زهره فنی

زهره فنی

مدرک تحصیلی: دکترای جغرافیای شهری، دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۹۶ مورد.
۶۱.

نقش سرمایه های اجتماعی در مدیریت ومشارکت محله ای. مورد مطالعه: محله های سلیمانی تیموری وهاشمی منطقه 10 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۸ 105 - 122

کلیدواژه‌ها: مدیریت محله سرمایه های اجتماعی مشارکت منطقه 10 شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۰۰
مدیریت شهری به معنای ادراه امور شهر به منظور پایداری و رضایت اجتماعات محلی با در نظر گرفتن و تبعیت از سیاست های ملی است. نیل به چنین مدیریتی، توجه به سرمایه های اجتماعی را ضروری می سازد تا مشارکت محلی به منظور بسیج منابع نهفته شهروندان برای رفع مشکلات فزاینده را هموار سازد. درحالی که مدیریت محله در تهران برای ارتباط مردم و اجتماعات محلی با شورای شهر و مدیریت شهر تهران(شهرداری) ایجاد شده اند، فاقد اثر بخشی وکارایی لازم می باشد و هنوز جایگاه مشخصی در ساختار مدیرت شهری پیدا نکرده است. در سالهای اخیر بسیاری از جوامع سرمایه های اجتماعی را به عنوان جزئی از یک استراتژی برای تجدید قوا ، تقویت جوامع شهری وکاهش مسائل و مشکلات مدیریت شهری مورد پذیرش قرارداده اند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی به بررسی مفهوم سرمایه های اجتماعی و ارتباط آن با مدیریت محله پرداخته است. برای بررسی میزان سرمایه های اجتماعی و مشارکت محله ای تعداد 201 پرسشنامه در بین ساکنین2 محله هاشمی و سلیمانی(تیموری ) منطقه 10 شهرداری تهران توزیع گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss و همچنین آزمونT با دو نمونه مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر وجود تفاوت معنادار بین سرمایه های اجتماعی در دو محله می باشد که این امر تاثیر خود را به صورت متفاوت در میزان مشارکت ساکنین محلات گذاشته است، یعنی بین تمایل به مشارکت و سرمایه های اجتماعی همبستگی وجود دارد، اما هیچ گونه همبستگی بین سرمایه های اجتماعی و مشارکت عینی در محلات وجود ندارد. همچنین علی رغم بالا بودن سرمایه های اجتماعی در محله تیموری به نسبت محله هاشمی ، میزان آشنایی و میزان مشارکت واقعی در محله هاشمی از محله تیموری بیشتر می باشد، این امر نشان دهنده ی این است که سرمایه های اجتماعی در محله تمیوری کمتر مورد بهره برداری قرار گرفته و در مشارکت واقعی ساکنین تاثیر چندانی نداشته است.
۶۲.

Strategy Planning For Sustainable Urban Tourism Case Study: Baneh city(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۴ ضمیمه لاتین شماره ۴۱ ۲۳۴-۲۱۹

کلیدواژه‌ها: Tourist urban suitable tourism consequences of tourism SOWT-QSPM model Baneh City

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۶
World Travel and Tourism Council has estimated that contribution of tourism sector to global economy and employment will be increasing in the next 10 years. Travel and tourism contributes to various areas of economy and Tourism is accounted as one of most significant industries of 21st century. If countries provide the required capacity for development of tourism industry, they would be able to take remarkable steps in flourishing their own economy. In view of the natural and human attractions of Baneh city, attracting tourist would be one of essential requirements for sustainability of this city. In the last few years tangible change of direction in city of Baneh economy has taken place. The descriptive, analytical and applied research methodology was applied in the present study to identify capacity and limitations of Baneh city in terms of tourism attraction by utilizing quantitative model of SOWR-QSPM. The results of the research indicates that the total score of internal environment has been 2.58 and external environment has been 3.46 i.e. Baneh city has an aggressive situation (relying on its own capabilities to use the opportunities). In the next step, the final strategies were planned, using SOWT model, and categorized according to QSPM model and the rate of tourism attraction, with the promotion of infrastructure as the most important priority for tourist attraction (score of 6.17). In the last part of the present research, the following suggestions have been made: preparing a strategic document for tourism of Baneh city and making policies and plans for tourist attraction in order to fulfill the aforementioned strategies.
۶۳.

