درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ اسلام و سیره

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۲۴۱ تا ۷٬۲۶۰ مورد از کل ۷٬۵۷۲ مورد.
۷۲۴۱.

ریشه کاوی فراز و فرود فطحیه در تاریخ تشیع

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 69 - 87

کلید واژه ها: امام صادق (ع) عبد الله افطح فطحیان امامیه تشیع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۹۴
در هر دوره ای از تاریخ امامت شیعی، انتخاب جانشین برای امام از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. این مسأله در زمان شهادت امام جعفر صادق(ع) ، نیز بروز یافت. عبد الله افطح، پسرِ بزرگ آن حضرت با ادعای امامت، شماری از شیعیان را به سوی خویش کشاند، هر چند این ادعا و همراهی، دوام زیادی نیاورد و بنا به علل و زمینه هایی همراهانش از گرد او پراکنده شدند و به امامت امام کاظم (ع) روی آوردند و عبدالله نیز پس از هفتاد روز از دنیا رفت. اما شکل گیری فطحیه و پیدایی جریانی متمایز از مسیر امامت شیعی، با همه کم عمقی و بی بنیگی، نیازمند تأمل و واکاوی است؛ به راستی چرا شیعیان به رهم وجود نشانه هایی برای جانشینی امام صادق(ع) به چنین خطایی درافتادند. این مقاله در پاسخ به این پرسش اساسی، ضمن برشمردن مهمترین دلایل توجه عده ای از شیعیان به امامتِ عبدالله و ادعاهای او مبنی بر امامتِ خویش، فرایند تحول فطحیه و فرقه هایی که پس از آن به وجود آمدند، پرداخته و در پایان نیزبه برجسته ترین پیروان این فرقه اشاره می کند، با این فرضیه که تشتت و تفرق در میان شیعه و گرایش به مدعیان، زاده تعلق بیش از حد آنان به خاندان رسالت و اعتماد به آنان از یک سو و نبود آگاهی گره گشا از سوی دیگر است.
۷۲۴۲.

مقایسه جایگاه زن در عصر جاهلیت و دوره اسلامی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 75 - 96

کلید واژه ها: جایگاه زن عصر جاهلیت دوره اسلامی ازدواج طلاق عده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۶
زن، همواره از موضوعات مهم در حوزه اندیشه اسلامی بوده است. بی شک، بررسی تاریخی این مقوله، کمک بسیاری به روشن شدن مسئله و شفافیت در نظریه پردازی ها می کند. تبیین تاریخی وضعیت و جایگاه زن در اسلام، نیازمند شناخت وضعیت زن پیش از اسلام است. اینکه زن قبل از اسلام از چه جایگاه و موقعیتی برخوردار بوده و رویکرد عرب جاهلی به زن چگونه بوده و میزان حضور و مشارکت زن در مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در چه وضعیتی بوده است، موضوع اصلی این نوشتار است. با نگاهی دقیق به زن در عصر جاهلیت،مشخص می شود که حتی حقوق اولیه، از او سلب شده و به دلیل نوع نگاه مرد جاهلی به زن، تبدیل به بازیچه و دست آویزی برای سوء استفاده از زن شده بود. زن پیش از اسلام، مانند کالایی در شمار ثروت پدر و یا شوهر یا پسر، بود. بنابراین، وضعیت زنان در عرصه های خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در عصر جاهلی نابسامان، ظالمانه و تاریک بود. یکی از تحولات اساسی اسلام را باید در اصلاح جایگاه و موقعیت انسانی و اجتماعی زنان دانست.
۷۲۴۳.

سیمای حبیب بن مظاهر در «حماسه کربلاء» سروده سعید العُسَیلی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 79 - 92

کلید واژه ها: حبیب بن مظاهر حماسه کربلاء سعید العسیلی عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۲۰
در دیوان شعر عاشورایی، وصف یاران امام حسین(ع) گستره وسیعی را به خود اختصاص داده و چکامه های بسیاری در شعر پارسی و عربی به مدح، ثنا و توصیف این بزرگواران اختصاص دارد. یکی از این دلاورمردان، حبیب بن مظاهر است که وصف او در منظومه «حماسه کربلاء» جلوه ویژه ای یافته است. این منظومه سروده سعید العسیلی (1348-1414ق)، شاعر معاصر لبنانی است که در بیش از 6000 بیت به سیره امام حسین(ع) و یارانش پرداخته و حماسه آفرینی امام(ع) و اهل بیت(ع) و اصحابش را به زیبایی ترسیم کرده است. در مقاله حاضر سیمای حبیب بن مظاهر در این حماسه سترگ واکاوی و تبیین شده است. شایان ذکر است که شاعر در هفت چکامه و با تعابیری ادبی و آمیخته با زیبایی های بلاغی و تصاویر شعری به مهمترین اوصاف حبیب چون محبوبیت نزد پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، زهد و پارسایی، بینش و بصیرت، شجاعت و فداکاری پرداخته است.
۷۲۴۴.

نقد و بررسی ماجرای کشف رأس مخدرات در مقتل شیخ صدوق از منظر علامه سنقری حائری

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 24 - 40

کلید واژه ها: العاصمیه علامه سنقری عاشورا کربلا کشف حجاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۱۸۹
علامه سنقری در کتاب العاصمیه دو روایت از منقولات شیخ صدوق پیرامون چهره گشایی از حرم امام حسین(ع) را ذکر و مورد بررسی متنی و سندی قرار داده است. در این پژوهش، پس از بررسی سندی روایات مشتمل بر کشف رأس بنات رسول الله(ص)، ادله عقلی این دسته از روایات، نقادی گردیده سپس معنای لغوی لوازم حجاب و معنای مجازی و کنایی تعابیر مربوط به کشف شَعر و وجه اهل حرم امام حسین(ع)، مورد کند و کاش قرار گرفته است که در نتیجه آن با بررسی سندی این روایات، ضعف سندی آنها آشکار و در بررسی متنی آنها بر مبنای ادله عقلی دانسته می شود که کشف شعور بنات الرسول9 محال و با غیرت و حکمت الهی و همچنین عصمت حضرت زینب کبری(س) تعارض دارد. در نتیجه، به جهت ضعف سندی روایات مورد استناد شیخ صدوق در کشف رأس مخدرات و تعارض آن دو با غیرت و حکمت الهی، نظریه علامه سنقری حائری، مبنی بر عدم امکان کشف رأس بنات الرسول، مورد تأیید قرار می گیرد.
۷۲۴۵.

مطالعه بینامتنی شخصیت حبیب بن مظاهر در سخنان امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 61 - 78

کلید واژه ها: امام حسین (ع) بینامتنی شخصیت ها حبیب بن مظاهر سخنان امام حسین (ع) عاشورا کربلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۲۱۰
مطالعه بینامتنی شخصیت ها، یکی از اقسام پدیده نوظهور بینامتنیت است. در این مطالعه بسامد نام اشخاص در یک متن استخراج می شود تا از این طریق شناختی عمیق از نقش و جایگاه آن شخص در منظومه فکری نویسندگان و گویندگان متون به دست آید. حبیب بن مظاهر، امام حسین(ع) را یاری و خون عزیز خویش را برای نهضت الهی او نثار کرد. او به سبب جایگاه والا نزد اهل بیت: از جهت قوت ایمان و تقوا، وسعت علم، مجاهدت، وثاقت، عبادت، شجاعت، سخاوت، عزت و نهایتا شهادت، سهم بسزایی در سخنان امام حسین(ع) دارد که احصای آن راه گشای شناخت دقیق تر و عمیق تر از این صحابی شریف اهل بیت(ع) و به تبع آن معرفت صحیح نهضت حسینی خواهد بود. در پژوهش حاضر قصد آن است که بینامتنی شخصیت حبیب بن مظاهر به همراه کشف رابطه بین متون حاضر و غایب، در سخنان اباعبدالله الحسین(ع) در نهضت عاشورا بحث و بررسی شود تا نقش او در حماسه عاشورا با احصای تعابیر امام(ع) خطاب به ایشان تبیین شود.
۷۲۴۶.

معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی (مبانی، شرایط و کارکردها)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 7 - 30

کلید واژه ها: امام حسین (ع) معنویت عاشورایی توحیدی - عبودی جهادی بودن آرامش و آسایش اجتماعی بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۴۸
معنویت عاشورایی، آن گاه که در منظومه معرفتی و دستگاه معارفی _ رفتاری اباعبدالله الحسین(ع) معنا شده و مبنا یابد، دارای مراتب تشکیکی و ساحات (ابعاد عرضی) و سطوح (اعماق طولی) فراوانی خواهد بود. در سلوک معنوی متقوم بر آموزه های حسینی دانایی و دارایی پایه توانایی، علم صائب و اخلاق صادق مبنای عمل صالح، سلوک فردی و اجتماعی عامل جامعیت کنشی، با مبانی معرفتی _ توحیدی، عبودیتی _ حبی و با شروطی چون پیراستگی از رذایل و آراستگی به فضایل، قلب سلیم و پارسایی سلوکی تحقق یابنده اند. در هندسه معنویت عاشورایی غیر ازمبانی و شروط به کارکردهای آن نیز اشاره شده است. در نوشتار حاضر، به پرسش «معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی دارای چه معنا، مبنا، شروط و کارکردهایی است» پاسخ داده شده است و فرضیه کمال و جامعیت معنویت در منظومه معرفتی امام حسین(ع) به عنوان مصباح هدایت و کشتی نجات تبیین می شود.
۷۲۴۷.

