فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶٬۴۰۱ تا ۱۶٬۴۲۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۶۴۰۱.

نقد و تحلیل برداشت معنای «مرگ» از واژه «حین» در ترجمه برخی از آیات قرآن بر اساس «نظریه معنی»

کلید واژه ها: قرآن کریم نقد ترجمه معیارهای ترجمه حین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۴۰۷
دست یابی به معانی حقیقی واژگان مستلزم توجّه به سیاق و بافت جمله است و بدین طریق معانی حقیقی و اصلی از معانی مجازی و فرعی  متمایز می گردد. واژه ی «حینَ» با مشتقّاتش 35 بار در قرآن کریم آمده است. واژه ی مذکور نقش ظرف زمان دارد و در بیشتر آیات به  «زمان» ترجمه شده است. امّا در آیات 98یونس، 25 و 54 مومنون، اغلب مترجمان آن را «زمان مرگ» ترجمه کرده اند. پژوهش حاضر در صدد است علل و چرایی برداشت معنای"زمان مرگ" از واژه ی «حین» را بر اساس نظریّه ی معنی در ترجمه تبیین نماید. توجّه مترجمان به سیاق بیش از توجّه به معنای واژه، تقدیر معنوی مضاف الیه آن یعنی واژه ی موت و تناسب زمان نامعلوم مرگ انسان با زمان مبهم واژه حین ، از جمله نتایج قابل ذکر پژوهش حاضر می باشند.
۱۶۴۰۲.

بررسی مناسبات علویان و زبیریان در عصر حسنین (ع)

نویسنده:

کلید واژه ها: امویان عبدالله بن زبیر علویان امام حسین (ع) امام حسن (ع) آل زبیر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی امیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
تعداد بازدید : ۱۷۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۷۷
خاندان بنی هاشم و آل زبیر از مهم ترین و تأثیرگذارترین خاندان های عرب در تحولات سیاسی- اجتماعی تاریخ صدر اسلام بودند. از بزرگان این دو خاندان، حضرت علی (ع) و زبیر بن عوام دو صحابه برجسته پیامبر (ص) بودند که دوشادوش رسول الله (ص) در حوادث و غزوات عصر نبوی حضور فعالانه و همراه با جانبازی در راه اسلام داشتند. هرچند که بعد از رحلت پیامبر (ص) و بویژه در زمان خلافت حضرت علی (ع)، دو خاندان دچار اختلاف شدند؛ ولیکن از تأثیرگذاری آنها در تحولات سده نخست هجری نکاست. فرزندان حضرت علی (ع) و زبیر بن عوام نیز با یکدیگر رابطه دو سویه ای داشتند. در دوره حسن بن علی (ع)، رویارویی ایشان با عبدالله بن زبیر بیشتر به درگیری های لفظی منجر شد و رویکرد خصمانه داشت. در دوره حسین بن علی (ع)، هرچند ایشان و عبدالله بن زبیر دشمن دارای مشترک یعنی امویان بودند؛ ولیکن ابن زبیر ضمن نزدیکی به خاندان بنی هاشم، در پی تصاحب قدرت بود. این پژوهش بر آن است با تکیه روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به زوایای مناسبات حسن بن علی (ع) و حسین بن علی (ع) با عبدالله بن زبیر پرداخته و تعاملات و تقابلات آن ها را با حاکمیت وقت یعنی امویان روشن نماید.
۱۶۴۰۳.

فلسفه مضاف از دید علامه جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فلسفه علم فلسفه مضاف علامه جعفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۰
در مقاله پیش رو با روش استنباطی و اجتهادی تلاش شده است با تحلیل منظومه فکری علامه جعفری در حوزه فلسفه های مضاف، به ویژه فلسفه علم، به برداشتی از ماهیت فلسفه مضاف از دید وی دست یافته شود. یافته های مقاله را می توان به این صورت خلاصه کرد: الف) برخی از مؤلفه های تشکیل دهنده فلسفه مضاف روئوس ثمانیه علوم است که در آثار پیشینیان وجود دارد؛ ب) بن مایه های فلسفه مضاف در اندیشه حکیمان پیشین وجود دارد؛ ج) فلسفه مضاف دانشی ناظر است که اصول و مبانی ثابت و متافیزیکی علوم را به جهت پایداری علم و با هدف عالی حیات انسانی بیان می کند.
۱۶۴۰۴.

