تحلیل اثرات دگردیسی مکانی- فضایی کاربری اراضی پیرامون کلانشهر اصفهان با تأکید بر پایداری اکولوژیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
توسعه فضاهای پیراشهری سال ۷ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)
79 - 104
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی تغییرات کاربری اراضی پیرامون کلان شهر اصفهان از سال 1365 تا 1403 و اثرات آن بر پایداری اکولوژیکی می پردازد. داده های این مطالعه شامل تصاویر ماهواره ای لندست و تحلیل های GIS بوده که با استفاده از مدل تغییر کاربری زمین (LCM)، مدل مارکوف و الگوریتم جنگل تصادفی پردازش شده اند. نتایج نشان می دهد که طی این دوره، مساحت اراضی ساخته شده از 25,249 هکتار در سال 1365 به 43,593 هکتار در سال 1403 افزایش یافته است، درحالی که اراضی زراعی از 29,284 هکتار به 18,218 هکتار و اراضی باغی از 17,734 هکتار به 10,603 هکتار کاهش یافته اند. همچنین، منابع آبی منطقه از 231 هکتار در سال 1365 به کمتر از 60 هکتار در سال 1403 رسیده است که نشان دهنده بحران آبی در منطقه است. بررسی مدل مارکوف نشان می دهد که تا سال 1413، اراضی ساخته شده همچنان روند افزایشی خواهند داشت و 81/44٪ از اراضی زراعی و 97/39٪ از اراضی باغی به مناطق شهری تبدیل خواهند شد. این تغییرات علاوه برافزایش دمای سطحی و کاهش جذب کربن، باعث کاهش نفوذپذیری خاک و افزایش خطر سیلاب خواهد شد. یافته ها نشان می دهد که بدون مداخلات مدیریتی مؤثر، روند تخریب زیست محیطی ادامه خواهد داشت. بنابراین، این پژوهش بر ضرورت برنامه ریزی پایدار برای مدیریت کاربری اراضی و حفاظت از منابع طبیعی در کلان شهر اصفهان تأکید دارد.