احمد کلاته ساداتی

احمد کلاته ساداتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۹ مورد از کل ۵۹ مورد.
۴۱.

چالش های اجتماعی و فرهنگی رحم جایگزین: تجربه مادرانِ جایگزین در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۷ پاییز و زسمتان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 35 - 64

کلیدواژه‌ها: مادران جایگزین اجاره رحم ناباروری فناوری های نوین کمک باروری شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲
توسعه کاربرد فناوری های نوین کمک باروری، از قبیل مادرِ (رحم) جایگزین، به تحقق آرزوهای بسیاری از زوج های نابارور برای فرزنددار شدن کمک نموده است؛ اما درعینِ حال، ابعاد مسأله گونه متعددی نیز مطرح نموده است. هدف پژوهش حاضر، واکاوی برخی موانع و چالش هایی است که مادرانِ جایگزین تجربه می نمایند. روش مطالعه از نوع کیفی و انسان شناسی پدیدارشناسانه است. مطالعه میدانی تحقیق در سال 1399، به کمک ابزار مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق، با 12 مادرِ جایگزین، طی بازه زمانی پنج ماهه، در پژوهشکده علوم تولید مثل شهر یزد، انجام شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون آترید استرلینگ انجام گرفت. یافته ها در قالب 27 مفهوم، 9 خرده مضمون و چهار مضمون اصلی شامل کج فهمی اجتماعی، وابستگی عاطفی به جنین، عوارض بارداری و استتار اجتماعی بیان شده است. این مضامین بیان گر موانع و مشکلاتی است که مادرانِ جایگزین با آنها روبه رو هستند. فرهنگ سازی در این زمینه و توجه به نیازهای عاطفی و ارائه مشاوره روانی به مادرانِ جایگزین پیشنهاد می گردد.
۴۲.

طبقه بندی ابعاد اجتماعی وقف جامع الخیرات شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷ 65 - 90

کلیدواژه‌ها: وقف تاریخ ایران جامعه الخیرات وقف سلامتی سید رکن الدین یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۳۷۷
یاریگری یکی از ویژگی های تاریخی جامعه ایران و وقف یکی از مهم ترین اشکال یاریگری ایرانیان می باشد. وقف نامه ی جامع الخیرات، یکی از بزرگ ترین موقوفه های تاریخی ایران در سال های پایانی قرن هشتم هجری است. ازآنجایی که بخش عمده ای از موقوفات این وقف نامه مربوط به استان یزد می باشد، هدف پژوهش حاضر دستیابی به ابعاد اجتماعی وقف بر اساس متن وقف نامه می باشد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام گرفته است و با روش تحلیل محتوا داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. ناظر به هدف پژوهش، ابعاد وقف جامع الخیرات عبارت اند از: دینی-مذهبی، تعلیم و تربیت، یاریگرانه، کارگزاری موقوفات و سلامت می باشد. از منظر تحقیق حاضر، "جاری بودن " وقف که یکی از ارکان وقف نامه می باشد، احتمالاً در شرایط امروز به آن معنایی که واقف منظور کرده است، تحقق نیافته باشد. این موضوع بیش از همه در مواجهه جامعه سنتی ایرانی با جامعه مدرن که در آن "پول" و نه "تیول" مبنای مبادلات و توسعه ی اقتصادی است،  محدودیت های عدم خریدوفروش و ترهین در این موقوفات و بسیاری از موقوفات دیگر جامعه ایران، مهم ترین چالش "وقف" با جامعه ای است که بازار مدرن تعیین کننده روابط و بنیادهای اقتصادی آن است.
۴۴.

زندان به مثابه بستری مسخ کننده یا تعالی بخش: مطالعه کیفی تجربه زندان در میان متهمان به قتل در زندان عادل آباد شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 175 - 147

کلیدواژه‌ها: قاتل تجربه زندان محیط پرمخاطره مسخ شدگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۳۵۶
هدف زندان، مجازات، نگهداری یا بازپروری زندانی است، که در این میان زندانیان متهم به قتل و بازپروری آن ها وضعیت متفاوتی دارند. شناخت تجربه و نگرش این افراد به زندان می تواند به سیاست گذاران کمک کند که اهداف زندان را اصلاح کرده یا تعالی بخشند. هدف پژوهش حاضر واکاوی تجربه زندان در میان 21 زندانی متهم به قتل در زندان عادل آباد شیراز است. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته و روی نمونه ای هدفمند جمع آوری و با روش تحلیل مضمونی تحلیل شدند. نتیجه تحقیق نشان داد که زندگی در بند قتل، بسیار سخت و طاقت فرساست؛ به طوری که فرد زندانی از مرحله ای به بعد، شناخت خود درباره محیط را تاحدودی از دست می دهد و دچار نوعی مسخ شدگی می شود. زندان برای قاتل، محیطی است پرمخاطره با فرهنگ خاص خود که فرصت سوزی را به وجود می آورد و فرد از داغ ننگ آن نیز دچار اضطراب است. البته قاتلانی که امید به رهایی دارند، در محیط توانمندساز زندان، با ایجاد تغییر مثبت در زندان توانسته اند در فعالیت های فرهنگی زندان مشارکت کرده و خود را تعالی بخشند. به طورکلی اینکه فرد چه تجربه ای در زندان دارد، بیشتر مبتنی بر عاملیت وی –تجارب زیسته گذشته و اهداف و آرمان هایش است- تا ساختار محدودکننده زندان؛ اگرچه نظام کنترلی زندان نیز برای همه گروه ها درک و تجربه مشترکی را دارد. با توجه به نتایج تحقیق، کم کردن فشارهای روانی زندانیان در بند قتل به خصوص زندانیان تازه وارد با ابزارهای کنترلی و نظارتی به روز و دقیق تر، جداکردن قاتلان غیرعمد از عمد، برگزاری کلاس های مشاوره به صورت ممتد و نظارت بهتر بر محیط از سوی زندان پیشنهاد می شود.
۴۵.

نقد کتاب ضدروش 1(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم اردیبهشت ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۶) 57-73

کلیدواژه‌ها: کتاب آموزشی ضدروش 1 محمدپور تحقیقات کیفی پارادایم

تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۴۲۱
کتاب روش تحقیق کیفی؛ ضدروش 1 ازجمله کتاب هایی است که متأثر از اندیشه های بلیکی و نیومن است. تمرکز کتاب مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، و ارزش شناسی پارادایم های تحقیقاتی (پنج پارادایم اثباتی، تفسیری، انتقادی، فمینیستی، و پراگماتیسم) است. این کتاب از نثری روان برخوردار است و نشان می دهد نویسنده کتاب آشنایی کاملی با مبانی تحقیقات کیفی دارد. باوجوداین، کتاب با مسائلی چون ابهام آمیزبودن مفهوم «ضدروش» در عنوان کتاب، خلط مباحث پارادایمی انتقادی و تاریخی تطبیقی و جمع کردن آن ها ذیل پارادایم کلی تحقیق کیفی، استفاده زیاد از مفاهیم و ترکیبات مفهومی ترجمه شده و نپرداختن به آن ها، تناسب نداشتن بخش داده یابی (یا جمع آوری داده) با عنوان کتاب، و مهم تر از همه مغفول ماندن موضوع استراتژی های تحقیق مواجه است. بااین همه، کتاب کارکرد و جایگاه خاص خود را در تحقیقات کیفی ایران دارد. در وضعیت فعلی توجه به منطق و پارادایم تحقیق، تمرکز بر تمایزهای میان انواع مختلف روش تحقیق کیفی، دست یابی به نمونه های عملی از انجام تحقیقات معتبر کیفی، و درنهایت، تلاش برای چاپ یافته های علمی در سطح جهانی از ضرورت های فعلی تحقیقات کیفی در ایران است.
۴۶.

رابطه بین دین داری و رفتار پرخطر در زندگی مجردی؛ مطالعه پیمایشی زنان شهر یزد 1397(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۷ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 27 - 42

کلیدواژه‌ها: دین داری رفتار پرخطر زنان یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۹۹
تجربه زندگی مجردی زنان با مخاطراتی همراه است. هدف تحقیق بررسی رابطه دین داری و رفتار پرخطر در زنان شهر یزد است. چارچوب نظری تحقیق نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم است.نوع پژوهش توصیفی تحلیلی است که با ابزار پرسش نامه استاندارد بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش زنان بالای 18 سال شهر یزدند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر برآورد شد. شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS.ver 16 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد گرایش به رفتارهای پرخطر بین زنان در حد متوسط قرار دارد. بین میزان دین داری و رفتار پرخطر رابطه معنادار و معکوس (619 / 0-) وجود دارد. بین دین داری و وضعیت تأهل رابطه معنادار (126 / 24) وجود دارد. میزان دین داری در افراد متأهل بیش از افراد مجرد است. تحلیل رگرسیون نشان داد که نگرش دینی با ضریب بتا 558 / 0- بر میزان رفتارهای پرخطر اثرگذارند.
۴۷.

The role of social-emotional competencies and social teaching practices on students’ emotions: The mediation role of teachers’ emotions(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Learning and Memory, Volume ۱, Issue ۲, Summer ۲۰۱۸ 57 - 61

کلیدواژه‌ها: School teacher emotional aspects teaching emotions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۵۲۸
The present study aimed to evaluate a new model of students' emotions in which the role of teachers' social-emotional competencies, social teaching practices, and their emotions was considered. To this aim, 303 six-grade students (150 females and 153 males) and their teachers were selected as the participants from Yazd in 2018. Then, the students were asked to answer a questionnaire on the students' emotion, whether positive or negative, and the teachers completed two questionnaires on social-emotional competencies, social teaching practices, and their emotion. Structural equation modeling was used to analyze the data. Results indicated that teachers who had social-emotional competencies and the ability to complement their social teaching practices could experience more positive emotion and interactions with their students. In addition, their students experienced positive classroom atmosphere, which stimulated the students' motivation. Finally, it was concluded the teachers' social-emotional teaching competencies played an indirect effect on the students' emotion via the teachers' positive emotions.
۴۸.

ذائقه آوانگارد و تمایزگرایی فرهنگی؛ نظریه ای زمینه ای در بین جوانان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 39 - 74

کلیدواژه‌ها: مصرف فرهنگی فیلم آوانگارد بوریو تمایز ذائقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
مصرف فیلم های آوانگارد کارکردهای گوناگونی در مناسبات اجتماعی دارد. هدف پژوهش حاضر کشف درک و تجربه مصرف این نوع فیلم ها در نزد جوانان 25 تا 40 ساله شهر تهران در سال 1397 است. روش پژوهش از نوع نظریه زمینه ای کیفی است که در سال 1397 انجام شد و در آن از نظریه زمینه ای اشتروس و کوربین (2006) استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه با پانزده نفر و به شیوه نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که مصرف فیلم آوانگارد بازتولید نوعی تمایز فرهنگی است..ذائقه فیلم آوانگارد در اینجا در پی بازتولید تمایز طبقاتی نیست، بلکه نوعی تمایز نخبه گرایانه در میدان فرهنگی را بازتولید می کند. افراد از هر طبقه اجتماعی، تلاش دارند تا خود را به عنوان گروهی متمایز معرفی کنند و طبقه اجتماعی نقشی در ذائقه مصرف فیلم آوانگارد ندارد. بنابراین، ذائقه فیلم آوانگارد نوعی منازعه قدرت در میدان فرهنگی جامعه برای شکل گیری تمایز است. به طور کلی، مصرف این نوع از فیلم تأثیرات مثبتی در مخاطبینش می گذارد و سبب تمایز آنها از دیگران و ارتقای سطح فرهنگی آنها می شود. نتیجه تحقیق نشان داد که ذائقه مصرف فیلم آوانگارد و عضویت در گروه های خاص ارتباطی با مناسبات طبقاتی و خانوادگی ندارد. مفهوم برساخت شده تحقیق حاضر، تمایزگرایی فرهنگی است که بدین معناست که مشارکت کنندگان در تحقیق، میدان فرهنگی را به محلی برای بازتولید تمایز اجتماعی انتخاب کرده اند.
۴۹.

یک الگوی پاردایمی از رابطه جوان و رسانه در شیراز، ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: هویت رسانه کارکرد جوان رابطه الگوی پارادایمی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه ارتباطات و جامعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات میان فرهنگی
تعداد بازدید : ۱۴۱۸ تعداد دانلود : ۸۰۵
هدف: تحقیق حاضر به دنبال کشف ارائه الگوی پارادایمیِ رابطه جوانان شهر شیراز با رسانه می باشد. روش: روش تحقیق بر اساس روش گروه کانونی، و تحلیل آن بر اساس مدل های نظریه زمینه ای می باشد. نتایج: مفاهیم اکتشاف شده تحقیق نشان می دهد که فهم و درک جوانان در ششسؤال تحقیق عبارتند از: به لحاظ هویتی خود را افرادی با خلاقیت بالا و عقلانیت پایین تعریف می کنند؛ از نظر عقیده، الگوپذیر و در عین حال منتقد هستند؛ نگاهشان نسبت به رسانه داخل همراه با بی اعتمادی و تک کارکردی بودن آن است و متمایل به رسانه خارجی هستند؛ مدیریت گذران اوقات فراقت توسط جوانانجام می شود که به شدت متأثر از فضای رسانه ای است؛ از نظر رابطه با رسانه، اعتماد به رسانه بیگانه و کم اعتمادی به رسانه داخل، و نیز تمرکز بر رسانه مدرن تا سنتی است؛ و از نظر عملکرد رسانه در ایران، آن را غیرعملکردی، خاص گرایانه، و عاطفی قلمداد می کنند. بحث: رسانه در کشور ما لازم است به کیفیت تعامل خود با مخاطب، سبک زندگی و مصرف رسانه ای آن ها، و نیز به ترجیحات و علائق جوانان توجه داشته باشد. در این زمینه توجه به تغییرات وسیع اجتماعی و شکل گیری رسانه های نوین یک ضرورت انکارناپذیر است.
۵۰.

نسبت بین علم و مکتب در اقتصاد اسلامی؛ مقایسه تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و شهید صدر به انضمام الگوی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۱۸ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۸) 57 - 76

کلیدواژه‌ها: اقتصاد اسلامی مکتب علم نظریه روابط اعتباری روابط طبیعی منطقه الفراق اخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف: هدف مطالعه حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائه الگوی پیشنهادی در این زمینه می باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با قوانین در مکتب یا فلسفه خاص است. شهید صدر نیز قائل به تمایز بین مکتب و علم در اقتصاد است؛ به طوری که مکتب، زیربنا و علم، سطوح روبنایی را تشکیل می دهد. وی الگوی منطقه الفراق را طرح کرده که مطابق آن، دولت اسلامی- در صورت تحقق- شرعاً می تواند اقدام به وضع قانون کند. نتیجه گیری: مکتب و جهان بینی، سطوح زیربنایی علم اقتصاد اسلامی را تشکیل می دهند که لایتغیّر و غیر قابل ابطال است. نظریه علمی نیز رو به واقعیت عینی دارد که متکی به دیدگاه شخص یا مجموعه ای از اندیشمندان است و خصلت تغییرپذیری و نیز ابطال پذیری تجربی دارد. اعتبار و کفایت یک نظریه علمی، بستگی به میزان اِشراف اندیشمند مسلمان به مفاهیم مکتبی خود از یک سو و نیز میزان برخورداری وی از دانش علمی لازم و آگاهی از مسائل روز از سوی دیگر دارد. همچنین نهاد اقتصادی در اسلام، یک وجه برجسته اخلاقی نیز دارد که استواری این نهاد بستگی به میزان جامعه پذیری و درونی سازی گزاره های اقتصادی- اخلاقی اسلام توسط کُنشگران در نظام اجتماعی دارد.
۵۱.

رویکردی انتقادی به نظریه های انتخاب عقلانی و بازار دینی و نسبت اسلام با آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال دهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: اسلام انتخاب عقلانی بازار دینی نمانام دینی هزینه فایده بستر سکولار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۱ تعداد دانلود : ۸۶۹
تحقیق حاضر، مطالعه ای اسنادی است که به ارزیابی انتقادی دو نظریه «انتخاب عقلانی» و «بازار دینی» در جامعه شناسی دین و نسبت اسلام با این نظریات می پردازد. نظریه انتخاب عقلانی، متأثر از طیف وسیعی از مباحث فلسفی، اقتصادی، مطالعات رفتاری و جامعه شناختی است که رفتار کنشگران اجتماعی را مبتنی بر رویکرد عقلانی هزینه فایده تبیین می کنند. از سوی دیگر، نظریه بازار دینی با تکیه بر اصل آزادی انتخاب، شرایط مطلوب برای توسعه و تداوم دین را شکل گیری بازار دینی می داند. محور مشترک هر دو نظریه عقلانیت است که براساس آن، انتخاب دین در بازار آزاد و متکثر دینی و در فرایندی از تحلیل هزینه فایده انجام می گیرد؛ درنتیجه هرچه مؤسسات دینی توسعه یافته تر باشند، شادابی دینی نیز بیشتر است. با وجود بسط گسترده این دو نظریه در جامعه شناسی دین، انتقاداتی چون ضعف در تبیین سطوح ساختاری و کلان، مسئله تعمیم سازی نظری و تجربی، کم توجهی به عواطف و ارزش ها و عقاید انسانی، برون نگری دینی، این همان گویی در فرض ها و مهم تر از همه، تبیین نظری و تجربی در بستر سکولاریسم بر آنها مترتب است. از چشم انداز اسلامی نیز مهم ترین انتقاد، شکل گیری این دو نظریه در بستر سکولار است.
۵۲.

ما و جادوی میداس؛ جهان اسلام و غرب شناسی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: اسلام شرق شناسی غرب شناسی غیریت زایی غرب شناسی انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۳ تعداد دانلود : ۸۷۷
هدف این مقاله ارزیابی موضوع «غرب شناسی» با تأکید بر بسترهای فرهنگی و تاریخی در جوامع اسلامی است. یافته ها نشان می دهد که غرب شناسی برساختی گفتمانی و عموماً انتقادی در مقابل «شرق شناسی» است. شکل انتقادی این گفتمان، خاص کشورهای مسلمان است که به منظور شناسایی و حفظ هویت خود، غیریت سازی می کنند. مهم ترین تمایز این گفتمان از شرق شناسی این است که غرب شناسی برساخته ای دفاعی است تا هژمونیک. غرب شناسی انتقادی در جهان اسلام، موضوعی فراتر از مباحثی چون هویت و دفاع ملی در مقابل امپریالیسم و استعمار است، و نوعی دفاع از بنیادهای ارزشی اسلام در مقابل غرب می باشد. با توجه به دائرمداری غرب در دانش و به طور خاص دانش شرق شناسی، سؤال این است که آیا در درون بستر موجود، می توان شاهد ظهور گفتمانی متفاوت و متضاد بود؟ پاسخ منفی است. چراکه غرب شناسی در جهان اسلام، گفتمانی است بر مسیری صعب و دشوار که نیازمند توسعة راهبردهای نظری و معرفت شناختی درون زاست. این گفتمان که نتیجة شرایط تاریخی عصر حاضر و تحولات متعاقب آن در ناخودآگاه امت است، لازم است ضمن حفظ اخلاق مقاومت، از ابزارهای علمیِ مبتنی بر بستر، به منظور توسعة نظری بهره گیری نماید
۵۳.

فقر ضد تاریخی گری در مواجهه با تاریخ؛ یک ارزیابی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نگری و تاریخ نگاری دوره جدید بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۱ (پیاپی ۹۶)

کلیدواژه‌ها: فردگرایی لیبرالیسم پوپر تاریخی گری ضد تاریخی گری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۲۴۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۵۸
هدف این مقاله، ارزیابی انتقادی رویکرد ضدتاریخی گری است.رویکردی که نیم قرن است در حوزه علوم انسانی فعال است و کارل پوپر از سرشناس ترین اندیشمندان این نحله است.روش کار، مطالعه اسنادی است.نتایج تحقیق نشان می دهد که اگرچه انتقادات ضدتاریخی گری از تاریخی گری در مارکسیسم ارتدوکس موفق بوده، اما بسط نقاط ضعف تاریخی گری مارکسیستی به تاریخی گری در شکل عام آن، از ایرادهای مهم ضدتاریخی گری است.همچنین، تقلیل دادن منطق علم تاریخ، به منطق علوم طبیعی با ویژگی«ابطال پذیری»، دیگر اشکال ضد تاریخی گری است.این امر باعث شده در مطالعه تاریخ ارزش ها جایگاهی نداشته باشند، تقلیل گرایی منطقی به وجود آید، فردگرایی روش شناختی حاکم شود، و مدلی جایگزین برای مطالعه تاریخ ارائه نشود.لذا، ضدتاریخی گری از آن جایی که مخالف مطالعه تاریخ با چشم اندازی گذشته نگر، تبیینی و تحلیلی است، و به علت نقد سلبی و نه ایجابی نسبت به تاریخی گری، خود مبتلا به فقر نظری است.
۵۴.