تحلیل وظایف دولت در قبال مسئله عدالت از منظر قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت دولت سیاست گذاری ظلم حکومت نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷
دولت به عنوان یک نهاد سیاست گذار نقش بسیار بارزی در تحقق اهداف اقتصادی دارد. در هنگام سیاست گذاری ره یافت های متعددی توسط دولت ها مبنای حرکت قرار می گیرد .اما دولت اسلامی لازم است ره یافت مبتنی بر عدالت را درحرکت خود مدنظر قرار دهد. عدم لحاظ عنصر عدالت دولت را در دستیابی به اهداف والای حکومت دچار مشکل می کند.ولی سؤال اساسی آن است که وظایف دولت اسلامی در قبال مسئله عدالت چگونه است. بر اساس بررسی های انجام شده در حیطه آیات، روایات و نهج البلاغه نشان می دهد دولت ها وظیفه دارند، درقلمرو و اختیارات خویش ، زمینة تکامل و توازن اجتماعی و دستیابی عادلانة هر کس به حق و حقوقش را فراهم سازند. دولت اسلامی اختیارات وسیعی برای اجرای عدالت اقتصادی دارد. تنها اعتقاد راسخ بر اجرای عدالت اقتصادی لازم است تا دولت با استفاده از ابزارهای وسیعی که در اختیار دارد در اجرای عدالت اقتصادی موفق شود. رعایت حقوق متقابل بین حاکمیت و مردم، زمینه ساز عدالت بین آن ها است.
۱۶۴۰۵.

نقش پادگفتمان ها در تحلیل گفتمانی سوره کهف (واکاوی داستان هاییاران غار و خضر و موسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم کهف تحلیل گفتمان فرآیند سازی پادگفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۵۷۱
یک گفتمان با نظام هایی از نشانه هاومفاهیم، عناصری پنهان را در درون خود می پروراند که در یک بافت کلی، با نشانه های نظام مند، مفاهیم جدید را تولید می کند. این عناصر همواره درجهت القای پیام های متن و باورپذیرکردن گفتمان برای مخاطبان و حتی در مواردی، برانگیختگی نیرومند عواطف آنان متناسب با باورهای ایدئولوژیک و سنت های اجتماعی، گام برمی دارند. ازجمله این عناصر مهم، پادگفتمان هایا هاله های گفتمانی است که با حضور در دل یک گفتمان، آن را حمایت می کنند تا به این ترتیب، گفتمان در امر مجاب سازی و توجیه پذیربودن موجه جلوه کند.با تأمل در متون ادبی و دینی و ازجمله قرآن که دربردارنده شگردهای مهم زبان شناسی و بلاغی و نشانه ای است، می توان دریافت در این متن، پادگفتمان هاهمچونچترهای حمایتی ازطرف گفته پرداز مقتدر این اثر به مخاطبان یاری می رسانند تا بسیاری از آموزه های اساسی و مفاهیم ارزشی منظومه گفتمانی را در فضاهایی درونی شده، بهتر و بیشتر دریابند. برای نشان دادن چنین ویژگی در قرآن، در این پژوهش، پادگفتمان هادرسورهکهفتحلیل و تبیین می شوند. روش تحقیق، تحلیل محتوا، براساس ویژگی های اصلی پادگفتمان هاست. یافته های پژوهش نشان می دهد که این سوره مشتمل بر برخی از ویژگی های معنایی پادگفتمان ازقبیل عینیت سازی ازطریق گسترش گفتمان و داستان پردازی، ارجاع محوری، برجسته سازی با کهن الگو، خرق عادت و تمثیل و به کارگیری مناسب و شایسته پادهایی ازقبیل پادهای ناظرساز، مؤلفه ای و... است.
۱۶۴۰۶.

