مطالب مرتبط با کلیدواژه

تروریسم


۶۱.

روند مواجهه آمریکا و اتحادیه اروپا با تروریسم از ادراکات متفاوت تا همکاریهای مشترک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: امنیت آمریکا تروریسم تهدید اتحادیه اروپا واقعه 11 سپتامبر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جغرافیای سیاسی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل تروریسم
تعداد بازدید : ۱۸۰۵ تعداد دانلود : ۱۲۳۴
حملات 11 سپتامبر و اهمیت یافتن بیش از پیش تروریسم برای آمریکا و اتحادیه اروپا، دو طرف را وادار نمود که برخورد جدی تری با این مسأله داشته باشند. این موضوع باعث شد تا دو طرف بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم تأکید کنند. از سوی دیگر، رویکرد دو طرف به تروریسم کاملاً یکسان نبود و این موضوع اختلافاتی در بین دو طرف برانگیخت. در این پژوهش سعی شده است تا با اتخاذ روش توصیفی – تحلیلی و بررسی و مقایسه استراتژی ها و سیاست های آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال تروریسم در یک دهه گذشته، میزان همکاری و اختلاف آنها در این موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.یافته ها حاکی از آن است که در ابتدا چون ماهیت تهدید جدید (تروریسم) چندان روشن نبود، اروپا و آمریکا تعریف و درک یکسانی از این تهدید نداشتند و همکاری و اجماع آنها در زمینه مبارزه با تروریسم تا حدودی با دشواری مواجه شده بود، اما با گذشت زمان و بر مبنای اصل واقع گرایی تدافعی که وجود «تهدید مشترک» باعث تقویت همکاری خواهد شد، به تدریج موجب افزایش همکاری اروپا و آمریکا در مقابله با تروریسم و نزدیک شدن رویکردهای آنها به یکدیگر بوده است.
۶۲.

ارزیابی مکان های آسیب پذیر کلان شهرها در برابر حملات تروریستی ، نمونه موردی: کلان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۱۸ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)

کلیدواژه‌ها: تروریسم کلان شهرها کلان شهر شیراز حملات تروریستی مکان های آسیب پذیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۸ تعداد دانلود : ۷۸۷
حملات تروریستی یکی از بزرگترین چالش های جهان در قرن 21 محسوب می شود. سالانه هزاران نفر در سرتاسر جهان بر اثر حملات تروریستی جان خود را از دست می دهند. در این میان کلان شهرها یکی از مهمترین فضاهایی هستند که اکثر حملات تروریستی در آن سازماندهی و انجام می شود ، به طوری که می توان تروریسم را پدیده ای اساساً شهری دانست. کشور ایران و شهرهای بزرگ آن نیز به دلیل ویژگیهای منطقه ای و وجود گروهک های تروریستی و معارض با نظام در خطر حملات تروریستی قرار دارند. در کلان شیراز زیر ساخت های حیاتی، مکان های عمومی و مراکز قدرت سیاسی آن از مکان های بالقوه آسیب پذیر در مقابل حملات تروریستی محسوب می شوند. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد اسنادی و قیاسی انجام شده ،ضمن بررسی کانون های جغرافیایی حملات تروریستی در کلان شهرهای جهان، مهم ترین مکان های این نوع حملات و میزان آسیب پذیری مناطق 9 گانه شهر شیراز در برابر حملات تروریستی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مناطق1، 2 و 8 شهر شیراز به دلیل ویژگی های کالبدی- فضایی، تمرکز جمعیتی و تعدد زیر ساخت ها؛ آسیب پذیرترین مناطق در مقابل حملات تروریستی هستند.
۶۳.

بررسی سیر تحول توسل به زور علیه تروریسم بین المللی از دیدگاه حقوق بین الملل و رویه قضایی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوقی دوره ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: شورای امنیت تروریسم دفاع مشروع منشور سازمان ملل متحد توسل به زور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۳ تعداد دانلود : ۸۵۶
اینکه آیا دولت ها می توانند از زور علیه تروریسم در قلمرو دولت دیگر استفاده کننده یا نه بارها درعرصه بین المللی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از سال 1945 دولت ها از زور علیه تهدیدات تروریستی استفاده کرده اند ولی همواره این عمل آن ها با انتقاداتی از سوی جامعه بین المللی روبرو شده است. توسل به زور علیه تروریسم در 20 سال گذشته با تغییراتی مواجه بوده است. این رویه تحت الشعاع دکترین دفاع مشروع مورد تأیید قرار گرفته و می توان گفت بخشی از سیاست مبارزه با تروریسم را تشکیل می دهد. در خصوص اختیار توسل به زور شورای امنیت علیه تروریسم نیز منشور ملل متحد پاسخ قاطعی ندارد و باید مقررات آن را برای یافتن راه حل مناسب مورد تفسیر قرار داد. تحقیق اخیر نشان می دهد که در طول دو دهه گذشته رژیم منشور سازمان ملل متحد مورد تعدیل قرار گرفته تا جایی که اجازه می دهد که علیه تروریسم به زور متوسل شد.
۶۴.

اعمال قانون مصونیت دولت های خارجی امریکا: حاکمیت قانون یا تمکین محاکم از قوه مجریه؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۶۵

کلیدواژه‌ها: تروریسم مصونیت قضایی صلاحیت قضایی مصونیت دولت ها تمکین محاکم از قوه مجریه قانون مصونیت دولت های خارجی امریکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۰ تعداد دانلود : ۵۶۴
براساس حقوق بین الملل عرفی، دولت های خارجی در برابر محاکم داخلی سایر کشورها از مصونیت قضایی برخوردارند. در ایالات متحده امریکا، چنین مصونیتی اولین بار در قضیه اسکونر اکسچنج علیه مک فادن بر مبنای لطف و نزاکت از سوی این کشور و نه به عنوان یک حق بنیادین، به دولت های خارجی اعطا گردید. از آن زمان، آرای محاکم امریکا در ارتباط با قضایای مربوط به مصونیت دولت خارجی متأثر از تصمیمات وزارت امور خارجه بوده است. از اوایل قرن بیستم و آغاز دخالت روز افزون دولت ها در بازار و اقتصاد، علی رغم پذیرش تئوری مصونیت محدود دولت خارجی از سوی ایالات متحده، هنوز محاکم این کشور از تصمیمات وزارت امور خارجه در اعمال یا عدم اعمال صلاحیت بر دولت خارجی تمکین می کردند. در سال 1976 کنگره با تصویب قانون مصونیت دولت های خارجی درصدد تقویت محاکم در رسیدگی به پرونده های مربوط به مصونیت دولت های خارجی بدون توسل به قوه اجرایی برآمد. براساس این قانون دولت های خارجی در قبال صلاحیت قضایی محاکم فدرال و ایالتی ایالات متحده از مصونیت مطلق برخوردارند، مگر آنکه قضیه ای مشمول یکی از استثناهای مندرج در قانون مصونیت گردد. با این حال، تمکین محاکم از وزارت امور خارجه ادامه یافت. این مقاله به روش تحلیل محتوی، درصدد بررسی تمکین محاکم و قانونگذار از قوه مجریه است؛ نظامی که مستعد اعمال فشارهای سیاسی است تا اعمال حاکمیت قانون.
۶۵.

دلایل افزایش همکاری های امریکا و اتحادیه اروپا در مبارزه با تروریسم و سلاح های کشتار جمعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۸

کلیدواژه‌ها: تروریسم امریکا اتحادیه اروپا سلاح های کشتار جمعی روابط فراآتلانتیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۷۷۳
پس از حوادث 11 سپتامبر 2001، موضوع تروریسم و سلاح های کشتارجمعی بیش از گذشته برای غرب اهمیت یافت و در طول یک دهه اخیر مهم ترین چالش امنیتی پیش روی امریکا و اتحادیه اروپا بوده است. ایالات متحده و اتحادیه اروپا همواره بر اهمیت این تهدیدات و ضرورت مقابله با آن تأکید کرده اند. دوطرف در ابتدا نسبت به نحوه مقابله با این تهدیدات اختلافاتی با یکدیگر داشتند، اما به مرور زمان اختلاف های آنها کاهش و همکاری های آنها در مقابله با این تهدیدات افزایش یافت؛ به گونه ای که امروزه دیگر شاهد اختلافات دوطرف در زمینه مقابله با تروریسم و سلاح های کشتارجمعی نیستیم. سؤال این مقاله این است که چه عواملی باعث افزایش همکاری های امریکا و اتحادیه اروپا در مبارزه با تروریسم و سلاح های کشتار جمعی شده اند؟ به نظر می رسد تلقی امریکا و اتحادیه اروپا از این تهدیدات به عنوان ""تهدید مشترک""، تغییر برخی رهبران و سیاست گذاران در دوطرف، ماهیت این تهدیدات و تلاش امریکا و اتحادیه اروپا برای حفظ وضع موجود بین المللی به بهانه مبارزه با این تهدیدات، از مهم ترین عوامل افزایش همکاری های دو طرف است.
۶۶.

تأثیر عامل تروریسم بر تقابل اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران پس از 11 سپتامبر 2001(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: تروریسم سیاست خارجی بنیادگرایی امنیت بین الملل جنبش های آزادیبخش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۱۱
عامل تروریسم و بنیادگرایی از جمله مسائلی است که اتحادیه اروپا مدعی است همواره آن را در روابط خود با جمهوری اسلامی ایران مد نظر دارد. اتحادیه اروپا تحت تأثیر تبلیغات جهانی علیه انقلاب اسلامی ایران و بروز حوادث چندی از اوایل انقلاب تاکنون مانند بحران گروگان گیری اعضای سفارت امریکا در تهران، مسئله سلمان رشدی ، بحران میکونوس، حمایت ایران از حزبا... لبنان و جنبش جهاد اسلامی فلسطین و حماس (که از نظر آنها گروه های تروریستی و از نظر جمهوری اسلامی ایران در زمره گروه های مبارز آزادیبخش میباشند )، از حکومت ایران انتقاد کرده است. جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده که خود بزرگ ترین قربانی اعمال تروریستی است. در سال های آغازین انقلاب اسلامی، تعداد زیادی از مردم بی گناه و مقامات حکومتی ایران توسط تروریست های سازمان مجاهدین خلق(منافقین) که تحت حمایت کشورهای غربی قرار دارند، به شهادت رسیده اند. این اقدامات تروریستی با ترور دانشمندان هسته ای ایران توسط گروه های تروریستی که تحت حمایت برخی کشورهای اروپایی قرار دارند، همچنان ادامه دارد. بنابراین ج.ا.ایران بیش از هر ملت و دولت دیگری طعم تلخ تروریسم را چشیده است و با همه اشکال آن به شدت مبارزه می کند. ایران در مقابل انتقاد اتحادیه اروپا در حمایت از گروه های فلسطینی و لبنانی، هرگونه کمک مالی و نظامی به آنها را رد می کند و حمایت از این گروه ها را به صورت معنوی و در قالب کمک به جنبش های آزادیبخش می داند. هدف اصلی این نوشتار، مطالعه تأثیر عامل تروریسم و بنیادگرایی بر سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران پس از 11 سپتامبر 2001 است. در این راستا دیدگاه اسلام و جمهوری اسلامی ایران نسبت به تروریسم، رویکرد امنیتی اروپا به تروریسم و نقش تروریسم در واگرایی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا بررسی شده است.
۶۷.

بررسی اثر تروریسم بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منتخب خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های رشد و توسعه پایدار سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تروریسم سرمایه گذاری مستقیم خارجی خاورمیانه ریسک سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۵۴۰
بی ثباتی سیاسی به عنوان یکی از عوامل داخلی، نزدیک ترین تعامل را با مفهوم امنیت اقتصادی در تأثیرگذاری بر عوامل تولید دارد. در کشورهای در حال توسعه، نا اطمینانی که در فضای بی ثباتی سیاسی و انجام رفتارهای خشونت آمیز پدید می آید، موجب کاهش سرمایه گذاری ها، عدم توانایی کشور در جذب موفق سرمایه های خارجی و فرار سرمایه می گردد. تروریسم از جمله شاخص های بی ثباتی سیاسی می باشد که در این مطالعه به بررسی اثر این پدیده بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی توسط کشورهای منطقه خاورمیانه پرداخته شده است. نمونه مورد مطالعه شامل کشورهای ایران، بحرین، مصر، کویت، عربستان، سوریه، اردن و ترکیه بوده و دوره زمانی این پژوهش نیز از سال 1970تا 2008 می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل تحقیق با استفاده از روش داده های تابلویی، نشان می دهد که طی دوره مورد مطالعه، تروریسم دارای اثر منفی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده است. در مقابل عواملی از قبیل تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن تجاری دارای تأثیر مثبت بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده اند.
۶۸.

خوانش اسلام از ترور و تروریسم، واکاوی واژگان معادل

نویسنده:
منبع: خردنامه سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: اسلام تروریسم محاربه فتک ترور اغتیال ارهاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۶۰۸
ترور و تروریسم واژگان لاتینی هستند که بعد از انقلاب کبیر فرانسه (1789)، در ادبیات سیاسی غرب رواج یافته اند. ترور در معنای واژگان و زبان هر کشوری قدمتی به درازای تاریخ دارد، اما پدیده تروریسم دارای سطوح مفهومی عمیق و گسترده است که بیشتر یک نگاه مکتبی امروزی را القا می کند. در ادبیات معاصر عرب، برخی واژگان همچون «ارهاب، اغتیال، فتک» و غیره معادل ترور دانسته شده اند. در متون مقدس و روایات اسلامی نیز به چنین واژگانی اشاره رفته است، اما کاربرد برخی از این واژگان در معنای ترور و ویژگی های تروریسم متفاوت خواهد بود. در این مقاله برآنیم با روش توصیفی تحلیلی مبانی نظری و خوانش اسلام از پدیده ترور و تروریسم را با توجه به موارد معادل آن در ادبیات اسلامی مورد بررسی قرار دهیم. یافته ها نشان می دهد که شریعت اسلامی نه تنها در تضاد با اعمال ترور و تروریستی یا به اصطلاح کاربرد معادل این واژگان در ادبیات عرب است؛ بلکه در جایی که اسلام حکم قتل و اعدام را جایز می داند، عملا برای جلوگیری از اعمال ترور و مصادیق مربوط به آن است.
۶۹.

بررسی اثر شوک های تروریسم بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منطقه منا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه منطقه ای دوره جدید پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: تروریسم سرمایه گذاری مستقیم خارجی منطقه منا ریسک سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۷۳۰
هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی اثرات شوک های حاصل از متغیّرهای تولید ناخالص داخلی، درجه باز بودن تجاری و میزان حوادث تروریستی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) در قالب مدل Panel VAR است. دوره زمانی مطالعه از سال 1970 تا 2012 را شامل بوده و برآورد مدل تحقیق (Panel VAR) با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) انجام گرفته است. نتایج حاصل از برآورد مدل و بررسی روابط متقابل متغیرهای تحقیق در قالب توابع عکس العمل آنی و تجزیه واریانس، بیانگر این است که طی دوره موردمطالعه، شوک های تروریسم دارای اثر منفی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. در مقابل، شوک-های ناشی از تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن تجاری، دارای تأثیر مثبت بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده اند.
۷۰.

نفی تروریسم در اندیشه سیاسی اسلام و مواضع سازمان همکاری اسلامی در قبال آن

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تروریسم جهان اسلام سازمان ملل متحد سازمان همکاری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل تروریسم
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سازمان های بین المللی سازمان های غیر دولت
تعداد بازدید : ۲۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۲۰
مبانی اعتقادی اسلام، در آیات و روایات، ترور و اعمال تروریستی را به صراحت یا تلویحاً محکوم کرده و در قرآن کریم نیز (آیة 32 سورة مائده) این بحث به صراحت بیان شده است. اسلام ضمن محکوم کردن تروریسم در تمامی اشکال و مظاهرش، میان جنبش های آزادی بخش ملی و ضد اشغال گری با تروریسم، تمایز قائل می شود. حمایت از مردم مظلوم فلسطین در برابر جنایات اسرائیل، مصداق بارز این مسئله است؛ در حالی که دنیای غرب، اعمال این حق مشروع را اقدامات تروریستی خوانده و تبلیغات منفی زیادی در این زمینه انجام می دهد. در چنین وضعیتی جایگاه سازمان همکاری اسلامی به عنوان یک نهاد فراگیر بین المللی اسلامی بسیار حساس است. با توجه به اینکه سازمان همکاری اسلامی به عنوان یک نهاد رسمی بین المللی می تواند تبیین کننده مواضع رسمی دولت های اسلامی به صورت مشترک باشد، مطالعة مواضع این سازمان در قبال بحث تروریسم، کمکی به ارائة تصویری کلی از نگرش جهان اسلام در قبال این پدیده است. سؤال محوری ما در این مقاله مواضع سازمان همکاری اسلامی در قبال پدیده تروریسم است و سؤال فرعی نیز توجه به ادبیات فقهی اسلامی می باشد. در این مقاله، شاخص های اصلی مبارزه با تروریسم که در اسناد سازمان همکاری اسلامی مندرج است، به ویژه کنوانسیون مبارزه با تروریسم، مورد بحث قرار گرفته است.
۷۱.

بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه های فکری و سیاسی اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال هفدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶۸

کلیدواژه‌ها: اسلام تروریسم جهاد خشونت دولت اسلامی عراق و شام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۹
پیکارجویان سلفی- تکفیری دولت اسلامی عراق و شام (داعش) که پس از 29 ژوئن 2014 میلادی. به «خلافت اسلامی» تغییر نام دادند، گروهی از تروریست های بین المللی اند که با زمینه های متفاوت جغرافیایی از کشورهای مختلف عربی، آسیایی، اروپایی و افریقایی گرد هم آمده اند. هدف اساسی داعش، احیای حکومت اسلامی و تسلط بر همه مناطق حیاتی و حکم بر مبنای دین با همه اصول و مؤسسات لازم می باشد. اندیشه برتر داعش، تفکر «جهاد تنها راه حل» و به دست گرفتن سلاح برای مواجهه با نظام ها (لیبرال، لائیک، بعث و هر آنچه غیراسلامی است) است. هدف ابتدایی رزمندگان داعش احیای حکم اسلام و تسلط بر همه مناطق حیاتی و اجرای احکام اسلام با همه قواعد و سیستم های آن می باشد. داعش بر همین مبنا، قرائتی خاص و سنتی-ایدئولوژیک از دین اسلام است و می کوشد به راهبردهایی تروریستی تکیه کند و با استناد به اصول عقایدی و تاریخی، اعمال خشونت بار خود را توجیه کند. مسئله داعشِ متأثر از تحولات داخلی عراق و سوریه و شکنندگی ساختارهای نظامی و سیاسی در این دو کشور، ناکارآمدی نیروهای نظامی در برخورد با حرکت های چریکی و جنگ های نامنظم، هراس عمومی و آشفتگی عمیق مدنی و مهم تر از همه دستیابی داعش به منابع مالی جدید و اعمال کنترل بر مناطق و مراکز حیاتی موجب شده است معمای تروریسم به یک شوک بزرگ و حتی به صورت محتمل به یک فاجعه بین المللی مبدل شود. پرسش اساسی نوشتار حاضر این است که زمینه های فکری و عملی شکل گیری داعش در تفکر اسلامی کدام اند و اختلافات و تمایزات تفکر اصیل اسلامی و تفکر داعش چیست؟ فرضیه اصلی نیز چنین است: ساختار فکری و عملی داعش، مبتنی بر قرائتی تجهیزی و ایدئولوژیک از اسلام است که دارای ریشه های تاریخی و عقیدتی، منابع مادی- انسانی و آگاهی گسترده از عوامل جغرافیایی- سیاسی است و به دنبال بهره گیری از راهبرد دولت سازی می باشد. در این پژوهش، ریشه های شکل گیری داعش، بنیان های فکری- اسلامی داعش، ساختار سازمانی داعش و مؤسسات آن، موقعیت آن در نقشه سیاسی اهل سنت، نحوة سازماندهی و رابطه آن با القاعده بررسی می شود.
۷۲.

نقش داعش در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۹ (ویژه داعش)

کلیدواژه‌ها: امنیت تروریسم خاورمیانه بنیادگرایی اسلامی داعش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۳۰
یکی از ویژگی های برجسته منطقه خاورمیانه بنیادگرایی اسلامی است که تنها بعد نظری ندارد و در پهنه عمل اثرات بسیاری بر این منطقه داشته است. بنیادگرایان، با عناوین مختلف در طول چند دهه اخیر به فعالیت پرداخته اند. بنیاد گرایی و تندروی های افراطی مهمترین موضوع تهدید کننده صلح و امنیت منطقه خاورمیانه می باشد. فهم ماهیت و پیچیدگی های این پدیده و تاثیر آن در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. داعش یکی از این گروه های بنیادی است که با پیشروی هایی که در عراق انجام داده خود را دولت اسلامی در عراق و شام می نامد و شرایط منطقه را به یک معادله چند مجهولی تبدیل نموده است. این نوشتار با بررسی چیستی، چرایی و چگونگی شکل گیری داعش « دولت اسلامی عراق و شام» به عنوان یک گروه بنیادگرای اسلامی، درصدد است تا به بررسی نقش داعش در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه بپردازد.
۷۳.

نگاهی سازه انگارانه به ظهور پدیده تروریسم در منطقه خاورمیانه (با تاکید بر پیدایش داعش در منطقه)

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۹ (ویژه داعش)

کلیدواژه‌ها: تروریسم منطقه خاورمیانه نظریه سازه انگاری داعش. فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی امور خارجی و روابط بین الملل
تعداد بازدید : ۲۵۸۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۴
زمینه های ظهور تروریسم در جهان و به خصوص منطقه خاورمیانه همواره مورد توجه محققان و سیاست مداران بوده است. در این رابطه عوامل مختلفی را می توان نام برد: از ضعف فرهنگی گرفته تا نابرابری های سیاسی و اقتصادی در میان افراد، گروه ها و جوامع. آنچه بیش از پیش لازم می نماید بررسی تئوریک پیدایش پدیده تروریسم در جهان و بویژه منطقه خاورمیانه است. این منطقه به لحاظ تعدد فرهنگی و قومی همواره زمینه ساز بروز جریان های تروریستی بوده است. از نمونه های بارز این پدیده، ظهور و قدرت گیری داعش در منطقه و پیش تر از آن طالبان را میتوان نام برد. این نوشتار درصدد است به این پرسش پاسخ بدهدکه آیا می توان با استفاده از نگاهی سازه انگارانه به بررسی ظهور تروریسم و به خصوص جریان داعش در منطقه خاورمیانه پرداخت؟ نظریه سازه انگاری به دلیل توجه به بعد ذهنی و انگاره های فرهنگی قومی در کنار نگاهی مادی گرایانه بهتر می تواند به تحلیل ظهور تروریسم در منطقه خاورمیانه و جریان شناسی داعش نسبت به دیگر نظریات روابط بین الملل از جمله رئالیسم و لیبرالیسم بپردازد.
۷۴.

شناسایی و تأمین منابع مالی داعش

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: تروریسم منابع مالی نفت داعش دولت اسلامی شام و عراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۲۲
صلح و برقراری امنیت همواره دغدغه ی اصلی کشورها و ملت ها بوده است، ازجمله مسائلی که همواره، امنیت کشورها را تهدید کرده مسأله تروریسم است. برای مقابله با تروریسم راه های متعددی مورد ارزیابی قرار گرفته است. یکی از مهم ترین این راه ها شناسایی تأمین مالی این گروه ها و مقابله با آن ها است. در این نوشتار کوشش می شود منابع مالی دولت اسلامی شام و عراق ملقب به داعش با روش توصیفی- تحلیلی بررسی شود. سازه ی اصلی این نوشتار این است که میان منابع اقتصادی داعش و انجام عملیات تروریستی ارتباط مستقیم وجود دارد و بدون پشتوانه ی مالی انجام فعالیت های تروریستی امکان پذیر نیست. از این رو شناخت و شناسایی این منابع برای مقابله با این گروه، پیش شرط اساسی است. قاچاق نفت، سلاح، آثار هنری و هم چنین دریافت باج و مالیات از فعالیت های محلی و جرائمی مانند آدم ربایی، جعل، تقلب در کنار حمایت های مالی گسترده دولتهای غربی و عربی خلیج فارس ازجمله مهم ترین منابع مالی داعش محسوب می شود.
۷۵.

تروریسم جهش یافته و ظهور تهدید بنیادین مطالعه داعش

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: تروریسم عراق داعش رسانه هاى جدید و شبکه هاى اجتماعى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۷ تعداد دانلود : ۸۷۳
تحولات بروزیافته در چند سال اخیر و ظهور گروه های تروریستی در عراق و سوریه مسئله غامضى است که موجى از نگرانى و هراس در میان مردمان این دو کشور ایجاد کرده است. پیکارجویان سلفى- تکفیرى دولت اسلامى عراق و شام (داعش) که پس از 29 ژوئن 2014 م به «خلافت اسلامى» تغییر نام داد، گروهى از تروریست هاى بین المللى هستند که از کشورهاى مختلف عربى، آسیایى، اروپایى و آفریقایی گردهم آمده اند. سیاست بهره گیرى از رسانه هاى جدید و شبکه هاى اجتماعى نظیر فیس بوک و توئیتر و راه اندازى «شبکه دایق» و مجله اى با همین عنوان، تکیه بر اصل غافلگیرى و انجام حملات برق آسا، انجام اقدامات خشن و رعب آور، قائل بودن به نوعى رسالت به ظاهر الهى و تکلیف برگشت ناپذیر مذهبى، چندرگه بودن هویت اعضاء و ایجاد ظرفیت های جذب بین المللى در گروه و فراملى بودن ایده ها و اندیشه هاى آن ها (تلاش براى ایجاد خلافتى بزرگ که در نهایت غرب را هم به قلمرو خود خواهد افزود) موجب شده است که سیر رشد آن ها در میان گروه های مختلف افراطى به صورت تصاعدى باشد. گستره جغرافیاى وسیعى از اردن و یمن گرفته تا عربستان و لیبى و از بلژیک در اروپا تا اندونزى در شرق آسیا تحت تأثیر تبلیغ و نفوذ فکرى آن ها قرار گرفته است. در این میان، مسئله داعش متأثر از شرایط و تحولات جدید بین المللى در آگوست و سپتامبر 2014م (مرداد و شهریور 1393) وارد فاز جدیدى شده است. تحولات داخلى عراق و شکنندگى ساختارهاى نظامى و سیاسى در این کشور، مشکلات ناشى از انتقال قدرت به دولت جدید العبادى، سوء کارکرد دولت نورى مالکى و بروز بحران نفوذ و اقتدار، فقدان نگرش راهبردى و بروز حرکت هاى جدایی طلب در کردستان عراق، ناکارآمدى نیروهاى نظامى در برخورد با حرکت هاى چریکى و جنگ هاى نامنظم، هراس عمومى و آشفتگى عمیق مدنى و مهم تر از همه دستیابی داعش به منابع مالى جدید و اعمال کنترل بر مناطق و مراکز حیاتى موجب شده است که معماى بدخیم تروریسم به یک شوک بزرگ و حتى به صورت محتمل به یک فاجعه بین المللى مبدل شود.
۷۶.

جهانى شدن و القاعده

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: تروریسم ایالات متحده آمریکا جهانى شدن القاعده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۵۱۱
جهانى شدن، از نمادهاى بارز زندگى در چند دهه اخیر و هم چنین مهم ترین چالش جوامع و کشورها در هزاره سوم مى باشد. این پدیده که در اثر گسترش وسایل ارتباطى اعم از وسایل حمل و نقل و رسانه هاى ارتباط جمعى به وجود آمده، تمامى افراد، جوامع و فرهنگ ها را به یکدیگر پیوند داده و در این بین تأثیراتى را نیز بر آن ها داشته است که گروه القاعده نیز در این میان از این فرآیند تأثیراتى را گرفته است. القاعده نیز تشکیلات بین المللى نظامى و بنیادگرای اسلامی است که در دوران جنگ شوروى، توسط اسامه بن لادن در افغانستان و در شهر پیشاور تأسیس شد. این سازمان در قالب شبکه هاى نظامى گوناگون فراملى و به عنوان یک جنبش رادیکال اسلام سنى فعالیت مى کند که با آنچه که تأثیرات و دخالت هاى غیرمسلمانان بر دنیاى اسلام مى نامند، مبارزه کرده و براى گسترش اسلام در جهان فعالیت مى کنند. درواقع القاعده به مثابه جنبشی تروریستی ضد جهانى شدن در واکنش به سلطه آمریکا در سطح جهانى به ویژه کشورهاى مسلمان شکل گرفته است. به طورکلى نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از روش کیفى-اسنادى، به این پرسش پاسخ دهد که چه رابطه اى بین فرآیند جهانى شدن و جنبش القاعده وجود دارد؟ در این راستا، فرضیه ما این است که بین فرآیند جهانى شدن و جنبش القاعده، یک رابطه مستقیم حکم فرماست؛ به گونه ای که جنبش القاعده از ابزارهایى که فرآیند جهانى شدن در بُعد فناورى هاى اطلاعاتى و ارتباطى و به ویژه نظامى در اختیار آن ها قرار داده، به بهترین نحو بهره برده است. از سویى دیگر نیز این جنبش سعى بر آن دارد تا نقش رهبرى ایالات متحده آمریکا را بر فرآیند جهانى شدن، کم رنگ جلوه دهد. در پایان نیز براى جمع آورى داده ها و اطلاعات موردنظر خود از منابع اسنادى، کتابخانه اى و اینترنتى استفاده خواهیم نمود.
۷۷.

تروریسم نوین و پارادایم مبارزه فرهنگی

نویسنده:
منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تروریسم تروریسم نوین و موج چهارم تروریسم راهبردهای مواجه پارادایم فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۳۱۹
در دو دهه اخیر تروریسم مهمترین پدیده ی سیاسی است که ناامنی و خشونت عریان را رغم زده است، خشونتی که رسانه های عصر جهانی در پخش و به نمایش گذاشتن آن از هم پیشی گرفته اند. در این سپهر، حملات یازده سپتامبر سال 2001 را می توان نقطه عطف مطالعات تروریسم دانست. این عملیات که ظاهرا توسط القاعده برنامه ریزی و اجرایی شد و توسط رسانه های جهانی به نمایش درآمد نشان از تحولی عمیق در مطالعات مربوط به تروریسم بود. در نوشتار حاضر تلاش خواهد شد با محوریت این پرسش که چه شاخصه هایی را می توان برای تروریسم نوین برشمرد و راهکارهای مقابله با آن چیست؟ به مطالعه ابعاد جدید تروریسم پرداخته شود. جواب ابتدایی به این پرسش چنین طراحی شده است که «پدیده تروریسم در نتیجه تحولات ناشی از جهانی شدن با تحولی بنیادن مواجه شده که شاخصه ی اساسی آن را می توان دگرگونی تروریسم از یک پدیده محلی ملی به یک پدیده بین المللی جهانی دانست که سعی دارد با بهره گیری از امکانات مادی و معنوی ناشی از فرایند جهانی شدن به اهداف سیاسی خود دست یابد و به همین جهات مبارزه با آن مبتنی بر پاردایم فرهنگی و درمان ریشه ای آن می باشد».
۷۸.

نئوتروریسم با تأکید بر تروریسم مذهبی

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: تروریسم بنیادگرایی نظام بین المللی بشر نئوتروریسم دولت - ملت ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۷ تعداد دانلود : ۷۲۵
امنیت یکی از مهمترین دغدغه های روابط بین الملل در همه اعصار است. در هزاره جدید، تروریسم یکی از مهمترین چالش های بشر برای داشتن امنیت به شمار می رود. نئوتروریسم(تروریسم جدید) ضمن برخی تشابهات محدود با ادوار گذشته، امروز در قالب نوینی رخ نمایی می کند و مهمترین عنصر آن، مذهب و اعتقادات دینی به خصوص در کشورهای اسلامی است، هرچند که هیچ یک از ادیان الهی و به ویژه اسلام آنچه که امروز در عراق، سوریه، اردن، پاکستان، افغانستان و... رخ می دهد را توصیه نکرده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی سیر و ویژگی های تحول مفهوم تروریسم به نئوتروریسم می باشد. به نظر می رسد پدیده تروریسم، ضمن تحول در روش، انگیزه، اهداف، ساختار سازمانی، ابزار و جغرافیا، تهدیداتی علیه بشر، دولت-ملت ها و نظام بین الملل به دنبال داشته است.
۷۹.

اولویت بندی عوامل مؤثر بر امنیت ورزشگاه های فوتبال ایران با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: امنیت تروریسم AHP هولیگانیسم ورزشگاه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی حقوق ورزشی
  3. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی مدیریت اماکن و تأسیسات ورزشی
تعداد بازدید : ۲۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۹
هدف این پژوهش شناسایی عوامل اصلی مؤثر بر امنیت ورزشگاه های فوتبال ایران و اولویت بندی آنها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی جهت تصمیم گیری های آینده بود. در بخش کیفی پژوهش عامل های اصلی مؤثر بر امنیت ورزشگاه های فوتبال ایران طی دوازده مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان شناسایی شد. در بخش کمی نیز هفده کارشناس، پرسشنامه های AHP را تکمیل کرده و عامل های اصلی شناسایی شده در بخش کیفی پژوهش را به صورت دوبه دو مقایسه کردند. چهار عامل زیرساختار، حفاظت فیزیکی ورزشگاه، برنامه ریزی و مدیریت مسابقه و نیز پرسنل و کارکنان به عنوان مهم ترین عامل های مؤثر بر امنیت ورزشگاه ها شناسایی شدند. نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان داد عامل زیرساختار با وزن 460/0 بیشترین نقش را در امنیت ورزشگاه های فوتبال ایران دارد. عامل های حفاظت فیزیکی ورزشگاه، برنامه ریزی و مدیریت مسابقه و نیز پرسنل و کارکنان به ترتیب با اوزان 204/0، 173/0 و 162/0 در اولویت های بعدی قرار گرفتند. می توان گفت عوامل متعددی بر ارتقای سطوح امنیت ورزشگاه های فوتبال تأثیر دارند، اما براساس یافته های این پژوهش سرمایه گذاری روی زیرساختارها و به ویژه طراحی و ساخت ورزشگاه و نیز فناوری به عنوان عوامل بسیار مهم و ضروری شناسایی شد که به منظور بهبود امنیت ورزشگاه های فوتبال ایران باید به آنها توجه شود.
۸۰.

جهانی شدن تروریسم و راهکارهای حمایت مؤثر از بزه دیدگان آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه حقوق کیفری سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن حقوق بین الملل تروریسم روش های حمایت از بزه دید گان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل عمومی حقوق بین الملل کیفری
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر حقوق بشر بین الملل
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق گروه های ویژه اسناد بین المللی و کنوانسیونها
تعداد بازدید : ۱۸۹۱ تعداد دانلود : ۱۸۰۵
در حمایت از بزه دیدگان جرایم تروریستی، اصل بر جبران خسارت های مادی و معنوی قربانیان از طریق نهادهای حقوق داخلی همچون مراجع خاص و بودجه عمومی کشورهاست. امّا هنوز تعداد قابل توجهی از کشورها به دلایل گوناگون، مقررات حقوق بین الملل را به صورت کامل وارد حیطه کاربردی سیاست جنایی خود نکرده اند. به همین دلیل حمایت کافی از قربانیان بعمل نمی آید. با جهانی شدن تروریسم، حمایت های موجود از بزه دیدگان جرایم تروریستی نیز لاجرم به سمت جهانی شدن توسعه می یابد. علاوه بر تلاشهای داخلی، در سطوح منطقه ای و بین المللی، کنوانسیون اروپایی پرداخت غرامت به بزه دیدگان جرم های خشونت بار 1983، اعلامیه اصول بنیادین عدالت در مورد بزه دیدگان جرم و قربانیان سوء استفاده از قدرت 1985(قطعنامه شماره 40/34 مجمع عمومی)، اصول و رهنمودهای حق جبران برای بزه دیدگان نقض های فاحش حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه 2005، اساسنامه دیوان بین المللی کیفری و برخی دیگر از اسناد بین المللی عمدتاً به بیان حمایت مادی و اقتصادی از بزه دیدگان تروریسم، پذیرش حق جبران خسارت بزه دیده و نیز راهکارهای جبران پرداخته اند. علاوه بر حمایت مادی که در اسناد فوق مورد اشاره قرار گرفته، حمایت های بین المللی همچون حمایت کیفری، پزشکی و روان پزشکی، پلیسی و امنیتی، قضایی و فرهنگی از بزه دیدگان تروریسم شکل گرفته است. با این حال، نیاز به حمایتهای موثر و بیشتر ضروری می نماید.