با بررسی مهم ترین تغییرات نظم جهانی در سه سطح نظام بین الملل، منطقه ای و ملی و موضوعات مرتبط با تبیین وضعیت نظم کنونی جمهوری اسلامی ایران، نخست به شناختی از چالش ها - محدودیتها و عوامل بازدارنده خارجی (تهدیدها) و داخلی (آسیب ها) - به منظور رفع آنها و در بستر فرصت ها به چگونگی امکان تغییر نظم در پی رسیدن به هدف کلان «نظم مناسب» می پردازیم. در این باره، اهمیت نخست را به عوامل محدودیت آور ناشی از نظام بین الملل و بعد نظام فرعی منطقه ای، سپس آسیب های داخلی داده و آنگاه به توانمندی های این سطوح و موضوعات ذیربط در روند شناخت علمی نظام می پردازیم تا نشان داده شود در پرتو تحولات بین المللی، جمهوری اسلامی ایران با تنگناهای بسیاری روبه رو است؛ تا آنجا که ممکن است بسیاری از استعدادها و ظرفیت های سیاسی بین المللی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی خود را از دست بدهد. از این رو می باید هوشمندانه به منظور استقرار «نظم مطلوب» چاره اندیشی شود.