«اسلامی سازی دانش» از دیدگاه عطاس و فاروقی (مطالعه تطبیقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: روش شناسی معرفت شناسی فلسفه اسلامی هستی شناسی اندیشمندان اسلامی دانش اسلامی

تعداد بازدید : ۲۰۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
هدف: هدف تحقیق حاضر ارزیابی آراء دو تن از اندیشمندان جریان فکری «اسلامی سازی دانش» است. در نیمه دوم قرن بیستم، عطاس در مالزی و فاروقی در آمریکا، طرح کلی اسلامی سازی دانش را مطرح کردند. با وجود تمایز جدی میان آرای این دو، فصل مشترک اندیشه آنها این بود که دانش غرب به خصوص در حوزه علوم انسانی، باید اسلامی شود. بر این اساس، آنها به ارائه الگو هایی از اسلامی سازی این دانش سکولار پرداختند تا بتوانند چالشهای پیش روی تفکر در جهان اسلام را پاسخ دهند. در این مقاله، ابعاد فکری این دو اندیشمند، از چشم انداز هستی شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی، ارزیابی شده است. روش: روش مطالعه، اسنادی است که با رجوع به آثار این دو اندیشمند، آرای آنها ارزیابی می گردد. یافته ها: اگر تولید علم و دانش را در مجموعه ای از سلسله مراتب معرفتی درنظر بگیریم، می توان گفت که فاروقی بیشتر بر ابعاد هستی شناسی و عطاس، بیشتر به ابعاد روش شناختی توجه داشته است. هر چند به لحاظ روش شناختی، فاروقی مراحل 12گانه ای را برای رسیدن به علم اسلامی معرفی کرده و عطاس بیشتر بر دانشگاه اسلامی تاکید می کند که در آن ادب، جای تربیت در دانشگاه را بگیرد؛ اما عدم شفافیت در سلسله مراتب معرفت و نیز ضعف روش شناختی دقیق، در آرای هر دو آشکار است. به عبارتی؛ مراحل 12 گانه فاروقی و دانشگاه اسلامی عطاس، فرایندی روش شناختی نیست که بتوان با آن علم اسلامی تولید کرد. نتیجه گیری: توجه به مبانی بنیادین هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی علم اسلامی و نیز سلسله مراتب معرفت، از مبانی اساسی جهت نیل به علم اسلامی است. توجه به این نیازهای اساسی در دیدگاه عطاس و فاروقی ابهام دارد و به درستی پرداخته نشده است؛ هر چند مبانی فکری آن ها کمکی جدی به شکل گیری گفتمان اسلامی سازی دانش در جهان اسلام کرده است.
۵۷.

روش شناسی علوم اجتماعی در اسلام با نگاهی به دیدگاه مسعود العالم چودهاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال شانزدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۶۳ 7 - 29

کلیدواژه‌ها: روش شناسی جهان بینی پارادایم وحدانیت دوگانه انگاری استقرای خلاقانه قیاس عقلانی

تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۶۳
هدف این مقاله طرح مؤلفه های اساسی روش شناسی علوم اجتماعی در اسلام است. به این منظور، با بهره گیری از روش اسنادی و در قالب مقایسه تطبیقی، دیدگاه های اندیشمندان غرب (کوهن و پوپر) و مسلمان (چودهاری) مقایسه می شود تا بتوان به چگونگی سلسله مراتب معرفتی، بر اساس جهان بینی اسلامی دست یافت. نتایج تحقیق نشان می دهد که جهان بینی اسلامی ماهیتاً توحیدی است؛ در حالی که اندیشه غربی مبانی دوگانه انگارانه دارد. انسان در جهان بینی اسلامی، بر اساس دانش الهی (لوح محفوظ) و با تکیه بر دو جنبه از توانایی های خود، یعنی عقلانیت و خلاقیت، جهان اجتماعی را می سازد. نظریه ای در این مسیر «اسلامی» است که جهان بینی آن را بازبینی و تأیید کند. بنابراین، نظریه پردازی، در جهان بینی اسلامی، با تکیه بر سطح جهان بینی انجام و واقعیت جامعه اسلامی، بر اساس نظرهای بنیادین در لوح محفوظ، تبیین و اداره می شود. این مطلب بر خلاف منطق اثباتی و دوگانه انگارانه غرب و به ویژه دیدگاه پوپر است که در آن، پارادایم و فلسفه به واقعیت اجتماعی توجه دارند و تغییر در واقعیت به تغییر پارادایم و فلسفه می انجامد.
۵۸.

رئالیسم انتقادی و مدل «دوری» در تاریخی گری ابن خلدون

نویسنده:
منبع: تاریخ نگری و تاریخ نگاری دوره جدید پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶ (پیاپی ۸۶)

کلیدواژه‌ها: ابن خلدون عصبیت رئالیسم انتقادی تاریخی گری مدل دوری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۱۷۲۲ تعداد دانلود : ۸۵۲
هدف تحقیق حاضر، ارزیابی رئالیسم انتقادی در تاریخ گری ابن خلدون و معرفی مدل «دوری» وی در مورد تاریخ است.روش این پژوهش نیز در چارچوب مطالعه ای اسنادی است و نتایجی که از آن حاصل شد این است که دیدگاه ابن خلدون از یک سو دارای وجهی انتقادی و از سوی دیگر، رئالیستی است.وجه انتقادی آن بر انتقاد از اخبار رایج و مطابقت آن با واقعیات تاریخی برای نیل به تاریخ درست و معتبر تأکید دارد و وجه رئالیستی آن بر عبور از سطح ظاهر و ورود به سطوح زیرین تاریخ برای کشف«طبایع» تاریخ تمرکز دارد. طبایع تاریخ، همان قواعدی است که تغییر و تحولات اجتماعات بشری بر اساس آن انجام می گیرد.ابن خلدون با این رویکرد، مدلی دوری از تحولات تاریخی ارائه می دهد.«عصبیت»، نیروی پویای این مدل است.بادیه و شهر نیز شکل های این مدل هستند.نقد خبر تاریخی با تکیه بر ارزیابی کیفیِ مستندات تاریخی برای رسیدن به واقعیت و کشف طبایع تاریخ، وجه برجسته ی دیدگاه ابن خلدون است که در مقاله مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.بر اساس این رویکرد، ابن خلدون معتقد است، تاریخ را باید از اعوجاجات/جعلیات، پالایش کرد تا بتوان بر پایه ی آن، به ارائه ی تحلیلی درست از وقایع دست یافت.
۵۹.

جستاری در جهان بینی و علم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: علم ابطال پذیری جهان بینی معرفت شناسی توحیدی پاردایم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۷
همة حوزه های علمی در علوم انسانی، مبتنی بر معرفت شناسی، هستیشناسی و ارزش شناسی مشخصی است که در این مبانی بنیادی، تفاوت های جدّی میان فلسفة غرب با جهان بینی اسلامی وجود دارد. معرفت شناسی در فلسفة غرب، مبتنی بر دوگانه انگاری و فردمحوری است که نتیجه این دو خصیصه سکولاریسم است. با اصالت دادن به واقعیات حسی، ساحت علم در اندیشه غرب بر ستون هایی بنا میگردد که همواره در حال تغییر است. این تغییر در مفهوم «پارادایم» کوهن و گزارة «ابطال پذیری» پوپر به اوج خود میرسد. بر خلاف اصالت واقعیت در اندیشه غرب، اندیشه اسلامی دارای معرفت شناسی توحیدی است که اصالت با منابع فراروایی وحی و سنت الله است. در این جهان بینی، یافته های حاصل از مشاهده و غور در کائنات و طبیعت، باید با سطوح عالی لوح محفوظ و سنت الله در میان گذاشته شوند و از آن اعتبار یابی کنند. اگر منابع الهی آن را تایید کردند، علم دینی بوجود آمده است. در غیر این صورت، علم است، اما دینی نیست. این مقاله تلاش دارد تا با نگاهی به آرای اندشمندان، مختصات فوق را بررسی کند. همچنین ویژگیهای علم در اندیشه غربی را با خصیصة علم در جهان بین اسلامی مقایسه کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان