علی عطافر

با ابلاغ سند چشم انداز در افق ۱۴۰۴ ، مسیر تکامل توسعه در دو دهه آینده کشور ترسیم گردید . برنامه چهارم توسعه برای سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ ، سرآغازی بر این مسیر پر چالش است. مهمترین الزام این برنامه برای دانشگاه ها در ماده ۴۹ مشاهده می شود. مفاد ماده مذکور، انجام تحولات بنیادی در دانشگاه ها را غیر قابل اجتناب نموده است .پژوهش حاضر در صدد است تا با روشهای توصیفی، پیمایشی و تحلیلی ضرورت و چگونگی تحولات مورد نیاز را با دیدگاهی راهبردی مورد بررسی قرار دهد. برای جمع آوری دادهها از پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری بهرهگیری شده است. قلمرو مکانی تحقیق وزارت علوم، تحقیقات و فناور ی و دانشگاه ها ی دول تی ایران و جامعه آماری آن نیز وزیر، معاونین و مد یران کل وزارت علوم، تحقیقات و فناور ی و کلیه ۸۶ میباشند. - ۸۵ و ۸۷ - رؤسا و معاونین دانشگاهها، رؤسا و معاونین دانشکدهها در سالهای تحصیلی ۸۶ یافته های پژوهش نشان می دهند که تحولات بنیادی در چهار حیطه ""رسالت و اهداف""،"" استراتژیها و خط مشیها""، ""ساختار و وظایف""، و "" عوامل محیطی و ذینفعان "" مورد نیاز دانشگاه ها می باشد. برای هرحیطه به ترتیب "" بهبود کیفیت و کمیت پژوهش، جهانی شدن، ارایه خدمات تخصصی و هیاتهای امنا""، الویتهای اصلی برای انجام تحولات مورد نیاز شناخته شدند. همچنین در بین حیطههای ذکر شده، حیطه ""رسالت و اهداف ""به عنوان مهمترین حیطه برای تحولات بنیادی در دانشگاههای دولتی شناخته شده است.

تاکنون پژوهش های متعددی در زمینه مدیریت کیفیت جامع در سازمانهای ایران انجام شده است، درحالیکه آنها کمتر بر یافته ها و نتایج پژوهش های پیشین استوار بوده اند. عدم توجه به نتایج پژوهش های پیشین باعث گردیده که جمع بندی موانع و چالش های موجود در پیاده سازی سیستم های نوین مدیریتی در سازمانها، به درستی صورت نگیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی سطح پیاده سازی رویه های مدیریت کیفیت جامع در سازمانهای دولتی ایران می باشد که برای دستیابی به آن از رویکرد فراتحلیل استفاده شده است. بدین منظور، نتایج حاصل از 19 پژوهش انجام شده در سازمانهای دولتی ایران طی سالهای 88-1381 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دهنده ی روند نزولی کندی در امتیاز رویه های مدیریت ارشد و رهبری، مدیریت منابع انسانی، برنامه ریزی استراتژیک، ساختار و فرهنگ سازمانی و مدیریت فرایندها طی سالهای 88-1381 در سازمانهای دولتی می باشد. این درحالی است که رویه مدیریت مشتری طی این سالها روندی روبه بهبود را نشان می دهد. پژوهش حاضر لزوم توجه و تاکید بیشتر در اجرای رویه های مدیریت کیفیت جامع در سازمانهای دولتی ایران را نشان می دهد تا بتوان از این طریق بسترهای مورد نیاز جهت پیاده سازی رویکردهای نوین مدیریتی را فراهم نمود.

مقدمه: در عصر دانش، محور بهره گیری از پتانسیل های بالقوه و توانمند نمودن افراد جهت ایجاد خلاقیت و نوآوری ضروری است. مدیریت بر خود مجموعه ای از استراتژی هایی است که یک شخص جهت نفوذ و بهبود رفتارش به کار می گیرد و به عنوان سرمایه ای پنهان، نقش به سزایی در ایجاد نوآوری ایفا می کند. هدف از این مقاله، شناسایی نقش استراتژی های مدیریت بر خود برسطح نوآوری دانشجویان رشته ی مدیریت دانشگاه اصفهان بوده است. روش بررسی: مقاله ی حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بود و برای سنجش اطلاعات از پرسش نامه ی محقق ساخته با روایی صوری و ضریب پایایی 91/0 استفاده شده است. جامعه ی آماری، دانشجویان رشته ی مدیریت دانشگاه اصفهان در سال 89- 1388 بودند و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 196 نفر تخمین زده شد. در این راستا، بر اساس ادبیات پژوهش، مدلی جهت بررسی نقش استراتژی های مدیریت بر خود بر سطح نوآوری دانشجویان رشته ی مدیریت طراحی و با استفاده از نرم افزار lisrel مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: استراتژی های مدیریت بر خود بر سطح نوآوری دانشجویان تاثیر به سزایی داشت که در این بین، نقش استراتژی های رفتاری پررنگ تر بود. همچنین کانون تمرکز درونی دانشجویان به عنوان متغیر پنهان اثر تعیین کننده بر نوآوری آنان داشت، که نمی توان آن را نادیده پنداشت. علاوه بر آن، مقطع تحصیلی دانشجویان بر نوآوری شان تأثیرگذار است، چرا که دانشجویان مقطع دکتری نسبت به سایر دانشجویان، به دلیل کسب مهارت و تجربه در طی دوران دانشجویی، نوآورتر بودند. در مدل مورد بررسی، مقدار شاخص های برازش نشان دهنده ی مناسب بودن مدل بود. نتیجه گیری: التزام عملی دانشجویان نسبت به سیستم مدیریت بر خود باعث تسهیل خلاقیت و نوآوری آنان می گردد، چرا که درک بالا از این کارراهه، نگرشی متفاوت را از طریق روش های حرفه ای و خود هدایتی به سمت ارزش های فرد منعکس می کند.

شتاب روزافزون در انجام مطالعات و تحقیقات بازاریابی و اهمیت آن در تولید و مصرف عصر حاضر باعث شده است تا رضایت مشتری و تحقق خواسته او در صدر اهداف شرکت ها قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق بررسی گرایش خریداران در فرایند انتخاب و تصمیم گیری در بازار تلویزیون در شهر اصفهان میباشد. تحقیق حاضر از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی ـ پیمایشی و نوع تحقیق بر مبنای هدف، کاربردی است. جامعه آماری در تحقیق حاضر، خریداران تلویزیون در شهر اصفهان میباشند و نمونه گیری به شیوه تصادفی ساده انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که ارزش، کارایی، حجم خرید، مزایا و تنوع در تصمیم خرید مشتریان در هنگام انتخاب تلویزیون مؤثر میباشد و عوامل فوق از عناصر اصلی و تعیین کننده گرایش خریداران در هنگام خرید محصولات میباشد. هم چنین عنصر ارزش رتبه اول را از دیدگاه خریداران در تصمیم خرید آنان کسب نمود. با توجه به نتایج حاصل از آزمون همبستگی، وجود رابطه معنادار بین ارزش و تنوع تأیید نگردید.

این تحقیق به دنبال آن است تا رابطه سرمایه انسانی و کارایی عملکرد توسعه محصول جدید را با در نظر گرفتن نقش میانجی گری قابلیت یادگیری سازمانی بررسی و مدل سازی کند. در این راستا مدیران، کارشناسان و کارشناسان ارشد صنعت خودرو در ایران به عنوان جامعه آماری انتخاب شده اند. در این مطالعه نتایج با استفاده از مدل مسیر به دست آمده است. همچنین جهت تشریح بهتر نتایج از آزمون های استنباطی دیگری چون آزمون دوجمله ای و آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف نیز استفاده شد. نتایج مطالعه حاکی از آن است که سرمایه انسانی عملاً می تواند از طریق قابلیت یادگیری سازمانی منجر به بهبود کارایی عملکرد توسعه محصول جدید شود. همچنین مدل ارائه شده در تحقیق از طرف داده ها مورد حمایت قرار گرفت.

