خلیل زندی

رسوایی های اخلاقی اخیر، موجب گرایش و علاقه فزاینده به موضوعاتی همچون اخلاق سازمانی و مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان گشته و به تبع این علاقه، گرایش و توجه ویژه ای نیز به موضوع فضیلت در سازمان مبذول شده است. در جستجوی شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای فضیلت سازمانی، پژوهش توصیفی-همبستگی حاضر به بررسی رابطه بین رهبری اصیل و فضیلت سازمانی پرداخت. جامعه آماری، شامل کلیه کارکنان ستادی اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان بود که با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، ۱۱۸ نفر از آن ها، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های استاندارد رهبری اصیل (والومبا و همکاران، ۲۰۰۸) و فضیلت سازمانی (کمرون و همکاران، ۲۰۰۴) بود که روایی و پایایی آن ها مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه هم زمان انجام گرفت. نتایج نشان داد رهبری اصیل و ابعاد آن، رابطه مثبت و معناداری با فضیلت سازمانی داشتند. از میان ابعاد رهبری اصیل، به ترتیب پردازش متوازن، خودآگاهی، چشم انداز اخلاقی درونی و شفافیت ارتباطی، بیشترین همبستگی را با فضیلت سازمانی داشتند. همچنین،ابعاد رهبری اصیل، پیش بینی کننده معنادار فضیلت سازمانی بودند.

پژوهش هایی که پیرامون رهبری انجام می شوند، نقش رهبران در مدیریت دانش را علیرغم اهمیتی که برای سازمان دارند، چندان مورد توجه قرار نمی دهند. از سوی دیگر مدیریت دانش و اطلاعات نیز علیرغم اینکه کلید فعالیت های رهبری هستند، چندان مورد توجه نظریه های رهبری نبوده اند. پژوهش توصیفی حاضر در صدد است تا از طریق بررسی ساختار عاملی پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004)، به گسترش پیوند بین رهبری و مدیریت دانش کمک نماید. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی واحد سنندج، دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور سنندج بود (434 نفر). با درنظر گرفتن نسبت کارکنان در هر دانشگاه، نمونه ای به حجم 204 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون t تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) مشتمل بر چهار بعد جهت یابی یادگیری، ایجاد فضای حمایت از یادگیری، حمایت از فرایند یادگیری در سطح فردی و گروهی، و عمل در نقش الگو (الگو بودن)، با اندکی تغییرات در نحوه ارتباط شاخص ها و  ابعاد، پذیرفته می شود. یافته ها همچنین نشان داد که وضعیت رهبری دانش در دانشگاه های مورد مطالعه، بالاتر از متوسط بود. با توجه به نتایج بدست آمده بر مبنای یافته های پژوهش، پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004) در ایران قابل استفاده است.

هدف از این پژوهشتحلیل ارتباط رهبری تحول آفرین و درگیری شغلی کارکنان با میانجی گری توانمندسازی روان شناختی بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوة گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری کارکنان ادارة کل آموزش وپرورش استان کردستان است که تعداد آن ها 200 نفر می باشد. نمونه ای به حجم 127 آزمودنی به شیوة نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامة رهبری تحول آفرین برنز و بس، توانمندسازی روان شناختی وتن و کمرون، و پرسشنامة درگیری شغلی کاننگو بود که روایی ظاهری و پایایی آن ها به ترتیب با استناد به نظر متخصصان و ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. تجزیه وتحلیل داده ها با آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و چندگانه، و تحلیل مسیر انجام گرفت. نتایج نشان داد ترکیبی از مؤلفه های رهبری تحول آفرین نقش معناداری در پیش بینی درگیری شغلی کارکنان داشتند. نتایج همچنین نشان داد توانمندسازی روان شناختی می تواند نقش میانجی را در ایجاد یا افزایش ارتباط بین مؤلفه های رهبری تحول آفرین و درگیری شغلی کارکنان ایفا کند.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی روایی و پایایی نسخه 9 ماد های پرسشنامه درگیری شغلی اوترخت انجام گرفته است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داد هها به صورت توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری شامل کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان است که تعداد آنها 200 نفر است. نمون های به حجم 127 آزمودنی به شیوه نمون هگیری تصادفی ساده انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داد هها شامل فرم کوتاه و بلند مقیاس درگیری شغلی اوترخت و مقیاس درگیری شغلی کاننگو ) 1982 ( بود که روایی ظاهری و پایایی آنها به ترتیب با استناد به نظر متخصصان و ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داد هها نیز با استفاده از آزمو نهایی همچون آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و مرتبه دوم، ضریب آلفای کرونباخ و آزمون t ت کنمون های صورت گرفت. نتایج نشان داد روایی محتوایی، روایی ملاکی و روایی سازه مقیاس 9 ماد های درگیری شغلی اوترخت و نیز پایایی این مقیاس مورد تایید بود و م یتوان از آن جهت انداز هگیری درگیری شغلی کارکنان استفاده کرد. نتایج همچنین نشان داد کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان، سطح درگیری شغلی بالاتر از حد متوسط را گزارش کرده بودند.

این پژوهش با هدف بررسی تحلیل روابط بین خودکارآمدی، انگیزش، امید و تنشگرها با سازگاری تحصیلی در میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه ارومیه انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دوره روزانه مقطع کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ارومیه بودند (900 نفر) که با استناد به جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 220 نفر از این افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها 5 پرسشنامه استاندارد شامل پرسشنامه امید (اسنایدر، 1991)؛ خودکارآمدی تحصیلی (مورگان و جینکز، 1999)؛ انگیزش تحصیلی (هارتر، 1981)؛ تنشگر تحصیلی (گادزلا و بالوگلو، 2001) و سازگاری تحصیلی (بیکر و سیریاک، 1986) بودند که روایی آن ها با استناد به دیدگاه های صاحب نظران و پایایی آن ها بر اساس ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که خودکارآمدی، انگیزش، امید، تنشگرهای تحصیلی و سازگاری تحصیلی، روابط معناداری با یکدیگر دارند. در ادامه نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که هر یک از متغیرهای خودکارآمدی، انگیزش، امید و تنشگرهای تحصیلی به تنهایی تأثیر معنا داری بر سازگاری تحصیلی دارند. نهایتاً نتایج حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان داد که امید تحصیلی و تنشگرهای تحصیلی می توانند در افزایش ارتباط خودکارآمدی تحصیلی و سازگاری تحصیلی نقش میانجی را ایفا کنند، اما نقش میانجی آن ها در ارتباط بین انگیزش و سازگاری تحصیلی تأیید نشد.

هدف از این پژوهش مطالعه نقش میانجی مشارکت کارکنان در ارتباط بین رهبری تحولی و آمادگی برای تغییر بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، به صورت همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه ی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان و نواحی 1 و 2 شهر سنندج بود. با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نمونه ای به حجم 170 نفر از کارکنان، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه رهبری تحول آفرین (باس و آولیو، 1997)، مشارکت کارکنان (محقق ساخته) و آمادگی برای تغییر (دانهام و همکاران، 1989) بود که روایی و پایایی آن ها مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی فرضیه های پژوهش نیز از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین رهبری تحول آفرین و آمادگی برای تغییر رابطه مثبت و معنا داری وجود داشت. رابطه بین رهبری تحول آفرین و مشارکت کارکنان، مثبت و معنادار بود و بین مشارکت کارکنان و آمادگی برای تغییر نیز رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که دو مؤلفه ی سهیم شدن در اطلاعات و مشارکت در تصمیم گیری می توانستند نقش واسطه ای را در ارتباط بین مؤلفه های نفوذ آرمانی، تحریک ذهنی و ملاحظه فردی با آمادگی برای تغییر سازمانی ایفا نمایند.

اهداف: درس علوم تجربی می تواند نقش چشمگیری در ارتقای مهارت های تفکر و حل مساله در دانش آموزان داشته باشد. بنابراین وجود معلمانی که از احساس خودکارآمدی بالایی در زمینه تدریس درس علوم به شیوه نوین برخوردار باشند، بسیار حایز اهمیت است. هدف این پژوهش، اعتباریابی پرسش نامه باورهای خودکارآمدی معلمان در تدریس علوم به عنوان یک درس پژوهش محور بود. ابزار و روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی مقطعی در سال 1393 انجام شد. 303 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهر سنندج به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه خودکارآمدی تدریس علوم به عنوان یک درس پژوهش محور (دیرا- اسمولک) بود. به منظور بررسی روایی سازه پرسش نامه از آزمون تحلیل عاملی تاییدی، برای بررسی همسانی درونی آن از ضریب آلفای کرونباخ و روش دونیمه کردن با استفاده از ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن و برای بررسی میزان خودکارآمدی معلمان در تدریس علوم به عنوان یک درس پژوهش محور، از آزمون T تک نمونه ای استفاده شد. یافته ها: ساختار عاملی پرسش نامه، مشتمل بر 34 گویه و پنج بُعد خودکارآمدی در درگیرساختن فراگیران با مسایل علمی، خودکارآمدی در اهمیت دادن به شواهد علمی، خودکارآمدی در فرمول بندی توضیحات، خودکارآمدی در پیونددادن توضیحات با دانش علمی و خودکارآمدی در گفت وگو و تعدیل توضیحات، تایید شد. همسانی درونی پرسش نامه نیز در مجموع و بر حسب ابعاد پنج گانه، مورد تایید بود. همچنین میزان باورهای خودکارآمدی معلمان در تدریس علوم به عنوان یک درس پژوهش محور، در سطح متوسط بود. نتیجه گیری: پرسش نامه خودکارآمدی تدریس علوم به عنوان یک درس پژوهش محور در ایران قابل استفاده است.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه رهبری معنوی و درگیری شغلی در میان کارکنان دانشگاه کردستان بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی، نمونه ای به حجم 116 نفر از کارکنان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد رهبری معنوی و درگیری شغلی استفاده شد. پایایی دو پرسشنامه رهبری معنوی و درگیری شغلی با استناد به ضریب آلفای کرونباخ، به ترتیب 91/. و 80/. گزارش شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه هم زمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت رهبری معنوی در دانشگاه کردستان در سطح بالاتر از متوسط و میزان درگیری شغلی کارکنان در سطح متوسط بود. بین رهبری معنوی و درگیری شغلی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین مشخص شد که اگرچه ترکیبی از مؤلفه های رهبری معنوی می توانند نقش معنی داری در پیش بینی درگیری شغلی داشته باشند، اما به استثنای مؤلفه ی ایمان و امید در کار، هیچ یک از مؤلفه های دیگر نمی توانند به تنهایی اثر رگرسیونی معنی داری بر درگیری شغلی کارکنان داشته باشند.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه رهبری قابل اعتماد با آوای سازمانی است. جامعه آماری پژوهش، تمام کارکنان اداره کل راه و شهرسازی استان تهران (400 نفر) است که به کمک روش نمونه گیری تصادفی ساده 169 نفر از آنها انتخاب شدند و به پرسشنامه رهبری قابل اعتماد و آوای سازمانی پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد بین رهبری قابل اعتماد و ابعاد آن با آوای سازمانی و ابعادش همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (1/0 p <). از بین ابعاد رهبری قابل اعتماد به استثنای بعد خودآگاهی، سایر ابعاد نقش معناداری در پیش بینی آوای سازمانی کارکنان دارند. بر اساس نتایج، بین آوای سازمانی کارکنان بر حسب متغیرهای جنسیت و سابقه خدمت تفاوت معناداری وجود دارد (5/0 p <). این نتایج نشان می دهد مدیران می توانند با تأکید بر چشم انداز اخلاقی، شفافیت ارتباطی و پردازش متوازن اطلاعات، زمینه ابراز ایده ها و بهره مندی از همه ظرفیت های کارکنان را فراهم آورند.

هدف از این پژوهش تعیین راهکارهای تحقق اساسی ترین الزامات دانشجویان از کیفیت دوره کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه های دولتی تهران بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، به صورت کیفی بود. برای دست یابی به هدف پژوهش، نمونه ای به حجم 14 نفر از اساتید علوم تربیتی و روان شناسی تربیتی به روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته گسترش عملکرد کیفیت شامل دو بخش بازپاسخ و بسته پاسخ بود. روایی ظاهری پرسشنامه بر اساس نظر هفت نفر از اساتید، مورد بررسی و تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز، پس از کدگذاری و کمّی سازی پاسخ ها، از طریق آلفای کرونباخ مورد بررسی و با ضریب (73/0) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مقوله بندی و تشکیل ماتریس خانه کیفیت انجام شد. به طور کلی بیست راهکار برای بهبود کیفیت دوره شناسایی و به ترتیب اهمیت اولویت بندی شدند که می توان این راه کارها را در پنج حیطه ارتقا فعالیت های تدریس، ارتقا فعالیت های پژوهشی، ارتقا امکانات فیزیکی، برگزاری نشست ها، کارگاه ها و برنامه های بالندگی اعضای هیأت علمی دسته بندی نمود. 

این پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی طرح آیه های تمدن در استان همدان با استفاده از الگوی کرک پاتریک انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها به صورت آمیخته است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن و مجریان و دست اندرکاران این طرح در استان همدان بوده است. اثربخشی طرح آیه های تمدن بر اساس الگوی کرک پاتریک در سه سطح واکنش، یادگیری و انتقال یادگیری انجام گرفت. متناسب با این سه سطح، روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده ها و روش تحلیل داده ها در سطح واکنش به ترتیب نمونه گیری تصادفی طبقه ای، پرسشنامه محقق ساخته و آزمون t تک نمونه ای بود. در سطح یادگیری به ترتیب نمونه گیری هدفمند، مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل محتوا و همین طور در سطح انتقال یادگیری به ترتیب نمونه گیری تصادفی ساده، رتبه افراد در کنکور و آزمون t برای دو گروه مستقل بود. نتایج نشان داد که در سطح واکنش، رضایت افراد نمونه از محتوای دوره، متوسط و رضایت از امکانات و راهنمایان در سطح بالاتر از متوسط بود. از لحاظ سطح یادگیری، نتایج حاکی از رضایت بخش بودن دانش کسب شده بود و در نهایت از لحاظ انتقال یادگیری، نتایج نشان داد که رتبه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن به طور معنی داری بهتر از رتبه سایر دانش آموزان مستعد بود.

در پژوهش حاضر رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و کار تیمی در میان کارکنان دانشگاه کردستان مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه مورد بررسی 106 نفر از کارکنان دانشگاه کردستان بودند که بر حسب جنسیت و نوع استخدام به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی و پرسشنامه کار تیمی استفاده گردید، که روائی و پایائی آن ها نیز مورد تایید قرار گرفت. در پایان، داده-های به دست آمده با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از ارتباط مثبت و معنی دار رفتار شهروندی سازمانی و کار تیمی در سطح 01/0 می باشد (P<0/01). در این تحقیق کار تیمی به عنوان متغیر ملاک و متغیرهای نوع دوستی، ادب و نزاکت، وجدان، جوانمردی و فضیلت مدنی به عنوان متغیرهای پیش بین وارد مدل رگرسیون شدند. نتایج بررسی نشان داد که از میان متغیرهای موجود، متغیرهای ادب و نزاکت، و وجدان به عنوان یکی از مهم ترین پیش بینی کننده-های کار تیمی در میان کارکنان دانشگاه کردستان است و بیشترین درصد تغییرات (واریانس) کار تیمی را به خود اختصاص داده است.

امروزه مفهوم کیفیّت دغدغه اصلی بسیاری از سازمان های تولیدی و خدماتی محسوب می شود. در واقع در دنیای رقابتی کنونی سازمان ها ناچار هستند برای بقا و نیز ارتقای جایگاه خود شرایطی را فراهم آورند که کسب حداکثر رضایت مشتریان خود را به همراه داشته باشند. در این راستا، مسئولیت دانشگاه ها به دلیل نقش حساس آن ها در روند تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بیش از گذشته است. در این خصوص، در پژوهش حاضر تلاش شد تا از طریق شناسایی ابعاد کیفیّت فعالیت های آموزشی در رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان و به کارگیری مدل های (QFD) و کانو، راهکارهایی برای ارتقاء آن ارائه شود. در مرحله اول از این پژوهش، انتظارات و ادراکات دانشجویان از کیفیّت رشته علوم تربیتی بر اساس چهار بعد محتوای دوره، ساختار دوره، ویژگی های استادان و امکانات دوره، از طریق آزمون ویلکاکسون بررسی و مقایسه شد. نتایج این بخش از پژوهش نشان داد که بین انتظارات و ادراکات دانشجویان از کیفیّت رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان در همه ابعاد شکاف منفی و معنا دار وجود دارد. در ادامه، شاخص های دارای شکاف منفی و معنی دار وارد مدل کانو شدند و از طریق آن ده نیاز الزامی، شش نیاز جذاب و شش نیاز تک بعدی شناسایی شدند. در نهایت، ده نیاز الزامی مشخص شده در مدل کانو به عنوان ندای مشتری، وارد مدل (QFD) شدند و از این طریق پانزده ویژگی حرفه ای برای برآورده کردن این خواسته ها شناسایی شد.