منصوره حورعلی

هدف: بررسی تأثیر دنیاگبری بر روی کسب و کار شرکت دیجی کالا و مدل سازی آن است.   روش: شرکت دیجی کالا به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی- مقطعی است . تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS26 انجام گرفت.   یافته ها: از آزمون تی تست تک نمونه ای به روش بوت استرپ برای شناسایی عوامل موثر بر تجارت الکترونیک دراین شرکت استفاده شد و مدل مفهومی شامل جذب نیروی عملیات، پردازش، مراکز فروش و تعداد تراکنش دیجی کالا موثر بر تجارت الکترونیک پیشنهاد گردید. روایی و پایایی مدل توسط معیارهای آلفای کرونباخ ترکیبی، جذر میانگین واریانس استخراج و روایی همگرایی تأیید شد. در نهایت عدد 89/0 برای شاخص نیکویی، برازش کفایت مدل پیشنهادی را تأیید کرد.   نتیجه گیری: با توجه به شرایط همه گیری کرونا کسب و کارهای برخط مانند شرکت دیجی کالا با درنظر گرفتن متغیرهای تأثیرگذار در تجارت الکترونیک موفق به جذب نیرو، تراکنش بالا و درآمدزایی بیشتری در این زمینه شده اند که پژوهش های انجام شده نیز بیانگر این موضوع است.

در عصر حاضر به عنوان عصر دانش و اقتصاد دانش بنیان، بکار گیری مدیریت دانش در سازمان ها و توسعه آن یک الزام است. بکار گیری مدیریت دانش به صورت موفق، نیازمند ارزیابی سطح بلوغ سازمانی است. این ارزیابی منجر به تشخیص موانع پیاده سازی مدیریت دانش و رفع آن خواهد شد. برای ارزیابی بلوغ مدیریت دانش سازمانی چارچوب های متفاوتی ارائه شده است. از طرف دیگر در این چارچوب ها ابعاد مختلفی برای بلوغ در نظر گرفته شده و همه این ابعاد وزنی یکسان دارند درحالی که با توجه به تفاوت های محیط سازمان ها این امر نیازمند بازنگری است. در این تحقیق ابتدا چارچوب پایه مناسب انتخاب شد. سپس با روش تحلیل شبکه ای فازی و مبتنی بر نظر خبرگان، عناصر چارچوب برای بانک انصار بومی سازی شد و وزن ابعاد و مؤلفه های آن تعیین شد. با این کار تشخیص وضعیت بلوغ با توجه به شرایط محیطی بانک دقت بیشتری خواهد داشت. در انتها چارچوب بومی سازی شده در قالب 5 سطح و 54 مؤلفه ارائه شده است و در هر سطح اولویت مؤلفه ها تعیین شده است. چارچوب ایجادشده انتقادات وارد بر چارچوب های قبلی ازجمله، انحراف به یک بعد خاص، عدم تعیین تکلیف اختلاف سطح در زمینه های مختلف فرآیندی و بی توجهی به تفاوت اهمیت ابعاد مختلف بلوغ مدیریت دانش را مرتفع کرده و امکان استفاده از این متدولوژی در بانک ها و سازمان های مالی ایرانی را فراهم نموده است.  

جهانی شدن و انطباق پذیری با شرایط بازار، وجود فشارهای رقابتی ای مانند ورود شرکت های نوپا به بازار رقابت، و لزوم افزایش هزینه های سرمایه گذاری باعث شده اند که تولیدکنندگان به سوی بهبود روش های خلاقانه خدمت رسانی به مشتریان، دستیابی به بازارهای جدید، گسترش جغرافیایی دامنه ارائه خدمات، و فعالیت های دیگری روی آورند تا بتوانند ضمن بهبود کیفیت، افزایش رضایت مشتری، و دستیابی به مشتریان جدید، هزینه های لجستیکی خود را کاهش دهند. مؤثرترین راه حل این معضل تجاری، برون سپاری خدمات لجستیک برپایه قراردادهای طولانی مدت است که توسط تأمین کننده خدمات لجستیک طرف سوم ارائه می شود. این شرکت ها، دارای دانش تخصصی در زمینه هماهنگی منابع اقتصادی هستند و می توانند فرصت های جدیدی را برای تولیدکنندگان خلق کنند. تأمین کننده خدمات لجستیک طرف سوم، یک تأمین کننده خارجی است که مدیریت، کنترل، و اجرای فعالیت های لجستیکی را از طرف بنگاه های تجاری انجام می دهد. در این مقاله، هفت بعد اصلی توانمندسازهای لجستیک طرف سوم، به کمک بررسی پیشینه پژوهش، تحلیل محتوای متنی، و مصاحبه های تخصصی با 16 نفر از خبرگان صنعت لجستیک به کمک نرم افزار MAXQDA مشخص شده است؛ سپس، این توانمندسازها، به کمک تکنیک دیمتل مبتنی بر تحلیل شبکه ای (DANP) و انجام مقایسه های زوجی و پیاده سازی در نرم افزار اکسل، وزن دهی و روابط میان آن ها کشف شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های محقق ساخته زوجی استفاده شده است که روایی و پایایی آن نیز تأیید شد. نتایج تحلیل نشان می دهد که مهم ترین توانمندسازها به ترتیب عبارت اند از: توانمندسازی تولیدی، فنی و بازاریابی و فروش، مالی، نیروی انسانی، و توانمندسازی راهبردی.

دولت الکترونیک بیش از یک دهه است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر با هدف رتبه بندی عوامل کلیدی مؤثر بر افزایش شفافیت و پاسخگویی دولت الکترونیک در شهرداری های مناطق 22گانه شهرداری تهران به شیوه توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش تعداد 25 نفر از مدیران ارشد شهرداری های تهران بوده که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده و شیوه تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. نتایج نشان داد که شاخص «عوامل راهبردی C5»، با وزن 0.387 در رابطه با رتبه بندی عوامل کلیدی مؤثر بر افزایش شفافیت و پاسخگویی دولت الکترونیک در شهرداری های مناطق 22گانه تهران از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و شاخص های «عوامل سازمانی C1»، «عوامل ساختاری C2»، «عوامل فرهنگی C4» و «عوامل فناوری C3»، به ترتیب با اوزان 0.230، 0.156، 0.125 و 0.101 در رتبه های دوم تا پنجم قرار دارند. همچنین در بررسی صورت گرفته در رابطه با رتبه نهایی شاخص های فرعی مشخص گردید که شاخص های فرعی، «حمایت های دولتی» و «سازوکارهای قوانین استفاده از اینترنت» از گروه شاخص اصلی، «عوامل راهبردی» و «کاهش ساختارهای دیوان سالار» از گروه شاخص اصلی، «عوامل سازمانی» به ترتیب با اوزان 0.1192،0.1424 و 0.0846 در رتبه اول تا سوم قرار گرفتند.

در حوزه خدمات دولت الکترونیکی، اسناد زیادی در ایران به تازگی پس از تدوین به تصویب رسیدند، اما روندها و سناریوهای آینده را نادیده گرفتند. هدف این پژوهش تدوین سناریوهای آینده خدمات دولت الکترونیک ایران در افق سال 1404 است. این پژوهش به کمک روش سناریونگاری شبکه جهانی کسب وکار و عوامل مؤثر بر موفقیت و با توجه به نظر خبرگان، مهم ترین عدم قطعیت ها را در این حوزه شناسایی می کند. جامعه آماری را 50 نفر از خبرگان دولت الکترونیک و آینده پژوهان ایران شکل می دهد. پژوهش حاضر از نوع ترکیبی است. برای گردآوری داده ها از توزیع پرسشنامه، بررسی اسناد و مدارک و پنل تخصصی استفاده شد. برای سنجش روایی و اعتبار پرسشنامه، به ترتیب از پنل خبرگان و ضریب آلفای کرونباخ بهره برده شد. مطابق نظر خبرگان با تعیین سه عدم قطعیت اعتماد، تعامل پذیری و ورود به بازار جهانی تجارت به مثابه محورهای اصلی سناریونویسی، هشت سناریو استخراج شد. در ادامه به کمک خبرگان چهار سناریو با بیشترین درجه امکان پذیری که امکان سیاست گذاری برای مواجهه با بهترین آینده را امکان پذیر می کند، انتخاب شد.

بر اساس چشم انداز جدید جهانی آموزش عالی، دستیابی به فناوری، رشد اقتصادی و رفاه جامعه با رسالت مسئولیت پذیری اجتماعی در گرو تحول نظام آموزش عالی و تبدیل دانشگاه ها به دانشگاه نسل چهارم است. در ایران در سطح دانشگاه ها فعالیت هایی برای تجاری سازی نتایج پژوهش های دانشگاهی شروع شده، اما با وجود تدوین سیاست های حمایتی، همچنان فرایند حرکت به سمت نسل چهارم، کم رنگ است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت آمادگی دانشگاه پیام نور تهران برای تبدیل شدن به نسل چهارم دانشگاه ها در تمامی رشته ها با استفاده از روش ANP فازی است. بعد از مرور ادبیات، ابتدا شاخص های دانشگاه نسل چهارم شناسایی و با دریافت دیدگاه های خبرگان در ارتباط با جامعیت و میزان تأثیرگذاری آنها، دسته بندی شد. بعد فازی کردن داده های دریافتی، اوزان هر یک از شاخص ها و زیرشاخص های مرتبط تعیین و بر اساس نتایج، شاخص راهبردی، رهبری و مدیریت مهم ترین عامل مؤثر بر فرایند نسل چهارم شدن دانشگاه ها است. در نهایت، با سنجش شرایط فعلی دانشگاه پیام نور تهران در قیاس با شاخص های شناسایی شده، میزان موفقیت این دانشگاه برای ورود به نسل چهارم اندازه گیری شد. نتایج حاکی از عدم آمادگی دانشگاه پیام نور تهران برای ورود به نسل چهارم است.

با توجه به اهمیت سرعت ارائه خدمات و جابجایی مواد در زنجیرة تأمین مواد غذایی زود فاسدشدنی، استفاده از فناوری تحول آفرین اینترنت اشیا می تواند باعث مزیت رقابتی برای بنگاه های تولیدکننده شود. به تازگی برخی شرکت های مواد غذایی به استفاده از این فناوری در زنجیره تأمین روی آورده اند. مرور پیشینه نشان داد که سه دسته عوامل فناورانه، سازمانی و محیطی می توانند روی عملکرد زنجیره تأمین تأثیرگذار باشند. لذا هدف این تحقیق بررسی تأثیر این عوامل روی فرایند زنجیره تأمین مواد غذایی زود فاسدشدنی مبتنی بر اینترنت اشیا است. ابتدا با مرور فرآیندهای زنجیره تأمین، یک فرایند 5 مرحله ای به عنوان فرآیند جامع انتخاب شد. سپس مدل مفهومی تحقیق ترسیم شد. اطلاعات از طریق توزیع پرسشنامه ای با 24 گویه بین 203 نفر از مدیران واحدهای تولیدی صنایع غذایی به عنوان جامعه پژوهش انجام شد و با تحلیل همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار smartpls2 تحلیل شد. واحد تحلیل دپارتمان ماده غذایی زودمصرفی است که در آن از سطوحی از فناوری اینترنت اشیا استفاده شده است. نتایج نشان داد از 5 مرحله فرایندهای زنجیره تأمین، عوامل محیطی به طور کامل و عوامل فناورانه بر 4 مرحله و عوامل سازمانی بر 3 مرحله تأثیرگذار بودند. این امر برای مدیرانی که راغب اند شرکت های موفقی داشته باشند، یک زنگ خطر خواهد بود.