علی آژده

کیفیت زندگی، به نوعی بیان گر وضعیت افراد ساکن در یک کشور یا منطقه است. هدف تحقیق حاضر تعیین ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در میان روستاییان است. پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از شاخه پیمایشی است. جامعه آماری همه مناطق روستایی شهرستان همدان است. یافته های این تحقیق نشان می دهد بیشتر پاسخگویان دارای کیفیت زندگی متوسطی هستند. حدود 4/13 درصد نیز دارای کیفیت زندگی پایین، حدود 1/15 درصد هم دارای کیفیت زندگی بالایی هستند. همچنین حدود 50 درصد افراد سرمایه اجتماعی متوسط و بالا داشته و 45 درصد دارای سرمایه اجتماعی متوسط و پایین هستند. نتایج نشان می دهد که با بالا رفتن سطح سرمایه اجتماعی، میزان کیفیت زندگی ذهنی به نسبت متوسطی بالا می رود. از طرف دیگر، یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی در تبیین متغیر کیفیت زندگی بیش از درآمد و تحصیلات دارای اهمیت است. در بررسی رابطه متغیرهای مستقل با دو نوع کیفیت زندگی عینی و ذهنی روشن گردید که پایگاه اقتصادی (درآمد و ثروت) بیش از دیگر متغیرها بر کیفیت زندگی عینی افراد مؤثّر است، درحالی که سرمایه اجتماعی بیش از دیگر متغیرها می تواند کیفیت زندگی ذهنی افراد را بهبود دهد.

این پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی طرح آیه های تمدن در استان همدان با استفاده از الگوی کرک پاتریک انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها به صورت آمیخته است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن و مجریان و دست اندرکاران این طرح در استان همدان بوده است. اثربخشی طرح آیه های تمدن بر اساس الگوی کرک پاتریک در سه سطح واکنش، یادگیری و انتقال یادگیری انجام گرفت. متناسب با این سه سطح، روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده ها و روش تحلیل داده ها در سطح واکنش به ترتیب نمونه گیری تصادفی طبقه ای، پرسشنامه محقق ساخته و آزمون t تک نمونه ای بود. در سطح یادگیری به ترتیب نمونه گیری هدفمند، مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل محتوا و همین طور در سطح انتقال یادگیری به ترتیب نمونه گیری تصادفی ساده، رتبه افراد در کنکور و آزمون t برای دو گروه مستقل بود. نتایج نشان داد که در سطح واکنش، رضایت افراد نمونه از محتوای دوره، متوسط و رضایت از امکانات و راهنمایان در سطح بالاتر از متوسط بود. از لحاظ سطح یادگیری، نتایج حاکی از رضایت بخش بودن دانش کسب شده بود و در نهایت از لحاظ انتقال یادگیری، نتایج نشان داد که رتبه دانش آموزان مستعد شرکت کننده در طرح آیه های تمدن به طور معنی داری بهتر از رتبه سایر دانش آموزان مستعد بود.