زهرا حضرتی صومعه

با توجه به اهمیت نقش مدیریت محلی در توسعه شهری و روستایی و شناخت عوامل موثر برآن این تحقیق سعی دارد تا با بررسی مشارکت اجتماعی و اهمیت آن، رابطه آن را با عملکرد مدیریت های محلی (شوراهای شهر و روستا، شهرداری- دهیاری) با استفاده از داده های میدانی مورد تحلیل قرار دهد. این تحقیق از نوع آمیخته بوده و در بخش کمی به روش تحقیق پیمایشی انجام پذیرفته است و در بخش کیفی از مصاحبه متمرکز استفاده گردیده است. جامعه آماری در این پژوهش افراد 18 سال به بالا ساکن در شهرها و روستاهای شهرستان دماوند است و بر اساس فرمول کوکران تعداد حجم نمونه 382 نفر می باشد اطلاعات با فرم پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده و در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می گردد. در بخش مصاحبه نیز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تا اشباع نظری نسبت به انجام مصاحبه با صاحبنظران و متخصصین(اعضای شوراها) اقدام شد. در نتیجه نهایی تحقیق میتوان عنوان نمود که بین مشارکت اجتماعی و متغیر وابسته تحقیق(عملکرد مدیریت های محلی) همبستگی نسبتاً قوی با ضریب 511/0 است.یعنی با افزایش میزان مشارکت اجتماعی، مییزان عملکرد مدیریت محلی نیز بهبود پیدا می کند.

زمینه و هدف: پدیده سکونت گاه های غیررسمی می تواند با خود آسیب های اجتماعی زیادی به همراه داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سکونت گاه های غیر رسمی بر میزان آسیب های اجتماعی نظیر سرقت، طلاق، خودکشی، موادمخدر در شهر کرمانشاه می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. از نظر روش در زمره تحقیقات توصیفی است و بصورت پیمایشی انجام خواهد شد؛ زیرا اطلاعات مورد نیاز از وضع موجود نمونه آماری با استفاده از پرسشنامه به دست آمده است. پرسشنامه محقق ساخته سکونتگاه های غیررسمی و پرسشنامه استاندارد آسیب های اجتماعی می باشد که در 66 گویه تنظیم شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 270979 نفر از ساکنین و اهالی مرد و زن مناطق سکونتگاه های غیررسمی شهرستان کرمانشاه در سال 1400 می باشد. در پژوهش حاضر، 384 به روش تصادفی- خوشه ای به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. یافته ها: یافته های توصیفی حاصل از پژوهش حاضر نشان می دهد علت مهاجرت و انتخاب محله اکثر پاسخ دهندگان به تعداد 160 نفر (7/42 درصد)، وضعیت اقتصادی شان بود. همچنین در نمونه مورد بررسی 169 نفر (5/44%) موافق به ترک محل و 211 نفر (5/55%) مخالف به ترک محل و 241 نفر (6/63%) موافق و 138 نفر (4/36%) مخالف به ترک محل به شرط واگذاری زمین یا مسکنی بودند که از دلایل عدم تمایل به ترک محله اکثر پاسخ دهندگان به تعداد 151 (8/42%) نزدیکی به محل کار بود. در آخر، درخصوص شرکت در فعالیت هایی برای بهبود وضع محدوده خود در طی 5 سال گذشته، 177 نفر (1/46%) در فعالیت ها شرکت کرده بوده و 202 نفر (3/53%) شرکت نکرده بودند. نتیجه گیری: بر اساس آمار و یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که مشکلات اساسی سکونتگاه های غیر رسمی، عدم وجود حداقل امکانات بوده که این حاکی از فقر، نداشتن امنیت اقتصادی و اجبار به مهاجرت به این محله شده است. اعتیاد به سیگار و مواد مخدر، سابقه سرقت، جرم و زندان و یا خشونت، خودکشی و طلاق، که همه این عوامل دست به دست هم داده و باعث بروز نا امنی ها و زمینه ساز آسیب های اجتماعی در بین ساکنین این محله شده است. با توجه به اینکه اکثر این افراد از شهر به این محلات حاشیه ایی مهاجرت نموده اند، این مؤید این امر است که شرایط زندگی مناسبی را نداشته و مجبور به مهاجرت به حاشیه شهرها با امکانات محدود و مشکلات فراوان شده اند.

