پویش در آموزش علوم انسانی

نقش تربیتی بی بدیل خانواده ها در تربیت فرزندان در مکتب اسلام بسیار مورد توجه قرار گرفته است چنان که شاکله اولیه تربیت اسلامی فرزندان در دامان خانواده شکل می گیرد. تحت الشعاع قرار دادن حوزه تربیتی خانواده از برنامه های بلند مدت و تاثیرگذار شبکه های ماهواره ای جهت تسلط همه جانبه بر کشورها می باشد. از میان ابزارهایی که فرهنگ ها و تمدن های دیگر را به چالش های جدی کشانده، ماهواره است که با هدف تهاجم فرهنگی به دیگر کشورها در عرصه رسانه ها، جایی برای خود باز کرده است. ماهواره از جمله پدیده هایی است که وقتی پا در صحنه اجتماعی و سیاسی کشورمان گذاشت، عده ای را به طرفداران و مخالفان افراطی خود تبدیل کرد. با توجه به رشد و گسترش رسانه های ارتباط جمعی و استفاده روزافزون از این فناوری جدید، به ویژه شبکه های ماهواره ای، شاهد ورود عناصر فرهنگی جدیدی در میان خانواده ها و حریم خصوصی آنها هستیم که باعث پیدایش سلیقه ها، نگرش ها و باورهای متفاوتی در میان آنها شده است. اهمیت داشتن خانواده سالم از آن روست که خانواده از بنیادی ترین نهادهای موجود در جامعه و ضامن سلامت و بقای آن است. بنابراین، سلامت جامعه در گرو داشتن خانواده ای سالم و بهنجار است.ورود هر عامل بیگانه به این مناسبات باعث جا به جایی و معیوب شدن عناصر فرهنگی و اجتماعی خواهد شد و موجب آسیب هایی می شود که زندگی روزمره را دچار مشکل خواهد کرد.

پیچیدگی و پردامنه بودن تعلیم و تربیت، می طلبد که ضمن بررسی این مهم از زوایای گوناگون، برای آن وقت زیادی صرف شود. یکی از این زاویه ها، چگونگی کاربرد اصول تربیت با توجه به دیدگاه اندیشمندان اسلامی در آثار شاعران پارسی گوی است. با بررسی آثار استاد شهید مرتضی مطهری، از اندیشمندان معاصر اسلامی، درخصوص تربیت، اصول و قواعدی را می توان ردیف نمود که رعایت آن ها، رسیدن به اهداف تربیت اسلامی را ممکن خواهد ساخت؛ یکی ازاساسی ترین این اصول، اعتدال است که در این مقاله از چند منظر به آن پرداخته شده است. در بخش نخست مقاله، معنا و مفهوم تربیت و اعتدال از دیدگاه های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن نقش تربیتی این اصل در قرآن و حدیث بیان گردیده، سپس در بخش پایانی چگونگی کاربرد این اصل به عنوان یک صفت برتر در آثار شاعران و نویسندگان بزرگ ادب فارسی، ذکر و به مقایسه گذاشته شده است.این تحقیق، با روش کیفی توصیفی انجام گرفته و روش گردآوری اطلاعات آن، کتابخانه ای و تحلیل محتوا می باشد. منابع تحقیق هم شامل کتاب ها، پایان نامه ها، مجلات، مقالات و پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع بوده اند.

از مواد ارزشیابیِ درس فارسی در پایه های مختلف، درک مطلب یا مهارت خواندن است. بنابراین یکی از اهداف مهم درس فارسی در پایه های مختلف تحصیلی این است که بیاموزند چگونه یک متن را صحیح بخوانند و سپس آن را بفهمند و از آن نتایجی استنباط کنند. اما بنابر آخرین آمار مطالعات بین المللی پیشرفت سواد خواندن (پرلز) که به ارزیابی میزان درک خوانداری دانش آموزان جهان در هر پنج سال می پردازد، دانش آموزان ایرانی در زمینه درک و فهم متن وضعیت نامناسب و ضعیفی دارند. هر دانش آموز برای فهم متن باید علاوه بر فهم کلمات و جملات تشکیل دهنده آن متن، بتواند بین این جملات روابط معنایی ایجاد کند. روابط منطقی معنایی بین جملات متن با نشانه هایی که نشانه های انسجام نام دارد، ایجاد می شود. خوشبختانه با رویکرد جدیدی که در تالیف کتب فارسی در سال های اخیر دیده می شود، مباحث متن و انسجام متن خصوصاً بحث حروف ربط(پیوندی) و ضمیر به عنوان نشانه های انسجام (از پایه چهارم در بخش درک متن با زبانی ساده و بدون مباحث نظری پیچیده) آمده است و در پایه های بالاتر خصوصاً در کتابِ جدیدِ نگارش سال دهم متوسطه، مباحث حروف ربط و ضمیر هم به صورت نظری و هم با تمرین های عملی در چهار بخش «هنجار نوشتار» گنجانده شده است. اگرچه از میان نشانه های انسجام بیشتر به حرف ربط، ضمیر و علائم نگارشی، قید و صفت ترتیبی در کتاب های فارسی پرداخته شده است، اما اگر همین مباحث با جدیت و به طور عملی در کلاس های نگارش به دانش آموزان آموزش داده شود، قطعاً در سال های آینده شاهد رشد وضعیت فعلی نامناسب مهارت خواندن خواهیم بود.

مطالعه حاضر با هدف بررسی فعالیت نهادهای فرهنگی از دیدگاه دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان مرکز شهید مطهری فارس انجام شده است. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل ۷۰۰ نفر از دانشجویان مرکز آموزش عالی شهید مطهری فارس بوده که یک نمونه ۲۰۰ نفری از میان آن ها به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه به روش صوری با نظر تعدادی از اساتید دانشگاه فرهنگیان و مسئولان فرهنگی دانشگاه مورد تائید قرارگرفت. پایایی پرسشنامه نیز از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان ۸۶/۰ برآورد گردید. به منظور تحلیل داده های پژوهش از آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین و میانه) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که: 1) میزان شرکت دانشجو معلمان در برنامه های فرهنگی دانشگاه کمتر از حد متوسط بوده است، 2) میزان علاقه دانشجومعلمان نسبت به برنامه های فرهنگی دانشگاه در سطح خوبی قرار دارد، 3) بررسی میزان آگاهی دانشجو معلمان از برنامه های فرهنگی دانشگاه نشان حاکی از این بود که میزان آگاهی دانشجویان در حد پایینی قرار دارد، و 4) مقایسه ویژگی های جمعیت شناختی نشان داد که میان علاقه، آگاهی، ضرورت کسب اطلاع از فعالیت نهادهای فرهنگی و شرکت در نهادهای فرهنگی دانشگاه همبستگی معناداری وجود دارد. بنابراین ضرورت توجه بیش از پیش به انجام فعالیتهای فرهنگی در دانشگاه فرهنگیان مورد تاکید می باشد.نتایج این پژوهش ما را به درک بهتری از نهادهای فرهنگی دانشگاه شهید مطهری فارس و فعالیت های آن ها می رساند.

کشورها برای بقا در عرصه جهانی و تأمین نیازها و آرمان های خود اهداف مختلفی را تعریف و مشخص می-کنند. در این عرصه کشوری موفق خواهد بود که متناسب با مقتضیات زمان و با بهره گیری از توان های مختلف در راستای تامین منافع و امنیت ملی خود گام بردارد. بدون شک تحقق این مهم در سه حوزه قدرت زمینی، هوایی و دریایی امکانپذیر خواهد بود. ایران به عنوان کشوری کهن و به واسطه برخورداری از سواحل طولانی، از اعصار گذشته به دریا توجه داشته است. حضور و حاکمیت ایران بر دریا از زمان های دور بر کسی پوشیده نیست؛ اما با گذر زمان و کوتاهی حاکمان در اعصار مختلف این حضور و حاکمیت دچار فراز و نشیب های زیادی شده است. با توجه به تغییرات بوجود آمده در سیاست های جهانی از جمله اقتصاد محوری و اهمیت نقش دریا در اقتدار ملی، جمهوری اسلامی ایران ضرورت توجه و بهره گیری به مقوله دریا بعنوان اهرمی کارآمد در سیاست خارجی و تحقق آرمان های ملی را در دستور کار خود قرار داده است. سیاست تاکید بر نیروی دریایی راهبردی، را باید تلاشی در جهت جبران غفلت تاریخی، تأمین منافع، افزایش اقتدار ملی و عاملی برای سرعت بخشیدن به توسعه کشور به ویژه تحقق سند چشم انداز و توسعه ایران در افق ۱۴۰۴ دانست. یافته های تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع مختلف کتابخانه ای و اینترنتی به دست آمده؛ ضمن تشریح وضعیت و اقدامات نیروی دریایی، بیانگر اهمیت نقش دریا در اقتدار ملی و دقت نظر مسئولان نظام به بهره گیری هر چه بیشتر از این حوزه دارد.