حکمت امیری

مراکز فرهنگی در شهرها از اهمیت ویژه ای برخوردارند و به دلیل بازدید زیاد شهروندان، باید مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار بگیرند. مکان قرارگیری مراکز فرهنگی و چگونگی پراکندگی آنها در سطح شهرها، بر میزان استفاده شهروندان از این مراکز تأثیر می گذارد. در دهه های اخیر، سامانه اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک فنّاوری رایانه محور، توجه بسیاری از متخصّصان رشته های مختلف را به خود جلب کرده است. این فناوری حتی توانسته است در زمینه مکان یابی خدمات شهری در نقاط مختلف کشور نقش موثری ایفا نماید و پژوهش های متعدّدی به همین منظور انجام شود. شهر خرم آباد در مرکز استان لرستان، توزیع مناسبی از مراکز فرهنگی ندارد. هدف این تحقیق، بررسی وضعیت فعلی مراکز فرهنگی شهر خرم آباد از نظر مکان یابی و شناسایی مکان های مناسب برای ساخت مراکز فرهنگی جدید است. روش تحقیق به این صورت است که ابتدا عوامل موثر در مکان یابی مراکز فرهنگی شناسایی می شوند. سپس، این عوامل در قالب لایه های اطلاعاتی تهیه می شوند و وزن دهی می شوند. در نهایت، مکان های مناسب برای ساخت مراکز فرهنگی با جمع بندی وزن های لایه های اطلاعاتی تعیین می شوند.. تمامی مراحل فوق با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مراکز فرهنگی در شهر خرم آباد به طور مناسبی توزیع نشده اند. با استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات جغرافیایی و در نظر گرفتن عوامل موثر در مکان یابی مراکز فرهنگی، می توان مکان های مناسبی برای ساخت مراکز فرهنگی جدید تعیین کرد.

 با افزایش روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها انجام طرح های توسعه شهری و اجرای مناسب پروژه های شهری که همه جوانب زندگی شهری و نیازهای شهروندان را برطرف نماید، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پروژه های شهری، همچون سایر پروژه ها، موفقیت پروژه و رضایتمندی کلیه عوامل آن را می توان مهم ترین امر در مدیریت پروژه دانست. هدف این تحقیق ارزیابی از نقش مدیریت شهری خرم آباد در اجرای پروژه های عمرانی و ارائه راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسب تر پروژه های عمرانی می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی از نوع کاربردی می باشد. داده ها و اطلاعات موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای و پرسشنامه ای جمع آوری شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و مدل AHP مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از مدل AHP نشان می دهد که در بین 5 معیار حمایت مدیران با امتیاز 311/0 و معیار زمان بندی با امتیاز 045/0 به عنوان مؤثرترین و ضعیف ترین معیارها شناسایی شدند و همچنین در بین 15 زیر معیار زیر معیارهای مشارکت با امتیاز 153/0 و رهبری با امتیاز 139/0 به عنوان مؤثرترین معیارها در اجرای پروژه های عمرانی و زیر معیارهای تا خیرات با امتیاز 004/0 و زیر معیار تحصیلات مدیر با امتیاز 011/0 به عنوان ضعیف ترین زیر معیارهای در اجرای پروژه های عمرانی رتبه بندی شدند، سپس در گام بعدی نتایج به دست آمده از آزمون همبستگی حاکی از این است که بین تمام عوامل مدیریتی و اجرای پروژه های عمرانی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد که در بین عوامل مدیریتی به ترتیب شاخص مدیریت به عنوان مهم ترین عامل اثرگذار در اجرای پروژه های عمرانی و همکاری مردم و شهروندان به عنوان ضعیف ترین عامل در اجرای پروژه های عمرانی شناسایی شدند. درنهایت پیشنهادات و راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسب تر پروژه های عمرانی ارائه گردیده است.

توزیع فضایی جمعیت در کشورهای جهان بخصوص در کشورهای در حال توسعه، عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره برداری از منابع سرزمینی را نشان می دهد. در دهه های اخیر این عدم تعادل شدت بیش تری یافته است و کشور های مختلف هریک به فراخور حال خود راه حل هایی در جهت تعادل سازی شبکه شهری برگزیده و به دنبال خطوطی برای توسعه آتی خود هستند. در ایران نظیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه، شبکه شهری در دهه های اخیر به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی- اجتماعی ایران با آهنگ و شتابی کم و بیش متغیر دچار دگرگونی شده و اشکال مختلفی را عرضه داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار شبکه شهری لرستان در سال های        1375-1390 می باشد. روش تحقیق به کار گرفته شده توصیفی- تحلیلی بوده است. برای جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای و داده های سرشماری رسمی کشور و برای تحلیل داده ها از شاخص های نخست شهری، عدم تمرکز و الگوی سلسله مراتب شهری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تاکنون نظام شهری استان لرستان دارای توزیع نسبتاً متعادلی بوده است، البته چنین تعادلی در صورتی تداوم خواهد یافت که شهر های استان از درون خود دچار مشکلات شهرهای بزرگ در مقیاس خرد نشوند و فضای مناسب را برای نسل کنونی و آینده فراهم کنند. به طوری که میزان نخست شهری از سال 1375 تا 1390 به شکل تدریجی و متعادل رو به افزایش بوده است. ولی علیرغم افزایش میزان نخست شهری در این استان، فاصله شهر خرم آباد به عنوان شهر اول با شهر دوم (بروجرد) بیشتر نبوده و هنوز نخست شهری در نظام شهری استان لرستان وجود ندارد.