پویش در آموزش علوم پایه

هدف این تحقیق مقایسه و بررسی تاثیر کاربرد مفاهیم فیزیک و روش تدریس سنتی در آموزش مشتق و انتیگرال بر انگیزش تحصیلی ریاضی دانش آموزان می باشد. روش این پژوهش از نوع طرح نیمه آزمایشی بود که در آن نمونه ای شامل دو کلاس 31 نفره از دانش آموزان پیش دانشگاهی رشته ریاضی-فیزیک آموزش و پرورش ناحیه 4 تبریز انتخاب و پس از جایگزینی تصادفی در دو گروه روش تدریس کاربرد مفاهیم فیزیک و روش آموزش معمول بر ای مشتق و انتیگرال مورد مطالعه قرار گرفتند. در فرایند اجرا، در کلاس درس ریاضی یک گروه در معرض روش تدریس کاربرد مفاهیم فیزیک قرار گرفت و گروه دوم به همان روش معمول آموزش دیدند. نتایج حاصل از روش تحلیل کواریانس نشان داد که در اثربخشی دو روش آموزش بر روی مولفه های انگیزش تحصیلی ریاضی (عزت نفس، انگیزش درونی و علاقه) دانش آموزان تفاوت دارد. دانش آموزانی که با روش کاربرد مفاهیم فیزیک آموزش دیده بودند، انگیزش تحصیلی ریاضی بالاتری را نشان دادند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی هویت ملی در کتاب ریاضی و آمار (1) پایه دهم رشته های ادبیات و معارف است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. ابعاد هویت ملی در این پژوهش عبارتند از: نماد، ارزش، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت ها، وقایع و رخدادهای ملی. جامعه آماری کتاب ریاضی و آمار پایه دهم رشته های (ادبیات و معارف) می باشد. نتایج تحلیل کمی نشان می دهد که 55 مورد به مفهوم هویت ملی اشاره شده است. در بین ابعاد هویت ملی، بعد میراث فرهنگی با 18/38 درصد (21 مورد) بیشترین و بعد وقایع و رخدادها با 81/1 درصد (1 مورد) از کمترین میزان فراوانی برخوردارند. نتایج تحلیل کیفی نشان دهنده، توجه به کتب و اماکن و بناها در بعد میراث فرهنگی و استفاده کم از احادیث و آیات و هنر و صنایع دستی می باشد همچنین در بعد ارزش ها، ارزش های اجتماعی بیشتر مورد تأکید قرار گرفته اند و در بعد مشاهیر و شخصیت ها به مشاهیر معاصر توجه نشده است.

هدف پژوهش، تحلیل محتوای کتاب های ریاضی پایه دوازدهم رشته ریاضی و فیزیک چاپ 1397است، که شامل کتاب های هندسه(3)، ریاضیات گسسته و حسابان(2) می باشد. در پژوهش، مسائل موجود در تمرین ها و کار در کلاس ها و فعالیت های موجود در این کتاب ها، با توجه به پنج مقوله حوزه مدل سازی و کاربرد، یعنی "بدون زمینه"، "زمینه مدار غیر معقولانه"، "زمینه مدار مستقل از زمینه"، "کاربرد استاندارد" و "مدل سازی"، کدگذاری شد. نتایج پژوهش نشان داد که مسائل بدون زمینه، درصد بالایی از مسائل بررسی شده را تشکیل می دهند. به طوری که %99 درصد از مسائل کتاب هندسه(3)، %18/75 از مسائل کتاب ریاضیات گسسته و %52/92 درصد از مسائل کتاب حسابان(2)، از نوع بدون زمینه بودند و پس از آنها، سوال های "مستقل از زمینه" و "کاربرد استاندارد" قرار می گرفتند. در کتاب های هندسه(3) و ریاضیات گسسته، هیچ سوال "زمینه مدار غیر معقولانه" وجود نداشت اما %68/0 از سوال های بررسی شده در کتاب حسابان(2) در این مقوله جای می گرفتند. همچنین هیچ یک از سوالات بررسی شده در سه کتاب در زمینه"مدل سازی" نبود، که نشانه عدم توجه به رویکرد مدل سازی و کاربردها در این سه کتاب است.

آموزش و پژوهش در حوزه های زیست شناسی به سایر علوم پایه و به خصوص علم شیمی نیازمند است. شناخت ساختار شیمیایی مولکولهای زیستی و واکنشهای آنها برای درمان بیماریها ضروری است. بیماری سرطان رشد غیر طبیعی سلولهایی در بدن است که از قبل سالم بوده اند. برای جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی داروهای استفاده شده باید از طریق برهمکنش با DNA این سلولها از رشد آنها جلوگیری کنند. اولین دارویی که به عنوان داروی ضد سرطان معرفی شد کمپلکس دی آمین دی کلروپلاتین(II) یا سیس پلاتین است. این کمپلکس در داخل بدن اتمهای کلر خود را از دست داده و تبدیل به دی آمین دی هیدروکسوپلاتین(II) میشود. بعد از آن به دلیل داشتن ساختار مربع مسطح، در مجاورت DNA سلولهای سرطانی آنیونهای هیدروکسید کوئوردینه شده به کاتیون پلاتین(II) با اتمهای N7 بازهای آلی گوانین مجاور جابجا شده و پس از متصل شدن به DNA این سلولها موجب جلوگیری از رشد آنها میشود. کمپلکسهای پلاتین(IV) نسبت به پلاتین(II) پایداری بیشتری دارند ولی در محیط بیولوژیکی، در حضور آسکوربیک اسید و گلوتوتامیک اسید تبدیل به پلاتین(II) شده و همانند سیس پلاتین به مولکول DNA سلولهای سرطانی کوئوردینه می شوند. همچنین عملکرد کمپلکسهای طلا(III) برای از بین بردن سلولهای سرطانی همانند سیس پلاتین میباشد.

استفاده از مقوله های هوش های چندگانه در کتب درسی در امر یادگیری تاثیر فزاینده ای بر پیشرفت تحصیلی فراگیران دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای بخش جانوری کتاب زیست شناسی پایه یازدهم بر اساس تئوری هوش های چندگانه گاردنر انجام شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوا و جامعه آماری پژوهش تمامی صفحات بخش جانوری کتاب زیست شناسی یازدهم بوده و از نمونه گیری استفاده نشده است. در آمار استنباطی جهت معناداری از آزمون کای دو استفاده شد که نتایج پژوهش نشان داد که بین میزان استفاده از مؤلفه های هوش در این بخش از کتاب تفاوت معناداری وجود دارد که این تفاوت به سود هوش کلامی-زبانی می باشد. همچنین میزان استفاده از مؤلفه های هوش در قالب های ارائه محتوا) متن، تصاویر و فعالیت ها( یکسان نمی باشد. از یافته های پژوهش چنین بر می آید مؤلفه های هوش در فصل های مختلف کتاب نیز به یک اندازه به کار نرفته است.

مطالعه و بررسی درک دانشجومعلمان درباره مفاهیم علمی ضروری تر از مطالعه درک دانش آموزان است، چرا که وجود کج-فهمی در بین معلمان بر یادگیری دانش آموزان تاثیر منفی می گذارد. هدف از این مطالعه بررسی میزان درک دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی از برخی مفاهیم الکتروشیمی و مقایسه آن با نتایح حاصل برای دانش آموزان است. در این پژوهش 47 نفر از دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان مشارکت داشتند و به منظور شناسایی کج فهمی های رایج از پرسشنامه ای حاوی هفت پرسش چهارگزینه ای که دربرگیرنده برخی مفاهیم اصلی مرتبط با الکتروشیمی بود، استفاده گردید. آزمون درشرایط عادی کلاس و بدون اطلاع قبلی دانشجویان برگزارگردید. به منظور ارزیابی میزان درک آنها از مفاهیم مرتبط و استخراج کج فهمی های احتمالی، پاسخهای دانشجومعلمان پس از جمع آوری مورد تحلیل آماری و توصیفی قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اگرچه در مقایسه با دانش آموزان میزان درک دانشجومعلمان در بسیاری از موارد بسیار بالا است اما برخی دانشجومعلمان در درک مفاهیم مرتبط با الکتروشیمی دارای کج فهمی هایی مشابه با کج فهمی های دانش آموزان دوره متوسطه هستند. علاوه بر تحلیل نتایج حاصل، از طریق مصاحبه با جمعی از دانشجویان برخی علل بروز این کج فهمی ها شناسایی گردید.