علی شماعی

علی شماعی

مدرک تحصیلی: دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۰۷ مورد.
۴۱.

تحلیل فضایی نابرابری های اجتماعی در منطقه مغان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 225 - 244

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی نابرابری های اجتماعی دهستان های منطقه مغان عدالت فضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف این پژوهش تحلیل نابرابری های اجتماعی، به منظور دستیابی به الگوی مناسب توسعه و عدالت اجتماعی در سطح 19 دهستان منطقه مغان است. شاخص های مورد مطالعه شامل 13 شاخص موثر در نابرابری اجتماعی در این منطقه از ایران است. رویکرد حاکم بر این پژوهش رویکرد عدالت فضایی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای با بهره گیری از نرم افزار Arc GIS و مدل تحلیلی Capland (ترکیب روش های Topsis، Vikor و Saw) است. جامعه آماری منطقه مغان شامل سه شهرستان پارس آباد، بیله سوار و گرمی مغان که جمعاً 19 دهستان است. روش گردآوری داده ها و اطلاعات به دو شیوه اسنادی و میدانی است و روش های تجزیه و تحلیل از آنتروپی شانون شاخص-سازی شده، مدل های تصمیم گیری چند معیاره، نرم افزار Excel و از تکنیک ادغامی (POSET) از نوع Capland استفاده شده است. یافته ها و نتایج حاصله مشخص می سازد که نابرابری در بهره مندی از منابع و تسهیلات، یکی از مهم ترین عوامل نابرابری اجتماعی در این منطقه است. به طورکلی عدم تعادل در شاخص های اجتماعی در سطح دهستان های منطقه مغان به وضوح قابل مشاهده است. الگوی تفاوت های فضایی توسعه اجتماعی در دهستان های منطقه مغان؛ الگوی مرکز پیرامون است. به گونه ای که مرکزیت هر کدام از دهستان ها برخوردارتر و پیرامون با برخورداری کمتری مواجه است. در بین 19 دهستان منطقه؛ دهستان های، آنی، تازه کند، آجارود شمالی و قشلاق شمالی از لحاظ شاخص های اجتماعی برخوردار و به ترتیب با رتبه های یک تا چهار و دهستان های انگوت شرقی، محمودآباد، اصلاندوز، ساوالان، اجارود شرقی، قشلاق غربی، قشلاق جنوبی، اجارود مرکزی، پایین برزند، قشلاق شرقی و اجارود غربی در رتبه های پنجم تا پانزدهم و از لحاظ وضعیت توسعه، نیمه برخوردار و در نهایت دهستان های گوگ تپه، انگوت غربی، انجیرلو و آزادلو به لحاظ وضعیت توسعه در شرایط محروم جای دارند.
۴۲.

ارزیابی اثربخشی طرح های توسعه شهری تهران (مطالعه موردی: پارک دانشجو تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 13 - 28

کلیدواژه‌ها: ارزیابی اثربخشی پارک پروژه محرک شهری پارک دانشجو تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
هر فرمی در فضا به مثابه یک کالبد، محمل آثار متنوع غیرکالبدی و پیامدهای متعدد اجتماعی-اقتصادی است. در این میان، فضاهای عمومی به ویژه پارک ها و بوستان های شهری به عنوان طرح های توسعه شهری اثربخشی بسیار متنوعی در ساختار شهری دارند. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان اثربخشی پارک دانشجو به عنوان یک نمونه از پروژه توسعه شهری تهران بر اساس نظر شهروندان انجام شده است. نوع پژوهش اکتشافی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی شامل؛ شامل مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران 95 نفر تعیین شده است. تحلیل داده ها به کمک آزمون های T تک نمونه ای، فریدمن و ANOVA صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان داده است که رضایتمندی از پارک به ترتیب شامل؛ مولفه های مربوط به محیط ومنظر، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و در آخر اقتصادی-مدیریتی بوده است. در ارزیابی پارک نیز مولفه های مربوط به بعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی-مدیریتی و فرهنگی به ترتیب بیش ترین بازخورد را از نظر شهروندان داشته است. می توان گفت در ارزیابی انجام شده توسط شهروندان بخش محیط ومنظر، بیش تر معطوف به مسائلی نظیر؛ آلودگی بصری- صوتی و وضعیت بهداشتی بوده، همچنین چشم نوازی و زیبایی پارک و ترکیب تئاتر شهر از نقاظ مثبت بوده اند. ارزیابی های انجام شده در بخش کالبدی، وسعت کوچک پارک از نقاط ضعف بوده در حالیکه دسترسی پارک جایگاه بالایی را داشته است، در بخش اجتماعی تکثر سنی در استفاده از پارک، حضور تئاتر شهر از نقاط قوت طرح بوده اند و در بخش اقتصادی-مدیریتی ارزیابی های به مراتب نقاظ ضعف بیش تری را آشکار می کند این عوامل بیشتر شامل مدیریت ضعیف و نبود امنیت در پارک بوده اند. در تحلیل فضایی میزان رضایتمندی در پارک بخش های پیرامونی شامل؛ ورودی های غربی و شرقی ایستگاه متروی تئاتر شهر که محل تمرکز مشاغل غیررسمی هستند، رضایتمندی کمتری را نشان داده اند. ارزیابی های انجام شده تحقیق حاضر در ارتباط با پارک دانشجو نشان داده است که کاستی های بیش تر معطوف به ساختار های اجتماعی-سیاسی و مدیریتی حاکم بر فضای پارک بوده اند لذا؛ نقش مدیران شهری از قبل ارزیابی طرح ها و پروژه های شهری و ایجاد زیر ساخت های لازم برای حکمرانی  مطلوب شهری، ضروری است. 
۴۳.

تحلیل عوامل مؤثر بر بازآفرینی شهری پایدار (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱-۱ (پیاپی ۳۷) 123 - 142

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی پایدار بافت فرسوده میکمک فازی بخش مرکزی همدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۲۹۲
بخش مرکزی شهرها با سابقه ی قدیم به دلیل مرکزیت جغرافیایی دارای پتانسیل بالقوه بالایی بوده و علیرغم ویژگی های مثبت قسمت مرکزی شهرها محلات مسکونی آن از لحاظ فرسودگی رنج می برند در این مقاله سعی شده است عوامل مؤثر بر بازآفرینی پایدار در شهر همدان شناسایی و تجزیه و تحلیل شوند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ، برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و پیمایشی و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار (FLMICMAC) استفاده شده است. طبق نتایج تعداد 36 عامل بازآفرینی پایدار شناسایی و در مرحله انتخاب نهایی که با روش دلفی انجام شد به 24 عامل کاهش داده شدند. نتایج حاصله نشان داد که عامل تسهیلات بانکی با میزان تأثیرگذاری غیرفازی (63.50) و رتبه اول سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی (62.33) با رتبه دوم تغییر نرخ ارز (59.5) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (56.16) با رتبه چهارم میزان درآمد ماهیانه (55.33) با رتبه پنجم مهم ترین عوامل تأثیرگذار در بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. این عوامل دارای برچسب فازی تأثیرگذاری قوی می باشند. همچنین عامل مشارکت ساکنین با میزان تأثیرپذیری غیرفازی (63.83) و رتبه اول تأثیرپذیری قیمت واحد مسکونی (62.66) با رتبه دوم میزان تعلق مکانی (59.66) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (58.66) با رتبه چهارم مهم ترین عوامل تأثیرپذیر در فرایند بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. طبق نتایج تحقیق توجه اساسی به عوامل تأثیرگذار نقش بسزایی در تحقق بازآفرینی پایدار دارد
۴۴.

Evaluating Space Justice in Urban Areas, Case study: Quaternary areas of Shahriar

نویسنده:
منبع: Socio-Spatial Studies, Vol ۳, Issue ۵, Winter ۲۰۱۹ 13 - 27

کلیدواژه‌ها: Shahriyar city Spatial justice Urban areas evaluation Quality of living environment

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۴۸۷
The purpose of this study was to evaluate the spatial justice in different dimensions (physical, social, economic, and environmental) in order to have balance regarding four regions of Shahriyar city. The spatial justice approach in a city is used for controlling and reducing the physical-spatial inequalities as well as a fair distribution of municipal services and facilities in different areas of the city. In this study, the spatial justice of four areas of Shahriyar city was evaluated with 13 criteria and 27 indicators. This study was carried out through exploratory-analytical research method that used two models of the analytic hierarchy and the shortest distance. Eventually, the final map of different access levels was drawn through combining fuzzy logic with these two models. The findings and obtained results through Topsis model indicated that area 1 of Shahriyar city had the highest rank in social, economic, physical, and environmental indicators. However, the area 3 had unfavorable economic and physical conditions, and area 2 had unfavorable environmental conditions. Having integrated Topsis and Fuzzy models, it was shown that areas 1 and 2 were considered as privileged regions and areas 3 and 4 were respectively determined as the semi-privileged and nonprivileged regions. Moreover, the Analytic Hierarchy Process (AHP) method indicated that areas 1 and 4 had better conditions and areas 3 and 2 are respectively on the lower levels. Finally, after combining the results of fuzzy and AHP models, the final map was designed. It showed that the areas 1 and 4 were privileged regions; areas 3 and 4 were respectively the semi-privileged and underprivileged regions of the Shahriyar city. Generally, the results of this study indicated that the physical-spatial development of Shahriyar city was unbalanced and did not meet the conditions of equity-based city.
۴۵.

تبعات تقلیل فضای انتزاعی در برنامه ریزی شهری به نقشه ی طرح تفصیلی در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 103 - 116

کلیدواژه‌ها: طرح تفصیلی و رانت اجاره نشینی و جرم فقر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۵۴۷
در این پژوهش فضا بسان ظرفی خنثی و فاقد تأثیر درک نمی شود، بلکه فضا به سان محتوایی آگاهی بخش به انسان ها فهم شده است. به عبارتی دیگر زمان در چارچوب فضا متصلب و هر نوع درکی از فضای اجتماعی، مستلزم فهمی تاریخی و آگاهی از اراده انسان است. هدف پژوهش رمزگشایی سازوکارهای مؤثر بر تولید فرم شهری «طبقاتی و بی قواره»، کارکرد «مصرف گرای سوژه ساز» و گسست ساختاری «تعاملات اجتماعی» در شیراز است. جریان هایی که درک آن ها به آسانی حاصل نمی شود و نیاز به موشکافی دقیق و تفکر انضمامی دارد. تجربه فضا جدا از متن نیست، بلکه حاکی از قلمروی نظری و درواقع ارتباط «کیفیت ایده آلیسم» با«کیفیت زندگی» دارد. هر نوع تعریف مطلق، انتزاعی، ریاضی، اجتماعی و ... فضا، به تبع روش شناسی خاص خود را دارد. با توجه به تولید اجتماعی فضا، نوع پژوهش کیفی و مبتنی بر دیالکتیک سه گانه؛ فضای محسوس (کنش ها و اقتصاد مسلط بر شیراز)، فضای معقول (ساختارها و قوانین حاکم بر شهر) و فضای زیسته (درک اراده مردم) است. درواقع سلطه تکنوکرات های به جای جامعه مدنی، کاهش تعاملات اجتماعی و تفکر، فقدان ساختار مالیاتی، رانتی شدن کدگذاری طرح تفصیلی، ناتوانی مالی عمده شهروندان در استفاده از خدمات با توزیع عادلانه، فقر، شکاف های طبقاتی و... از وِیژگی های شیراز امروز است. نتایج پژوهش حاکی از فقدان برنامه ریزی در شیراز و تقلیل آن به نقشه طرح تفصیلی است، نقشه ای که تحقق آن با توزیع گسترده و تثبیت تله های فضایی فقر در شیراز همراه بوده است. به طوری که از 477916 خانوار شهر شیراز تا سال 1395، بیش از 45% در خانه های اجاره ای سکونت داشته اند. خانوارهایی که با افزایش حدود 100% قیمت مسکن در پی تورم سال 1397، به شدت متضرر و امیدهای آن های برای خانه دار شدن بر باد رفت.
۴۶.

تحلیل فضایی تاب آوری مناطق شهرتبریز در برابر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰ 245 - 266

کلیدواژه‌ها: تاب آوری آسیب پذیری کاهش مخاطرات زلزله کلان شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۴۶۷
تحلیل فضایی، رویکردی روش شناسانه است که به چگونگی پراکندگی پدیده ها، روابط متقابل، ریشه یابی تفاوت ها و تشابهات آنها و وقایع در چارچوب دیدگاه های جغرافیایی می پردازد. تحلیل فضایی می تواند از طریق بررسی نحوه تغییر و تحول پدیده ها به کشف نظم مکانی پدیده ها و منجر به تئوری جدیدی شود. تاب آوری ارتقاء ظرفیت سیستم برای توانمندی و بازیابی، تحمل و انطباق با شرایط موجود پس از وقوع حوادث است. در صورت تاب آور نبودن فضاهای شهری و عدم پیش بینی های لازم و نداشتن آمادگی ها، خسارات جبران ناپذیری بر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی زندگی جوامع به بار خواهد آمد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل تاب آوری در مناطق دهگانه شهر تبریز در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی- زیرساختی به منظور دستیابی به راهکارهای مناسب تاب آوری است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان شهری در مناطق دهگانه شهر تبریز که بر پایه فرمول کوکران، تعداد نمونه ها به دست آمده و با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. این پژوهش از نوع اکتشافی -توصیفی با روش های کمی با بهره گیری از نرم افزار SPSS آزمون (Levene) انجام گرفته است. یافته های پژوهش بر اساس آزمون مقدار f بدست آمده (294/2) و سطح معنی داری بدست آمده (028/0) با درجه آزادی (6/60) در سطح 05/0 از نظر آماری تفاوت معنی داری بین میانگین های این مناطق وجود دارد. منطقه 9 با بالا ترین میانگین(64) دارای تاب آوری بسیار بالا و مناطق چهار و هفت با میانگین های (28/50 و 85/49) دارای کمترین تاب آوری هستند. براساس شاخص های تاب آوری در سطح مناطق 10گانه، مناطق2، 5 و 6 با میانگین های (14/55، 14/54، 85/56) دارای سطح متوسط از نظر تاب آوری هستند. همچنین بر اساس ارزش ویکور میزان تاب آوری مناطق تبریز براساس ابعاد چهارگانه تاب آوری شهری از لحاظ کالبدی و نهادی وضعیت نامناسبتری دارند. بنابراین مدیران شهری با توجه به تاب آوری متفاوت در مناطق مختلف سیاست گذاری ها و برنامه ریزی متناسب برای ارتقاء مناطق کمتر تاب آور را در اولویت قرار دهند.
۴۷.

ارزیابی حمل و نقل عمومی کلانشهر اصفهان با تاکید بر خطوط BRT(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 3 - 14

کلیدواژه‌ها: حمل و نقل عمومی اتوبوس تندرو استاندارد BRT ارزیابی رضایتمندی شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۴۸۰
امروزه به کارگیری و توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی راهکاری مناسب برای کاهش ترافیک شهری محسوب می گردد. اما انتخاب سیستم باید متناسب با ویژگی های شهر و البته قابل رقابت با وسایل نقلیه شخصی باشد تا بتواند مطلوبیت کافی را برای استفاده کنندگان به ارمغان آورد. در این مطالعه مشکلات موجود در سیستم حمل و نقل اتوبوس شهری از دیدگاه استفاده کنندگان بررسی و مشخص شد که مهم ترین مشکل خطوط اتوبوسرانی کلانشهر اصفهان به ترتیب، عدم اطمینان و رعایت زمانبندی حرکت ناوگان، زمان سفر زیاد به دلیل سرعت پایین ناوگان، مدت زمان فعالیت و سرویس دهی، شلوغی ناوگان و سرفاصله زمانی بالاست که راهکار اصلی رفع آن، تخصیص مسیر ویژه به ناوگان اتوبوس شهری یا به عبارتی تبدیل خطوط معمولی اتوبوس شهری به اتوبوس تندرو است. در این پژوهش که از نوع کاربردی است از ترکیب روش های توصیفی_تحلیلی استفاده شده است. اهداف اصلی این پژوهش: تعیین جایگاه سامانه اتوبوس تندرو کلانشهر اصفهان طبق استاندارد BRT 2016 ارائه شده به وسیله مؤسسه ITDP و تعیین امتیاز خطوط، تعیین سطح رضایتمندی استفاده کنندگان با انجام نظرسنجی و همچنین شناخت نقاط ضعف و قوت سیستم از این دو دیدگاه است. نتایج نشان می دهد که امتیاز متوسط خطوط اتوبوس تندرو شهر اصفهان زیر استاندارد برنزی قرار دارد و بیشترین امتیاز کسب شده در معیار مربوط به ایستگاه ها و کمترین امتیاز در معیار مربوط به استفاده از تجهیزات ارتباطی بوده است. ولی از نگاه استفاده کنندگان، خطوط اتوبوس تندرو توانسته 74درصد از امتیاز گروه شاخص های مختلف را به دست آورد و به ترتیب 21 و 13درصد از استفاده کنندگان خودروی شخصی و مسافران تاکسی را جذب خود کند. مهم ترین دلایل مسافران برای استفاده از خطوط اتوبوس تندرو به ترتیب سرعت خوب، نظم زمانی اتوبوس ها و راحتی و آسایش عنوان شده است.
۴۸.

تحلیل فضایی تاب آوری شهری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 349 - 374

کلیدواژه‌ها: بخش مرکزی شهر تحلیل فضایی تاب آوری شهری محله شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۹ تعداد دانلود : ۶۰۷
تحلیل تاب آوری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-زیرساختی و اکولوژیکی به منظور دستیابی به راهکارهای مناسب مدیریت مخاطرات محیطی از اهداف این پژوهش است. شناخت وضعیت تاب آوری محله های بخش مرکزی شهر و دستیابی به عوامل تاب آورساز با توجه به قدمت، فرسودگی و نارسایی زیرساختی و پهنه بندی سطح تاب آوری از ضرورت های برنامه ریزی و مدیریت شهری است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف شناخت وضعیت تاب آوری محله های 24 گانه بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد چهارگانه تاب آوری انجام شده است. شاخص های انتخاب شده با روش های ELECTRE و AHP و مصاحبه با متخصصان شهری در محله های بخش مرکزی شهر تبریز جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ابعاد کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به ترتیب پایین ترین امتیاز را در میان چهار بعد سنجش میزان تاب آوری دارند. همچنین محله های منصور، اهراب، مقصودیه و دانشسرا بیشترین میزان تاب آوری و محله های گجیل، باغ شمال، مارالان و سرخاب پایین ترین سطح تاب آوری را در میان محله های 24گانه دارند. ناپایداری ابعاد کالبدی و اقتصادی بافت منجر به ناپایداری دیگر ابعاد تاب آوری شده است؛ بنابراین رویکرد تاب آورسازی کالبدی و اقتصادی محله های پایدار با راهبرد تاب آورسازی اقتصادمدار می تواند نسخه ای مؤثر برای ارتقای تاب آوری محله های بافت قدیم باشد.
۴۹.

سنجش کیفیت فضاهای عمومی شهری با تأکید بر خیابان رودکی و آذربایجان در محله سلسبیل شمالی منطقه ۱۰ تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 71 - 94

کلیدواژه‌ها: کیفیت فضاهای عمومی شهری pps خیابان رودکی و آذربایجان محله سلسبیل شمالی منطقه 10 شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
هدف از این پژوهش سنجش کیفیت فضاهای عمومی از لحاظ کارکرد، دسترسی و ارتباطات، اجتماع پذیری، آسایش و کیفیت محیطی در رابطه خیابان های رودکی و آذربایجان در محله سلسبیل شمالی منطقه ۱۰ تهران است. یکی معیارهای ارزیابی شهرها و محیط های شهری کیفیت فضای عمومی شهری است. کیفیت این فضاها معیار سنجشی برای میزان مطلوبیت شهرها محسوب می شود. فضای عمومی ماهیتی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دارد و ارتقاء هرکدام، با بهبود شاخص های زیبایی شناسی و سلامت و احساس رضایت شهروندان همراه است. روش پژوهش اکتشافی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت پیمایشی است. داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری تصادفی به دست آمده است. جامعه آماری شامل شهروندان محله سلسبیل شمالی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۱ نفر است. متغیرهای پژوهش بر مبنای PPS مطلوبیت این مکان ها را در چهار کیفیت کلیدی دسترسی و ارتباطات، کاربری و فعالیت ها، اجتماع پذیری، آسایش و تصویر ذهنی می داند؛ و جهت ارزیابی کیفیت از آزمون t، پیوستگی معیارها از آزمون پیرسون و برای اولویت بندی از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته ها مشخص می سازد با توجه به اجتماع پذیری زیاد خیابان رودکی و آذربایجان، این دو خیابان با توجه به چهار کیفیت کلیدی از مطلوبیت پایینی برخوردار هستند. بنابراین برای ارتقای کیفیت فضاهای عمومی در محله ارتقاء دسترسی ها و پیوستگی و سازگاری کاربری ها با فعالیت ها و همچنین ارتقای پیاده مداری، خوانایی، کارایی و اختلاط کاربری ها در سرزندگی فضاهای عمومی محله مؤثر است.  
۵۰.

تحلیل اثرات ارتقاء جایگاه سیاسی شهر اردبیل بر توسعه فضایی شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ارتقاء جایگاه سیاسی توسعه فضایی شهر تقسیمات کشوری شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۷۵
سیاست بازتقسیم سیاسی فضا، غالباً به عنوان یکی از ابزارهای اداری- سیاسی هر کشور برای مدیریت بهینه سرزمین است. این پژوهش، با هدف تحلیل نقش پیشران های بازتقسیم سیاسی فضا در استان اردبیل و آثار آن طی سال های 1375 تا 1395 انجام گرفته است. این پژوهش کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی است، برای گردآوری داده ها و اطلاعات از روش های کتابخانه ای-اسنادی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS ، و مدل های هلدرن و آنتروپی شانون استفاده و از نرم افزار ENVI برای آشکارسازی توسعه فضایی شهر و تصاویر ماهواره ای استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان دادند که بین شاخص های ارتقاء جایگاه سیاسی با مساحت شهر رابطه مستقیم و مثبت وجود دارد. نتایج مدل هلدرن و آنتروپی شانون مشخص ساختند که توسعه این شهر به صورت پراکنده صورت گرفته و سطح این شهر از 09/1899هکتار در سال 1375 به حدود 8/3286 هکتار در سال 1395 افزایش داشته و منجر به تغییر کاربری زمین های کشاورزی شده است. پس از سیاست بازتقسیم سیاسی فضا، احداث شهرک ها و شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی، توسعه دانش گاه، بیمارس تان، مرا ک ز فرهنگ ی و اجتماعی و بناه ای اداری از دیگر پیامدهای ارتقاء جایگاه سیاسی این شهر است. این فرایند موجب غفلت از توسعه شهرستان های دیگر و مهاجرت های بی رویه به شهر اردبیل و توسعه فضایی شهر شده است. تمرکز بودجه های عمرانی بیشتر بر توسعه دانشگاه، بیمارستان، مراکز فرهنگی و اجتماعی، بناهای اداری در این شهر بوده است. درنتیجه، نقش تقسیمات سیاسی در نظام های سیاسی و تحت تاثیر مدیریت های مختلف پیامد های متفاوتی دارد.
۵۱.

