مطالعه نسبت ساختار و مضمون در نگاره های مانوی نمونه موردی دو بیرق و دو کاغذنگاره (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نگاره های مانوی برای نشان دادن آیین و آموزه های دینی مانویت طراحی و تصویرسازی می شدند. تقریباً تمامی آثار مانوی اعم از دیوارنگاره، کاغذ نگاره، بیرق نگاره و طومارنگاره در ساختار و مضمون یکی اند و برای ترسیم هدف والای این دین که رسیدن روح انسان به بهشت روشنی و درنهایت رستگاری است خلق می شدند. هنرمند مانوی برای نشان دادن این هدف بیشتر به پیکره های انسانی توسل جسته و آن ها را با اصول ترسیمی و ترکیب بندی ویژه که تقریباً برای تمامی نگاره ها درنظرداشت اجرا کرده است. در واقع، پیکره های انسانی نقش اساسی در نشان دادن مضمون و شکل گیری ساختار نگاره ها داشتند تا جایی که عناصر دیگر در نگاره های مانوی بسیار کم رنگ اند و گاهی اصلاً وجود ندارند. هدف این پژوهش بررسی مضمون و شناخت تمهیدات هنرمند مانوی در ایجاد ساختار نگاره ها است. سؤال اصلی پژوهش این است که نگاره های مانوی براساس چه مضامینی طراحی شده اند و چه نسبتی بین ساختار و مضمون وجود دارد؟ رویکرد این پژوهش توصیفی تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی نمونه های موجود انجام شده است. شیوه تحلیل آثار براساس بررسی اصول و قواعد تجسمی به کاررفته در ویژگی های ظاهری چهار نگاره مانوی صورت گرفته است. بر پایه یافته های پژوهش می توان گفت مضمون بیشتر نگاره های مانوی در مورد نور و راه های رهایی روح از ظلمت و رسیدن به بهشت است. هنر دوره مانوی نظام ساختاری منسجمی دارد و نگاره ها دارای پلان بندی و تقسیم بندی اند که این پلان بندی صفحه ای با توجه به مضمون، نقش های انسانی و جایگاه نقش های انسانی در هر نگاره صورت می گرفت.Studying the relationship between structure and theme in Manichaean paintings; a case example of two flags and two paper painting
Manichaean paintings were designed and illustrated to show Manichaean religion and religious teachings. Almost all the works of Manichaeism, including wall paintings, paper paintings, flag paintings, and scroll paintings, are the same in structure and theme, and they were created to depict the supreme goal of this religion, which is the reaching of the human soul to a bright heaven and ultimately salvation. To show this goal, the Manichaean artist resorted to human figures and executed them with drawing principles and special composition that he had in mind for almost all the paintings. In fact, human figures played an essential role in showing the theme and forming the structure of paintings to the extent that other elements are very faint in Manichaean paintings and sometimes they don't exist at all. The purpose of this research is to investigate the theme and to understand the Manichaean artist's arrangements in creating the structure of paintings.The main question of the research is, what are the themes of Manichaean paintings based on and what is the relationship between structure and theme? The approach of this research is descriptive and analytical and it has been done by using library sources and examining the existing samples. The method of analysis of the works is based on the examination of the visual principles and rules used in the external characteristics of the four Manichaean paintings. Based on the findings of the research, it can be said that the theme of most of Manichaean’s paintings is about light and the ways of liberating the soul from darkness and reaching heaven. The art of the Manichaean period has a coherent structural system, and the paintings have planning and division, and this page planning was done according to the theme, human roles, and the position of human roles in each picture.