برنامه ریزی برای درون زاکردن توسعه در فضاهای شهری (مورد مطالعه: بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: بجنورد آنتروپی شانون توسعة درون زا ظرفیت سنجی آنتروپی هلدرن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۰ تعداد دانلود : ۷۰۹
اهداف: هدف از این تحقیق، تبیین مدل های توسعة پیرامونی و درون زا و بررسی آن در شرایط موجود کشور و همچنین بررسی وضعیّت گسترش فیزیکی شهر بجنورد طیّ دهه های اخیر است. روش: این تحقیق، از نوع کاربردی است و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و مطالعة موردی آن، شهر بجنورد است. برای بررسی مدل رشد این شهر، از روش های آنتروپی هلدرن و شانون استفاده شده است. به منظور بررسی و تحلیل فضای شهر، سه دسته شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی انتخاب شده است و برداشت اطّلاعات به صورت پیمایشی از طریق 270 پرسش نامه از واحدهای مسکونی در سه محلّه از سه بافت قدیمی، میانی و جدید انجام شده است و سپس به صورت تصادفی سنجش شده است. یافته ها/نتایج: بررسی ها نشان می دهد که گسترش شهر بجنورد تا حال حاضر، در تبعیّت کامل از مدل توسعة پراکنده شهری بوده است، این در حالی است که ظرفیّت سنجی فضای شهر حاکی از آن است که فقط اراضی بایر، نظامی و صنعتی به عنوان فضاهای ناکارآمد شهری با 762 هکتار مساحت، با مصوبات طرح جامع شهر و حتّی با تداوم شرایط موجود، ظرفیّت پذیرش جمعیّت اضافی شهر تا افق طرح جامع جدید شهر را دارا است و افزایش تراکم های جمعیّتی و ساختمانی تا استاندارد طرح جامع، حاکی از ظرفیّت های بالای فضای موجود شهر است. نتیجه گیری: مطالعات نشان می دهد که شهرهای ایران و از جمله بجنورد به دلیل اینکه به شدت با الگوی رشد پراکنده و افقی مواجه هستند، باید رویکرد توسعة درون بافتی را در پیش بگیرند و با توجّه به شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر شهرها، برنامه ریزی اجتماع محور با مقیاس محلّه، بهترین رویکرد برای توسعة درون بافتی محسوب می شود.
۶۴.

ارزیابی شهر پایدار از منظر شهر دوستدار خانواده و بانوان باردار (نمونه پژوهی: منطقه 19 شهر تهران)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: فضاهای عمومی زنان باردار شهر پایدار منطقه 19 تهران شهر دوستدار خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۲ تعداد دانلود : ۵۶۳
امروزه موضوع ارتقای امنیت، سلامت و آرامش مردم در فضاهای شهری، به ضرورتی در برنامه های توسعه پایدار شهری تبدیل شده است و همواره انتظار می رود که این فضاها بتوانند سرزندگی اجتماعی و حضور و فعالیت گروه های مختلف را ممکن و تسهیل کنند. این پژوهش با تأکید بر مسئله و ضرورت حضور، فعالیت و رعایت حقوق زنان، به ویژه زنان باردار، شاخص های شهر پایدار دوستدار خانواده، میزان آسایش و مطلوبیت فضاهای شهری برای حضور زنان باردار بررسی کرده است. این مطالعه اکتشافی باهدف ارزیابی فضاهای شهری مناسب نیازهای جسمی و روانی بانوان باردار انجام شده و روش تحقیق آن، توصیفی – تحلیلی و روش های گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی بوده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شرایط کالبدی و خدماتی منطقه، جوابگوی نیازهای جسمی و روانی (حقوق ویژه) زنان باردار آن نیست و آن ها از شرایط تردد و خدمات شهری برای حضور و فعالیت در محیط بیرون خانه، ناراضی هستند. همچنین آن ها کالبد و مجموعه شرایط محله را ازلحاظ بهداشت جسمی و روانی بسیار ضعیف تا متوسط و نامناسب برای زندگی خانواده ها می دانند؛ مدیریت شهری منطقه نوزده، در تأمین نیازهای اولیه خانواده ها به ویژه زنان باردار در فضاهای عمومی عملکرد مؤثری ندارد؛ درحالی که با تأمین حداقل نیازهای زیست سالم انسانی می توان سهم چشمگیری در افزایش کیفیت زندگی آن ها داشته باشد.
۶۵.

نقش سازمان های ایمان محور در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری مورد شناسی: محله های منطقه 1 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: شهر تهران عملکرد توسعه پایدار سازمان های ایمان محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۳ تعداد دانلود : ۵۷۹
به طورکلی، آنچه در ادبیات علمی داخل و خارج کشور مغفول مانده است، نقش سازمان های ایمان محور در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری است. این سازمان ها که به دو دسته قدسی و غیرقدسی تقسیم می شوند، به دلیل ظرفیت ایمانی شان دارای اثربخشی مضاعف نسبت به دیگر سازمان ها هستند. از یک طرف این سازمان ها همواره زمینه ساز و تقویت کننده هویت، خاطره های معنوی و حس تعلق به مکان، مشارکت و تقسیم کار در شهرها و محله های مختلف جهان اند و از طرف دیگر به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر ماهیت مسائل شهری و محله ای و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آن ها (از جمله توجه و آگاهی به اثرات عملکردی اجتماعی-اقتصادی، آموزشی و زیست محیطی این نوع سازمان های محلی) را اجتناب ناپذیر ساخته است. از این رو یکی از کارآمدترین ابزار های اجرایی سیاست های دولتی، سازمان های غیرانتفاعی هستند و سازمان های ایمان محور بارزترین جلوه این سازمان هایند که به دلیل انگیزه های درونی و ایمانی شان به طور مضاعف ظرفیت اجرای خط مشی ها را دارند. در این مقاله، سنخیت و نقش و عملکرد سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور در محلات منطقه یک شهر تهران در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری بررسی می شود. نقش سازمان های ایمان محور در مدیریت و توسعه پایدار محله های منطقه یک شهر تهران بدین قرار است: از حیث مفهومی و عملکردی، سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور در محله های منتخب منطقه یک شهر تهران قابل انطباق و سنخیت با همدیگر هستند و این امر موجب تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای شده است. شناخت، آگاهی، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی - آموزشی، زیست محیطی به ویژه نیازهای اساسی ساکنان از مهم ترین وجوه کارکردی سازمان های ایمان محور (البته با سازمان های محله محور) هستند که باعث شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (محلات منطقه 1 تهران)گردیده است. سازمان های کامیونیتی محور و سازمان های ایمان محور در کاهش مشکلات ناشی از فقر شهری مؤثرند. ناکافی بودن و نامشخص بودن سام ها، هم در ایران و هم در محدوده مورد مطالعه و در نتیجه عدم تشخیص دقیق این سازمان ها از دیگر سازمان های کامیونیتی محور.
۶۶.