گمانه های جواز اباحه گری خطابیه و مواجهه امام صادق(ع) با آن

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 57 - 73

کلید واژه ها: امام شناسی امام صادق (ع) ابوالخطاب اباحه گری خطابیه غالیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۳۰۲
ابوالخطاب (متوفای 138) مهم ترین غالیِ باورمندِ به اباحه گری در زمان امام صادق(ع)، رهبر و پایه گذار گروه خطابیه است. این گروه مشهورترین، تأثیرگذارترین و بادوام ترین گروه های غالیانه در دوره حضور امامان: بودند. خطابیه مانند ابوالخطاب، اباحه گر و شریعت گریز بودند. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته، درصدد پاسخ گویی به این سؤال است که چه گمانه هایی منجر به اباحه گری ابوالخطاب شد و امام صادق(ع) با خطابیه چگونه برخورد کرد؟ در بررسی منابع متقدم تاریخی، حدیثی و فرقه شناختی مشخص شد که ابوالخطاب و پیروانش با این گمانه که معرفتِ امام یا شناخت حق مکلفین را از انجام وظایف دینی بی نیاز می کند و با این تصور که واجبات و محرمات قابل تأویلند، اباحه گر شده اند. امام صادق(ع) گمانه های نادرست آنان را با جدّیت زیر سؤال برد و از هم نشینی و همراهی با آنان نهی کرده است. ایشان در مواردی خطابیه را لعن کرده، از آنان بیزاری جسته است.
۷۲۴۹.

تسنن و تشیعِ سده نهم هجری در کتاب هفتاد و سه ملّت

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 99 - 115

کلید واژه ها: تسنن تشیع تصوف مِلل و نِحَل هفتاد و سه ملت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۸۳
کتاب هفتاد و سه ملّت</em> توسّط مؤلّفی ناشناس در سده نهم هجری به نگارش درآمده است. اثر مزبور در روزگاری به رشته تحریر درآمد که طی آن فصل مهمّی از سیر تحوّلات فکری و مذهبی جهان اسلام به ویژه در شرق جهان اسلامی در قالب تعامل ظریف میان تسنّن، تشیّع و تصوّف اسلامی در جریان بود. پرسش اصلی این پژوهش آن است که کتاب مزبور چه تصویری از گفتمان مذهبی سده نهم هجری ارائه می دهد؟ این پژوهش با بررسی محتوایی این کتاب مختصر امّا پربار نشان می دهد که مؤلف کتاب در قالب وصف ملل و نحل رایج در ایران و جهان اسلامی، دریافتی از دیانت اسلام را تداعی می کند که بیش از هر چیز بیانگر تسنّن صوفی مشرب رایج در سده های هشتم و نهم هجری ایران است. از این رو این کتاب ضمن پافشاری بر مذهب اهل سنّت و جماعت و مذمّت اشکال گوناگون الحاد و زندقه، به بازتاب بینش عارفانه و اظهار محبّت به اهل بیت: و برخی گرایش های تلویحی به تسنّنِ متشیّع می پردازد.
۷۲۵۰.

تحریفات عزاداری امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 109 - 124

کلید واژه ها: امام حسین (ع) انحراف در عزاداری عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۳۰۷
عزاداری بر مصائب ائمه(ع) به ویژه امام حسین(ع) به سبب نقش سازنده آن در حفظ مکتب تشیع جایگاه ویژه ای دارد؛ لذا ضروری است تا با شناخت این انحرافات، مراسم عزاداری را از گزند بدعت ها در امان نگه داشت. نوشتار حاضر به روش توصیفی به این نتیجه دست یافت که انحرافات در دو دسته محتوایی و رفتاری قرار می گیرد. انحرافات محتوایی شامل نقل مطالب غیرمستند، غلو، وصف بیش از حد ظاهر بنی هاشم و گزارش های ذلت بار است و انحرافات رفتاری به قمه زنی، استفاده از آلات موسیقی، بی نظمی و سوء استفاده های مالی اشاره دارد.
۷۲۵۱.

