زمینه و هدف: فضای مجازی به طور کلی و بزه دیدگی در این فضا به طور خاص، پدیده های به نسبت جدیدی هستند که با ادامه پیشرفت های فناوری و اینترنت توسعه می یابند. این پدیده در کنار فرصت های ایجاد شده، چالشی جدید برای پلیس خلق کرده است. هدف از این پژوهش تعیین راهبردهای فراجا در پیشگیری اجتماعی از بزه دیدگی در فضای مجازی است.روش: این تحقیق با رویکرد کیفی و فرایند راهبردنویسی با بهره گیری از مدل سوات انجام گرفته است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با تعداد 11 نفر از خبرگان انتظامی- فضای مجازی تا مرحله اشباع نظری گردآوری گردیده است. جامعه آماری خبرگان و کارشناسان پلیس شاغل و فعال در حوزه فضای مجازی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیده اند.یافته ها: با استفاده از نظرات خبرگان موقعیت راهبردی پلیس در پیشگیری اجتماعی از بزه دیدگی در فضای مجازی شامل 43 عامل محیط داخلی (عامل قدرت و عامل ضعف) و 19 عامل محیط بیرونی (عامل فرصت و عامل تهدید) احصاء شده است که بر اساس عوامل محیط نزدیک و پیرامونی 20 راهبرد بخشی شامل؛ 9 راهبرد تهاجمی، 4 راهبرد رقابتی، 5 راهبرد محافظه کارانه و 2 راهبرد تدافعی تدوین گردید.نتایج: با توجه به اینکه پیشگیری یکی از اولویت های پلیس در کنترل و مقابله با جرائم است، در نتیجه باید راهبردهای احصا شده در این پژوهش را سرلوحه مأموریت های خود قرار دهد و از طرفی به عنوان شریک با جامعه همکاری متقابل نماید و در سطح ملی با تعامل بین نهادی زمینه های اصلی بزه دیدگی را محور فعالیت ها و اقدامات پیشگیرانه اجتماعی قرار دهد.