قاسم سلیمی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی وضعیت موجود موانع سازمانی موثر بر اجرای کارآمد استراتژی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی انجام گرفت. براین اساس از طرح چند مطالعه ای یعنی ترکیب روش های مضمون یابی، مطالعه موردی کیفی و پیمایش استفاده گردید. در مطالعه اوّل؛ با استفاده از روش مضمون یابی، مطالعات صورت گرفته در حوزه اجرای استراتژی در پایگاه های علمی معتبر با رویکرد هدفمند موردبررسی قرار گرفته و تحلیل گردید. در مطالعه دوم با بهره گیری از مطالعه موردی کیفی نیز دیدگاه ها و تجارب 15 نفر از مدیران دانشگاه شیراز با رویکرد هدفمند و معیار اشباع نظری و از طریق مصاحبه نیمه ساختند، موردبررسی قرار گرفته و سپس با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون، داده ها تحلیل شدند. همچنین در مطالعه سوّم و در بخش ارزیابی، وضعیت موانع کلیدی موثر بر اجرای کارآمد راهبردی در پنج دانشگاه برتر کشور با استفاده از روش پیمایشی دیدگاه 366 نفر از مدیران میانی سنجیده شده است. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن بود که موانع سازمانی متعددی ازجمله موانع مربوط به رهبری دانشگاهی، ماهیّت استراتژی، فرهنگ دانشگاهی، منابع مالی، فناوری، ارتباطات، پایش استراتژی، ساختار و منابع انسانی اجرای استراتژی در دانشگاه های بزرگ کشور را متاثر کرده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که در دانشگاه تهران، فرهنگ دانشگاهی؛ در دانشگاه شیراز، فرهنگ دانشگاهی؛ در دانشگاه امیرکبیر، ساختار؛ در دانشگاه علم و صنعت، منابع انسانی و در دانشگاه شریف، ساختار؛ مهمترین موانع سازمانی اجرای کارآمد استراتژی دانشگاهی به شمار می روند.

هدف پژوهش حاضر، معرفی قابلیت های دانشگاه نسل سوم است. در این پژوهش به وسیله مطالعه نظام مند پژوهش ها و با توجه هم زمان به دو بعد اقتصادی و اجتماعی رسالت سوم دانشگاه ها، قابلیت های این دانشگاه از ادبیات پژوهش استخراج شد. تفاوت اصلی الگوی دانشگاه نسل سوم با الگوی دانشگاه کارآفرین، توجه به بعد اجتماعی رسالت سوم دانشگاه ها علاوه بر بعد اقتصادی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از مطالعه نظام مند ادبیات، به کمک تحلیل محتوای کیفی جمع آوری و برای انجام تحلیل محتوا از نرم افزار مکس کیو دی ای استفاده شد. از پایگاه داده ای اسکوپوس به عنوان یکی از دو پایگاه داده ه ای برتر جهت استخراج پژوهش های مورد نیاز استفاده شد و با توجه به میزان ارتباط پژوهش ها با موضوع مورد بررسی، تعداد 150 پژوهش بررسی شدند. در انتها با توجه به نظرات گروه کانونی، قابلیت های دانشگاه نسل سوم در بیست و یک بعد تقسیم بندی گردید. نتایج این پژوهش، چارچوبی را برای ارزیابی فعالیت های انجام شده در راستای دستیابی به دانشگاه نسل سوم فراهم آورده و توجه به قابلیت های معرفی شده توسط سیاست گذاران و مدیران دانشگاهی، مسیر دستیابی به دانشگاه نسل سوم را هموارتر کرده و به این طریق دستیابی به اهداف مورد نظر در زمینه رسالت اقتصادی و اجتماعی دانشگاه ها با سرعت بیشتری تحقق می یابد.

هدف: هدف کلی از انجام این پژوهش، پیش بینی نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای آمادگی کارآفرینی دانشجویان دانشگاه شیراز بود.روش : روش پژوهش در این مقاله، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه بررسی، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز است که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی، 272 نفر از آنان انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه سرمایه اجتماعی گیو و همکاران(2013) و پرسشنامه آمادگی کارآفرینی اومنی و همکاران(2009) استفاده شده است. داده ها نیز با استفاده از روشهای آماری تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چندمتغیّره تحلیل شد.یافته ها : نتایج مطالعه حاکی از آن بود که دانشجویان ریسک پذیر نیستند. همچنین بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آمادگی کارآفرینی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.نتیجه گیری : نتایج تحلیل داده های پژوهش نشان داد که از میان ابعاد سرمایه اجتماعی، سرمایه شناختی بیش از سایر ابعاد، آمادگی کارآفرینی در دانشجویان را پیش بینی می کند.

با توجه به نقش محوری تیم های مجازی پژوهشی در تولید دانش، پژوهش حاضر در پی کاوش چگونگی دانش آفرینی مبتنی بر توسعه تیم های مجازی پژوهشی و روش پژوهش کیفی و مبتنی بر یک مطالعه موردی انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته بوده و به منظور گردآوری اطلاعات، با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند، با 26 نفر از اعضای هیات علمی فنی و مهندسی با تجربه ی عضویت در تیم های مجازی پژوهشی از سه دانشگاه شیراز، تهران و صنعتی شریف به عنوان سه دانشگاه برتر کشور، مصاحبه انجام گردید. سپس داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و در قالب مضامین پایه، سازماندهنده و فراگیر دسته بندی و شبکه مضامین سازماندهی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، تیم های مجازی پژوهشی(مضمون فراگیر) دارای اهداف، راهبرد، الزامات، جو منفی مشارکت و کارکرد (مضامین سازماندهنده) هستند که هر یک دارای ابعاد گوناگونی(مضامین پایه) هستند

هدف کلی این مطالعه، ارزیابی ادراک دانشجویان از کیفیّت دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاهی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان سال آخر کارشناسی ارشد گروه های مختلف تحصیلی دانشگاه شیراز بود. با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تعداد 240 نفر دانشجو به عنوان نمونه پژوهش، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه "خودسنجی کیفیّت برنامه کارشناسی ارشد" بود که پس از محاسبه روایی و پایایی، پرسشنامه مذکور بین افراد نمونه توزیع و داده های پژوهش گردآوری گردید. داده های پژوهش با روش های آماری تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس ترکیبی با بهره گیری از نرم افزار21 Spss تحلیل شدند. نتایج مطالعه نشان داد که :1) تمامی ابعاد کیفیت دوره های کارشناسی ارشد پایین تر از سطح کفایت مطلوب بودند و ابعاد محیط یادگیری، توجه اعضای هیأت علمی، رضایت دانشجویان، تعالی علمی، بالاتر از سطح کفایت قابل قبول می باشند و ابعاد برنامه درسی، منابع موجود، رویه های اداره بخش و قابیلت دسترسی به منابع پایین تر از سطح کفایت قابل قبول می باشند، همچنین بعد کیفیت تدریس در حد متوسط می باشد. 2) تفاوت معناداری میان ابعاد کیفیت دوره های کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز وجود دارد. 3) از دیدگاه دانشجویان گروه های تحصیلی مختلف، بین ابعاد کیفیت دوره های کارشناسی ارشد، تفاوت معنادار وجود دارد. 4) در پایان، یافته های مطالعه نشان داد که تفاوت معناداری بین ابعاد کیفیت دوره های کارشناسی ارشد از دیدگاه دانشجویان زن و مرد، وجود ندارد.

امروزه دانشگاه ها علاوه بر پژوهش و آموزش، به ایفای نقش در جهت مأموریت جدید مشارکت در توسعه اقتصادی جامعه نیز می پردازند. در واقع گسترش تجاری سازی پژوهش های دانشگاهی، دروازه ای جدید به پیشرفت های علمی منجر شده است  این در حالی است که  می بایست مطالعات میان رشته ای از سوی محققان و نهاد های پژوهشی مورد توجه قرار گیرد. زیرا افراط در تخصصی شدن پژوهشگر و از دست دادن  ارتباط و همبستگی میان موضوع مطالعه یک رشته با موضوعات سایر رشته ها و جهان پیرامونی، رشته های دانشگاهی را از کارکرد اصلیشان خارج می کند. در همین خصوص فارغ التحصیلان و متخصصان حوزه علوم رفتاری می توانند به عنوان یک نقطه اتصال زمینه هم اندیشی، همگرایی، همکاری و هم افزایی با فارغ التحصیلان سایر رشته های دانشگاهی را فراهم سازند. در واقع آنها می توانند به ایفای نقش جدیدی درجهت مشارکت در توسعه فرآیند های تجاری سازی دانش  وگسترش اقتصاد دانایی محور بپردازند. هدف اصلی این پژوهش، کاوش و ارایه مدلی جهت خلق فرصت های تجاری سازی دانش با رویکرد ظرفیت سازی میان رشته ای با کنشگری فعال و استفاده از دانش تخصصی فارغ التحصیلان حوزه علوم رفتاری بود. رویکرد مطالعه، کیفی بود. یافته های مطالعه نشان داد، شش نوع مضامین سازمان دهنده و به تعداد 25 مضمون پایه شناسایی و شبکه مضامین استخراج گردید. بر اساس نتایج پژوهش، تجاری سازی دانش با رویکرد ظرفیت سازی میان رشته ای با نقش آفرینی متخصصان علوم رفتاری دارای ابعادی همچون ره آفرینی، ایده آفرینی، نیاز آفرینی، هم آفرینی و فرصت آفرینی، به عنوان مضامین سازمان دهنده دارد که هریک از این موارد نیز دارای ابعادی به عنوان مضامین پایه هستند. از 15 روز مکمل دهی دارچین استفاده کرد.

مفهوم پردازی ارزشیابی تلفیقی همواره یکی از دغدغه های سیاست گذاران نظام تعلیم و تربیت کشور بوده است. هدف از انجام این پژوهش، طراحی چارچوب ارزشیابی تلفیقی پیشرفت تحصیلی دوره اوّل متوسطه نظام جمهوری اسلامی ایران است. طرح پژوهش، کیفی و روش آن مطالعه موردی کیفی چندگانه است. مشارکت کنندگان پژوهش شامل 16 نفر از اعضای هیئت علمی رشته روان شناسی تربیتی و علوم تربیتی دانشگاه، و کارشناسان مسئول سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ادارات آموزش و پرورش استان فارس بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش «معیار» انتخاب شدند. روش گردآوری داده های پژوهش، مصاحبه نیمه ساختارمند بود و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون (پایه، سازمان دهنده و فراگیر) استفاده شد. با رویکرد تحلیلی بازساختارگرایی موریس، 22 مضمون پایه در 8 مضمون سازمان دهنده هدف، روش های جمع آوری اطلاعات، وزن دهی به بخش کمّی و کیفی ارزشیابی، بازخورد، مشارکت کنندگان در فرایند ارزشیابی، تدریس، استلزام ها و امکانات زیرساختی و اعتبار نتایج ارزشیابی استخراج شد. در پایان شبکه مضامین، مولفه های ارزشیابی تلفیقی پیشرفت تحصیلی ترسیم و اعتباریابی آن از طریق تکنیک های اعتبارپذیری و اعتمادپذیری با استفاده از همسوسازی داده ها انجام شد. یافته های مطالعه کنونی می تواند به برنامه ریزان آموزشی در خلق نگاهی نو در حوزه مطالعات ارزشیابی برنامه های درسی دوره متوسطه نظام تعلیم و تربیت کشور کمک کند.

هدف اصلی از پژوهش حاضر فراترکیب پژوهش های انجام شده در زمینه سیاست اخلاقی مدیران از منظر آموزه های اسلامی است. ابزار پژوهش سیاهه مطالعات و اسناد و مدارک گذشته در زمینه سیاست اخلاقی مدیران است که جمعاً بیست پژوهش را شامل می شود. شیوه تحلیل داده ها نیز کُدگذاری است. در این زمینه، با اتخاذ رویکرد کیفی در پژوهش و با بهره گیری از روش فراترکیب، متون مربوطه شناسایی و، پس از ارزیابی، تعدادی از آن ها برای استفاده در این پژوهش انتخاب و تحلیل شد. در گام بعد، متون انتخابی با هدف استخراج مصداق های سیاست اخلاقی بررسی شد و 143 کُد شناسایی شده در زمینه سیاست اخلاقی مدیران بر مبنای آموزه های اسلامی در 52 مفهوم و 5 مقوله، شامل مقوله مدیریتی- رهبری، ارتباطی- تعاملی، شخصیتی- رفتاری، ارزشی- اعتقادی، و دانشی- تحلیلی بررسی شد. یافته های مطالعاتی می تواند هم در سیاست گذاری و انتخاب مدیران آموزش عالیِ آتی و هم به عنوان راهنمای عمل مدیران کنونی مورد توجه قرار گیرد.

Recently, sustainability has emerged as a core context for 21st Century living, to maintain or improve our quality of life without compromising the ability of future generations to meet their own.  This has led to the sustainable development as a basis for overcoming the environmental challenges. The purpose of this research is a pathology study of the curriculum renewal process based on education for the sustainable development strategic approach at Shiraz University for undergraduate courses. The research tools were designed following the Helix model (Desha & Hargroves, 2011) for Rapid Curriculum Renewal. After assessing its validity and reliability, the samples were distributed among the individuals and the final data were analyzed by mean and standard deviations of descriptive statistics method. The statistical population consists of members of the curriculum development council at Shiraz University. Using purposeful sampling method, 54 people were selected as members of the analytical sample. The results showed that in the ‘prepare' stage of the curriculum renewal process at Shiraz University, the mean of element ‘identify graduate attributes', in the ‘explore' stage of the mentioned process , the mean of elements ‘ identify graduate attributes' and continually monitor and evaluate, in the ‘test &pilot' stage of the process, the mean of elements ‘ identify graduate attributes', ‘continually monitor and evaluate' and ‘implement program', and in the ‘integrate' stage of the process the mean of elements ‘identify graduate attributes', ‘ continually monitor and evaluate' and collaborate Internally and externally, were lower than the standard mean and were considered as some defects.

مقدمه و هدف : هدف از اجرای این پژوهش طراحی و اعتباریابی مقیاس رهبری فضیلت محور در آموزش عالی ایران بود. تا کنون تلاش های وسیعی در این رابطه انجام گرفته است، اما به نظر می رسد تا امروز مقیاسی جامع و معتبر، که بتواند از اعتبار لازم برخوردار باشد، و از نظر عملی راهنمای مدیران و اعضای هیات علمی در فعالیت های حرفه ای باشد، ارائه نشده است.   روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی - همبستگی با تاکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را همه اعضای هیات علمی شاغل در دانشگاه شیراز، دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه خلیج فارس بوشهر تشکیل می دادند. تعداد نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نسبتی چند مرحله ای در مجموع 370 نمونه انتخاب گردید. جمع آوری داده ها براساس پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس لیکرت صورت گرفت. این پرسشنامه بر اساس مطالعات نظری و پیشینه پژوهشی در قالب 53 گویه تدوین گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد. یافته ها: پس از تحلیل عامل، یافته ها بیانگر این بود که مولفه شخصیتی دارای بالاترین بار عاملی 892/0 و سپس  مولفه مهارتی 873/0 و  مولفه سازمانی 776/0 قرار گرفتند. با توجه به شاخصRMSEA   الگو از برازش مناسب برخوردار است.   نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مولفه های شخصیتی شامل عوامل اخلاقی، فکری، اجتماعی، عقلانی و عاطفی، مولفه های مهارتی شامل فنی، انسانی و ادراکی، مولفه های سازمانی شامل برنامه ریزی، ساختار، تصمیم گیری، ارتباطات و فرهنگ سازمانی برای رهبران فضیلت محور در آموزش عالی مورد تاکید است. مولفه های اخلاقی شناسایی شده می تواند در فرآیند انتخاب و انتصاب و ارزیابی عملکرد مدیران آموزش عالی کاربرد داشته باشد.

هدف از این پژوهش مفهوم پردازی و تبیین نقش کارآفرینی استراتژیک و عناصر نظام دانشگاهی در تحقق اقتصاد مقاومتی است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و به کارگیری روش توصیفی تحلیلی نخست مفاهیم کارآفرینی، مدیریت استراتژیک و کارآفرینی استراتژیک و ابعاد آن شرح و سپس مفهوم اقتصاد مقاومتی و نقش عناصر پنج گانه نظام آموزش عالی در دستیابی به اقتصاد مقاومتی در بستر کارآفرینی استراتژیک به تفصیل ارائه شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه اسناد، مدارک و منابع مرتبط با موضوع مورد بررسی می باشد. ازآنجاکه در پژوهش حاضر منابع و مراجع موجود فیش برداری و در راستای هدف پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، نمونه گیری انجام نشده و منابع و مراجع در دسترس بررسی و تحلیل شده است. عمده ترین نتایج پژوهش نشان داد که دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی برای اینکه بتوانند ضمن تولید محصولات جدید، اثربخشی خود را افزایش داده و در جهت اقتصاد مقاومتی پیشرو و تأثیرگذار باشند، باید بتوانند نوآوری را در عناصر، اجزا و ارکان مختلف شامل مدیریت، اعضای هیئت علمی و کارکنان، دانشجویان، عناصر برنامه درسی و نظام ارزشیابی و سنجش خود در جهت کارآفرینی استراتژیک به کار گیرند.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی میزان دستیابی به مولفه های آموزش مادام العمر در عناصر برنامه درسی اجرا شده ی دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاهشیراز بود. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری شامل همه دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی تعداد 344 دانشجو انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس برنامه درسی آموزش مادام العمر(محمدی و همکاران، 1395)، بود. و روایی آن با استفاده از روش تحلیل گویه و تحلیل عامل تاییدی انجام شد. پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ تایید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر، آزمون تعقیبی بونفرونی. آزمون تی تک نمونه ای، و از نرم افزارهای SPSS 21 و LISREL 8.8 استفاده شد. نتایج نشان داد که از دیدگاه دانشجویان بین جهت گیری و ماهیت عناصر برنامه درسی در مورد گرایش به مادام العمر بودن ارزشیابی، تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان گرایش به مادام العمربودن عنصر هدف، محتوا و راهبرد یاددهی- یادگیری با برخی از عناصر، تفاوت معنادار وجود دارد. در مورد میزان گرایش به مادام العمر بودن برنامه درسی دوره های دکتری و کارشناسی ارشد تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین در مورد میزان گرایش به مادام العمر بودن برنامه های درسی، تفاوت معناداری وجود ندارد و در مورد میزان گرایش به مادام العمر بودن عناصر نه گانه برنامه درسی تفاوت معناداری وجود دارد.

هدف : هدف از این پژوهش، فهم تجربیات اعضای هیئت علمی پیشکسوت دانشگاه شیراز و طراحی و تبیین مدل مستندسازی ایده های پژوهشی میان آن هاست. روش : در این پژوهش، از رویکرد کیفی و طرح نظام مند نظریه داده بنیاد استفاده شد. به این منظور، با 25 عضو هیئت علمی پیشکسوت دانشگاه شیراز مصاحبه انجام شد. روش نمونه گیری این پژوهش، روش متوالی گلوله برفی (ارجاع زنجیره ای) است؛ پژوهشگر در یک مصاحبه ابتدایی با یک نمونه کلیدی از اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز که در رابطه با موضوع پژوهش دارای اطلاعات غنی بودند، مصاحبه را آغاز نمود؛ سپس، با توجه به ارجاع زنجیره ای، از مشارکت کننده درخواست می کرد تا عضو هیئت علمی دیگری که برای مصاحبه مناسب بودند، معرفی کند. جمع آوری و تحلیل داده ها همزمان انجام و داده ها، به روش تحلیل مقایسه ای مداوم و مطابق مدل استراوس و کوربین (1998) طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل داده ها انجام شد. در مجموع، 1050 کد باز از عبارات و جملات مشارکت کنندگان تهیه شد که پس از طی مرحله حذف تکراری ها و کدهای غیرمرتبط، 106 مفهوم، 21 زیر مقوله و 9 مقوله اصلی دسته بندی و استخراج شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مستندسازی ایده های پژوهشی با داشتن چهار مقوله ایده پژوهشی، نظم دهی ایده ها، ذخیره سازی ایده ها و مستندسازی ایده ها، پدیده کانونی این پژوهش شناخته شد. اعضای هیئت علمی سه مؤلفه ترس از فراموشی، ضرورت ماندگاری ایده، تسهیل بهره برداری از ایده (انگیزه های درونی ثبت) و مؤلفه شهره شدن (انگیزه بیرونی ثبت) را از عوامل و انگیزه های مستندسازی ایده های پژوهشی تشخیص دادند که موجب ایجاد انگیزه در اعضای هیئت علمی برای ثبت ایده های پژوهشی می شود. همچنین دو مؤلفه ثبت دستی و الکترونیکی به عنوان راهبردها و تعاملات در قوام بخشیدن ایده های پژوهشی به آن ها کمک می کند. به عقیده مشارکت کنندگان دو مقوله رعایت اخلاق علمی و تضمین امنیت ایده ها (تدابیر و ملاحظات فردی)؛ و چهار مقوله مشوق ها و حمایت های مالی، امکانات ثبت درون دانشگاهی، آموزش و بهسازی و سیستم ارزیابی عملکرد (تدابیر و ملاحظات سازمانی) از شرایط بسترساز خاص در مستندسازی ایده های پژوهشی بود. طبق دیدگاه های موجود مشارکت کنندگان در پژوهش، قوانین و الزامات ثبت ایده ها و دو زیرمقوله آن یعنی رعایت حقوق مالکیت معنوی و نهادسازی و ساختارسازی، از جمله شرایط عام (مداخله گر) ثبت ایده های پژوهشی اعضای هیئت علمی است. دو ره آورد فردی و  فرافردی از جمله نتایج و پیامدهای فرایند مستند سازی ایده ها است. نتیجه گیری: با توجه به پدیده محوری حاصل از یافته های به دست آمده، می توان گفت نیل و دستیابی به اهداف سازمانی، مستلزم وجود فرهنگ سازمانی قوی و اساسی است. دانشگاه ها به عنوان مراکز علمی به واقع نیازمند به فرهنگ غنی اند. بنابراین، از فرهنگ های مورد نیاز دانشگاه ها، فرهنگ مستند سازی ایده های پژوهشی است و آن ها باید فرهنگ مستند سازی ایده های پژوهشی را نهادینه کنند. همچنین به منظور افزایش تمایل اعضای هیئت علمی به مستندسازی ایده های پژوهشی، فراهم آوری بسترهای لازم از جمله ایجاد مرکز مجزا برای مستند سازی ایده های پژوهشی، تربیت و آموزش نیروی انسانی آگاه و خبره و نیز، در نظر گرفتن ابزارهای مناسب جهت مستند سازی ایده ها ضروری است.

هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس برنامه درسی پایدار در نظام آموزش عالی ایران بود. پس از طراحی مقیاس اولیه بر اساس مبانی  نظری و پیشینه پژوهشی، اعتبار صوری آن سنجیده  شده و سپس، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 400 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز انتخاب و مقیاس بین آنان توزیع گردید. برای اعتبار محتوایی مقیاس از تحلیل گویه، برای اعتبار سازه  آن  از تحلیل عامل تاییدی و برای پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. با توجه به بار عاملی زیرمقیاس های منطق (65/0)، هدف (78/0)، (83/0)، روش های یاددهی - یادگیری(85/0)، مواد و منابع آموزشی (86/0)، فعالیت های یادگیری(84/0)، زمان (78/0)،  فضا (76/0)، گروه (89/0) و ارزشیابی (73/0)، اعتبار سازه مقیاس تأیید گردید و  با توجه به  همبستگی معنادار زیرمقیاس های ده گانه برنامه درسی با نمره کل مقیاس و زیرمقیاس ها با گویه های مربوطه، اعتبار محتوایی نیز تایید شد. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ مقیاس برنامه درسی (97/0) و زیرمقیاس های منطق (93/0)، هدف(93/0)،  محتوا (87/0)،  روش های یاددهی - یادگیری (79/0)،  مواد و منابع آموزشی (95/0)، فعالیت های یادگیری (88/0)،  زمان (92/0)،  فضا (78/0)، گروه بندی (77/0) و ارزشیابی (93/0)، پایایی مقیاس و زیرمقیاس های آن نیز مورد تایید قرارداد.

رساله لوامع یکی از متون ادبی فارسی است که افزون بر مضامین بلند عرفانی، ارزش های ادبی هنری حایز اهمیتی را داراست. این دو ویژگی سبب شده است که از دیرباز مورد توجه عرفا و ادبا قرار گیرد. در گذشته برخی رسالات جامی از قبیل اشعّه اللمعات و فوائد الّضیائیه فی شرح الکافیه جزءِ منابع درسیِ حوزه های علمیه بوده است. وجود نسخه های خطی فراوان از رسائل و اشعار جامی نیز نشان دهنده توجه ویژه عالمان و اندیشمندان به آثار او بوده است. جامی در این رساله  برای تسهیل بهره مندی از نفایس و گنجینه های عرفانی، اشعار فاخر ابن فارض را ترجمه و شرح نموده و اثر خود را «لوامع انوارالکشف والشهود علی قلوب ارباب الذوق و الوجود» نامیده است. هدف: این مقاله علاوه بر معرفی مختصر نسخه های ارزشمند خطی موجود در کتابخانه های ایران، سعی در نمایان ساختن ویژگی های سبکی جامی در نگارش این رساله دارد. روش: شیوه مقابله و مداقه در متن رساله. یافته ها: جامی یکی از نویسندگان تأثیرگذار تاریخ ادب فارسی است که توانایی دخل و تصرف در ساختار جملات را داشته و از این طریق نوشته خود را از دیگر نوشته ها متمایز ساخته است. نتیجه:  لوامع جامی یکی از متون بسیار درخشان در حوزه تفسیرعرفانی است که می تواند الگوی مناسبی برای تفسیرهای امروزی نیز باشد.

تولید و تسهیم دانش یکی از رسالت های اصلی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی است. مطالعات نشان داده اند وجود سرمایه اجتماعی در محیط های آموزش عالی می تواند در کیفیت تولید و تسهیم دانش اثرگذار باشد. هدف پژوهش کنونی، بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر تسهیم دانش در تیم های تولید دانش دانشگاهی دانشگاه شیراز با تأکید بر تیم های پایان نامه و رساله نویسی است. روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه آماری این پژوهش شامل 242 دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین 122 عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز (مجموعاً 364 نفر) است که اعضای تیم های تولید دانش (تیم های نگارش پایان نامه و رساله) هستند. روش نمونه گیری طبقه ای ساده بود. جهت تحلیل داده های پژوهش از روش های تحلیل همبستگی و مدل معادله ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه معناداری بین سرمایه اجتماعی و تسهیم دانش در تیم های تولید دانش دانشگاهی وجود دارد و سرمایه اجتماعی پیش بینی کننده معنادار و مثبت تسهیم دانش در تیم های تولید دانش دانشگاهی است.

مروری بر مطالعات نشان می دهد که در بین پژوهش ها، موضوع ارائه مدل و یا چارچوب استاندارد برگزاری آزمون های عملی مهارت در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است و موضوعی جدید در ادبیات آموزش های سازمان به شمار می رود. هدف اصلی این پژوهش «ارائه مدلی کاربردی برای بهسازی نظام سنجش مهارت های عملی آموزش فنی و حرفه ای کشور» است. پژوهش حاضر از روش ترکیبی اکتشافی مدل تدوین گونه شناسی به عنوان راهبرد پژوهش استفاده شده است. مشارکت کنندگان در مرحله کیفی، کارآموزان و آزمون دهندگان مشتمل بر (200 نفر)، طراحان سؤال (10نفر) و مدیران و کارشناسان (20 نفر) از اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان بوشهر هستند. کدگذاری باز، محوری برای تحلیل داده های کیفی مورد استفاده قرار گرفته است. یافته های پژوهش می تواند در سیاست گذاری، طراحی و بهسازی نظام سنجش مهارت های عملی آموزش فنی و حرفه ای کشور مورد استفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی رساله های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز برای دستیابی به گرایش های موضوعی و رویکردها، روش های پژوهش آنها و بررسی روند رساله ها در طول زمان انجام شده است. نمونه این پژوهش، تمامی رساله دکتری رشته فلسفه تعلیم وتربیت دانشگاه شیراز از ابتدای راه اندازی رشته تا 1399 است. این رساله ها با بهره گیری از روش تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی تحلیل و بررسی شدند. نتایج تحلیل 29 رساله نشان دهنده آن بود که رساله های دانشگاه شیراز در 11 گرایش موضوعی انجام گرفته که در این میان به تعلیم وتربیت اسلامی، تعلیم وتربیت رسمی ایران و جامعه شناسی تعلیم وتربیت بیش از سایر موضوعات توجه شده است. رویکرد استنتاجی، رویکرد غالب رساله ها بوده و از میان 14 روش پژوهش استخراج شده، تحلیل محتوا، سهم بیشتری را داشته است؛ همچنین رساله ها در دهه 90 نسبت به دهه 80، تغییرات مثبتی ازنظر تنوع موضوع ها، روش های پژوهش و توجه به چالش ها و مسائل روز تعلیم وتربیت ایران داشته اند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و عملکرد شغلی در بین مدیران مدارس به مرحله اجرا درآمد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری را مدیران مدارس اداره ناحیه یک آموزش وپرورش شیراز تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی، 185 نفر از بین آن ها به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از سه پرسش نامه هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و پرسش نامه عملکرد شغلی استفاده کردیم که روایی و پایایی آن در حد مطلوب گزارش شده است. در راستای بررسی فرضیه ها، داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین مؤلفه های هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و عملکرد شغلی مدیران آموزشی، رابطه معناداری وجود دارد. ارزیابی قدرت هوش هیجانی در پیش بینی یادگیری سازمانی مدیران آموزشی نشان داد که هوش هیجانی مدیران پیش بینی کننده مثبت و معنادار یادگیری سازمانی و همچنین پیش بینی کننده مثبت و معنادار عملکرد شغلی آن هاست. اما نوع رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد شغلی فقط از نوع غیرمستقیم است؛ بدان معنی که هوش هیجانی مدیران به واسطه یادگیری سازمانی، عملکرد شغلی مدیران آموزشی آنان را پیش بینی می کند.

در عصر اطلاعات، جوامعی دارای رشد و توسعه خواهند بود که چرخه تولید دانش و نوآوری در آنها از رونق و استمرار بیشتری برخوردار باشد و در این بین، دانشگاه ها به عنوان پایگاه های اصلی تولید علم، نقشی اساسی در این امر ایفا می نمایند، از این رو لازم است که نظام تولید دانش در دانشگاه مورد مطالعه، آسیب شناسی و بررسی مستمر قرار گرفته تا از آسیب های احتمالی مصون بماند. یکی از مهم ترین منابع تولید علم در دانشگاه ها فرآیند تدوین و ارزیابی پایان نامه ها است. اما به دلیل این که این امر در یک گروه شامل: دانشجو، استاد راهنما، استاد مشاور و استاد داور صورت می پذیرد در برخی از مواقع ما شاهد وقوع پدیده طفره روی اجتماعی هستیم. از این رو، محققین تمرکز خود را بر روی شناسایی عوامل موثر بر ایجاد این طفره وری قرار داده و با این هدف و با استفاده از روش تحقیق آمیخته اکتشافی و استفاده از روشِ تحلیل محتوای کیفی در بخش کیفی (برای شناسایی عوامل موثر بر طفره روی اجتماعی از دید خبرگان و دست یابی به مدل اولیه) و سپس در مرحله دوم استفاده از روش پیمایشی و استفاده از مدل معادلات ساختاری در بخش کمّی (به منظور تایید کمَی مدل استخراج شده در بخش کیفی) به بررسی عوامل موثر در ایجاد طفره روی اجتماعی پرداخته و پس از دست یابی به کفایت نظری در مصاحبه با خبرگان و اجرای روش تحلیل محتوای کیفی، اقدام به توزیع پرسش نامه با استفاده از روش پیمایشی نموده و به 14عامل موثر بر طفره روی اجتماعی در تیم های تدوین پایان نامه حوزه ی علوم انسانی در 2 دسته عوامل تیمی(شامل: بی انگیزگی اعضای تیم، محدودیت زمانی اعضا، نامناسب بودن موضوع، مرتبط نبودن تخصص اساتید، ضعف ارتباطات درون تیمی، رویکرد محافظه کارانه اعضا، تعداد اعضا، خطاهای ادراکی افراد) و عوامل فراتیمی(شامل: ضعف فرهنگ کار تیمی در کشور، سیاست های دانشگاه، رویه های توزیع پایان نامه، بهینه نبودن نظام نظارت، فراهم نکردن منابع تحقیق توسط دانشگاه، دیدگاه مادی نسبت به علم و رفتارهای غیرعلمی) دست یافته اند.