سنجش کیفیت زندگی شهری با تأکید بر جنسیت، مطالعه موردی: شهر قروه

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تفاوت های جنسیتی کیفیت زندگی شاخص های کیفیت زندگی شهر قروه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۶ تعداد دانلود : ۶۱۳
مفهوم کیفیت زندگی شهری امروزه در سایه مکاتب رفاه و عدالت اجتماعی قوت گرفته و در ایران نیز از گذشته، مباحث و تلاش های مختلفی در زمینه افزایش کیفیت زندگی شهری صورت پذیرفته است. از این رو نویسندگان مقاله حاضر با استفاده از مباحث نظریه ای و هم چنین مهم ترین شاخص های مطرح شده در این خصوص، کیفیت زندگی ساکنان شهر قروه در استان کردستان و تفاوت کیفیت زندگی زنان و مردان را سنجیده اند .روش پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارSPSS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کیفیت زندگی ساکنان شهر قروه در سطح مطلوبی نیست و میانگین تمامی شاخص در مجموع کمتر از 3 می باشد. بیشترین میانگین مربوط به شاخص همسایگی با مقدار 2/3 و کمترین میانگین مربوط به شاخص اقتصادی با میانگین 99/1 است. هم چنین نتایج به دست آمده از آزمون T دو نمونه ای مستقل (003/ 0 Sig.= و 978/2- t =)، گویای آن است که میانگین های کیفیت زندگی زنان و مردان در شهر قروه تفاوت معناداری با هم داشته به گونه ای که کیفیت زندگی مردان بهتر از زنان است. در نهایت پاسخ به سؤال سوم پژوهش نیز نشان داد که اشتغال نتوانسته است کیفیت زندگی زنان را ارتقاء دهد.
۶۷.

سطح بندی شهرستان های استان خراسان رضوی بر اساس شاخص های جامعه اطلاعاتی با استفاده از روش تحلیل خوشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۱۸ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلیدواژه‌ها: خراسان رضوی سطح بندی تحلیل خوشه ای جامعه اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری توسعه پایدار شهری
تعداد بازدید : ۱۴۰۶ تعداد دانلود : ۶۹۹
در ادبیات جامعه ی اطلاعاتی، بین استفاده و تولید دانش با توسعه، ارتباطی مستقیم وجود دارد؛ اگرچه بر اساس گزارشات بین المللی این نوع از توسعه، یک توسعه متعادل نبوده است. به هر حال برای سنجش هرنوع توسعه ای به شاخص ها و عامل هایی نیاز داریم. این تحقیق پس از مروری بر شاخص های جامعه اطلاعاتی و جمع بندی و بومی سازی آن ها، به خوشه بندی سطح توسعه اطلاعاتی در شهرستان های استان خراسان رضوی اختصاص یافته است. نتایج تحلیل خوشه ای نشان می دهد شهرستان مشهد به تنهایی در یک خوشه و سایر شهرستان های استان در خوشه دیگر قرار می گیرند و در صورت حذف شهرستان مشهد از تحلیل می توان سایر شهرستان ها را در سه خوشه دسته بندی نمود. از طرف دیگر خوشه بندی فوق نشاندهنده ی رابطه مستقیمی با سایر شاخص های توسعه ای در استان مانند سطح توسعه اجتماعی، توسعه انسانی و توسعه زیرساختی است. از مجموع این یافته ها می توان چنین نتیجه گرفت که شهرستان مشهد به عنوان مرکز سیاسی و قطب اصلی رشد استان، بیشتر زیرساخت ها و شاخص های جامعه اطلاعاتی را در خود متمرکز کرده است. با توجه به اینکه توسعه آینده بر پایه جوامع اطلاعاتی است، بایستی به توسعه متعادل استان از این نظر توجه دوچندان داشت.
۶۸.

ارزیابی و مکان یابی فضای سبز شهری با استفاده از GIS و روش AHP (مورد مطالعه : منطقه 7 شهرداری تهران)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۲ بهار ۱۳۹۳ شماره ۵ 117 - 143

کلیدواژه‌ها: فضای سبز مکان یابی GIS AHP منطقه 7 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۹۹
منطقه 7 شهرداری تهران، با وسعت 1,536,800 متر مربع، جمعیت 310184 و سرانه فضای سبز 3.85 مترمربع، در مقایسه با سرانه پیشنهادی طرح جامع تهران (13/9)، و سرانه قابل قبول برای کلان شهرهای ایران (18)، با مساله کمبود این سرانه مواجه است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و تاکید بر جنبه کاربردی آن، به ارزیابی و مکان یابی فضای سبز منطقه مورد مطالعه بر اساس معیارهای مکان یابی و نیازهای جمعیتی پرداخته است. برای جبران کمبود این سرانه، ارزش های زمین های منطقه برای ایجاد فضای سبز، با استفاده از معیارهایی مانند نزدیکی به مراکز مسکونی، مراکز آموزشی، فرهنگی، تجاری، بهداشتی، مراکز فرهنگی، تاسیسات شهری و عوامل طبیعی مانند عوامل آب و هوا، زمین شناسی و منابع آبی مورد سنجش قرار گرفته است. سپس داده های مکانی در برنامه GIS به لایه های اطلاعاتی جدید تبدیل شدند. بعد از آن، به منظور الگوسازی هر کدام از معیارها بر اساس ارزش و اهمیت آنها در مکان یابی فضای سبز، در نرم افزار Expert Choice به لایه های اطلاعاتی وزن داده شد. نتایج حاصل از تلفیق لایه های وزن دهی شده، زمین ها را برای انتخاب مکان مناسب فضای سبز اولویت بندی کرد. سپس این زمین ها با نقشه کاربری اراضی مقایسه و ارزیابی شد. در نهایت، زمینها در سه نوع پهنه: مناسب ، متوسط و نامناسب تعیین و براساس آن، مطلوب ترین آنها برای احداث فضاهای سبز جدید پیشنهاد شدند.
۶۹.

روش شناسی انتخاب شاخص های سنجش پایداری در شهرهای کوچک با تأکید بر استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: استان مازندران پایداری شهرهای کوچک شاخص های پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۵ تعداد دانلود : ۷۰۰
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه نواحی به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها از مسائلی است که اخیراً در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص های توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی می تواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارسایی هایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی- فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعه ی پایدار شهری باشد. در این راستا هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تبیین شاخص ها و معیارهای مناسب برای سنجش پایداری و عملیاتی کردن این شاخص ها در سطح شهرهای کوچک کشور، با تأکید بر شهرهای کوچک استان مازندران و ارائه یک چارچوب روش شناختی نوین با استفاده از نظرسنجی از نخبگان علمی به روش دلفی می باشد. روش انجام این تحقیق مبتنی بر روش های تحلیلی - توصیفی و پیمایشی است. بر اساس یافته های این پژوهش، تعداد 68 شاخص کلیدی (از بین تعداد 159 شاخص) شامل 24 شاخص برای ارزیابی پایداری زیست محیطی، تعداد 15 شاخص برای ارزیابی پایداری اجتماعی- فرهنگی، تعداد 14 شاخص برای ارزیابی پایداری اقتصادی و تعداد 14 شاخص برای ارزیابی کالبدی- زیرساختی که متناسب با ساختار شهرهای کوچک کشور و بویژه استان مازندران و محیط این شهرها بوده استخراج گردید. نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد که در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش شاخص های انتخاب شده شاخص های اجتماعی- فرهنگی با 7.62 امتیاز در مقایسه با سایر شاخص ها از اعتبار بیشتری در تحلیل پایداری برخوردارند. شاخص های اقتصادی با 7.69 امتیاز در رتبه ی دوم قرار دارند و شاخص های کالبدی- زیرساختی و طبیعی به ترتیب با 7.6 و 7.47 در رتبه های سوم و چهارم جای دارند.
۷۰.

ارزیابی سنجه های پایداری در شهرهای کوچک. مطالعه ی موردی: شهرهای کوچک استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲ 79 - 100

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پایداری شهرهای کوچک بارومتر پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰
پژوهش حاضر با استفاده از روش شناسی تحلیلی - توصیفی و پیمایشی در صدد پاسخگویی به این سؤال کلیدی است که بر اساس ابعاد و مؤلفه های مؤثر در توسعه پایدار شهری، شهرهای کوچک استان مازندران در چه سطحی از پایداری هستند؟ برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل بارومتر پایداری پرسکات آلن و رادار استفاده شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل شهرهای کوچک استان مازندران است. برای انتخاب جامعه نمونه، منطقه مورد مطالعه بر اساس وسعت و جمعیت به سه ناحیهمازندران شرقی، مرکزی و غربی تقسیم گردیده و در هر ناحیه چند شهر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که از میان شهرهای مورد مطالعه، سه شهر در شرایط ناپایداری بالقوه، دو شهر در شرایط پایداری متوسط و دو شهر نیز در وضعیت پایداری بالقوه قرار داشته اند. همچنین مؤلفه های رفاه انسانی در شهرهای مورد مطالعه، پایداری ضعیف تری نسبت به مؤلفه های رفاه اکوسیستم دارند و در کل این شهرها از سطح پایداری نسبتاً ضعیفی برخوردارند.
۷۱.

تعادل بخشی در نظام شهری استان لرستان با رویکرد آمایش سرزمین

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۲ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸ 111 - 131

کلیدواژه‌ها: نظام شهری نخست شهری شاخص های عدم تمرکز آمایش سرزمین لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۴
توزیع فضایی جمعیت در کشورهای جهان بخصوص در کشورهای در حال توسعه، عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره برداری از منابع سرزمینی را نشان می دهد. در دهه های اخیر این عدم تعادل شدت بیش تری یافته است و کشور های مختلف هریک به فراخور حال خود راه حل هایی در جهت تعادل سازی شبکه شهری برگزیده و به دنبال خطوطی برای توسعه آتی خود هستند. در ایران نظیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شبکه شهری در دهه های اخیر به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی- اجتماعی ایران با آهنگ و شتابی کم و بیش متغیر دچار دگرگونی شده و اشکال مختلفی را عرضه داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار شبکه شهری لرستان در سال های        1375-1390 می باشد. روش تحقیق به کار گرفته شده توصیفی- تحلیلی بوده است. برای جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای و داده های سرشماری رسمی کشور و برای تحلیل داده ها از شاخص های نخست شهری، عدم تمرکز و الگوی سلسله مراتب شهری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تاکنون نظام شهری استان لرستان دارای توزیع نسبتاً متعادلی بوده است، البته چنین تعادلی در صورتی تداوم خواهد یافت که شهر های استان از درون خود دچار مشکلات شهرهای بزرگ در مقیاس خرد نشوند و فضای مناسب را برای نسل کنونی و آینده فراهم کنند. به طوری که میزان نخست شهری از سال 1375 تا 1390 به شکل تدریجی و متعادل رو به افزایش بوده است. ولی علیرغم افزایش میزان نخست شهری در این استان، فاصله شهر خرم آباد به عنوان شهر اول با شهر دوم (بروجرد) بیشتر نبوده و هنوز نخست شهری در نظام شهری استان لرستان وجود ندارد.
۷۲.

تاثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان (مورد مطالعه: جزیره قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال نهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهری توسعه پایدار شهری شهر قشم

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی مصالعات تطبیقی سیاستهای جهانگردی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری اقتصاد شهری
تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۶۳۶
گردشگری، از فعالیت های مهم با پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی در شهرهاست. سیاست توسعه گردشگری، رویکردی است که شهر با تاکید بر آن می تواند ضمن افزایش منافع آن، تاثیرات منفی را به حداقل کاهش دهد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی گردشگری برتوسعه شهر قشم از منظر ساکنان آن، مطالعه ای اکتشافی و مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی و جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی سرپرستان خانوار در شهر تشکیل میدهند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 371 نفر از آنان از طریق روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها spss 0 حاکی از پایایی مطلوب آن است. اطلاعات از طریق نرم افزار / از طریق پرسشنامه گردآوری شده و آلفای کرونباخ 78 طبقه بندی و با استفاده از آزمون ناپارامتری کای اسکوئر معنی داری شاخصها مشخص و تحلیلها انجام شد. نتایج این پژوهش منتج از تجربیات و نظرات ساکنان شهر، نشان می دهد که گردشگری، باوجود اشتغالزایی، افزایش درآمد و بهبود کمی و کیفی صنایع دستی، سبب بالا رفتن قیمتها، سوداگری و تغییر کاربری زمین و افزایش ساخت و ساز و ازبین رفتن بافت باارزش در شهر و ازاین رو باوجود منافع اقتصادی، سبب ناپایداری کالبدی شهر شده است. از لحاظ اجتماعی، باعث بهبود وضعیت آموزش و بهداشت، افزایش تعامل شهرندان و امنیت و لذا پایداری نسبی اجتماعی شده ولی از لحاظ محیط زیست، پیامدهای منفی زیادی از قبیل آلودگیهای محیطی، افزایش ترافیک، تغییر کاربری های مفید برای محیط زیست شهری همراه بوده که مغایر با اهداف توسعه پایدار شهری است. بنابراین، با برنامهریزی اصولی و تلاش برای استفاده بهینه از ورود گردشگران میتوان وضعیت اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی شهر را بهبود بخشید.
۷۳.