تبارشناسی واژه قرآنی «صلاه»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم مفردات قرآن زبان شناسی ریشه شناسی واژه «صلاة»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۶ تعداد دانلود : ۳۵۰
قرآن ریسمان محکم الهی، وسیله ایمنی بخش و حجت خدا بر مخلوقات است. خداوند پیمان عمل کردن به قرآن را از بندگان خود گرفته است. عمل به دستورات این کتاب مقدّس در سایه فهم معانی آن امکان پذیر است. فهم و دریافت معانی دقیق قرآن مجید مانند هر متن معنادار دیگری در اوّلین گام، خود نیازمند رمزگشایی از واژگانی است که چون حلقه هاییک زنجیر کنار هم قرار می گیرند، تا آن کلام را موجودیّت بخشند.براین اساس، در پژوهش حاضر کوشش شده است، با عنایت به کاربردهای واژه قرآنی «صَلاة» و بررسی دقیق آنها در قرآن مجید و شعر جاهلی، سیر تطوّر معنایی آن در زبان های سامی و از جمله زبان عربی و خاستگاه واژه و ریشه شناسی آن بررسی شود. علاوه بر این، دیدگاه های تفسیریدر این خصوص نیز بررسی می شود و در پایان با توجه به بررسی های انجام شده، برابرنهاده های این واژه، اعمّ از اینکه ناقص یایییا واوی باشد، در پنج بخش «طلب میل و توجّه»، «حسن ثناء و تمجید»، «عبادت مخصوص نماز»، «اطاعت و پیروی» و «دخول و ملازمت» پیشنهاد می شود. همچنین مفهوم «ملازمت و انعطاف» در تمامی مشتقات این واژه از قبیل «تَصلیَة»یا «إقامَةُ الصَّلوة» مشترک است.
۱۶۴۰۷.

مفهوم شناسی تربیتی هم نشینی برخی از اسمای الهی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسمای الهی هم نشینی اسما حکمت های تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۴۴۱
تأمل در مفهوم اسمای الهی و اوصاف پروردگار از مباحث درخور توجه در حوزة تربیت اسلامی است. خداوند در قرآن همواره از خود با اسمای حسنی یاد کرده و طبعاً معرفت به این اسما باب جدیدی از تجلی جلوه های ازلی حق تعالی را در برابر انسان می گشاید. در اهمیت بحث از صفات و اسمای الهی همین بس که از دیرباز عالمان مسلمان از عارفان و فیلسوفان گرفته تا مفسران و متکلمان به این موضوع توجه ویژه ای کرده و آثاری را رقم زده اند. تأمل در آیات وحیانی قرآن حاکی از گونه های متفاوت کاربرد اسمای الله است؛ از جملة این ساختارها هم نشینی و تأثیر و تأثر اسمای الهی در یک دیگر است. امروزه بررسی واژگان و عبارت قرآنی از منظر معناشناختی و به شیوه های متعارف و به کاررفته بین معناشناسان برجسته مانند ایزوتسویکی از محورهای مهم در حوزة تحقیقات قرآن شناسی محسوب می شود؛ و بر این اساس این مقاله پژوهش و جستاری است به روش توصیفی و تحلیلی دربارة برخی اسما و صفات الهی و دریافت حکمت های تربیتی نهفته در چینش این اسما که به صورت دوگانه یا چندگانه در قرآن آمده است. توجه به چنین محورهایی به ویژه ما را در فهم و به کارگیری مؤلفه های مهم در فرایند تربیت انسان، در جایگاه جانشین خدا روی زمین، یاری خواهد کرد.
۱۶۴۰۸.

بررسی و سنجش نظریه علم الهی در فلسفه فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فارابی علم الهی علم به ذات علم ذاتی علم پیشین علم فعلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۹ تعداد دانلود : ۳۹۱
فارابی در آثارش از هر سه قسم علم الهی، به تفصیل بحث کرده است. به باور او، علم خدا به ذات خویش به نحو حضوری است. علم خدا به ممکنات در مقام ذات یا پیش از خلقت، از طریق علم به صور معقول اشیا در ذات خدا و لذا به نحو صوری ارتسامی و از سنخ علم اجمالی است. او به شبهة علم پیشین الهی و اختیار انسان نیز در ذیل این علم، پاسخ داده است. علم خدا به ممکنات در مقام فعل یا پس از خلقت، از طریق علم به اسباب و علل عالیة ممکنات، اشیا و امور جزئیِ ممکن را دربرمی گیرد و به نحو صوری ارتسامی و از سنخ علم اجمالی حاوی تفصیلات است. اما با رسالة فصوص الحکم، اگر از آنِ فارابی دانسته شود، باب دیگری در علم الهی گشوده می شود. نظریة فارابی در علم الهی، در فلاسفة اسلامیِ بعدی، به ویژه ابن سینا تأثیر فراوان نهاده، اما برخی دیگر مانند سهروردی (شیخ اشراق) و عده ای از محققان معاصر، آن را نقد کرده اند. در نوشتار حاضر، اهم این نقدها تبیین و از دید نگارنده، مورد سنجش و ارزیابی قرار خواهند گرفت. در مجموع، نظریة فارابی از دید نگارنده، دارای نقاط قوّت و ضعف مهمی است.
۱۶۴۰۹.

بررسی تطبیقی تحلیل «خلق افعال عباد» در کلام ماتریدیه و دیوبندیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افعال عباد دیوبندیه ماتریدیه کسب سببیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۳۱
دیوبندیه مکتبی است که از درون مذهب کلامی ماتریدیه برخاسته و ادعای پیروی از کلام ماتریدیه، مهم ترین شاخصه کلامی دیوبندیه است؛ اما این مدعا در تطبیق مباحث کلامی دچار تزلزل هایی شده است. تطبیق آرای این دو مکتب در تحلیل مبحث کلامی «خلق افعال عباد» نشان می دهد که دیوبندیه در برخی مسائل، دیدگاه متفاوتی اختیار کرده است، که این مغایرت ها به مبنای دیوبندیان در مخالفت با هر معنای دارای شائبه شرک و بدعت باز می گردد. در پاسخ به پرسش از میزان تحول دیوبندیه در موضوع تحقیق، این نتیجه حاصل شد که دیوبندیان همچون ماتریدی ها، به تفکیک «خلق» و «کسب» در تحلیل «افعال بندگان» قائل اند؛ اما در نوع دیدگاه در باب «کسب» متفاوت می اندیشند. ماتریدیان به انتساب حقیقی افعال به دو قادر قائل اند، اما دیوبندی ها ضمن تأکید بر فاعلیت مطلق خداوند، از اطلاق فاعلیت بر بندگان پرهیز دارند و تأثیرگذاری بندگان را فقط به عنوان سبب ظاهری می پذیرند.
۱۶۴۱۰.

جایگاه مرویات کعب الاحبار در تفاسیر شیعه تا اواخر قرن ششم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفاسیر شیعه مرویات کعب الاحبار اسرائیلیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۵۹۸
کعب الاحبار در ورود روایات اسرائیلی به منابع دینی نقش بسزایی داشته است؛ عده ای از مفسران شیعه در تفاسیر خود از اقوال کعب الاحبار استفاده کرده اند، لذا بازشناسی گونه های روایات کعب در تفاسیر شیعه و موضع مفسر در برخورد با این مرویات بسیار حائز اهمیت است. با توجه به گستردگی تفاسیر، این پژوهش از قرون نخست تا اواخر قرن ششم تفاسیر شیعه را موردبررسی قرار داده است، درمجموع 16 تفسیر موردمطالعه قرار گرفت. که از این مجموعه حدود 8 تفسیر حاوی روایاتی از کعب الاحبار بودند؛ این تفاسیر عبارتند از: تفسیر قمی، فرات کوفی، التبیان، مجمع البیان و جوامع الجامع، روض الجنان، مفاتیح الاسرار و المنتخب فی تفسیر القرآن. مجموع اقوال مروی از کعب در تفاسیر شیعه تا اواخر قرن ششم حدود 97 قول است. این روایات در8 محورقابل تقسیم بندی است، مهم ترین این محورها عبارتنداز: تبیین واژه های قرآنی، شرح و توضیح آیات، تبیین آیات قرآن در قالب بیان مصادیق، نقل جزئیات داستان. باتوجه به وسعت روایات تفسیری در تفاسیر موردبحث، آمار اقوال کعب در بین مجموعه بسیار اندک است و سبک و گرایش تفسیری مفسران ارتباط مستقیمی در ورود مرویات کعب دارد. مفسران مورد بحث در برخورد با روایات کعب به سه صورت موضع خود را بیان کرده اند: 1. نقل بدون داوری 2. پذیرش روایات کعب 3. رد روایات کعب؛ قرائن موجود در تفاسیر، حاکی از آن است که مرویات کعب نقش موثری در آراء تفسیری مفسران ندارد و جایگاه خاص و قابل توجهی را به خود اختصاص نداده است.
۱۶۴۱۱.

جایگاه زبان و سخن اخلاقی در ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادب تعلیمی اخلاق زبان سخن اخلاق ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۷ تعداد دانلود : ۸۰۰
. اخلاق و کارکرد آن، یکی از مهم ترین بن مایه های متون گوناگون زبان و ادب فارسی است و موضوعات مختلف اخلاقی و پند و اندرزهای فراوان در بیشتر این آثار دیده می شود. یکی از مهم ترین و مؤثرترین موضوعات اخلاقی و تعلیمی «زبان و سخن» و کارکرد مثبت و منفی آن است. در بیشتر متن های ادبی، عرفانی و تاریخی ما در باره اهمیت زبان، ویژگی های آن، مخاطب، ویژگی های سخن و ... نکته هایی درخور تأمل و به شیوه ای مؤثر، بیان شده که بیشتر آنها متأثر از آموزه های قرآنی و روایات نبوی و علوی و دیگر بزرگان دین است. چنین مضامینی در همه انواع ادبی از ادبیات تعلیمی که جایگاه اصلی چنین مباحثی است، تا ادبیات حماسی و غنایی دیده می شود. مقاله حاضر، این موضوع و چگونگی آن را در آثار برجسته و اصیل ادب فارسی بررسی و نمونه هایی از بیان و توصیف شاعران و نویسندگان را با توجه به منشأ سخنانشان ارائه کرده است. حاصل پژوهش نشان می دهد در بیان چنین مضامینی آنچه برای گوینده یا صاحب متن مهم است، جنبه آموزشی یا همان تعلیمی و انتقال آن به مخاطب است؛ از این رو در چنین ساختارهایی کمتر با مختصات تخیلی روبه روییم بلکه مخاطب درون مایه را عمدتاً در قالبی عاری از ممیزات ادبیات مخیل مشاهده می کند؛ نهایت استفاده از تمهیدات هنری در چنین آثاری، تمثیل یا اسلوب معادله است.
۱۶۴۱۲.