موضوع مشارکت سیاسی زنان در کشورهای درحال توسعه، پدیده پیچیده ای است و به پویایی و توسعه نظام های سیاسی مربوط می شود. هدف این پژوهش، درک و تحلیل وضعیت مشارکت سیاسی زنان است که با روش شناسی کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شد. به این منظور با هفده زن ساکن شهر تهران که با روش نمونه گیری هدفمند و ترکیبی از راهبرد های گلوله برفی و حداکثر تغییرات انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. پس از تحلیل داده ها، 85 کد اولیه، هفت مقوله محوری و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: شرایط علی (مسائل و چالش های اقتصادی، حکمرانی برابرمحور)، شرایط زمینه ای (ساختار سیاسی نابرابر و چالش های مردسالارانه)، شرایط مداخله گر (عوامل شخصیتی- روحی)، راهبرد ها (شایسته سالاری و ایجاد بستر شکوفایی) و پیامدها (کنشگری فعال سیاسی زنان و طرد انفعال سیاسی). همچنین «مشارکت سیاسی زنان؛ کنشی معنادار و چندوجهی» به عنوان مقوله هسته احصا شد و درنهایت مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها بر این دلالت دارند که زنان در مشارکت سیاسی عاملان و کنشگرانی فعال بوده و دست به کنش های مبتنی بر زمینه های سیاسی می زنند؛ کنشی از نوع مشارکت که با شناسایی موانع و عوامل تسهیل گر می تواند راه گشای مشارکت سیاسی فعال آنان به عنوان شهروندانی اثرگذار در حوزه سیاست بدل شود.

پژوهش حاضر باهدف تعیین الگوهای ذهنی نخبگان فعالیت های حزبی استان ایلام در خصوص موانع موفقیت فعالیت های حزبی و پاگیری آن در کشور انجام شد. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت اکتشافی و از حیث گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است که با استفاده از روش کیو الگوهای ذهنی مختلف فعالان حزبی و سیاسی نسبت به موانع موفقیت فعالیت های حزبی در استان ایلام تعیین گردید. فضای گفتمان کیو به منظور جمع آوری عبارات کیو، بامطالعه منابع نوشتاری و نیز 12 مصاحبه عمیق از فعالان حزبی برتر در سطح استان که به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند تشکیل گردید و درنهایت پس از بررسی 68 عبارت مطرح شده، 49 کارت کیو به دست آمد. کارت های مشخص شده، در اختیار 20 نفر از اساتید و فارغ التحصیلان رشته های علوم سیاسی و جامعه شناسی و جامعه شناسی سیاسی در سطح دانشگاه های استان ایلام به منظور اولویت بندی آنها قرار گرفت. یافته های کیو نشان داد که پنج الگوی ذهنی غالب شامل : نظام تحزّب ضعیف، سنت گرایی شدید، آگاهی اجتماعی پایین، منافع حزبی قوی و توسعه سیاسی ضعیف در بین اعضای نمونه کیو وجود داشت. 9/70 درصد از واریانس موانع موفقیت فعالیت های حزبی در سطح کشور توسط این الگوهای ذهنی تبیین شده اند. بر اساس الگوهای مشخص شده می توان این گونه تفسیر نمود که وجود موانع فرهنگی و سنتی در بطن جامعه و سواد سیاسی پایین در بین نخبگان و ارکان حزبی مانع از شکل گیری و تقویت فعالیت های حزبی در استان ایلام شده است.

عیلرغم بیش از یک قرن سابفه شروع تحزب در کشور و تاکید بر آراء عمومی و عقاید جمعی، هنوز در کشور شاهد وجود احزاب به آن معنای ولقعی آن نیستیم. پژوهش حاضر با هدف ارائه بررسی علل ناکارآمدی احزاب سیاسی- اجتماعی در ایران پس از انقلاب اسلامی، باکمک روش تحلیل مضمون انجام شد. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و به لحاظ روش، کیفی ودارای رویکرداستقرایی بود. به منظورتجزیه وتحلیل داده های حاصل ازمصاحبه های نیمه ساختاریافته، ازروش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری موردمطالعه، شامل14نفراز افراد مطلع حوزه جامعه شناسی سیاسی و علوم سیاسی و نیز متون مناسب جهت استخراج شاخص ها وادبیات نظری بودند. دراین پژوهش، برای انتخاب نمونه ها، از رویکرد گلوله برفی و به عنوان استانداردی برای پایان نمونه گیری، از روش اشباع مضامین استفاده شد. مضامین با استفاده از ۲ منبع ادبیات نظری و مصاحبه نیمه ساختار یافته احصاء شد. نتیجه تحلیل داده های کیفی، شناسایی60 کدمفهومی، 18 مضمون پایه و2 مضمون سازمان دهنده شامل«عوامل اجتماعی» و «عوامل فرهنگی» بود که در قالب یک مدل ارائه شدند

مقدمه: هدف این پژوهش شناخت و تحلیل گفتمان غالب بر ورزش قهرمانی بانوان کشور و شناسایی عوامل بازدارنده و تقویت کننده مؤثر بر ورزش قهرمانی بانوان، می باشد.روش پژوهش: روش پژوهش بر اساس ماهیت داده ها کیفی و از نوع روش تحلیل گفتمان است. مشارکت-کنندگان در این پژوهش شامل 42 نفر از بانوان قهرمانی است که در دهه 90 (هجری شمسی) در فهرست بانوان اعزامی به مسابقات جهانی المپیک و پارالمپیک 2012 و 2016 قرار داشتند.یافته ها: یافته ها حاکی از تأثیر عوامل مختلفی بر توسعه ورزش قهرمانی بانوان، می باشد. این عوامل در قالب 2 مقوله اصلی بازدارنده و تقویت کننده دسته بندی شدند. عوامل بازدارنده شامل: عدم حمایت مالی دولت، عدم حمایت مسئولین، تبعیض جنسیتی، عدم امکانات باشگاهی، محدودیت های زیرساختی، فرهنگ مردسالاری، عدم دریافت پاداش؛ و عوامل تقویت کننده شامل: اعتماد به نفس، حمایت خانواده، پشتکار، انگیزه بالا، حمایت مربی، روحیه کار تیمی، اخلاق حرفه ای، توجه به ارزش های دینی و فرهنگ ورزش بانوان می باشند.نتیجه گیری: در این مقاله پس از شناسایی و طبقه بندی عوامل بازدارنده و تقویت کننده ورزش قهرمانی بانوان بر اساس تحلیل گفتمان، راهکارهایی برای توسعه و بهبود همه جانبه ورزش قهرمانی بانوان برای حضور موفق در مسابقات المپیکی و پارالمپیکی ارائه شده است. قهرمانی بانوان برای حضور موفق در مسابقات المپیکی و پارالمپیکی ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه استفاده از رسانه های جدید و شکاف بین نسلی در بین جوانان و والدین شان در شهر خلخال انجام گرفته است. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات دگرگونی ارزشی اینگلهارت، جامعه شناسی شناخت برگر و لاکمن، فردگرایی جورج زیمل و سطوح ارزشی بنگستون می باشد. روش این پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی و تبیینی است و با تکنیک «پرسشنامه توام با مصاحبه و مشاهده» که دارای اعتبار صوری و اعتبار سازه ای و اعتماد (آلفای کرونباخ بالای 70 درصد) به گردآوری اطلاعات اقدام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه جوانان 28-20 سال شهر خلخال و والدینشان (6489 نفر) هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و 364 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری، تلفیقی از نمونه گیری های خوشه ای چندمرحله ای و سهمیه ای است. در نهایت در بررسی فرضیه های تحقیق نتایج زیر حاصل شده است: بین استفاده از رسانه های جدید (متغیر مستقل) و شکاف ارزشی، شکاف نگرشی، شکاف رفتاری و شکاف ارتباطی جوانان و والدین(متغیر وابسته) رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، شکاف بین نسلی در بین گروه های مختلف پایگاه اجتماعی- اقتصادی اختلاف معنی داری در سطح 0.01 وجود دارد و گروه های اجتماعی- اقتصادی بالا با میانگین 3.9357 بیشترین شکاف نسلی را دارا بودند.  

افزایش روند بی تفاوتی سیاسی، نظام های سیاسی جهان معاصر را چنان به چالش کشیده است که به ناچار به واکاوی جدی شرایط به وجودآورنده آن اقدام کرده اند. در همین راستا، پژوهش حاضر به روش کمّی و تکنیک پیمایش به دو سؤال پاسخ می دهد. ابتدا آنکه میزان بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری (احساس بی قدرتی، احساس بی معنایی، احساس بی هنجاری، احساس انزوا و احساس از خود بیگانگی) در جوانان مطالعه شده تا چه حد است؟ دوم آنکه تعیین کننده های اقتصادی (کاهش درآمدها، افزایش تورم و عدم منفعت از مشارکت) تا چه حد بر بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری تأثیرگذار بوده اند؟ جمعیت آماری پژوهش شامل تعداد 431288 نفر از جوانان  18 تا 29 ساله ساکن شهر کرمانشاه در سال 1401 بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای، داده ها از طریق توزیع 400 پرسش نامه محقق ساخته با روایی 88/0 و پایایی 80/0، گردآوری شد. برای آزمون میزان تأثیر تعیین کننده های اقتصادی بر افزایش  بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری در قالب مدلی تجربی از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS استفاده شد. یافته های پژوهش در پاسخ به سؤال اول پژوهش نشان داد که میزان بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری جوانان مطالعه شده (16/71) درصد است. یافته های پژوهش در پاسخ به سؤال دوم پژوهش نشان داد که کاهش درآمد با بار عاملی (80/0)، افزایش تورم با بار عاملی (88/0) و عدم منفعت از مشارکت با بار عاملی (71/0) ضمن تأثیرگذاری معنادار بر افزایش بی تفاوتی سیاسی، درمجموع 62 درصد از افزایش بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری را تبیین کردند. علاوه بر این، مدل ساختاری ضمن پشتیبانی از فرضیه پژوهش نشان داد که تعیین کننده های اقتصادی در رابطه همبسته با بار عاملی 79/0 بر بی تفاوتی سیاسی فرارفتاری تأثیرگذار هستند.  

نابرابری جنسیتی یکی از پدیده هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده می شود و به عنوان مسئل ه ای اجتماعی، همانند سایر پدیده های اجتماعی، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد و از سویی بر متغیرهای دیگر نیز تاثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین نابرابری جنسیتی و توسعه فرهنگی دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری، کلیه دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی تهران با حجم تعداد 457381 نفر بوده اند. حجم نمونه با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای متناسب با حجم و تصادفی ساده برابر با 382 نفر محاسبه شده است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته توسعه فرهنگی (57 گویه) و نابرابری جنسیتی (34 گویه) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss22 انجام گرفت. نتایج نشان داد، نابرابری جنسیتی در حالت کلی و ابعاد آن همچون (نابرابری فرهنگی، نابرابری اجتماعی، نابرابری اقتصادی، نابرابری نمادی) با توسعه فرهنگی رابطه معکوس دارند. بدین معنا که با کاهش نابرابری جنسیتی و ابعاد آن، سطح توسعه فرهنگی کاهش می یابد. . چرا که مادامی که زنان یک جامعه در وضعیت نابرابر نسبت به مردان قرار داشته باشند نمی توان انتظار داشت که نهاد خانواده از جایگاه و استواری کافی برخوردار باشد. از سویی زنان نقش کلیدی در جامعه پذیری جنسیتی کودکان دارند.

این تحقیق با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش جوانان 15 تا 29 ساله شهرایلام به خشونت در سال1391صورت گرفته و برای چارچوب نظری از نظریه های جامعه شناختی در دو پارادایم اثبات گرا و بر ساخت گرا و نظریه پردازانی نظیر: باندورا و ساترلند، برگس، ایکرز و بکر  استفاده شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه  آماری آن، جوانان سنین 15 تا 29ساله ی شهر ایلام به تعداد 76 هزار و 796 نفر بودند. با استفاده از فرمول نمونه  کوکران، حجم نمونه 400 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری چند مرحله ای بود که ابتدا از طریق نمونه گیری مطبّق متناسب با حجم اقدام شد. آن گاه برای انتخاب افراد از روش تصادفی ساده نیز استفاده گردید. ابزار اصلی پژوهش حاضر پرسشنامه و ابزار تکمیلی مراجعه به کتابخانه بوده، در این تحقیق پرسشنامه دارای اعتبار سازه ای و مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای ضریب پایایی 85 درصد بود. نتایج و یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای «پایگاه اقتصادی-اجتماعی، قربانی خشونت بودن، برچسب خشونت خوردن و باورهای مشوق به خشونت با خشونت جوانان رابطه مستقیم و معنا داری داشتند.

هدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ویژگیهای فردی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی موثر بر وضعیت کودکان یتیم خانه های تحت پوشش بهزیستی تهران  پس از 18 سالگی است.روش شناسی: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر نوع داده، آمیخته (کیفی و کمی) است. جامعه آماری شامل نخبگان دارای مدرک تحصیلی دکتری و عضو هیات علمی دانشگاه با سابقه حداقل 5 سال در سازمان بهزیستی و دارای مدارک تحقیقاتی و شرکت در سمینارهای مرتبط می باشد. حجم نمونه 10نفر خبره بود که با روش هدفمند و با توجه به اصل اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه سازمان یافته و پرسشنامه مقایسات زوجی است. برای تحلیل داده ها از روش کد گذاری نظری (باز، محوری و انتخابی) و تکنیک AHP فازی استفاده شد.یافته ها: پس از کد گذاری باز و محوری مشخص شد که برای ویژگیهای فردی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی موثر بر وضعیت کودکان یتیم خانه های تحت پوشش بهزیستی تهران  پس از 18 سالگی چندین مولفه به دست آمد که این ابعاد عبارتند از: در بعد محیطی شامل اقدامات حمایتی و بسترهای محیطی می باشد. در بعد فردی شامل مولفه های 1-بهره هوشی2-استعدادهای فردی 3- شرایط جسمی 4- شرایط روحی. در بعد اجتماعی شامل:1- مسئولیت اجتماعی2- هنجارهای دینی 3-چرخه ی معیوب اجتماعی شدن. بعد فرهنگی شامل مؤلفه های1-هنجارهای پذیرفته شده فرهنگی و 2- نبود فرهنگ می باشد.نتیجه گیری: براساس تکنیک AHP فازی تاثیر  بعد فردی در درجه اول اهمیت، بعد فرهنگی درجه دوم، بعد محیطی درجه سوم  و بعد اجتماعی چهارم می باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر ارزش های خانوادگی در شهر تهران انجام پذیرفت. در قسمت چارچوب نظری از آرای نظریه پردازان شبکه های اجتماعی مجازی چون: ریتزر، روکیچ و فلور، گیدنز، والدهال و کلاپر، کلی و ولخارت و از دیدگاه های اینگلهارت و کولی در زمینه ارزش های خانوادگی استفاده شده است. روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی و از نوع توصیفی تبیینی و از نظر ماهیت، یک مطالعه کاربردی و طرح تحقیق مقطعی است. جامعه آماری آن، جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 399 نفر به دست آمد و نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از تکنیک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که دارای  اعتبار محتوایی صوری و پایایی با تکنیک آلفای کرونباخ 93/0 بود. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که مدت زمان استفاده، نوع استفاده، نوع محیط (تعاملی و شبه تعاملی)، آگاهی والدین و وابستگی به شبکه های اجتماعی بر ارزش های خانوادگی پاسخگویان تأثیر مستقیم و معناداری دارد و میزان تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر روی ارزش های خانوادگی در حد متوسط (12/49 درصد) است؛  به طوری که براساس نتایج رگرسیونی، از روی آگاهی والدین به میزان 6 درصد و از روی وابستگی به شبکه های اجتماعی مجازی به میزان 17 درصد می توان ارزش های خانوادگی پاسخگویان مورد مطالعه را پیش بینی نمود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی انتقال فرهنگ دینی از طریق خانواده ها  به جوانان در چهار دهه اخیر انجام پذیرفت. در تدوین چارچوپ نظری پژوهش حاضر  از نظریات برگر و لاکمن، اینگلهارت، گیدنز ، گلاک و استارک سود جسته شده است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی- تبیینی است. جامعه آماری شامل جوانان چهار دهه اخیر در شهر تهران بود و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 390 نفر به دست آمد که نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از  تکنیک «پرسش نامه توام با مصاحبه و مشاهده » استفاده شد که با  اعتبار محتوایی صوری و پایایی از طریق تکنیک آلفای کرونباخ 83/0 انجام یافت. یافته ها  بیانگر آن است که فرهنگ دینی به طور معناداری با نهادینه شدن دین در خانواده رابطه مستقیم و معنی داری دارد. در بین گروه های سنی مورد مطالعه، تفاوت  منفی و معناداری در فرهنگ دینی چهار دهه اخیر دیده شد. همچنین یافته های مستخرج  از مدل رگرسیون چندگانه  نشان داد که متغیرهای آموزش های دینی، اعتقادات و باورها، تربیت، التزام و تعهد خانواده نسبت به دین از جمله عوامل تاثیر گذار و معنادار در انتقال فرهنگ دینی در چهار دهه اخیر به شمار می آیند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش و تاثیر دینداری بر سرمایه اجتماعی جوانان در بین دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهرستان لارستان انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق با استفاده از نظریات دینداری گلارک و استارک طراحی گردیده است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی- تبیینی است . جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان لارستان  4371 نفر بودند. حجم نمونه 374 نفر به دست آمد که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار (روایی) ابزار و محتوایی، صوری و اعتماد (پایایی) با آلفاخ کرونباخ محاسبه شد که برای متغیر سرمایه اجتماعی 80/0 و برای متغیر دینداری 86/0 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می داد که بین بعد اعتقادی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی ارتباط مؤثر برقرار است-  هر چند این ارتباط در ابعاد اعتماد و مشارکت ضعیف تر می باشد. از طرفی، بین بعد احساسی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباط مؤثر برقرار است- هر چند این ارتباط در بعد مشارکت ضعیف تر می باشد. همچنین،  بین بعد پیامدی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباط مؤثر برقرار است- هر چند این ارتباط در ابعاد اعتماد و مشارکت ضعیف تر می باشد و نیز بین بعد مناسکی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباطی قویتر از بقیه ابعاد دینداری برقرار است. آزمون رگرسیون نشان داد که متغیردینداری توانسته است 33.5 درصد از متغیر سرمایه اجتماعی را پیش بینی کند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، مطالعه انسان شناختی فرصت ها و تهدیدهای تاب آوری اجتماعی در استان خراسان شمالی است. بلایای طبیعی جان میلیون ها نفر را در سراسر دنیا گرفته و خسارات اقتصادی فراوانی به بار می آورند. تاب آوری اجتماعی به معنای توانایی یک جامعه برای مقاومت در برابر، مدیریت و بازیابی سریع از آثار یک رویداد مخرب مانند بلایای طبیعی است. در پژوهش حاضر عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی واکاوی شد. روش: این پژوهش با استفاده از رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) انجام شد. در بخش کمی، پیمایشی برای جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه از نمونه ای از مردم استان خراسان شمالی اجرا شد. در بخش کمی نیز جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان خراسان شمالی بود که بالای  15  سال سن داشتند.  دلیل اینکه افراد بالای 15 سال در نظر گرفته شده این است که افراد منتخب از بین آنها حداقل طی چند سال گذشته فرصت تجربه کردن بلایای مختلف را داشته باشند. جامعه آماری در این بخش بر اساس نتایج تفصیلی سرشماری نفوس و مسکن (1395) شامل  220/561 نفر می باشد. در بخش کیفی، از روش مصاحبه عمیق با افراد کلیدی مانند کارشناسان مدیریت بحران، رهبران جوامع محلی و قربانیان بلایای طبیعی استفاده شد. حجم نمونه در بخش کیفی تحقیق را اشباع نظری پاسخ به سوالات مصاحبه ها تعیین کرد ولی در بخش کمی، حجم نمونه بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان (1970) 384 نفر تعیین گردید. ولی با توجه به شرایط موجود و افت محسوس مشارکت مردم در زمینه فعالیت های پژوهشی 350 نفر حاضر به تکمیل فرم ها در سطح استان شدند و با توجه به مشورت با استاد راهنما و همچنین طولانی شدن فرایند انجام پژوهش، داده های 350 فرم جهت تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج بخش کیفی نشان داد که دو دسته از عوامل اصلی در زمینه تاب آوری اجتماعی نقش دارند: منابع و سرمایه ها (شامل سرمایه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نمادین) و عملکرد (شامل عملکردهای فعالانه و انفعالی در سطوح مختلف). نتایج بخش کمی نیز نشان داد که بین سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و تاب آوری اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی در تاب آوری اجتماعی مردم خراسان شمالی در برابر بلایای طبیعی دارند. نتایج این مطالعه می تواند برای سیاست گذاران و برنامه ریزان در جهت افزایش تاب آوری اجتماعی جوامع در برابر بلایای طبیعی مفید باشد. این یافته ها نشان می دهد که تقویت سرمایه های مختلف در جامعه می تواند به افزایش تاب آوری اجتماعی کمک کند و جامعه را در برابر بلایای طبیعی مقاوم تر سازد. به طور کلی، این پژوهش به اهمیت سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در تاب آوری اجتماعی پرداخته و راهکارهایی برای بهبود این سرمایه ها ارائه می دهد

بواسطه افزایش روز افزون مخاطرات مختلف طبیعی، چه در سطح بین المللی و چه در سطح ملی یا استانی و تبدیل آنها به بلایای مختلف، مطالعه جنبه های گوناگون مقابله با این بلایا از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. یکی از مهمترین ابعاد این مساله بررسی تاب آوری اجتماعی جوامع مختلف در برابر این بلایا و عوامل مختلف تاثیرگذار بر آن می باشد. لذا هدف اصلی این پژوهش، مطالعه کیفی عوامل مختلف اجتماعی تاثیرگذار بر تاب آوری اجتماعی در خراسان شمالی می باشد. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از مصاحبه های نیمه ساخت یافته استفاده شده و 15 نفر ازکارشناسان و مسئولان، و نخبگان دانشگاهی با تجربه مواجهه با بلایای طبیعی بصورت هدفمند انتخاب و مصاحبه حضوری و غیر حضوری انجام گردید. پس از پیاده سازی فایلهای مصاحبه به متن داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که مضامین اصلی بدست آمده برای میدانهای مختلف نهادی و خانوارها بیانگر رابطه دیالکتیکی بین عوامل ساختاری (دسترسی به سرمایه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با میانجی گری سرمایه نمادین) و عاملیتی (عملکردهای فعال و انفعالی ناشی از ظرفیتها) می تواند شایستگی ها و توانایی های کنشگران را به عنوان تاب آوری اجتماعی تعیین کند. نتایج تحقیق بیانگر بروز و ظهور عملکردهای انفعالی کنشگران فردی، گروهی و سازمانی در مقابله با بلایای طبیعی به خاطر دگرگونی فرصتها به تهدیدها و انحصارطلبی سازمانهای مسئول در مقابله با بلایای طبیعی در تمام مراحل قبل، حین و بعد از وقوع می باشد.