با توجه به تغییرات مدوام در محیط سازمان ها، دیگر تضمینی برای بقای بلندمدت در بازار وجود ندارد . در شرایط کنونی سازمان هایی موفق هستند که چالاک باشند و بتوانند با سرعت به الزامات محیطی پاسخ دهند. بدین منظور، در این پژوهش، مدلی برای بکار گیری استراتژی های مناسب، به منظور موفقیت بلند مدت سازمان پیشنهاد شده است. مدل پیشنهادی، ترکیبی از رویکرد BSC [1] ، گسترش کارکرد کیفیت فازی [2] و ZOGP [3] است. در واقع، به کمک BSC طرح های راهبردی مناسب تدوین شده و به کمک گسترش کارکرد کیفیت فازی اولویت بندی می شوند. سپس، با توجه به اهداف چندگانه و محدودیت های موجود در مسأله، بوسیله ZOGP ، طرح های راهبردی قابل اجرا مشخص می شوند. نتایج نشان می دهد که تکنیک های تصمیم گیری می توانند توسط یک متدولوژی ساختارمند، در طراحی BSC به خوبی استفاده شوند و با ارائه راهکار و راهبرد مناسب، در تمامی جنبه ها بهبود ایجاد کنند و تاثیر مثبتی بر عملکرد و کارایی سازمان در بلند مدت داشته باشند.

رویه های مدیریت منابع انسانی که بیش ترین تأثیر را بر عملکرد سازمان ها داشته اند، با عنوان «رویه های عملکرد بالا» معرفی شده اند. از سویی محققان، خروجی های منابع انسانی را به عنوان واسطه ای بین رویه های مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمان مورد توجه قرار داده اند. در پژوهش حاضر، سه هدف مورد توجه قرار گرفته است که عبارتند از: 1- بررسی تأثیر رویه های عملکرد بالا بر عملکرد سازمان 2- بررسی تأثیر رویه های یادشده بر خروجی های منابع انسانی 3- بررسی تأثیر خروجی های منابع انسانی بر عملکرد سازمان. به منظور انجام پژوهش حاضر، سازمان های جهاد کشاورزی در سطح استان اصفهان مورد پژوهش قرار گرفت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه بوده و از تحلیل همبستگی، رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چندگانه برای تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر مثبت رویه های عملکرد بالا و خروجی های مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمان می باشد. اما میان رویه های مدیریت منابع انسانی و خروجی های منابع انسانی در این سازمان ها رابطه ی معناداری تشخیص داده نشد.

امروزه به منظور نیل به پیشرفت روزافزون سازمان ها از جنبه های مدیریت و نیروی انسانی، افزایش کارایی و کاهش ضایعات، پیروزی در میدان رقابت و موارد این گونه ، مشارکت صحیح و موفقیت آمیز کارکنان در تصمیم گیری ها و امور سازمان امری ضروری به نظر می رسد. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان وجود شاخص مشارکت محوری و رابطه ی آن با تعهد سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی می باشد. از فرضیات اساسی این پژوهش این است که: بین میزان وجود مشارکت محوری و تعهد سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه رابطه معنی داری وجود دارد.جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان رسمی و اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه می باشد. نمونه آماری 114 نفر می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی محقق ساخته شاخص مشارکت محوری مدیریت کیفیت فراگیر با پایایی حدود 955/0 و پرسشنامه تعهد سازمانی می یر آلن(با پایایی 91/0) استفاده شده است. آزمون های آماری t گروه های مستقل، آزمون t (one sample T.test) و ضریب همبستگی برای تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه از نظر مشارکت محوری از وضعیت مطلوبی برخوردار است. بین شاخص مشارکت محوری و تعهد عاطفی و نیز بین مشارکت محوری و تعهد عقلانی، همچنین بین مشارکت محوری و تعهد هنجاری کارکنان و استادان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه معنی وجود دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و تأثیر عدالت سازمانی در تعهد کارکنان کتابخانه های دانشگاهی بندرعباس انجام شده است. روش تحقیق: این مطالعه از حیث هدف یک تحقیق کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها، از نوع توصیفی و از شاخه میدانی به شمار می رود. روش انجام تحقیق نیز به صورت پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان کتابخانه های دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی شهر بندرعباس (از جمله دانشگاه های هرمزگان، علوم پزشکی، پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی) تشکیل می دهند. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، حجم نمونه آماری در سطح خطای 05/0 با دقت برآورد 05%، 36 نفر به دست آمد. رویکرد: برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه های استاندارد تعهد سازمانی «آلن و می یر» (1990) و عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) استفاده شده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمونهای آماری مناسب از جمله ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه، آزمون T-Test و تحلیل واریانس (ANOVA) به کمک نرم افزار SPSS 15.0 استفاده شده است. نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی در سطح اطمینان 99% رابطه مثبت و معناداری (0.792= r و 0.01> P) وجود دارد و عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی تأثیر قوی و چشمگیری دارد. به طوری که عدالت سازمانی پیش بینی کننده مناسبی برای تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاهی شهر بندرعباس است. همچنین، یافته ها حکایت از آن دارد که با وجود ارتباط بین عدالت سازمانی و ابعاد سه گانه تعهد سازمانی (تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد تکلیفی)، رابطه بین عدالت سازمانی و تعهد عاطفی معنادار نیست. یافته دیگر نیز بیانگر تأثیرگذاری ابعاد سه گانه عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاهی شهر بندرعباس است.  

سازمان ها در ساختار پروژه ای، توجه ویژه ای به مقوله مدیریت بهینه پروژه دارند و در این راستا می کوشند از تأخیر در پروژه ها بکاهند. مناطق عملیات انتقال گاز، ازجمله سازمان هایی هستند که بخش عمده ای از فعالیت آنها در ساختار پروژه ای رقم می خورد. لذا اهمیت توجه به مقوله مدیریت پروژه و آسیب شناسی پیشامد تأخیر که هزینه های هنگفتی به سازمان تحمیل می کند، در این سازمان ها دوچندان می شود. در نوشتار پیش رو، پیشامد تأخیر پروژه های منطقه سه عملیات انتقال گاز ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، از مصاحبه با تعدادی از مدیران و کارشناسان و متخصصان صف و ستاد سازمان مذکور و همچنین پرسش نامه استفاده شده است. برای اثبات فرضیه ها، آزمون تی. و برای رتبه بندی عوامل مؤثر بر تأخیر پروژه ها، آزمون فریدمن به کار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، مؤثرترین عامل در تأخیر پروژه ها از دیدگاه پاسخ دهندگان، عدم انجام تعهدهای پیمانکار و کم اثرترین عامل، عوامل محیطی شناخته شد. از یافته های این پژوهش می توان برای آسیب شناسی پروژه های سایر مناطق عملیات انتقال گاز و نیز، سازمان های مشابه استفاده کرد.

موضوع مقاله حاضر «بررسی نقش تعهد سازمانی در مشارکت اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در فعالیت های فرهنگی: مطالعه موردی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال» می باشد. تعهد سازمانی عبارت از میزان نسبی همانندسازی با سازمانی خاص و یا دل بستگی به آن سازمان را تعهد سازمانی گویند و در این مقاله به سه بخش تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد مستمر تقسیم می شود. نوع رابطه بین تعهد سازمانی و مشارکت اعضای هیئت علمی در مشارکت آن ها در فعالیت های فرهنگی، به عنوان هدف اصلی پژوهش تعیین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع توصیفی و از نظر روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری 365 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال (دانشکده مدیریت- علوم اجتماعی و دانشکده علوم انسانی) می باشد که حجم نمونه بر اساس جدول کرجس و مورگان به 191 نفر رسیده است و با استفاده از پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات پرداخته است که بعد از تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده و از طریق آزمون کای اسکوئر و شدت ارتباط ضریب توافقی C، این فرضیه ها که بین که تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد مستمر اعضای هیئت علمی و مشارکت آن ها در فعالیت های فرهنگی دارد ، به اثبات رسیده است. نتایج مقاله نشان می دهد بین تعهد عاطفی و تعهد مستمر اعضای هیئت علمی و مشارکت آن ها در فعالیت های فرهنگی رابطه خیلی قوی و بین تعهد هنجاری و مشارکت آنان در فعالیت های فرهنگی رابطه نسبتاً قوی وجود دارد.