ارزیابی عملکرد سرای محلات در راستای توسعه مدیریت محلی نمونه موردی: سرای محله های اوین، تجریش و نیاوران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۲ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۶ ۴۶-۳۵

کلیدواژه‌ها: سرای محله توسعه پایدار مدیریت محلی اوین تجریش نیاوران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۷۰
امروزه سیاست های پایداری شهری بیش از پیش اهمیت واحدهای همسایگی و اجتماعات محلی را در چارچوب مفهوم توسعه پایدار روشن ساخته است. از اینرو توجه مدیریت شهری در برنامه ریزی به سوی سطح خرد گرایش یافته است. در کشور ما توجه به سطح خرد در شهرها از سابقه طولانی برخوردار نیست اما در سالهای اخیر مدیریت شهری تهران با تشکیل شورایاری ها و بعد از آن ایجاد سرای محلات به عنوان محلی برای فعالیت مدیریت محله گامی جهت محقق شدن آن صورت گرفته است. در این مقاله حکمروایی خوب شهری، برنامه ریزی محله محور، اهمیت و ضرورت توسعه مدیریت محله در راستای مشارکت شهروندان و توجه به توانایی ها و ظرفیت های محلات مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی عملکرد سرای محلات در راستای مدیریت محلی می باشد که در این ارتباط سرای محله های اوین، تجریش و نیاوران در منطقه یک شهرداری تهران به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته و سه محور اطلاع رسانی و آگاهی، مشارکت شهروندان در اداره امور محله و استفاده از ظرفیت ها و توانایی های محلات از طریق پرسشنامه و مصاحبه استخراج گردیده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، هر سه سرای محله در این محورها دارای تفاوت عملکردی هستند. در محور اطلاع رسانی- آگاهی بخشی و مشارکت ساکنین، سرای محله اوین نسبت به سرای محله تجریش و نیاوران عملکرد بهتری داشته است. در زمینه محور سوم توانمندسازی، استفاده از پتانسیلها و ظرفیت های محلات هم با وجود تفاوت در ویژگی های جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی محله ها، مدیریت شهری در تعریف محورهای فعالیت مدیریت محله(خانه های چهارده گانه) به این ظرفیت ها و توانایی های ویژه محلات توجهی نکرده است و هنوز مدیریت محله از اصول برنامه ریزی محله محور و حکمروایی خوب شهری فاصله زیادی دارد.
۷۴.

رویکرد توسعه ی پایدار محله ای در کلان شهر تهران مورد: محله ی بهار منطقه ی 7(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۲ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: کلان شهر تهران ساختار برنامه ریزی توسعه ی پایدار محله ای مدیریت نوین شهری محله ی بهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۳۴۹
توسعه ی محله ای در قالب فرآیندی مشارکتی، دموکراتیک و مردم محور از چندین دهه ی گذشته، در کشورهای توسعه یافته، به عنوان محور برنامه های توسعه ی پایدار شهری و مناطق کلان شهری مورد تأکید قرار گرفته است. کلان شهر تهران با تنگناهای متعددی در خصوص مدیریت بهینه ی سازمان فضایی شهر روبروست و رویکرد کنونی در مدیریت کلان و متمرکز آن، به دلیل عدم اتکاء به ساز و کارهای محلی، مشارکت مردم، نظام های پایدار اکولوژیک محلی و لذا برآورده سازی نیازهای واقعی ساکنین، به توسعه ی پایدار شهری منتهی نشده است. لذا توسعه ی محلات شهری، به عنوان نقطه ی آغازین توسعه ی مدیریت پایدار تهران شناخته شده است. هدف غائی رویکرد توسعه ی پایدار محله ای نیز مردم و تأمین نیازهای اولیه و اساسی آنان با توجه به محیط زندگی آنهاست. پژوهش حاضر با تاکید بر این هدف، به دنبال شناخت و آزمون رویکرد نوین محله محوری در نظام مدیریت جدید شهری، در یکی از محلات کلان شهر تهران بوده و از این رو، در چارچوب یک فرضیه، که تغییر بنیادی ساختارهای برنامه ریزی توسعه ی محلات شهری با تأکید بر نظام محله محوری می تواند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محلات تهران منجر شود، به نتایجی دست یافته است: ناپایداری محلی در شرایط کنونی، میزان شاخص وابستگی و تعلق خاطر محلی را به طور وسیعی در میان سکنه ی محله ی بهار پایین می آورد. کاهش این شاخص، موجب می شود احساس مسؤولیت افراد محلی نسبت به برنامه های در حال اجرا و نیز طرح های آتی محله و به عبارت بهتر، اهتمام برای افزایش و تعمیم شاخص کیفیت زندگی در بخش های مختلف محله، رو به کاهش گذارد. لذا، سازوکارهای توسعه ی حاکم بر محله ی بهار هیچ گونه انطباقی با شرایط تحقق توسعه ی پایدار در سطح محلی ندارد و برنامه ریزی برای ایجاد تغییرات بنیادی روند فعلی و حرکت به سمت پایداری محلی ضروری است.
۷۵.

ارزیابی مشارکت زنان در ایمنی فضاهای عمومی شهر سقز با مدل مشارکت شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۱ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 47 - 69

کلیدواژه‌ها: جلسات PUA کاربری های زن محور شهر سقز مشارکت زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۳
با توجه به حجم بالای مراجعه کنندگان به ویژه زنان به فضاهای شهری و تقاضای زیاد برای استفاده از این مکان ها توسط شهروندان، میزان ایمنی و آسایش این فضاها یکی از دغدغه های اصلی      سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری را تشکیل می دهد. لذا هدف تحقیق حاضر، ارزیابی مشارکت زنان در ایمنی فضاهای شهر سقز با مدل مشارکت شهری است. روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی، جلسات PUA با زنان به همراه پرسش نامه و مطالعات میدانی است. جامعه آماری پژوهش زنان ساکن، شاغل و تردد کننده در محدوده فضاهای شهری سقز با تاکید بر فضاهای عمومی خیابان های امام خمینی شمالی و جنوبی، خیابان جمهوری و خیابان قدس می باشد، که به طور خوشه های کاملاً تصادفی 200 نفر از بین آنها به عنوان حجم نمونه (50 نفر 34-17 سال، 50 نفر 51-34 سال، 50 نفر 65-51 سال و 50 نفر 65 سال به بالا) انتخاب گردید. در ادامه مدل مشارکتی PUA طی پنج مرحله، مرحله اول: تهیه مقدمات، مرحله دوم: تشکیل جلسات بحث، مرحله سوم: ارائه راهکارهای اجرایی، مرحله چهارم: مطالعات میدانی و کارشناسی و مرحله پنجم: ارائه راهبردهای لازم با توجه به سه شاخص: کاربری ها، طراحی فضای مطلوب زنان و مبلمان های شهری با استفاده از SWOT ارائه شد. نتایج نشان داد که به لحاظ شاخص کاربری های زن محور، خیابان قدس وضع به مراتب نامناسب تری در تامین آسایش فیزیکی و روانی زنان با 96%  نسبت به خیابان های امام خمینی شمالی 62%، امام خمینی جنوبی 45% و خیابان جمهوری با 42% دارا بوده است. همچنین نتایج نشان داد که شاخص مبلمان شهری در خیابان جمهوری با 41% تأمین رضایت مندی زنان وضع مطلوب تری نسبت به خیابان های قدس با 29%، خیابان امام جنوبی با 18% و خیابان امام شمالی با 12% داشت. شاخص های دیگر نیز وضعی مشابه داشت. در نهایت راهبردهای لازم به منظور سهولت در تردد و جابجایی شهری (نظیر ایستگاه های تاکسی و اتوبوس شهری) ارائه گردید.
۷۶.

اهمیت عملکرد دولت محلی در ساختار اشتغال شهری؛ (مطالعه تطبیقی شهرهای تهران و مونترال)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: شهر تهران ساختار اشتغال سیاست های اشتغال دولت و مدیریت محلی شهر مونترال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۷ تعداد دانلود : ۵۹۸
مقاله حاضر به بررسی نقش و تأثیر نگرش ها، سیاست ها و عملکردهای دولت محلی (به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر تقاضای نیروی کار) بر ساختار و وضعیت اشتغال در شهرهای تهران و مونترال کانادا پرداخته است. روش تحقیق این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. جمع آوری اطلاعات به شیوه های مشاهدات مستقیم، مطالعه اسناد، گزارش ها، اطلاعات منتشره از سوی نهادهای رسمی و مصاحبه با کارشناسان داخلی و خارجی به دست آمده است. یافته های مطالعه نشان می دهد که تفاوت های نظام برنامه ریزی و سیاست های مدیریت شهری دو کشور به طور عام و دو شهر تهران و مونترال به طور خاص در وضعیت و میزان اشتغال و بیکاری، تأثیر بسزایی دارد. این تأثیر هم در بعد کمی و هم در بعد کیفی قابل مشاهده است. نتایج مطالعه تطبیقی نظام مدیریت محلی شهرهای تهران و مونترال بیان می دارند که در هر دو شهر، مقوله اشتغال و توسعه فضای کسب و کار به صورت گوناگون مورد توجه قرار گرفته و در هر دو کلان شهر مورد مطالعه (اگرچه به طور متفاوت) برنامه ها، استراتژی ها و اقدامات اجرایی برای ایجاد اشتغال و فعالیت های کارآفرینانه انجام شده است. اما در مقایسه، ضعف بسترهای قانونی و حقوقی، مشارکت اندک بخش خصوصی، عدم وجود ارتباط متقابل اقدامات شهرداری ها با اسناد و برنامه های فرادست و ... از جمله مسایل و مشکلات پیش روی نظام مدیریت شهر تهران در ایجاد اشتغال و ساماندهی فضای کسب و کار است؛ لذا شناخت و تبیین ساخت اجتماعی- فرهنگی اشتغال شهری و تأثیر نظام مدیریت محلی بر کم و کیف آن می تواند تصمیم سازان و تصمیم گیران را در ایجاد، ساماندهی و برنامه ریزی صحیح اشتغال یاری نماید.
۷۷.

تحلیل تطبیقی ساختار اشتغال شهری با تأکید بر متغیرهای اجتماعی و نظام برنامهریزی و مدیریت شهری مطالعه موردی: کلانشهرهای تهران و مونترال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۶ 17 - 30

کلیدواژه‌ها: اشتغال شهری متغیرهای اجتماعی نظام برنامهریزی و مدیریت شهری تهران مونترال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۴۵۶
در جوامع مختلف با توجه به ساختار متفاوت سیاسی ، اجتماعی_ اقتصادی و مدیریتی، اشتغال شهری اشکال متفاوتی به خود گرفته است. اما موضوع تأثیرگذاری و سهم این متغیرها بر اشتغال شهری ناشناخته مانده است. بدین سان این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است که متغیرهای متفاوت اجتماعی چه تأثیراتی بر وضعیت اشتغال کلانشهرهای مونترال و تهران داشته است؟ نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری چگونه بر وضعیت و ساختار اشتغال در دو کلانشهر تهران و مونترال مؤثر بوده است؟ برای پاسخ به سؤالات فوق از روش کیفی استفاده گردید و در این راستا جمع آوری اطلاعات به شیوه اسنادی صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت در متغیرهای اجتماعی و همچنین برنامه ها و سیاست های مختلف مدیریت شهری (همچون وجود تعداد زیاد جمعیت در شهر تهران، ساختار سنی، پایین بودن سن شروع به کار در قوانین رسمی کشور و ترکیب جنسی) در ورود نیروی کار و دسترسی به فرصت های اشتغال به ویژه در کلانشهر تهران نقش بسزایی دارد. بر حسب سطح سواد و دانش کاربردی نیز در وضعیت و ساخت اشتغال این دو شهر تفاوت وجود دارد. در هر دو کلانشهر، مقوله اشتغال و توسعه فضای کسب وکار مورد توجه قرار گرفته است و برنامه ها و اقدامات اجرایی برای ایجاد اشتغال و فعالیت های کارآفرینانه انجام شده است. با این وجود در مقایسه با کلانشهر مونترال، ضعف بسترهای قانونی و حقوقی، ضعف مشارکت بخش خصوصی و عدم وجود ارتباط متقابل اقدامات شهرداری با اسناد و برنامه های فرادست از جمله مسائل و مشکلات پیش  ِروی نظام مدیریت و برنامه ریزی کلانشهر تهران در ایجاد اشتغال و ساماندهی فضای کسب وکار است.
۸۰.

زنان در بازار کار شهری؛ مطالعه تطبیقی شهرهای تهران و مونترال

نویسنده:
منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای دوره سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: تهران بازار کار مدیریت شهری اشتغال زنان سیستم آموزشی مونترال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۵۹۳
یکی از معضلات مهم شهرها و روستاهای ایران، شمار روزافزون زنان بیکار، به ویژه زنان تحصیل­کرده­ی در جستجوی کار و متعاقب آن، کاهش سطح تولید و بهره­وری، افت درآمد سرانه و رفاه است. این مطالعه­ی تطبیقی، بر پایه آمار جمعیتی سال 1385 (2006) و مشاهدات و مصاحبه­های انجام شده در سال­های 2010-2011 شکل گرفته است. مقاله با هدف ترسیم دورنمایی از جنبه­های مثبت و فرصت­ها برای کارآفرینی و کاهش بیکاری زنان شهر تهران، شاخص­های اشتغال و بیکاری، تفاوت­های موجود در سطح و نوع اشتغال زنان، علل و مکانیزم­های آنها و به ویژه نظام آموزشی را بررسی و تحلیل کرده است. این پژوهش، بر پایه سوال اصلی: علل تفاوت ساختاری در سیستم آموزشی دو شهر تهران و مونترال، و این که؛ تاثیر پذیری اشتغال زنان عمدتا از چه عواملی است؟ و فرضیه منطبق با آن که: نظام آموزشی و فرهنگ کار، علل مهم تفاوت ساختاری در اشتغال زنان مونترال و تهران است، شکل گرفته است. به این ترتیب، فرضیه، بر تفاوت عمیق میان دو سیستم آموزشی کار محور و تخصص گرا در مقابل مدرک­گرا و در نگرش و تلقی از کار و اشتغال، تاکید دارد. نتیجه اصلی این پژوهش: تایید فرضیه، یعنی وجود ساختار آموزشی حرفه و کار محور شهر مونترال سبب اشتغال بالای جمعیت، ب ه ویژه زنان در مقایسه با شهر تهران شده است. از دیگر نتایج مهم این مطالعه برای مدیریت شهری به ویژه در تهران: ضرورت ایجاد و گسترش نظام آموزشی مبتنی بر کسب مهارت، حرفه و سواد کاربردی برای همه افراد؛ نظام حقوقی و قانونی روشن؛ شفاف و قطعی در اجرای ضوابط و قوانین مصوب در زمینه اشتغال همه افراد؛ فضای فرهنگی حفظ کرامت و اعتبار انسانی صرف نظر از جنس، و تسهیل کننده اشتغال برای همه انسان­ها و سیستم اقتصادی و مالی پویا، کارآمد و باثبات، همراه با تشویق و تسهیل منجر به تولید شغل و کارآفرینی زنان شود. این مجموعه می­تواند در نهایت، از بروز تخلفات و موانع متعدد کاسته و بستر مناسب برای کاهش بیکاری و ارتقاء موقعیت اقتصادی-اجتماعی زنان در جامعه شهری ایران فراهم نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان