آینده پژوهی انقلاب اسلامی

آینده پژوهی انقلاب اسلامی

آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال 4 بهار 1402 شماره 1 (پیاپی 12) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

انتظارات از حوزه علمیه تمدنی با نگاه به بیانات مقام معظم رهبری؛ بررسی انتقادی برنامه جدید ابلاغی مرکز مدیریت حوزه های علمیه در سال 1401(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حوزه علمیه تمدن نوین اسلامی آیت الله خامنه ای تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۳۵
شیعه به عنوان مذهب اصیل اسلامی از سازماندهی نیرومند روحانیت تحت اشراف سازمان حوزه علمیه برخوردار است. این نهاد با وقوع انقلاب اسلامی، تحولات بسیاری به خود دیده و در مراحل مختلف تغییرات ساختاری و محتوایی داشته است. آخرین این تحولات، برنامه ای است که با آغاز سال تحصیلی 1401 بعد از شش سال، کار تحقیقاتی و اجرای آزمایشی ابلاغ گردیده است. اینکه آیا در این برنامه ویژگی های حوزه تراز تمدن اسلامی بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری لحاظ گردیده یا نه، پرسش پژوهش حاضر است. از این رو برنامه مذکور در مقایسه با برنامه قبلی با نگاهی انتقادی مورد بررسی قرار می گیرد و با بیان محاسن و معایبی که دارد، انتظارات مغفول در آن جهت نیل به حوزه علمیه تراز تمدن نوین اسلامی بر اساس منویات مقام معظم رهبری شناسایی و تبیین می گردد. در این پژوهش، شانزده ویژگی منحصر به فرد این برنامه که با برنامه قبلی متمایز است، شناسایی شده و انتظارات هفده گانه از بیانات اندیشه انقلابی مقام معظم رهبری استخراج شده است؛ در نهایت الگوی مناسبی برای حوزه علمیه در خور تمدن نوین اسلامی معرفی شده است.
۲.

آینده پژوهی ریسک اجتماعی در ایران با تکیه بر رویکرد تحلیل لایه ای علّی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی تحلیل لایه ای علّی ریسک اجتماعی ناامنی هستی شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۶۱
ریسک های اجتماعی همواره و در تمامی ادوار تاریخ در زندگی انسان نقشی اساسی داشته اند، اما در دوران معاصر نگرش افراد جامعه به ریسک های اجتماعی دچار تحول عظیمی شده است و نقش این ریسک ها در حوزه های زیسته اعضای جامعه غیرقابل انکار است، بر همین اساس ایجاد نگرشی صحیح درباره آینده ریسک های اجتماعی ضروری به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر آینده پژوهی ریسک اجتماعی با اتخاذ نگاهی به افق 20 ساله جامعه ایران است، جامعه آماری این پژوهش متشکل از 12 نفر از خبرگان فرهنگی و اساتید دانشگاهی بوده است، برای گردآوری یافته ها از ابزار مصاحبه باز استفاده شده است. بعد از انجام مصاحبه با خبرگان، از طریق تحلیل تماتیک، مقوله های اصلی و فرعی از مصاحبه ها استخراج شده و با استفاده از روش تحلیل لایه ای علی، ابعاد و مؤلفه های یافته ها در چهار سطح لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و جهان بینی و اسطوره و استعاره شناسایی شدند. نتایج حاصل از این پژوش نشان داد که در افقی 20 ساله ریسک های اجتماعی در حوزه های مختلف تشدید خواهد شد و استعاره و اسطوره هایی چون «پی همه چیز را به تن مالیدن»، «هنر کردن»، «قمارباز» و «دل به دریا زدن» به عنوان مؤلفه های اساسی ریسک اجتماعی شناخته شدند.
۳.

نطفه بندی نظم جدید جهانی و سناریوهای هندسه ی آینده ی جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظم جهانی ژئواستراتژی نظم بین المللی هندسه جهان طراحی سناریو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
تغییرات، در مقیاس جهانی، مقدرات همه ی کشورها و چه بسا مقدرات همه ی افراد را تحت تأثیر قرار خواهند داد. یکی از عرصه هایی که تغییر و تحول آن برای همه ی جوامع، مهم و اثرگذار است، نظم جهانی است. یکی از پرسش های اساسی امروز اندیشمندان روابط بین الملل این است که نظم جهانی آیا به سمت وحدت پیش می رود یا کثرت یعنی آیا به سمت تجمیع مراکز در حوزه های مختلف پیش می رود یا به سمت توزیع و تعدید مراکز قدرت؟ و پرسش دوم این است که در کدام حوزه ها (ژئوکالچر، ژئوپلتیک و ژئواکانومی)، به سمت وحدت پیش می رود و در کدام حوزه ها به سمت کثرت؟ در این پژوهش، با استفاده از روش طراحی سناریو، به این پرسش ها پرداخته شده است و سناریوهای آینده ی نظم جهانی بر مبنای سه عدم فطعیت ژئواستراتژیک یعنی ژئوپلتیک، ژئوکالچر و ژئواکانومی، و حرکت جهانی در هر یک به سوی وحدت یا کثرت، مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش، به دنبال پاسخ به پرسش های فوق نیست، بلکه به دنبال تدقیق فضای مسئله است. به همین دلیل، نهایتاً 8 سناریوی مختلف پیش روی نظم بین المللی، شناسایی و معرفی شد. نظر به اینکه وضع کنونی، «لحظه ی تعدد» است، صورت غالب سناریوهای آینده، متمرکز بر تکثر و تعدد در مراکز قدرت در هر یک از ابعاد گفته شده خواهد بود. در نهایت، با توجه به صورت بندی سناریوها، بازطراحی راهبرد کلان انقلاب اسلامی متناسب با شرایط روز، و خروج از درون گرایی ژئواستراتژیک ذیل ایده ی «ترشح انقلاب» مبتنی بر «بروز رشحات انقلاب در منطقه و فرامنطقه» پیشنهاد شد.
۴.

تصویر مطلوب آمیخته بازاریابی در تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازاریابی آمیخته بازاریابی تمدن نوین اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
هدف پژوهش جاری، بررسی تصویر مطلوب آمیخته بازاریابی در تمدن نوین اسلامی بوده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، مرور بر ادبیات و همچنین استفاده از روش کیفی تحلیل اسناد بوده است. یافته ها بیان گر این بوده است، عناصر آمیخته بازاریابی که آن را P4 می نامند و شامل 1) قیمت، 2) محصول، 3) پیشبرد محصول(ترفیع) و 4) کانال های توزیع است، در دیدگاه اسلام تا حدودی زیادی با دیدگاه مبتنی بر بازاریابی متعارف نظام سرمایه داری متفاوت است و تعریف خاص به خود را دارد. نتایج پژوهش نمایانگر این بوده که آمیخته بازاریابی در تمدن نوین اسلامی، شامل محصول اسلامی، قیمت اسلامی، ترفیع اسلامی و توزیع اسلامی است، که هر کدام بر اساس موازین و تعالیم اسلامی، دارای مختصات و ویژگی هایی می باشد. هدف پژوهش جاری، بررسی تصویر مطلوب آمیخته بازاریابی در تمدن نوین اسلامی بوده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، مرور بر ادبیات و همچنین استفاده از روش کیفی تحلیل اسناد بوده است. یافته ها بیان گر این بوده است، عناصر آمیخته بازاریابی که آن را P4 می نامند و شامل 1) قیمت، 2) محصول، 3) پیشبرد محصول(ترفیع) و 4) کانال های توزیع است، در دیدگاه اسلام تا حدودی زیادی با دیدگاه مبتنی بر بازاریابی متعارف نظام سرمایه داری متفاوت است و تعریف خاص به خود را دارد. نتایج پژوهش نمایانگر این بوده که آمیخته بازاریابی در تمدن نوین اسلامی، شامل محصول اسلامی، قیمت اسلامی، ترفیع اسلامی و توزیع اسلامی است، که هر کدام بر اساس موازین و تعالیم اسلامی، دارای مختصات و ویژگی هایی می باشد.
۵.

بررسی آینده پژوهانه تاریخ تعلیم و تربیت مسجدمحور و الزامات گفتمانی آن در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویکرد تعلیم و تربیت مسجدمحور شبکه امامت و امت تربیت ولایی گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۷
هدف این پژوهش تشخیص الزامات رویکرد تربیتی مسجد محور است. این تحقیق با راهبرد کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون، و با گردآوری وقایع تاریخی به منظور احصاء تجارب و توصیه های ناظر به آینده، انجام شده است. از آن جا که می توان ظرفیت فراوان شبکه امامت و مساجد را برای انجام بسیاری از مسئولیت های اجتماعی خصوصا تربیت نسل آینده به کار گرفت؛ مضامین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از منابع مهم ترسیم کننده آینده در تعیین این الزامات مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دوره تاریخی صدر اسلام تا کنون می باشد. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، عوامل متعددی در احیاء جایگاه واقعی تربیتی مساجد نقش دارند ازجمله: شبکه ولایی دوسویه امت و شبکه امامت(شامل همه مربیان جامعه)، ارتقای شایستگی شبکه امامت و توسعه آن تا سطح اساتید، معلمان و مربیان، تعیین ماموریت مسجد به عنوان یک مرکز تفکر و یک نهاد یاددهنده و یادگیرنده، و نیز ایجاد وحدت در عین تنوع فرهنگی در جامعه. از جمله ثمرات این رویکرد می تواند این موارد باشد: همگانی بودن دانش، وحدت ایمان و علم، رشد تعهد و تخصص، کاهش هزینه های آموزش.
۶.

تصویرپردازی قابلیت ها و کارکردهای آینده رباتیک در افق 1414(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری های حیاتی ربات های آینده تصویر آینده رباتیک پیشرفته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۴
فناوری رباتیک در حال حاضر یکی از فناوری های حیاتی در زمینه های مختلف جامعه مورد توجه قرار گرفته است و در آینده نیز نقش بسزایی خواهد داشت. این مقاله به بررسی قابلیت ها و کاربردهای آینده رباتیک در افق سال 1414 می پردازد. در این مطالعه، اهمیت استفاده گسترده از ربات ها و تأثیر آن بر زندگی روزمره و جوامع در آینده مورد بررسی قرار می گیرد. این مقاله با تمرکز بر نوع و قابلیت ها و همچنین کاربردهای فعلی و آینده ربات ها، یک دیدگاه جامع را به خواننده ارائه می دهد. با توجه به پیشرفت های تکنولوژی، ربات ها قادر به انجام وظایف پیچیده و متنوع در محیط های مختلف خواهند بود. مسئله اصلی این تحقیق، شناسایی قابلیت ها و کاربردهای آینده ربات ها است. برای این منظور، با استفاده از روش برگزاری جلسات طوفان فکری و مصاحبه با افراد متخصص، 84 مضمون مرتبط با قابلیت ها و کاربردهای آینده ربات ها استخراج شدند و سپس با استفاده از روش دلفی دو مرحله ای، 50 مضمون به عنوان نتایج نهایی گزارش شدند. نتایج نشان می دهند که در آینده، سه کاربرد اصلی ربات ها شامل پردازش پیشرفته داده های محیطی، افزایش استانداردهای زندگی بشر، کاوش و استخراج منابع فضایی ؛ و سه قابلیت برتر ربات ها عبارتند از هوش مصنوعی، تعامل با انسان و پایداری در شرایط سخت می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۸