تحلیل اثرات اجتماعی- اقتصادی گردشگری تجاری بر شهرهای مرزی (مطالعه موردی: شهرهای بانه وسردشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 323 - 342
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۵
گردشگری تجاری فعالیتی است که در ادوار تاریخ اثرات متعددی بر اوضاع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی شهرها داشته است. شهرهای مرزی به عنوان دروازه های مبادلاتی نقش مهمی در تجارت محلی و منطقه ای دارند و گردشگری تجاری می تواند نقش بسزایی در توسعه این مناطق ایفا کند. در سالهای اخیر شهرهای بانه و سردشت علاوه بر تجارت مرزی به عنوان شهر گردشگری تجاری شناخته می شوند. هدف از این پژوهش بررسی اثرات گردشگری تجاری بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر اساس ادراک کارشناسان ساکن در شهرهای مورد مطالعه است. تحقیق از نوع کمی و تحلیل آن با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شده است.  با توجه به یافته ها و تحلیل مدل AHP مشخص شد که گردشگری در بعد اقتصادی باعث افزایش اشتغال مستقیم و غیرمستقیم افزایش درآمد ملک شده است. همچنین باعث رشد جمعیت ناشی از مهاجر پذیری و کاهش مهاجرفرستی شده است. در پی این تحولات و رشد گردشگری بر درآمد مردم افزوده شده است. همچنانکه از نتایج تحلیل AHP نیز مشاهده می شود افزایش درآمد در میان متغیرهای اقتصادی رتبه چهارم را داشته و در شهر سردشت وزن این متغیر 098/0 و در شهر بانه 102/0 می باشد. به منظور توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی و اجتماعی می توان با اتخاذ سیاست ها و برنامه های مناسب گردشگری تجاری توسعه پایدار را محقق ساخت.
۵۲.

تحلیل نابرابری های فضایی براساس شاخص های بهداشت و درمان (مطالعه موردی: شهرستان های استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 17 - 28

کلیدواژه‌ها: نابرابری های فضایی بهداشت و درمان تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۵۱
یکی از راههای تبیین نابرابرها و عدم تعادل ناحیه ای و بررسی توسعه انسانی- اجتماعی مطالعه شاخص های بهداشت و درمان در سطح نواحی یک منطقه جغرافیایی است. بررسی و ارزیابی شاخص های بهداشت و درمان و پراکندگی نامناسب آنها در سطح شهرستانهای یک استان، نشان از بی توجهی به عدالت فضایی در برنامه ریزی های ناحیه ای است. باتوجه به اهمیت نقش توزیع مطلوب امکانات و شاخص های بهداشتی در توسعه انسانی و بهبود کیفیت زندگی و در نهایت  توسعه پایدار شهری و ناحیه ای، در این پژوهش هدف تحلیل فضایی نابرابریهای ناحیه ای درسطح شهرستانهای استان تهران مورد نظر است.روش پژوهش اکتشافی تحلیلی بوده و در آن از مدل های تاپسیس، ویکور و ساو، مدل کپ لند و رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاد شده است. جامعه آماری این پژوهش 14 شهرستان استان تهران بوده است. داده های آماری مشتمل بر 57 شاخص از بخش بهداشت و درمان بوده که از آمار نامه 1390 استان تهران استخراج شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های بهداشت و درمان در سطح استان تهران از توزیع متوازن و متعادلی برخودار نیستند. براساس سطح بندی نهایی،شهرستان های تهران و فیروزکوه در سطح بسیار برخوردار، دماوند، شمیرانات و رباط کریم در سطح برخوردار، پیشوا، پاکدشت و ری در سطح نیمه برخوردار قرار گرفتند. در مقابل شهرستان های اسلامشهر، شهریار و ورامین در سطح محروم و ملارد، قدس و بهارستان در سطح بسیار محروم بوده اند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون جغرافیایی نشان داد که رابطه بین میزان جمعیت و پراکنش شاخص ها در تهران، شمیرانات، فیروزکوه، دماوند، پاکدشت، رباط کریم مثبت و در پیشوا، ورامین، ری، اسلامشهر، بهارستان، شهریار، ملارد و قدس منفی است که نشان می دهد نابرابری های فضایی بسیار بالایی در سطح منطقه ای وجود داشته و الگوی توزیع با عدالت فضایی تناسب ندارد. بنابراین لازم است توزیع متعادل به منظور کاهش و کنترل مهاجرت ها و پیامدهای ناگوار آن مد نظر قرار گیرد.
۵۳.

ارزیابی محله گرایی درطرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه 10تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۹ 122 - 138

کلیدواژه‌ها: ارزیابی بافت فرسوده محله گرایی هویت محله ای منطقه 14 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۸۷
محله گرایی و پایداری محله های شهری به پایداری اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی وحکمروایی خوب شهری منجر می شود. مهمترین اصول و معیارهای های محله پایدار شامل؛ مشارکت، سرمایه اجتماعی، انسجام فرهنگی، امنیت، هویت شهری، کاهش مصرف انرزی، سرزندگی و پویایی است. محله گرایی در شهرهای ایرانی- اسلامی از پیوندهای قومی، مذهبی و اقتصادی و اجتماعی ساکنان آن نشأت گرفته است. طرحهای توسعه شهری از جمله طرحهای بهسازی و نوسازی شهری در محلات فرسوده از جمله طرح هایی هستند که میتواند دارای تأثیر مثبت یا منفی، بویژه موجب گسست ساختار و سازمان محله و محلهگرایی گردد. ما در این پژوهش به ارزیابی تغییرات شاخصهای محله گرایی در طرحهای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در منطقه 12 شهرداری تهران پرداخته ایم. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از روش تلفیقی اکتشافی-تحلیلی و تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج بدست آمده مشخص می سازد، باتوجه به اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری ازلحاظ ساختاری و کالبدی که نتایج چشمگیری در منطقه موردمطالعه داشته اند؛ اما از لحاظ تأثیرگذاری این طرحها بر ساختار اجتماعی و احساس تعلق مردم به منطقه و هویت محلی ضعیف عمل کرده و در بعضی موارد موجب کاهش سرمایه های اجتماعی و حس تعلق مردم به محل زندگی و گسست ساختار و سازمان فضایی محلات شدهاند. موفقیت این طرحها ازلحاظ اجتماعی آن چنان چشمگیر و موفقآمیز به نظر نمیرسند و موفق به تقویت بنیانهای محله گرایی نشدهاند. به طورکلی طرح بافت فرسوده شهری هماهنگی لازم بین راهبردها و  سیاستهای طرحهای بالادستی و پایین دستی یا طرح های اجرایی را برآورده نکرده است.
۵۴.

تحلیل فضایی جرم خیزی در بافت های فرسوده شهری(مورد مطالعه: منطقه12 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 191 - 216

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی فضاهای جرم خیز شهری بافت فرسوده امنیت شهری منطقه12 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۹ تعداد دانلود : ۳۷۳
زمینه و هدف: یکی از مسایل مهم بافت های فرسوده بروز ناهنجاری های اجتماعی و جرم خیزی این بافت ها است. پایش رابطه بین فضای شهری با جرم و خشونت از موضوعات مهم برنامه ریزی شهری است. تحلیل فضاهای جرم خیز یا بی دفاع شهری و پایش عوامل مؤثر بر جرم خیزی آنها، در برنامه ریزی شهری از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است. هدف این پژوهش پراکندگی و تحلیل مکانی- فضایی جرم و روابط مکان و جرم بارویکرد «پیشگیری از جرایم با استفاده از طراحی محیطی» است. روش شناسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، و از نظر نوع و ماهیت، اکتشافی- تحلیلی است. داده های و اطلاعات مکانی از طریق اسنادی به کمک تکنیک تحلیل فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی نقاط داغ شناسایی و توزیع فضایی پهنه های جرم خیز پایش شده است. عوارض نقطه ای مانند موقعیت های وقوع جرم از جمله توزیع و خریدوفروش مواد مخدر و نیز عوارض خطی از قبیل شبکه خیابان ها، به کمک نقشه منطقه 12 در مقیاس 1:2000 از نرم افزار ArcGIS  و با استفاده از برنامه های جانبی نقشه های توزیع فضایی نقاط داغ جرم مشخص شده است.یافته ها: با توجه به فرسودگی بافت و تراکم نامتناسب کاربری ها و شبکه گذرگاهی کم عرض، فضاهای بی دفاع و جرم خیز بیشتری در محلات بازار، هرندی، تختی، امامزاده یحیی و خیام شکل گرفته است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد در منطقه 12 اولویت اصلی برای پیشگیری از جرم و ارتقاء امنیت، بازآفرینی شهری در این محلات از طریق راهبردهای بهبود ساختار درونی منطقه ای، کاهش فضاهای بی دفاع و جر م خیز، توسعه زیر ساخت ها، گسترش تسهیلات شهری مانند اماکن فرهنگی- ورزشی و فضاهای باز و خدماتی و نوسازی مشارکتی می باشد و همچنین دسته بندی فضاهای جرم خیز شهری و انتخاب راهکارهای مناسب برای ساماندهی محله با توجه به ضوابط خاص نیز می تواند با نظارت مردم در کاهش جرم مؤثر باشد.
۵۵.

تحلیل فضایی بازتاب های گردشگری تجاری در شهرهای شمال غرب کشور،( مطالعه موردی شهر بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۵ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 143 - 160

کلیدواژه‌ها: گردشگری تجاری شاخص موران خودهمبستگی فضایی تابع K شهر بانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۵ تعداد دانلود : ۵۰۵
یکی از مهمترین مسائل در حوزه گردشگری شهری و تحلیل فضایی اثرات، بازتابها و الگوهای فضایی آن در فضاهای شهری می باشد. به نحوی که می توان به این وسیله شناخت با ارزشی را از نحوه تأثیر گذاری گردشگری و الگوهای خلق شده فضایی حاصل از آن بدست آورد. شهر بانه یکی از شهرهای میانه اندام شمال غرب کشور است که طی سالهای اخیر بر اثر رشد گردشگری تجاری در سطح شهر شاهد تغییرات وسیع فضایی در داخل خود بوده است. این تغییرات از الگوی خاصی پیروی کرده اند که با توجه به تحلیل ها و مطالعات صورت گرفته کاربریهای جدید و یا رشد کاربری های مرتبط با گردشگری از بارزترین اثرات رشد این صنعت در شهر بانه بوده است. هدف از مقاله حاضر تحلیل الگوهای فضایی گردشگری و نحوه خلق آثار و پدیده های جغرافیایی در مکانهای جغرافیایی می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل های فضایی مانند موران سراسری و موران محلی به بررسی نحوه توزیع کاربری های گردشگری و الگوهای فضایی آنها در سطح شهر پرداخته ایم. که نتیجه بررسی ها و تحلیل های فضایی نشاندهنده خوشه ای بودن نحوه توزیع کاربریهای ثانویه گردشگری در شهر بانه است. کاربریهای گردشگری و یا مرتبط با بخش گردشگری از الگوی خوشه ای تبعیت کرده و در یک یا دو بخش از شهر توزیع شده اند. که این توزیع در رابطه با موقعیت کاربریها و ارتباط کارکردی آنها با همدیگر می باشد. به عبارتی فضای شهری متأثر از فعالیت گردشگری در شهر بانه شکل گرفته و کاربریهای گردشگری تحت تأثیر این فعالیت در بخش خاصی از شهر و در مجاورت همدیگر قرار گرفته اند.
۵۶.

تحلیل نقش حکمروایی خوب شهری بر درآمدهای پایدار گردشگری (مورد مطالعه: شهر مسجدسلیمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۴ 63-79

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب شهری درآمد پایدار صنعت گردشگری شهر مسجدسلیمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۵۰۵
راهبردهای مختلفی به منظور ارتقای درآمدهای پایدار از طریق حکمروایی خوب شهری مطرح شده است. یکی از راهبردهای مناسب حکمروایی خوب شهری، توسعه گردشگری پایدار به منظور دستیابی به درآمدهای پایدار شهری است. گردشگری به عنوان دومین صنعت، نقش مهمی در چرخه فعالیت های اقتصادی، توسعه اشتغال، کسب درآمد ارزی و مالیاتی، جبران کمبود اعتبارات سایر بخش های اقتصادی در شهرهای کوچک و متوسط دارد. هدف این پژوهش، تحلیل نقش حکمروایی خوب شهری بر ارتقای درآمد پایدار شهری از طریق گردشگری در شهر مسجد سلیمان است. روش پژوهش حاضر، آمیخته اکتشافی و با توجه به داده ها، از نوع تحقیقات کمی- کیفی و شیوه دستیابی به داده ها به صورت اسنادی و پیمایشی است. جامعه نمونه ۳۰ نفر از کارشناسان و متخصصان شهری بوده و روش نمونه گیری به صورت انتخابی و هدفمند است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه) در محیط نرم افزار SPSS و همچنین جهت وزن دهی متغیرهای مدنظر از مدل های تصمیم گیری چند معیاره ANP و نرم افزار Super Decision استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که در بین متغیرهای حکمروایی خوب شهری مؤثر بر درآمدهای پایدار شهری، شاخص های تجهیز زیرساخت ها، امکانات و تسهیلات ویژه برای جلب سرمایه گذاری خصوصی در گردشگری، بیشترین وزن را دارد و شاخص برابر بودن همه سهام داران در مقابل منافع و طرح ها و پروژه های توسعه گردشگری، کمترین وزن را گرفته است. نتایج تحلیلی از بررسی متغیرهای حکمروایی خوب شهری که می تواند در افزایش درآمد پایدار شهری از طریق گردشگری مؤثر باشد مورد توجه نبوده است. دلایل این وضعیت عدم برنامه ریزی مناسب برای زیرساخت های گردشگری، تسهیلات ناکافی برای جلب سرمایه گذاری بخش خصوصی (با امتیاز ۰/۱۳۲)، نارسایی مشوق های لازم برای سرمایه گذاران بخش خصوصی در گردشگری (۰/۹۸) ضعف در مدیریت یکپارچه شهری از جمله سیاست های توسعه گردشگری و عدم نظارت کافی بر عملکرد مدیریت شهری و نهادهای محلی(۰/۰۱۶) است.
۵۷.

ارزیابی کیفیت زندگی در شهرهای جدید (مورد مطالعه: شهر جدید پرند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 1 - 15

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفیت زندگی شهرهای جدید پرند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۱
کیفیت زندگی از لحاظ عینی و ذهنی جایگاه ویژه ای در مطالعات برنامه ریزی شهری دارد. هدف اصلی تمام برنامه ریزی ها که توسط اندیشمندان و برنامه ریزان مطرح می شود کیفیت زندگی است. هدف اصلی این تحقیق بررسی شاخص های مرتبط با کیفیت زندگی از دید شهروندان شهرجدید پرند با توجه به 3 ویژگی کالبدی، کارکردی و محیطی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی مبتنی بر استفاده از پرسشنامه است. تعداد جامعه آماری 382 نفر است و به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، از نرم افزار SPSS و روش های آماری نظیر میانگین پاسخ ها، آزمون آماری پارامتریک T برای متغیرهای مستقل، تکنیک Synectics و آزمون Anova استفاده شده است. مطابق نتایج تحقیق وضعیت کیفیت زندگی در منطقه مورد مطالعه در زمینه های حمل ونقل و ارتباطات محیطی، اقتصادی و اجتماعی از دید جامعه نمونه مطلوب نبوده و تنها وضعیت از دید ویژگی های کالبدی (فضاها و بناها) جامعه نمونه در حد متوسط (با میانه 3) ارزیابی شده است.
۵۸.

ارزیابی کیفیت زندگی در مناطق شهری (مطالعه موردی: منطقه 11 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۵ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 357 - 379

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی بعد اجتماعی - فرهنگی بعد اقتصادی بعد کالبدی منطقه ۱۱ شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۲ تعداد دانلود : ۶۰۵
کیفیت زندگی رویکردی جامع و دارای ابعاد گوناگون کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. برنامه ریزان شهری در طرح ها و برنامه های خود ارتقای شاخص های کیفیت زندگی و رضایتمندی ضروری می دانند. کیفیت زندگی از لحاظ عینی شامل: محیط طبیعی به منزله بستر، کیفیت ساخت وسازهای شهری، اقتصاد، امکانات رفاهی و تعاملات اجتماعی و... است. از لحاظ بعد ذهنی شامل: جنبه های معنوی، روحی و روانی فرد است. ارتقاء کیفیت زندگی در فضاهای شهری با ساماندهی این ابعاد و شاخص ها، موجب آسایش و آرامش جامعه می شود. هدف این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگی در ابعاد کالبدی، اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی به منظور دستیابی به راهکارهای ارتقای کیفیت زندگی منطقه 11 شهرداری تهران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و Excel و در بخش استنباطی و تحلیل های آماری t-test تک نمونه ای و آزمون پیرسون انجام شده است. تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر از شهروندان منطقه 11 شهر تهران و به صورت تصادفی ساده است. یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل پرسشنامه نشان می دهد که کیفیت زندگی شهری این منطقه از نظر بعد اقتصادی، 58 درصد در سطح متوسط و در بعد اجتماعی-فرهنگی 53 درصد در سطح متوسط و در بعد کالبدی 64 درصد وضعیت متوسط دارد. بیشترین رضایتمندی شهروندان از نظر عینی در بعد کالبدی و از نظر ذهنی در بعد اجتماعی-فرهنگی کمترین میزان را دارا است. بنابراین چالش هایی همچون کمبود وسایل حمل و نقل عمومی، کاستی خدمات عمومی شهری، مسکن نامناسب، کمبود فرصت ها و موقعیت های شغلی مناسب، نارسایی تعاملات اجتماعی و مشارکت مردمی موجب پایین بودن سطح کیفیت زندگی در محله های منطقه 11 شهر تهران شده است. درنتیجه برنامه ریزی اجتماعی، اقتصادی و کالبدی با مشارکت شهروندان برای ارتقای کیفیت زندگی ضروری است.
۵۹.

نقش تحلیل فضایی و پهنه بندی آسیب پذیری ناشی از زمین لغزش در برنامه ریزی شهری مطالعه موردی: دامنه های شمال غرب کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۹)
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۵۱۴
اهداف: در این پژوهش، به تحلیل فضایی پهنه های مستعد وقوع زمین لغزش در دامنه های شمال غرب کلان شهر تهران با هدف برنامه ریزی های مناسب توسعة کالبدی – فضایی شهر و کاهش مخاطرات محیطی و پایداری فضاهای شهری پرداخته شده است. روش: متغیرها و شاخص های موردمطالعه عبارت اند از: شیب، فاصله از گسل ، سازندهای زمین شناسی، کاربری زمین، فاصله از رودخانه ها، میزان بارش، ارتفاع، جهت دامنه ها و فاصله از راه های ارتباطی است. روش پژوهش توصیفی، تحلیلی با بهره گیری از مدل فازی در جی آی اس است. یافته ها/ نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که پهنه های خطر زمین لغزش در مناطق شمال غرب تهران، حدود ۴۷/۱۴درصد از مساحت محدودة موردمطالعه با درجة زیاد و بسیار زیاد و حدود ۳۸/۱۲ درصد از مساحت محدودة موردمطالعه در پهنة با خطر متوسط است. بقیة این منطقه که شامل حدود ۱۶/۷۳ درصد می شود، پهنة با خطر کم و بسیار کم است. نتیجه گیری: تحلیل فضایی از پهنه های خطر زمین لغزش نشان می دهد که عوامل توپوگرافی و هیدرولوژی نقش مهمی در زمین لغزش دامنه ها دارند. همچنین، نتایج تحلیلی نشان می دهد که به دلیل شرایط توپوگرافی، فعالیت های زمین ساختی و زمین شناسی، بارش های سیل آسا و رعایت نشدن فاصله از حریم شبکه های زه کشی، ازجمله روددره ها و کاربری های نامناسب به ویژه برج سازی درشیب های تند، خطر وقوع زمین لغزش ها زیاد شده است. جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و تغییر کاربری زمین های کشاورزی به ویژه تبدیل باغات و مراتع به برج سازی و پایدارسازی دامنه ها، با هدف پیشگیری از مخاطرات محیطی بسیار ضروری است.
۶۰.

ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در شهر هرسین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 75 - 88

کلیدواژه‌ها: گردشگری اسپا آب درمانی شهر سرعین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۴۵
کیفیت زندگی شهری دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ،سیاسی، زیست محیطی است. ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در پایش سیاست ها و مدیریت شهری بعنوان ابزاری کارآمد از اهمیت و ضرورت قابل توجهی برای تصمیم گیری مدیران شهری می باشد. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در شهر هرسین به منظور ارتقا کیفیت زندگی ساکنین می باشد. در این راستا از 10 شاخص کلی و 46 زیر شاخص استفاده شده، همچنین روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد که با بهره گیری از آزمون های آماری میانگین پاسخ ها، T تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون در قالب نرم افزار SPSS انجام گرفته است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز به دو شیوه کتابخانه ای و پیمایشی جمع آوری گردیده و جامعه نمونه نیز 253 نفر از ساکنان شهر هرسین می باشد. نتایج پژوهش مشخص می سازد که شاخص درآمد وضعیت نامناسب تری نسبت به دیگر شاخص ها دارد و از نظر شهروندان شاخص امنیت بهترین وضعیت را دارا می باشد. همچنین تحلیل میزان ارتباط درونی شاخص های کیفیت زندگی با ضریب همبستگی پیرسون در شهر هرسین نشان می دهد غیر از ارتباط درونی بالای 5/0 شاخص بهداشت و مسکن بقیه متغیرها علی رغم معنادار بودن ارتباط درونی آنها ارتباط قوی درونی مابین خود دارا نیستند. بنابراین می توان گفت که بیشترین دغدغه ساکنین شهر هرسین در تامین نیاز های پایه ای و اساسی از جمله امید به آینده شغلی و تامین هزینه های پایه ای می باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان