مریم وطن خواه

شبکه های ماهواره ای یکی از منابع قدرت نرم و بخش مهمی از زیربناهای ارتباطی دنیا هستند. گسترش ارتباطات و تبادل فرهنگ از طریق ماهواره ها، ورود ارزش های جدید و به تبع آن رفتارهای جدید را به دنبال دارد و به عنوان یک تهدید نرم می تواند به تدریج فرهنگ و هویت یک ملت را تغییر دهد. لذا ارزیابی تأثیرات عمیق این رسانه بر ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی ضروری است. سؤال اصلی در این پژوهش این است که تهدیدات رسانه ای ماهواره های تلویزیونی چیست و راهکارهای مناسب جهت مقابله با آن ها کدام اند؟ برای پاسخ به این سؤال و گردآوری و تحلیل اطلاعات از دو روش «پیمایشی» با تکنیک پرسشنامه و روش «مصاحبه عمقی» با تکنیک «مصاحبه بسته یا هدایت شده» استفاده شده است. جامعه آماری در روش پیمایش «کلیه افراد بالای 18 سال شهر تهران که برنامه های شبکه های ماهواره ای را تماشا می کنند» و در روش مصاحبه عمقی «متخصصان حوزه های علوم ارتباطات و علوم سیاسی» بودند. یافته ها نشان می دهد که از مجموع 450 پاسخگو، بیشترین نسبت پاسخگویان با انواع تهدیدات ماهواره ای از قبیل «تهدیدات روانی، سیاسی و فرهنگی، اقتصادی و نظامی –امنیتی» «موافق» بوده اند و 3/33 درصد «میزان تهدید آفرینی ماهواره» را «متوسط» ارزیابی کرده اند. همچنین بیشترین نسبت آنان (1/43 درصد) بهترین شیوه برخورد با تهدیدات ماهواره را «بالا بردن سواد رسانه ای» دانسته اند. یافته های مصاحبه نیز مؤید آن است که برای مواجهه با ماهواره اتخاذ راهکارهای تنوع (فوق فعال) و تهاجمی (فعال) مناسب تر از راهکارهای انفعالی و حفظ وضع موجود است.

افراد مبتلا به افسردگی در کارکردهای شناختی و علائم روان شناختی افسردگی، دچار اختلال هستند. افسردگی با سوگیری منفی در جنبه های مختلف پردازش اطلاعات مشخص می شود که با آسیب پذیری در گسترش، سطوح بالاتر علائم افسردگی، ماندگاری و حتی عود افسردگی مرتبط است. روان شناسان بر این باور هستند که حافظه شالوده روان شناسی شناختی است. حافظه از مهم ترین مشکلات شناختی در بیماران مبتلا به افسردگی محسوب می شود که اختلال در آن باعث تشدید ناتوانی آنان در انجام عملکرد های روزانه می شود. حافظه شرح حال بخشی از حافظه است. پژوهش ها نشان داده اند که رابطه ای قوی بین علائم روان شناختی و سوگیری در حافظه شرح حال وجود دارد. افسردگی باعث اختلال در این حافظه می شود به نحوی که افراد افسرده دچار دشواری در بازیابی خاطرات اختصاصی می شوند. به عبارت دیگر بیش کلی گرایی حافظه شرح حال در آن ها رخ می دهد. با توجه به اهمیت این موضوع در دو دهه گذشته، تحقیقات گسترده ای در راستای ارتباط بین افسردگی و حافظه و درمان های افسردگی مبتنی بر حافظه انجام شده است که بعضا نتایج متناقضی به همراه داشته اند. با وجود درمان های گسترده دارویی و روانی برای افسردگی در جامعیت و کارآیی این درمان ها محدودیت وجود دارد که این امر حاکی از نیاز به تحقیقات بیش تر در مورد مداخلات مرتبط با افسردگی است. پژوهش حاضر از نوع مقالات مروری سیستماتیک است که از طریق مطالعه کامل45 مقاله در زمینه ی هر یک از مداخلات مطرح شده در طول مقاله، حافظه شرح حال و افسردگی اساسی گردآوری شده است. هدف از این مطالعه مروری بر مداخلات آموزش محور مبتنی بر حافظه شرح حال رویدادی برای بیماران مبتلا به افسردگی است تا بستری برای پژوهش های گسترده تری در رابطه با هر یک از این مداخلات فراهم شود. در مجموع بررسی های انجام شده در این مطالعه حاکی از این امر بودند که مداخلات آموزش-محور حافظه شرح حال رویدادی بر روند بهبودی و علائم افسردگی بیماران مبتلا به افسردگی تاثیرات چشمگیری دارند.

برنامه ها و برنامه سازی های دینی  در تلویزیون لازم است  از نظر فرم، دارای جذابیت و از بعد محتوا از عمق کافی برخودار باشند تا بتوانند در مسیر شکل گیری و تقویت هویت دینی مخاطب جوان، نقشی بایسته ایفا کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی زیبایی شناختی مؤلفه های تصویری برنامه های گفت وگومحور دینی تلویزیون و شناخت نحوه به کارگیری آنها در این نوع برنامه ها صورت گرفته است. به منظور گردآوری و تحلیل اطلاعات، با بهره گیری از روش سه سویه سازی، روش های اسنادی، نشانه شناسی و مطالعه موردی به کار گرفته شده اند. در همین زمینه، برنامه های «سمت خدا» و «سوره» برای مطالعه موردی انتخاب شده اند و از روش نشانه شناسی برای درک ارتباط شش مؤلفه ترکیب بندی تصاویر، طراحی صحنه و دکور، پس زمینه تصویر، الگوی رنگ، آرم و نشان های روی تصویر و نورپردازی با عناصر دینی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که برنامه «سمت خدا» به عنوان یک برنامه دینی، در طراحی دکور، الگوی رنگ، نشان ه ای تصویر و نورپردازی موفق تر عمل کرده و برنامه «سوره» فارغ از پوشش مجری و مهمان تنها با تصاویر پس زمینه، دین محور بودن برنامه را به نمایش گذاشته است، هرچند در ترکیب بندی تصویر، به لحاظ تکنیکی و پویایی، موفق تر از برنامه «سمت خدا» عمل کرده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در ایجاد یک الگوی بومی و منحصربه فرد برای تولید برنامه های گفت وگومحور دینی به کار گرفته شود.

هدف: هدف این مطالعه مقایسه ی اثربخشی آموزش حافظه ی کاری با آموزش حافظه ی رقابتی بر علائم روان شناختی و عملکردهای شناختی مبتلایان به افسردگی اساسی بود. روش: مطالعه روی 60 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی که به صورت تصادفی در سه گروه آموزش حافظه ی رقابتی، آموزش حافظه ی کاری و کنترل تقسیم شدند، به مدت 8 جلسه انجام شده است. ابزار سنجش شامل چهار تکلیف رایانه ای: دووال انبک، فراخنای تقارن، فراخنای خواندن، حرف-عدد، سه پرسشنامه: سیاهه افسردگی بک، نشخوار ذهنی نولن هوکسما، عزت نفس روزنبرگ، و آزمون فراخنای ارقام حافظه بزرگسالان هوش وکسلر بود. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: در هر سه گروه، عملکرد در تمام متغیر ها به جز نشخوار ذهنی در طول کارآزمایی در مقایسه با پیش آزمون افزایش داشت. آموزش حافظه ی کاری نتوانست منجر به بهبودی افسردگی و عزت نفس شود، اما منجر به بهبودی مؤلفه های جابه جایی، به روزرسانی و بازداری شد. آموزش حافظه ی رقابتی نتوانست منجر به بهبود کارکردهای شناختی افراد افسرده شود، اما منجر به بهبود افسردگی و عزت نفس شد. آموزش حافظه ی کاری به تنهایی نمی تواند بر افسردگی اساسی، عزت نفس و نشخوار ذهنی اثرگذار باشد؛ همچنین آموزش حافظه ی رقابتی به تنهایی نمی تواند بر نشخوار ذهنی و تمام کارکردهای شناختی در افراد افسرده مؤثر باشد. با توجه به حیطه ی اثرگذاری متفاوت این دو درمان و بر اساس اهداف درمانی مختلف، می توان یکی از این دو درمان را انتخاب کرد و یا به صورت همزمان با یک درمان دیگر به کاربرد.

هدف: هدف این پژوهش فهم این مسئله است که در عصر کنونی، رسانه های نوین چگونه می توانند ابعاد چندگانه و فرآیندهای درهم تنیده دین و صلح را در جامعه (جهانی) کنار هم بنشانند؟ همچنین دین چگونه می تواند با بهره گیری از رسانه های نوین، صلح را در جهان فراگیر کرده و گروه های مختلف اجتماعی و فرهنگی را همگرا نماید.روش شناسی پژوهش: مقاله حاضر با بهره گیری از ظرفیت های نظری و پژوهشی موجود در دین پژوهی و مطالعات ارتباطی و رسانه ای، با روش کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی و با مثلث سازی مفهومی بین سه نظریه «وساطت معنا»، «الگوی گیرتز؛ دین به مثابه یک سامانه فرهنگی» و «هرم صلح سازی لدرچ» درصدد پاسخگویی به سؤالات پژوهش و وصول هدف پژوهش برآمده است.یافته ها: رسانه های نوین می توانند معانی مفاهیم را تغییر دهند و با ارتقای دانش و آگاهی و فراهم کردن بستر گفت وگوهای سازنده و بسیج کنشگران مدنی و نمایش آسیب دیدگان جنگ، حمایت عمومی را برای حل وفصل منازعات جلب کنند. دین نیز به عنوان یک منبع فرهنگی می تواند با همکاری رسانه های نوین، کنشگران دین دار و سکولار را حول محور صلح گرد هم آورد و بر محدودیت های رسانه ها مانند فیلترینگ و نشر اخبار جعلی غلبه کند.

بازی وارسازی ابزاری قدرتمند برای یادگیری، توسعه مهارت ها، افزایش درگیری کاربران، تغییر در رفتار و فرهنگ سازی محسوب می شود. بازی وارسازی، یک مفهوم گسترده است که به طور مداوم در حال تحول است تا خواسته های روزافزون انسان مدرن را برآورده سازد.اما به لحاظ کاربردی می تواند به شکلهای محتلف مورد استفاده قرار گیرد با توجه به نقش مهم رسانه ها در آموزش و یادگیری، مساله اصلی این تحقیق آن است که بازی وار سازی در رسانه ها چگونه می تواند مورد استفاده قرار گیرد . هدف این پژوهش شناسایی ظرفیت بازی وارسازی در تولید برنامه های آموزشی در رسانه های شنیداری برای کودکان است. این پژوهش با روش کیفی و با تحلیل مضامین مصاحبه های 9 نفر از متخصصان حوزه روانشناسی کودک، بازی وارسازی دیجیتال و تهیه کنندگان رادیو (به عنوان فراگیرترین رسانه شنیداری) بوده است . نتایج حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته با این متخصصان در قالب چهار مضمون اصلیِ «رادیو و کودک»، «بازی وارسازی و آموزش کودکان»، «بازی وارسازی در رسانه» و «بازی وارسازی برنامه آموزشی در رادیو» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . درواقع محرک بیرونی و اطلاعات از طریق کانا ل حسی (گوش) به حافظه فعال منتقل می شود و سپس طی فرایندی در حافظه بلندمدت پردازش، کدگذاری و ذخیره می گردد.

انقلاب اسلامی ایران با استقرار یک حکومت دینی، نقش و جایگاه ویژه ای برای روحانیت ایجاد کرده است. این نقش و جایگاه باید متناسب با انتظارات مردم از این قشر باشد. تغییرات اجتماعی مهم در دهه های پس از استقرار جمهوری اسلامی و تجربه نقش آفرینی اجتماعی روحانیت در این سال ها، ممکن است انتظارات مردم از این گروه را دستخوش تغییر کرده باشد. این پژوهش باتوجه به کارکرد روحانیت به عنوان گروه مرجع در جامعه، در پی شناخت انتظارات مردم از این قشر است. به این منظور، با رویکردی کیفی و با استفاده از روش کیو، انتظارات مردم از این گروه مورد دسته بندی و تحلیل قرار گرفته است. در مرحله نخست، ۲۲ گزاره از انتظارات جامعه از روحانیت از طریق ۲۴ مصاحبه عمیق با اقشار مختلف جامعه احصا شده و سپس با استفاده از روش کیو، ۴۰ کارت کیو در طیف ۳+ تا ۳- توسط نمونه های مورد مطالعه مرتب شده است. در نهایت، با بهره گیری از تحلیل عاملی کیو، انتظارات جامعه از روحانیت در ۶ دسته شامل انتظارات اخلاقی، انتظارات عملیاتی، انتظارات مرتبط با سبک زندگی، انتظارات تبلیغی، انتظارات منفعلانه و انتظارات مدیریتی تقسیم و تحلیل شده است.