میزان بهره مندی عباسیان از جایگاه علویان در دستیابی به خلافت

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 41 - 57

کلید واژه ها: تشیع خلافت عباسیان علویان قیام عباسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۹۵
پس از رحلت پیامبر جامعه اسلامی به سه گروه تقسیم شد: مهاجران که عمدتاً خواهان خلافت ابوبکر شدند، انصار که خواستار خلافت سعد بن عباده بودند و طرفداران خلافت امام علی. در این میان، عباس و چهار پسرش در گروه سوم جای داشتند و از خلافت امام علی حمایت می کردند. نزدیکی عباسیان به علویان تقریباً در سراسر سده نخست هجری ادامه داشت. در آغاز قیام عباسیان در حدود 100 هجری، آنها زیرکانه، بسیاری از الگوهای تبلیغی علویان را به کار گرفتند. عباسیان که مدعی جانشینی از سوی ابوهاشم نوه امام علی بودند، با هوشیاری توانستند از دیگر رقبای خود پیشی بگیرند. سؤال اصلی پژوهش آن است که عباسیان در قیام خود چگونه از شعائر شیعی بهره گرفته و از حمایت شیعیان استفاده کردند؟ در این مقاله چگونگی رابطه بنی عباس با شیعیان پیش از دستیابی به قدرت و همچنین استفاده ابزاری آنها از الگوها و روش های شیعیان در راستای تقویت قیامشان مورد بازخوانی و تحلیل قرار گرفته است تا نشان دهد عباسیان چه مقدار از این الگوها بهره بردند تا از طرفداری شیعیان برخوردار شوند.
۷۲۵۲.

نهضت حسینی در دو اثر منظوم اهل سنت: حدیقه الحقیقه و دیوان شمس

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 125 - 142

کلید واژه ها: امام حسین(ع) حدیقه الحقیقه و طریقه الشریعه دیوان شمس سنایی مولوی نهضت حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۳۴
نهضت حسینی جنبشی مهم در تاریخ اسلام است که بازتاب آن در میان آثار شاعران اهل سنت مهم و قابل تأمل است. در میان این دسته از شاعران، سنایی و مولوی سرآمدن هستند و آثارشان مشحون از اشارات ریز و درشت به قیام الهی امام حسین(ع) است. در حدیقه الحقیقه مثنوی تعلیمی مشهور سنایی، امام اساس دینداری تصویر شده و لعن یزید درون مایه ای رایج در این مثنوی است. مولوی در دیوان شمس امام حسین(ع) را سمبل امر قدسی و انسان کامل دانسته است. در این پژوهش، به روشی توصیفی- تحلیلی نقش امام حسین(ع) در این دو اثر ارزشمند بررسی شده است و جایگاه ایشان به عنوان قهرمان عالم دین و پهلوان عرصه شناخت حق تبیین شده است.
۷۲۵۳.

خراج نگاری در چهار قرن نخست هجری با تأکید بر نقش شیعیان

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۹ 77 - 95

کلید واژه ها: آل بویه تاریخ نگاری خراج خراج نگاری میراث علمی شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۳۵۰
تاریخ نگاری اسلامی در کنار تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به جنبه های اقتصادی و مالی حکومت اسلامی نیز توجه می کرده است. در تاریخ نگاری اقتصادی مسائل گوناگون مانند خمس، زکات، جزیه، خراج و نظایر اینها مطرح می شود. خراج از مهمترین درآمدهای دولت های اسلامی بود که به ویژه پس از شروع فتوحات مورد توجه خلفا و کارگزاران خلافت و بالطبع مورد توجه تاریخ نگاران قرار گرفت. در خراج نگاری ها در کنار مسائل تاریخی مباحث فقهی و مالی نیز مورد توجه بوده است. این پژوهش با استفاده از تحلیل داده های تاریخی و کتاب های خراج نگاری، تلاش می کند ضمن بررسی چارچوب تاریخی خراج نگاری های چهار قرن نخست هجری، نشان دهد شیعیان چه جایگاهی در نگارش این گونه آثار داشته اند؟ به نظر می رسد با توجه به تسلط آل بویه بر قلمرو خلافت اسلامی، اوج خراج نگاری شیعیان قرن چهارم هجری بوده است. شیعیان به سبب حضور در دربار آل بویه، متناسب با نیازهای فقهی و اداری به نگارش کتاب های خراج پرداخته بودند.
۷۲۵۴.

اخبار جعلی سیف بن عمر در مطالعات شیعه شناسی غربی ها

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 75 - 88

کلید واژه ها: استشراق سیف بن عمر شرق‌شناسی شیعه شناسی عبدالله بن سبا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۹۵
منبع شناسی تاریخ اسلام و تشیع یکی از موضوعات مورد توجه مستشرقان است. با این حال برخی از مستشرقان با بی توجهی به این کار، با استناد و بزرگ نمایی گزارش های دروغ پردازانی چون سیف بن عمر، تصویری ساختگی و غیر واقعی از تشیع ارائه کرده اند. سؤال اصلی پژوهش این است که گزارش های سیف بن عمر تمیمی در شیعه شناسی غربی ها چه جایگاهی دارد؟ در این نوشتار برخی از تحقیقات مسشترقان و ارجاعات آنها به سیف بن عمر استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفته و نشان داده شد که این تحقیقات در استفاده از گزارش های سیف و بررسی عوامل اثرگذار در جهت گیری های تاریخی او دچار تعارض هستند. مستشرقان در استفاده از اخبار سیف یکسان عمل نکرده اند. آنها گاهی دچارتردید، انکار و گاه تأیید اخبار سیف شده اند. با این حال اغلب آنها گزارش های سیف درباره پیدایش تشیع را معتبر دانسته و بر این اساس تشیع را عامل تفرقه و فتنه امت اسلامی دانسته و آن را نتیجه دگراندیشی دینی و متأثر از عوامل محیطی و فرهنگی عراق معرفی کرده اند.
۷۲۵۵.

فلسفه و علّتِ تشویق به عزاداری در سیره معصومین (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 77-94

کلید واژه ها: امام حسین (ع) سیره معصومین (ع) فلسفه گریه چرایی عزاداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۰۰
دانستن«علّتِ»یک چیز، و«سؤال»کردن و«فهمیدنِ»عمقِ آن، سببِ افزایش اشتیاقِ انسان می شود. و با عشق، علاقه و اعتقاد کامل، قدم به میدان عمل میگذارد. گریه بر امام حسین«ریشه» در«اعتقادات»شیعه، و نیز«احساسات»و «عواطفِ» شیعیان و غیر شیعیان دارد. و اینجاست که نکته«مهمّ»و «اساسیِ»تشویقِ اهل بیت به گریه و عزاداری فهمیده می شود و آن اصل و ریشه، «سؤالِ» از «چراییِ» گریه بر امام حسین است که رهنمونِ انسانها به خیر و صلاح خواهد بود. ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با تکیه بر روایات اهل بیت، «فلسفه»و «علّتِ»تشویق اهل بیت به«عزاداری» را بررسی کنیم. و این موضوع را با روایاتی در مورد فضلیتِ گریه برای امام حسین و واژه شناسی کلمات«عَبَره»و «قَتِیل»، و«عللِ» تشویق ائمّه را دنبال کردیم.
۷۲۵۷.

معرفی کتاب:بلاغه الامام الحسین بن علی (ع): دراسه و تحلیل، البعه الثانیه/ السید حسین الموسوی ابوسعیده

ناقد:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 139-140
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۳۰۶
السید حسین الموسوی ابو سعیدة، بلاغة الامام الحسین بن علی8: دراسة و تحلیل، البعة الثانیة، 3 مجلدات، النجف الاشرف: مکتبة ابو سعیدة، 2018. گردآوری سخنان معصومان سنت علمی _ دینی، مبارک و قابل توجه در فضای تمدن اسلامی و به خصوص شیعی بوده است. این کار فوایدی گوناگون دارد. از این رو، چنین کتاب هایی به صورت با/ بدون ترجمه و توضیح، مختصر و گزینشی / جامع و دیگر صورت ها منتشر می شوند. جمع آوری فرمایشات حضرت امام حسین7 به صورت کتاب فوق، دارای این ویژگی هاست که برای هر کدام از مطالب گفته شده توسط آن حضرت، ابتدا زمینه و سیاق لازم از متون تاریخی استخراج شده است. سپس در ادامه، برخی از واژه های دشوار در پاورقی توضیح داده شده اند. در صورتی که آیه یا آیاتی از قرآن کریم در متن سخن آن حضرت باشد، ارجاع دقیق آن به صورت سوره و آیه نیز درج شده است.
۷۲۵۸.

سیر تاریخی و نقش مسلمانان در انتقال تمدن یونان به اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 124 - 142

کلید واژه ها: تمدن اسلامی آندلس جنگ های صلیبی اروپا تجارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۷۴
در طول تاریخ از فعالیت های مهمی که مسلمانان داشتند می توان دستیابی به تمدن یونان اشاره نمود و سپس آن را به جهان اسلام انتقال دادند و با پیشرفت علوم و فرهنگ توانستند تمدن اسلامی را به وجود شکوفا نمایند. به ویژه مسلمانانی که بر اسپانیا تسلط یافته بودند توانستند تمدنی بزرگ در آنجا ایجاد کنند. زمانی که آندلس دارای تمدنی پیشرفته بود، اروپا در جهل و ظلمت به سر می برد و هیچ اثری از تمدن و پیشرفت در اروپا مشاهده نمی گشت. اما به محض رفت و آمد اروپاییان به جهان اسلام و همچنین زمانی که جنگ های صلیبی شکل گرفت و اروپاییان بسیاری توانستند در مناطق اسلامی اقامت داشته باشند. رفت و آمد اروپاییان به آندلس باعث شد اروپاییان با تمدن و علوم اسلامی آشنایی پیدا کنند و آن را به اروپا منتقل سازند و همچنین سعی نمودند بسیاری از کتاب های علمی را که در جهان اسلام ترجمه شده بودند به لاتین بازگردانند. تمامی این موارد سبب گشت که دستاوردهای مسلمانان وارد اروپا گردد و با پیشرفت اروپا دوره جدیدی در آن رقم خورد که آن را عصر نوزایی نام نهادند. در این مقاله برآنیم تا نقش مسلمانان را در انتقال تمدن یونان به اروپا مورد بررسی قرار دهیم و همان گونه که بیشتر مورخان اذعان نموده اند مسلمانان با داشتن رابطه صلح آمیز با اروپاییان در زمان تجارت یا در زمان تحصیل اروپاییان در مناطق جهان اسلامی سبب شدند تا اروپاییان با علوم آشنا شوند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است.
۷۲۵۹.

محتوای نامه های امام حسین(ع) به مخالفان خود

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 31 - 48

کلید واژه ها: امام حسین (ع) مکاتبات بنی امیه تحلیل محتوا معاویه عاشورا یزید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۲۵۸
نامه هایی که امام حسین(ع)، به افراد مختلف نوشته از مکاتبات مهم ایشان است. مضامین این نامه ها، حاوی نکات برجسته از نگاه امام(ع) به نظام بنی امیه و تصریح غصبی بودن امارت آنان، هشدار به حکام جور برای عدم انحراف از سنت نبوی، حمایت جدی از صحابی اهل بیت(ع) و بیان اوصاف رذیله آل ابی سفیان بوده است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با هدف رسیدن به زوایای مختلف دیدگاه امام(ع) در عصر خود نسبت به مخالفان، برشمردن ابعاد مختلف شخصیتی ایشان، معرفی انحرافات دستگاه بنی امیه، چرایی وجوب جهاد و بررسی دلیل مخالفت امام حسین(ع) با بنی امیه انجام شده است.
۷۲۶۰.

تأملی به دستاورد های ایثار حسینی در دو شعر عاشورایی از سید عباس شبّر و خوشدل تهرانی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 43 - 64

کلید واژه ها: دستاورد ایثار حسینی شعر عاشورایی سید عباس شبر خوشدل تهرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۵۴
پرداختن به حادثه عظیم عاشورا با تمام ابعاد و زوایای نهان و آشکار آن در ادبیات معاصر با تفاوت هایی محسوس نسبت به دوره های قبل روبه رو بوده است. در دوره حاضر، آن چه بیش از پیش جلوه گری می کند، مرثیه هایی است که با استفاده از آرایه های ادبی شکوهمندانه و عزت مدارانه، این واقعه سترگ را ترسیم می کند و مخاطبان را به تلفیق منطقی شور و شعور حسینی بر می انگیزاند. قیام خونین امام حسین7 شاخص ترین نتایج ایثار حسینی را به همگان معرفی می کند. در این نوشتار با روش تحلیلی _ توصیفی با انتخاب دو قطعه شعر از سید عباس شبر و مرحوم خوشدل تهرانی به بررسی مهم ترین ابعاد واقعه عاشورا از دریچه واژگان این دو ادیب می پردازیم. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که پایمردی و ایثار حسینی، عزت، سرافرازی، شرافت، بزرگواری و... را دیگر بار تجدید کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان