پویش در آموزش علوم پایه

با توجه به تغییرات کتب علوم تجربی، هدف از پژوهش حاضر، ارزشیابی و تحلیل محتوای کتاب علوم چهارم ابتدایی در سال تحصیلی 1399-1400 با کاربرد تکنیک ویلیام رومی است. در این تحلیل، فعال یا غیرفعال بودن سه مولفه متن، تصاویر و سوالات فعالیت های کتاب از طریق محاسبه ضریب درگیری دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر تحلیل محتوای کمی و روش آماری توصیفی است. جامعه آماری کتاب مذکور است. نمونه آماری برابر با جامعه آماری است. ضریب درگیری دانش آموزان در متن، تصاویر و سوالات فعالیت های کتاب به ترتیب 23/0 ، 53/0 و 2/4 است براساس این که محدوده ی پایین تر از 4/0 بیانگر غیرفعال بودن و بین 4/0 تا 5/1 بیانگر فعال بودن و بالاتر از 5/1 بیانگر درگیری بیش از توان دانش آموزان است، متن، غیرفعال است و تصاویر کتاب فعال و سوالات فعالیت های کتاب، بیش از حد، فعال است. بنابراین متن و سوالات فعالیت های کتاب، دانش آموزان را به فعالیت های عملی متناسب با اهداف کتاب، درگیر نمی کند، ولی تصاویر کتاب از پویایی کافی و مناسب جهت درگیری دانش آموزان با فعالیت های عملی متناسب با اهداف کتاب، برخوردارند.

اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘ ﻮای ﻛﺘ ﺎب علوم تجربی پایه پنجم اﺑﺘﺪاﻳﻲ بر اساس الگوی مریل انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری محتوای کتاب علوم پنجم ابتدایی 1400 1399است و نمونه آماری برابر با حجم جامعه آماری است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که دروس کتاب پنجم ابتدایی بیشتر از نوع عملی وکاربردی است. انواع ارائه اولیه و ثانویه به میزان مناسبی به کاررفته است. همچنین در نحوه ارائه وارزشیابی وتنوع مثال اصل تفکیک در بیشتر درس های این کتاب رعایت شده است. در نحوه ارائه و ارزشیابی اصل همتاسازی و سطح دشواری رعایت شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بسیاری از معیارهای روش مریل در کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی رعایت شده است.

هدف پژوهش بررسی محتوای کتاب های ریاضی پایه اول ابتدایی کشورهای منتخب بر اساس هوش های چندگانه گاردنر است. روش این پژوهش کیفی و از نوع تحلیل محتوا و بر اساس روش نظریه هوش های چندگانه گاردنر انجام گرفته است. جامعه آماری، تصاویر و نمودارهای کتاب های ریاضی اول ابتدایی کشورهای ایران، آمریکا(ایالت کالیفرنیا) و ژاپن -منتشر شده در بین سال های 98 – 1397 یا سال های 19- 2018 -است. تعداد 20 تصویر به طور تصادفی از قسمت های مختلف هر کتاب برای نمونه انتخاب شد. محتوای منتخب، براساس هوش های چندگانه گاردنر تحلیل و بررسی شد. سپس داده های به دست آمده، توصیف و تجزیه و تحلیل شد. بین داده های به دست آمده از فراوانی هوش های موجود در محتوای هر کتاب، مقایسه تطبیقی صورت گرفت و نتایج، در نموداری به نمایش در آمد. با توجه به بررسی های انجام شده، هوش منطقی-ریاضی در محتوای کتاب ریاضی پایه اول ابتدایی کشور ایران فراوانی یازده دارد که بسیار کم است و این مقدار برای یک کتاب ریاضی، مطلوب نیست. از این رو لازم است برنامه ریزان و طراحان کتاب های درسی به این امر توجه لازم داشته باشند و محتوای کتاب های ریاضی بخصوص پایه اول ابتدایی را با برنامه ریزی و دقت بیشتری تدوین نموده تا تناسب بیشتری با مطالب و مفاهیم ریاضی داشته باشد.

موجودیت های جان دار و بی جان به وضوح متفاوت اند، اما شیوه دقیق ارتباط یافتن این دو شکل از ماده به طریق آزاردهنده دور از دسترس مانده است. از طرفی، نقش ویژه کربوهیدارت ها در پیدایش حیات یک حقیقت علمی مشهود و غیرقابل انکاری می باشد. از همین رو، مطالعات برای سنتزکربوهیدارت از طریق واکنش «فورموس» مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر، مطالعه سنتز پیش حیاتی کربوهیدارت ها با محوریت واکنش «فورموس» با روش توصیفی-تحلیلی می باشد. همچنین، اهمیّت اصلی واکنش «فورموس» به نوعی با سناریوهای تکامل شیمیایی در ارتباط است که احتمالاً این سناریو در زمین پیش حیاتی رخ داده است تا نخستین مولکول های زیستی نظیر، کربوهیدرات، نوکلئیک اسید، آمینو اسید (واحدهای سازنده پروتئین ها) و هم چنین سایر مواد مهم را ایجاد کند و نیز ضرورت مطالعات در مورد این واکنش شیمیایی عموماً به قابلیت آن در سنتز کربوهیدارت ها بر می گردد. یافته های این پژوهش نشان داد: واکنش «فورموس» در واقع همان تراکم آلدولی است که در محیط های قلیایی انجام می شود و نیز وجود کاتالیزور آن را تسریع می کند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که واکنش «فورموس» پایه واکنش های شیمیایی غیرزیستی تولیدکربوهیدارت ها بوده و از نظر سیستم های شیمیایی، یک سیستم پیچیده است که از دو واکنش آهسته و سریع تشکیل یافته است.

هدف از این مطالعه تحلیل محتوای مباحث زیستی کتب درسی علوم تجربی پایه ی پنجم و ششم ابتدایی از لحاظ میزان فعال بودن متن و تصاویر این مباحث با استفاده از روش ویلیام رومی می باشد. محتوای مورد نظر از نظر معیارها یا شاخص های مشخص و از پیش تعیین شده بررسی شد. روش مطالعه، تحلیل محتوا و از حیث هدف در زمره مطالعات کاربردی قرار دارد. در این مطالعه واحد تحلیل، جملات و تصاویر درنظرگرفته شده است. جامعه آماری شامل مباحث زیستی کتب تالیفی علوم تجربی پایه های پنجم و ششم ابتدایی در سال تحصیلی 1400-1399 می باشد. نتایج مطالعه حاضر بر اساس روش ویلیام رومی نشان داد که شاخص درگیری جملات متن در مباحث زیستی کتب علوم تجربی پایه های پنجم و ششم ابتدایی به ترتیب در بازه ی مناسب۸۶/۰ و۵۳/۰ و نیز شاخص درگیری تصاویر مربوط به این مباحث، به ترتیب در بازه ی مناسب ۶۳/۰ و۶۱/۰ است. نتایج مطالعه نشان می دهد که ضرایب درگیری مطالب زیستی این کتب چون به عدد 5/0 نزدیکتر و با عدد 5/1 فاصله بیشتری دارد، لذا مطالب زیستی تالیف شده این کتب به طور نسبی به صورت فعال تالیف شده است، اما با وضع مطلوب فاصله دارد.

ایجاد بد فهمی ها و یاد نگرفتن مفهومی مطالب پایه ای دانش آموز را در درک و توجیه و ادامه مسیر علمی به مشکل می اندازد. هنگامی که باورهای افراد و نظریه های علمی با هم مغایرت داشته باشند، بد فهمی ها را ایجاد میکنند. اگر چه علت دقیق به وجود آمدن بد فهمی ها هنوز ناشناخته است، اما محتوای درس، باورهای قبلی دانش آموز و روش تدریس در به وجود آوردن بد فهمی ها نقش دارند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی بدفهمی ها و استدلالهای دانشجویان ترم اول رشته آموزش فیزیک است. نمونه مورد مطالعه، ۵۰ نفر از دانشجو- معلمان رشته آموزش فیزیک ترم اول پردیس شهید رجایی شیراز بود. در این پژوهش به منظور شناسایی بدفهمی های مباحث متفاوت فیزیک در بین دانشجو- معلمان رشته آموزش فیزیک، پرسش نامه ای در اختیار جامعه آماری قرار گرفت و پس از جمع آوری پاسخ ها، دلایل بدفهمی های مباحث متفاوت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.