محمدجواد دژکوهی

هدف پژوهش بررسی محتوای کتاب های ریاضی پایه اول ابتدایی کشورهای منتخب بر اساس هوش های چندگانه گاردنر است. روش این پژوهش کیفی و از نوع تحلیل محتوا و بر اساس روش نظریه هوش های چندگانه گاردنر انجام گرفته است. جامعه آماری، تصاویر و نمودارهای کتاب های ریاضی اول ابتدایی کشورهای ایران، آمریکا(ایالت کالیفرنیا) و ژاپن -منتشر شده در بین سال های 98 – 1397 یا سال های 19- 2018 -است. تعداد 20 تصویر به طور تصادفی از قسمت های مختلف هر کتاب برای نمونه انتخاب شد. محتوای منتخب، براساس هوش های چندگانه گاردنر تحلیل و بررسی شد. سپس داده های به دست آمده، توصیف و تجزیه و تحلیل شد. بین داده های به دست آمده از فراوانی هوش های موجود در محتوای هر کتاب، مقایسه تطبیقی صورت گرفت و نتایج، در نموداری به نمایش در آمد. با توجه به بررسی های انجام شده، هوش منطقی-ریاضی در محتوای کتاب ریاضی پایه اول ابتدایی کشور ایران فراوانی یازده دارد که بسیار کم است و این مقدار برای یک کتاب ریاضی، مطلوب نیست. از این رو لازم است برنامه ریزان و طراحان کتاب های درسی به این امر توجه لازم داشته باشند و محتوای کتاب های ریاضی بخصوص پایه اول ابتدایی را با برنامه ریزی و دقت بیشتری تدوین نموده تا تناسب بیشتری با مطالب و مفاهیم ریاضی داشته باشد.

این تحقیق با روش توصیفی-همبستگی انجام شد. برای نمونه گیری ابتدا با محاسبه حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، تعداد 282 نفر انتخاب و نمونه ها با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان فارس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه انسجام خانوادگی و مهارت های زندگی استفاده گردید. پایایی دو پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب به میزان 89/0 و 83/0 محاسبه و تایید شد. نتایج این مطالعه نشان داد که: بین دانشجویان پسر و دختر از نظر انسجام خانوادگی و مهارت های زندگی تفاوت معناداری وجود دارد؛ بین دانشجویان مجرد و متاهل از نظر انسجام خانوادگی و مهارت های زندگی تفاوت معناداری وجود ندارد؛ بین انسجام خانوادگی و مهارت های زندگی با معدل دانشجویان مورد مطالعه رابطه معناداری وجود دارد؛ انسجام خانوادگی قادر به پیش بینی مهارت های زندگی دانشجویان می باشد. بر اساس یافته های حاصله، دانشجویانی که خانواده آنها انسجام اجتماعی بیشتری داشتند، از مهارت های زندگی بالاتری برخوردار بودند؛دانشجویان دختر دارای مهارت های زندگی بالاتری نسبت به دانشجویان پسر بودند و بالاخره، دانشجویانی که دارای مهارتهای زندگی بالاتری بودند و خانواده آنها از انسجام اجتماعی بیشتری برخوردار بود، در تحصیل موفق تر بودند.

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی کارایی درونی برنامه درسی دوره کارشناسی پیوسته رشته آموزش ریاضی دانشگاه فرهنگیان صورت گرفت. با استفاده از روش سرشماری تعداد 55 دانشجوی رشته ریاضی و 7 نفر از اساتید مدرس در این رشته به عنوان نمونه آماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی(به روش تحلیل گویه) و پایایی(با ضریب آلفای82/0) آن به تایید رسید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق یافته های بدست آمده؛ کارایی درونی برنامه درسی رشته آموزش ریاضی از دیدگاه دانشجویان و اساتید این رشته قابل قبول؛ اما از سطح کفایت مطلوب پایین تر بود. بعلاوه، از منظر دانشجویان، عناصر «زمان»، «فعالیت های یادگیری» و «اهداف» به ترتیب بهترین وضعیت را نسبت به سایر عناصر برنامه درسی آموزش ریاضی دارا می باشند. در حالی که از دیدگاه استادان، عناصر «نقش استاد»، «مکان» و «فعالیت های یادگیری» به ترتیب وضعیت بهتری نسبت به سایر عناصر برنامه درسی آموزش ریاضی دارا هستند. در هر حال به نظر می رسد بازاندیشی و بازنگری در برنامه درسی دوره کارشناسی آموزش ریاضی به منظور ارتقای کیفی کارایی درونی اهمیت و ضرورت دارد.