تحلیل ماهیت و آثار ضمان اعیان در فقه و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضمان اعیان ضمان اعیان مضمونه ضمان اعیان غیر مضمونه ضمان عهده عقد بیمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۴ تعداد دانلود : ۷۸۳
قانون مدنی به تبع فقه، عقد ضمان را ناقل ذمه دانسته و موضوع ضمان را به اموال کلی یا دیون محدود کرده است. هر چند نتیجه این تعریف نادرستی ضمان از اعیان خارجی است اما همین قانون در ماده ۶۷۹ به این نتیجه پایبند نمانده و همداستان با اغلب فقیهان، حکم به درستی ضمان عهده که خود قسمی از ضمان اعیان مضمونه است، داده است. بسیاری از فقیهان معاصر با استفاده از نهاد «عهده» که بر خلاف «ذمه» ظرف اموال خارجی است، ضمان اعیان را عقدی مستقل از ضمان دیون قلمداد کرده و با استناد به عمومات، حکم به صحت ضمان اعیان اعم از مضمونه و غیر مضمونه و نیز درستی بیمه مالی که در تصرف مالک آن است، کرده اند. بر پایه این تحلیل، نتیجه اعتبار نمودن عین خارجی بر عهده این است که ضامن، نخست ملزم به ردّ عین و در فرض تلف، ضامن ردّ بدل به مالک می گردد. با توجه به عمومات قانونی هم چون ماده ۱۰ قانون مدنی، حکم به درستی اعیان مضمونه در حقوق موضوعه نیز با مانع خاصی روبرو نیست.
۱۶۴۱۳.

بررسی فقهی حقوقی مجوزهای اجباری بهره برداری از حق اختراع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حق اختراع مجوز اجباری اختیارات حکومت اسلامی احتکار سوء استفاده از حق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۶۲۵
مجوز اجباری حق اختراع، راهکاری است برای برقراری تعادل بین حقوق انحصاری دارنده و حق عموم مردم در برخورداری از رفاه اجتماعی که در اسناد بین المللی و حقوق داخلی بسیاری از کشورها پیش بینی شده است. هدف از این مقاله، بررسی تعریف، موارد صدور و احکام این نوع مجوز است. در حقوق ایران، مجوزهای اجباری حق اختراع را می توان با اختیار حکومت اسلامی، به عنوان معطی حق اختراع، در تعیین حدود آن توجیه کرد. عدم بهره برداری از اختراع مورد نیاز عموم، تحت شرایطی، می تواند احتکار تلقی شود. اعمال منجر به صدور این مجوز، در بسیاری موارد، مصداق سوء استفاده از حق و موجب ورود ضرر به جامعه است که منع آن را می توان با قاعده لاضرر توجیه نمود.
۱۶۴۱۴.

بازپژوهی ادله جواز تصرفات زوجه در مهر پیش از استقرار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زوجه مهر ملکیت متزلزل تصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۰۶
با وقوع عقد نکاح، زوجه مالک تمام مهر می گردد. این مالکیت نسبت به نیمی از مهر، مستقر و نسبت به نیم دیگر متزلزل است و او با تسلیم نفس، استحقاق مطالبه همه آن را خواهد یافت. مسأله مهم قابل طرح، جواز یا عدم جواز تصرفات زوجه در مهر، پیش از استقرار آن است. فقها و حقوقدانان بدون تفکیک بحث در حالت های مختلف، پس از حصول مالکیت زوجه، بر اساس ادله عام دال بر جواز تصرفات مالک در ملک خود و روایات دال بر جواز تصرفات زوجه نسبت به زوج، قائل به جواز تصرفات شده اند. راقمان این سطور به روش توصیفی- تحلیلی با تتبع در ادله و عبارات فقها و قابل خدشه دانستن ادله عام، تنها تصرفات زوجه نسبت به زوج و نیز تصرفاتی که با اذن یا اجازه زوج باشد را صحیح دانسته اند و در غیر این صورت به سبب تزلزل مالکیت زوجه نسبت به نصف مهر و جهت رعایت حق زوج، تصرفات او را غیر موجه یافته اند.
۱۶۴۱۵.

شریعتی و خودآگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: خودآگاهی بازگشت به خویش بازگشت به اسلام مولتی کولتور پولی کولتور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۴۵۰
فکر شریعتی مهم ترین چالش ما ایرانی ها با جهان معاصر در تحقق خودآگاهی را آشکار می کند. وی، در برخی سخن رانی ها و آثارش مانند «بازگشت به خویشتن»، «انسان بی خود» و «خودآگاهی و استحمار»، نشان داده است که اهمیت این مسئله را درک کرده است. در کتاب «انسان بی خود»، راه حل ازخودبیگانگی را خودآگاهی می داند و، در کتاب «بازگشت به خویشتن»، مهم ترین مسئلة وجودی ما را تحقق خودآگاهی از راه بازگشت به خویشتنِ راستین خویش می بیند. مقالة پیش رو تلاشی است برای درک خودآگاهی مورد نظر وی از راه کشف جایگاه آن در تاریخ فکری معاصر ما که همة ادوارش را می توان تلاشی برای تحقق این خودآگاهی فهمید.
۱۶۴۱۶.

روش دکارت: ریاضی یا هندسی؟(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: دکارت روش هندسی روش ریاضی تحلیل تألیف واضح متمایز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۳ تعداد دانلود : ۷۸۹
رنه دکارت در آثارش از تأثیری که علم ریاضی بر ذهن وی داشته سخن گفته است. او که در زمره پایه گذاران علم جبر و هندسه تحلیلی است، معتقد بود «تنها معرفت ریاضی است که می توان بر آن نام معرفت نهاد». با وجود این، پرسش این است که چرا بعضی مفسران، و نیز در اغلب منابع فارسی، روش دکارتْ روش «هندسی» معرفی می شود، در حالی که بیشتر محققان بر روش ریاضیِ دکارت تأکید کرده اند؟ او زمینه را برای بیان فیزیکِ ریاضی فراهم کرده است. از نظر دکارت خصوصیاتی مانند نقطه، بُعد و امتداد در هندسه، ذاتیِ مادّه است. به نظر نگارنده، تأکید بر روش هندسی و اصالت هندسه به معنای قبول اصالت جوهر مادی و ماده گرایی در دکارت است و چنین دیدگاهی با فکر دکارتی مغایرت دارد، چون او افزون بر جوهر مادی، به دو جوهر نفس و خدا نیز قائل بوده است. در فلسفه او، منشأ ریاضیات عقل و عقلانیت است و به دلیل همین نشئت گرفتن عقلانی است که برهان های ریاضی، یقینی و واضح اند. البته در اینجا مقصود از ریاضیات در روش ریاضی، ریاضیات عمومی و متداول نیست، بلکه ریاضیاتی است که از زمان ارسطو به «ریاضیات محض» و «ریاضیات کاربردی» تقسیم شده است. مقاله در صدد یافتن پاسخی به پرسش های زیر است: فرق روش هندسی و روش ریاضی در چیست؟ وضوح، تمایز و یقین در کدام یک از این دو بیشتر است؟ از نظر دکارت کدام مسائل با روش ریاضی قابل حل اند و چه مسائلی با روش هندسی؟
۱۶۴۱۷.

بررسی توان اجرایی برنامه درسی معنوی در دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه مدیران و استادان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قابلیت اجرایی برنامه درسی معنوی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۶
این پژوهش به منظور بررسی قابلیت اجرایی برنامه درسی معنوی در دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. بدین منظور، چهار متغیر دانش، نگرش، مهارت و امکانات در دو گروه مدیران و استادان مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. پژوهش کاربردی، و از نوع توصیفی پیمایشی است. به تناسب پاسخ به سؤالات تحقیق از روش کمّی استفاده شده است. حجم جامعه شامل تمام مدیران و استادان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1396 1395 بوده است. که در این بین 30 نفر از مدیران و 60 نفر از استادان به صورت هدفمند به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای، فریدمن و خی دو برای بررسیهای استنباطی استفاده گردید. نتیجه کلی پژوهش حاکی است که گروه های مخاطب دارای دانش، نگرش و مهارت کافی در زمینه اجرای برنامه ریزی درسی معنوی هستند ولی امکانات دانشگاه فرهنگیان برای اجرای برنامه ریزی درسی معنوی در حد مطلوبی نیست.
۱۶۴۱۸.

نَهجِ فقیهی: تَرجَمه ای َرَزین از مَتنی مَتین (قَلَم اندازی به شادمانگیِ بازچاپِ ترجَمه ای کِرامَند از نهْج البَلاغَه یِ شَریف)

نویسنده:

کلید واژه ها: نهج البلاغه ترجمه نهج البلاغه علی اصغر فقیهی جعفر شهیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
ترجمه نهج البلاغه علی اصغر فقیهی، از کتاب های دینی، ادبی و تعلیمی ارزنده روزگار ماست. این کتاب، نخستین بار در سال 1374 منتشر شد. ب هتصریح خود استاد، هشت سال، مصروف کار ترجمه و چهار سال، در کار اصاح، بازخوانی، ویرایش و تصحیح مطبعی آن گردیده است. نگارنده در سطور پیش رو، تاریخچه ای از زندگ ینامه، آثار و قدرت نویسندگی و ترجمه فقیهی، شیوه و روش ترجمه استاد را به شیوه مبسوط مورد وا کاوی و بررسی قرار داده است. نویسنده در ادامه، علت نادیده انگاشتن ترجمه فقیهی را بدین سبب م یداند که ترجمه مذکور درزمانی روانه بازار نشر شد که ترجمه نهج البلاغه استاد شهیدی، آواز های بلند یافته بود. از این رو، فقر ههایی از ترجمه استاد شهیدی را که بعضی ناقدان سزای خرد هگیری دانست هاند، یاد کرده و با ترجمه فقیهی سنجیده است.
۱۶۴۱۹.

زنان در شاهنامه، تحقیقی ارزشمند و ترجمه ای نادرخور

نویسنده:

کلید واژه ها: شاهنامه فردوسی زنان ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۸۷۰
کتاب زنان در شاهنامه، نوشته دکتر جال خالقی مطلق در اصل رساله دکتریِ ایشان در دانشگاه کلنِ آلمان است که نخستین بار در سال ) 1971 م( به آلمانی منتشر شده است. ترجمه انگلیسیِ این کتاب در سال ) 2002 م( در آمریکا به طبع رسیده و اخیرًا انتشارات مروارید ترجمه فارسیِ آن را چاپ کرده است. برخافِ متنِ علمی و روشمندانه اصلِ کتاب، متأسّفانه ترجمه فارسیِ آن سست و آشفته است که در این مقاله در چند بخش به ذکر و بررسیِ این اشکالات و نواقص می پردازیم.
۱۶۴۲۰.

نگرشی بر نگارش های کلامی (7) أعلام الطَرائقِ ابن شَهرآشوب، کتابی نفیس در اصطلاح نامه نگاریِ اسلامی

کلید واژه ها: ابن شهرآشوب أعامُ الطرائِق فی الحُدود و الحقائِق اصطاح نام هنگاری حدود و تعریفات اصطلاحات کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۳۷۰
أعامُ الطرائِق فی الحُدود و الحقائِق از جمله آثار پرارج بن شَهرآشوب سَرَوی مازندرانی است که در باب تعریف و توضیح اصطلاحات علوم مختلف، از جمله علم کلام، به نگارش درآمده است. در این نوشتار به وجوه گونه گون اهمیت این کتاب و به ویژه جنب ههای کلامی آن پرداخته شده است. بررسی این اثر نشان م یدهد که أعام الطرائق هم به لحاظ گستردگی و تنوع اصطلاحاتِ موضوعات و علوم مختلف و هم از حیث شمار اصطلاحاتِ شرح شده در هر موضوع و هم از جهت میزانِ توضیحات ارائ هشده برای هر واژه، در بین آثار مشابهِ موجود در این زمینه ک منظیر است. وسعت و غنای مطالب مطرح شده در این کتاب نیز حکایت از سعه اطلاعاتی و دامنه مطالعاتی ابن شهرآشوب دارد. أعام الطرائق یک اصطلا حنامه صرف نیست؛ بلکه دائر هالمعارفی است پر نکته و مأخذی غنی از مطالب ناب و کمیاب. این کتاب همچنین منبعی ارزشمند برای آشنایی با دیدگا هها و آراء ابن شهرآشوب در زمینه مسائل طبیعی و کلامی به شمار م یآید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان