تعامل روانشناسی و دین

نمایش ۱٬۱۶۱ تا ۱٬۱۸۰ مورد از کل ۱٬۹۵۰ مورد.

۱۱۶۱.

بررسی تأثیر فضای مجازی بر هویت دینی جوانان روستایی (مطالعه موردی: دهستان بالارخ تربت حیدریه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد بذرافشان عیسی رفیعی کته تلخ

منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلید واژه ها: جوانان روستایی هویت دینی فضاهای مجازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۵۷

در عصر کنونی رسانهها به عنوان عاملان تغییر و تحول در ارزشها و هنجارها و نقشهای سازگار فرهنگی – محیطی مطرح هستند. همین امر میتواند منجر به بحران هویت جوانان و متعاقب آن سبب دگرگونی نقشهای سازگار فرهنگی و محیطی، به انفعال کشاندن جوانان و بسیاری از مسائل دیگر در جغرافیای زیست اجتماعی روستاشود. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل آثار و پیامدهای به کارگیری فناوریهای نوین ارتباطی بر هویت دینی جوانان روستایی در جغرافیای زیست اجتماعی دهستان بالارخ از توابع شهرستان تربت حیدریه می پردازد. جامعه آماری پژوهش را جوانان 29-18 سال تشکیل می دهد. حجم نمونه شامل 283 نفر در سطح 12روستا از روستاهای دهستان بالارخ شهرستان تربت حیدریه است که بر اساس روش نمونهگیری خوشهای - مکانی انتخاب شده اند. روش انجام پژوهش مبتنی بر شیوه توصیفی - تحلیلی بوده و داده های پژوهش با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون t تک متغیره مورد تحلیل قرار گرفته است. یافتههای تحقیق نشان از تأثیرگذاری بالای فضاهای مجازی شبکههای ماهوارهای بر هویت دینی جوانان روستایی، تغییر نقشها، باورها و ارزش های سازگار فرهنگی و محیطی و به انفعال کشاندن جوانان در کارکردهای دینی و فرهنگی در جغرافیای زیست اجتماعی روستا دارد.

۱۱۶۲.

بررسی رابطه ساختار قدرت در خانواده با کارآمدی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد زارعی توپخانه مسعود جان بزرگی محمدرضا احمدی محمدآبادی

منبع: روانشناسی و دین سال ششم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: خانواده ساختار قدرت کارآمدی خانواده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۸۵۲ تعداد دانلود : ۲۸۴۵

این پژوهش، درصدد بررسی رابطه ساختار توزیع قدرت در خانواده، با کارآمدی آن از منظر آموزه های اسلامی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان معلم مدارس شهر نورآباد لرستان است. نمونه پژوهش، 205 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه 79 سؤالی کارآمدی خانواده و پرسش نامه 36 سؤالی ساختار قدرت در خانواده است. پژوهش از نوع کمی است. داده ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، آزمون تعقیبی تامهان و رگرسیون چند متغیره گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ساختار قدرت در خانواده و کارآمدی آن، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین از بین ساختارهای چهارگانه (زن سالار، دموکراتیک زن مقتدر، دموکراتیک مرد مقتدر و مردسالار)، ساختار زن سالار دارای کمترین کارآمدی است. ساختار دموکراتیک مرد مقتدر، بیشترین کارآمدی را به دنبال دارد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می د هد که ساختار قدرت در خانواده، 1/9 درصد از واریانس عملکرد خانواده را تبیین می کند. یافته های پژوهش، تبیین روشنی از یافته های متفاوت پیشین ارائه می دهد و همسو با الگوی ساختار قدرت براساس آموزه های اسلامی است.

۱۱۶۳.

رابطه ساده و چندگانه هویت دینی، سلامت روان و خوش بینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: نجمه حمید مرتضی گلستانی پور فرزاد کریم نژاد

منبع: روانشناسی و دین سال ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: سلامت روان خوش بینی هویت دینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۵۲

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه ساده و چندگانه بین هویت دینی، سلامت روان و خوش بینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است. طرح پژوهشی از نوع علّی همبستگی یا پس رویدادی است. جامعة آماری، شامل کلیه دانشجویان پسر و دختر دانشگاه شهید چمران اهواز بود که 186 نفر (93 پسر و 93 دختر) به عنوان جامعه نمونه به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. ابزار مورداستفاده پژوهش ، پرسش نامه هویت دینی کراسکیان موجمباری ، پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ و پرسش نامه جهت گیری به زندگی شیرو کارور، با روایی و پایایی قابل قبول بوده است. برای آزمون فرضیه ها، از آزمون همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون چندمتغیری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین هویت دینی و خوش بینی با سلامت روان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داده است که هویت دینی بیشترین سهم را در تبیین و پیش بینی سلامت روان داشته است.

۱۱۶۴.

بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مقابله با رویکرد اسلامی بر سازگاری روان شناختی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سمیه عسکریان محمدحسن حسن زاده سبلویی محمدجواد اصغری ابراهیم آباد

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: تاب آوری انطباق پذیری مهارت های بین فردی مقابله با رویکرد اسلامی سازگاری روان شناختی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۴۰۶ تعداد دانلود : ۷۲۳

هدف این پژوهش شناسایی اثربخشی آموزش مهارت های مقابله با رویکرد اسلامی، بر حوزه سازگاری روان شناختی در مؤلفه های انطباق پذیری و مهارت های بین فردی و تاب آوری همسران جانبازان می باشد. پژوهش از نوع شبه آزمایشی و جامعه مورد مطالعه 70 نفر از همسران جانبازانی که فرزندشان در مدرسه ابتدایی پسرانه شاهد ناحیه 5 مشهد، سال تحصیلی 91-92 مشغول به تحصیل هستند. پرسش نامه تاب آوری کانر- دیویدسون و هوش هیجانی بار- آن، توسط همه 70 نفر تکمیل شد، سپس 30 نفر که پایین ترین نمره کسب نمودند، انتخاب و به روش تصادفی ساده به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم شدند. برای گروه آزمایش، 10 جلسه آموزش مهارت های مقابله با رویکرد اسلامی برگزار گردید و سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون تحلیل کوواریانس و همبستگی پیرسون انجام گرفت. تحلیل کوواریانس در سطح 01/ 0 معنادار است. این امر نشان می دهد که آموزش بر تاب آوری، مهارت های بین فردی و انطباق پذیری در همسران جانبازان اثربخش بوده است. همچنین اجرای آزمون همبستگی رابطه معناداری را بین متغیرها نشان داد. با توجه به نتایج این پژوهش، آموزش مهارت های مقابله با رویکرد اسلامی، جهت افزایش تاب آوری و انطباق پذیری و مهارت های بین فردی برای همسران جانبازان پیشنهاد می شود. این امر می تواند در ارتقای سطح سازگاری، بهداشت روانی و توانمندسازی آنها در مقابله با مشکلات مؤثر باشد.

۱۱۶۵.

مراقبت، تجارب روزانه و بهزیستی معنوی در پرستاران بیمارستان های شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سمیه برجعلی لو شهریار شهیدی امیرحسین امامی

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: مراقبت معنوی تجارب روزانه معنوی بهزیستی معنوی و پرستار

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۵۰ تعداد دانلود : ۹۱۱

هدف این پژوهش تعیین رابطه مراقبت، تجارب روزانه و بهزیستی معنوی در پرستاران شهر تهران بود. با استفاه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، نمونه ای شامل 250 نفر از پرستاران (188 نفر زن و 66 نفر مرد) بیمارستان های شهر تهران انتخاب شدند و به سه پرسش نامه مراقبت معنوی، تجارب روزانه معنوی و بهزیستی معنوی پاسخ دادند. نتایج نشان داد که ادراک پرستاران از میزان مراقبت، تجارب روزانه و بهزیستی معنوی خود بالا است (001/ 0>p). نتایج ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون نشان داد که مراقبت معنوی با تجارب روزانه معنوی و بهزیستی معنوی رابطه مثبت و معناداری دارد (001/ 0>P و F=16.3) و تجارب روزانه معنوی و بهزیستی معنوی به طور مشترک 42 درصد از تغییرات مراقبت معنوی را تبیین می کند. بنابراین، نتایج این پژوهش نشان می دهد که توانمندی درونی پرستاران همچون ارتقاء بهزیستی معنوی ایشان و آماده کردن بستری برای تجربه معنوی، زمینه را برای مراقبت معنوی در ایشان فراهم می کند.

۱۱۶۶.

رابطه الگوهای ارتباطی زنان و مردان با توجه به پایبندی مذهبی و رضامندی زناشویی در روابط زوجین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد ثناگویی

منبع: روانشناسی و دین سال ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: رضامندی زناشویی پایبندی مذهبی الگوهای ارتباطی زوجین اختلافات جنسیتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۰۴

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة الگوهای ارتباطی زنان و مردان بر اساس پایبندی مذهبی و رضامندی زناشویی انجام شده است. حجم نمونة پژوهش که با روش چند مرحله ای و به شکلی تصادفی انتخاب شد، شامل 121 زوج (242 نفر) از زوج های مراکز دانشگاهی تربیت معلم و حوزوی شهر اصفهان بود. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهشی از پرسش نامة الگوهای ارتباطی زوجین کریستنسن و سالاوی و پرسش نامه مقیاس رضامندی زناشویی اسلامی جدیری و پرسش نامة پایبندی مذهبی جان بزرگی استفاده شد. داده ها با شاخص های آماری آزمون t مستقل، تحلیل واریانس چندراهه و رگرسیون چندمتغیره، تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که زنان بیش از مردان الگوی متوقع را در روابط دوجانبه به کار می گیرند. زنان بیش از مردان پایبندی های مذهبی دارند. زنان کمتر از مردان احساس رضامندی زناشویی دارند. زنانی که پایبند به مذهب اند کمتر الگوهای ارتباطی معیوب را برمی گزینند. زنان در الگوهای ارتباطی توقع ـ کناره گیری بیشتر احساس رضامندی می کنند و اگر در الگوی اجتنابی قرار گیرند، بیشتر احساس نارضامندی می کنند.

۱۱۶۷.

نقد و بررسی «اهداف تفصیلی فعالیت های دوره پیش دبستانی» در برنامه درسی ملّی جمهوری اسلامی ایران از منظر رویکرد اسلامی عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس سجادیه سعید آزادمنش

منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: برنامه درسی کودکی عاملیت انسان پیش دبستانی اهداف تفصیلی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۰۳

این پژوهش با تأکید بر اهداف تمهید در دوران کودکی در نظریه اسلامی عمل به نقد اهداف تفصیلی فعالیت های دوره پیش دبستانی برنامه درسی ملّی پرداخته است. اهداف تفصیلی فعالیت های دوره پیش دبستانی که به نوعی زبان فنی و رسمی تعلیم و تربیت است، با روش تحلیل مفهومی و تطبیقی مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. بر این اساس، در بخش بررسی کلی، نخستین نکته ای که در تنظیم اهداف دوره پیش دبستانی مغفول واقع شده، عدم توجه به مقتضیات روان شناختی و رشدی کودکان در این سنین است. دوم، سلسله مراتب توجه به ارزش ها، مطابق با معیارهای دینی در اهداف رعایت نشده است. سوم اینکه، ابهام مفهومی در بسیاری از واژگان بکار رفته در اهداف ملاحظه می شود. چهارم، اغتشاش در سطح تعریف اهداف – غایت، هدف کلی یا رفتاری- نقد دیگری است که به صورت کلی بر اهداف مذکور وارد است. درنهایت، باید گفت که برخی اهداف با یکدیگر همپوشانی دارند که در این زمینه حذف و اصلاح صورت گرفته است. از سویی در سطحی عمیق تر، تحلیل تطبیقی 58 مورد هدف تفصیلی با 14 هدف تمهید در دوران کودکی از منظر رویکرد اسلامی عمل، نشان می دهد که چهار حالت ممکن در مورد اهداف تفصیلی دوره پیش دبستانی قابل ذکر است. در حالت نخست، میان اهداف معیار و اهداف مورد بررسی هم آوایی نسبی وجود دارد. در حالت دوم، بین اهداف دو مجموعه تقابل وجود دارد. این تقابل در دو سطحِ سطحی و عمیق مورد بازشناسی قرار گرفته و در سطح نخست، رویکرد اصلاح و در سطح دوم، رویکرد اصلاح و حذف پیشنهاد شده است. در حالت چهارم، با اهدافِ معیارِ مغفول در اهداف برنامه درسی دوره پیش دبستانی مواجهیم که پیشنهاد تکمیلی ارائه شده است. در پایان برخی از اهداف تفصیلی فعالیت های دوره پیش دبستانی اصلاح و بازتولید شده اند.

۱۱۶۸.

درآمدی بر سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید صدرالدین شریعتی

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: سبک زندگی انسان زندگی سعادت مندی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۴۹۴

نگاهی به تاریخ اندیشه اجتماعی حکایت از وجود سه سبک اصلی زندگی دارد.نخست، سبک رهبانیت یا تارک دنیائی که معتقد است دنیا محمل تخریب هویت و شخصیت انسان است و جائی است که انسان را به بند می کشد و مانع رشد و سعادت و تعالی انسان می شود؛ بنابراین برای مبارزه با دنیا باید از ازدواج، قبول مسئولیت و هرگونه تعهد اجتماعی بگریزیم و در چله نشینی تلاش کنیم تا جان و روح ما به تعالی دست یابد. دوم، سبک فلسفی کامجویانه از دنیا، که هیچگونه اعتقادی به آخرت ندارد و صرفاً کامجوئی از دنیا مدنظر او است. در این دیدگاه تمامی حیات و زندگی در بهره وری از این دنیا خلاصه شده و پس از مرگ، انسان به فنا می رسد. سوم، دیدگاه اسلامی که دو وجه دنیا و آخرت را توأماً مدنظر دارد. بر این اساس به همان نسبت که نیاز های دنیوی بشر مورد توجه است، آخرت انسان نیز اهمیت دارد. انسان در این دیدگاه مسئولیت پذیر و در چهار جهت به خدا، به خود، به مردم و به ساختار طبیعت پاسخگو است. این مقاله بر آن است تا نگاهی مقدماتی به حقوق و تکالیف انسان مطابق آموزه های دینی افکنده و ضمن نقد ظریف دو سبک قبلی زندگی، بر مفیدیت سبک زندگی اسلامی تأکید گذارد.

۱۱۶۹.

نیازسنجی پژوهشی در گسترة مناسبات دین و روان شناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: عیلرضا فاضلی مهرآبادی حمید مهدی زاده محمدتقی تبیک

منبع: روانشناسی و دین سال ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: نیازسنجی پژوهشی مناسبات دین و روان شناسی طراحی الگوی عملیاتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۵۷

هدف این پژوهش، تبیین ضرورت و چیستی نیازسنجی پژوهشی، ارائة روش شناسی، طراحی الگوی عملیاتی نیازسنجی پژوهشی مناسبات دین و روان شناسی و دستیابی به نیازهای پژوهشی در این عرصه است. روش پژوهش، از نوع کیفی و ترکیبی از روش پیمایشی، تحلیل محتوا و روش متمرکز بر گروه است. جامعة آماری، شامل کلیه منابع اسنادی، انسانی و سازمانی در عرصه مناسبات دین روان شناسی است. نمونه آماری در منابع اسنادی شامل 123 منبع (کتاب، مجله علمی ، پایان نامه، ساختار و وظایف و اسناد بالادستی)، در منابع انسانی، شامل 351 نفر (مدیران پژوهشی و آموزشی، متخصصان روان شناسی و علوم دینی، طلاب و خانواده های آنها) و در منابع سازمانی، 28 سازمان (مراکز مشاوره، مراکز مربوط به اطلاعات و آمار طلاب، دستگاه اجرایی مربوط و نهاد علمی ـ پژوهشی) می شود. روش نمونه گیری، ترکیبی از نمونه گیری هدف دار و در دسترس می باشد. یافته های پژوهش، شامل ارائة روش شناسی خاص و طراحی الگوی عملیاتی نیازسنجی مناسبات دین و روان شناسی و دستیابی به 702 عنوان پژوهشی در 15 گرایش روان شناسی است. بیشترین نیازهای شناسایی شده در گرایش های روان شناسی اجتماعی، روان شناسی مثبت و روان شناسی رشد بود. کمترین نیازهای شناسایی شده نیز در گرایش های روان شناسی فیزیولوژیک، روان سنجی و روش تحقیق بود.

۱۱۷۰.

نقش تصور از خدا و هویت مذهبی در معنای زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فاطمه خاکشور باقر غباری بناب فاطمه شهابی زاده

منبع: روانشناسی و دین سال ششم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: معنای زندگی تصور از خدا هویت مذهبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۴۹ تعداد دانلود : ۳۶۵۵

هدف این پژوهش ارائة مدل معنای زندگی در ارتباط با تصور از خدا با توجه به اکتشاف و تعهد مذهبی می باشد. 581 دانشجو به صورت خوشه ای چند مرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه های آزاد و دولتی بیرجند، پرسش نامه های هویت مذهبی ، تصور از خدا و معنای زندگی را تکمیل نمودند. برای تحلیل نتایج از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان داد هویت مذهبی زودرس و کسب شده ارتباط بین تصور تعلق پذیری و حضور معنا در زندگی را میانجی گری می کند، همچنین هویت مذهبی آشفته، میانجی گر بین بُعد کنترل و حضور معنا در زندگی می باشد، مدل نیز نشان داد بُعد کنترل اثر مستقیم منفی و تصور تعلق پذیری اثر مستقیم مثبتی بر جست وجوی معنا دارد و بعد مهربانی تنها اثر مستقیم مثبت بر حضور معنای زندگی دارد. نتایج همچنین نشان داد پایگاه های هویت مذهبی تنها پیش بینی کننده حضور معنا در زندگی می باشند، و مهربانی نقشی در پیش بینی پایگاه های هویت افراد ندارند.

۱۱۷۱.

نقش جهت گیری مذهبی در ساختار هویت فردی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: زهرا برجعلی زهره خسروی مه سیما پورشهریاری

منبع: روانشناسی و دین سال ششم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: اخلاق جهت گیری مذهبی هویت فردی عقاید و مناسک

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۸۸ تعداد دانلود : ۸۴۷

مسئله تکوین هویت فردی از چالش های جدی جوامع امروزی است. در این میان، نقش مذهب در ساختار هویت هر فرد انکارناپذیر است. این پژوهش، با هدف بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و هویت فردی و تعیین نقش این عامل در پیش بینی هویت پایدار انجام گرفت. نمونة آماری شامل 381 نفر (133 پسر و 248 دختر)، از بین دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری، گزارش پرسش نامه خودشناسی براساس جهت گیری مذهبی اسلامی و پرسش نامه هویت شخصی بود. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین جهت گیری مذهبی با هویت فردی، رابطه ای معنادار و مثبت وجود دارد (0005>P). برطبق نتایج این پژوهش، 9/23 درصد هویت فردی، براساس جهت گیری مذهبی قابل تبیین است. به گونه ای که هم زیر مقیاس اخلاق و هم زیر مقیاس عقاید و مناسک پیش بینی کننده های معنی داری در تعیین هویت فردی به شمار می آیند. علاوه بر این، نتایج حاصل تفاوت معناداری را در جهت گیری مذهبی و هویت فردی بین دختران و پسران نشان داد؛ دختران نمرات بالاتری را نسبت به پسران در مقیاس جهت گیری مذهبی داشتند. همچنین، دختران در مقایسه با پسران هویت فردی شکل یافته تری را نشان دادند.

۱۱۷۲.

تأملی بر رویکردهای تربیت ارزشی: نگاهی به جایگاه تربیت ارزشی و تحول آن در نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمانه امینی مشهدی ابوالفضل غفاری

منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: نظام آموزش و پرورش ایران تربیت ارزشی تربیت منشی تربیت مملو از ارزش ها بی طرفی در ارزش ها

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۴۹۵ تعداد دانلود : ۶۹۵

هدف اصلی این پژوهش تأملی بر رویکردهای تربیت ارزشی با نگاهی به جایگاه تربیت ارزشی و تحول آن در نظام آموزش و پرورش ایران می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که تربیت ارزشی، جزء ذاتی تعلیم و تربیت محسوب شده و تربیت در قالب هر رویکردی باشد بر پایه استدلال و آزادی عمل به دانش آموزان، مجموعه ای از ارزش ها را منتقل می کند. همچنین، نتایج حاکی از خلأ وجودی جایگاه رویکردهای عمده ارزشی به خصوص تربیت اخلاقی در سند ملی آموزش و پرورش می باشد و نظام آموزش و پرورش ایران به منظور تحول ارزشی نیازمند آن است که به همان میزان که به تربیت دینی توجه دارد، به تربیت اخلاقی نیز به عنوان رویکردی مهم در قلمرو تربیت ارزشی توجه داشته باشد.

۱۱۷۳.

رابطة خوش بینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: نجیب الله نوری مسعود جان بزرگی

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: فرانگرانی توجه فراشناخت خوش بینی اسلامی افکار اضطرابی نگرانی اجتماعی نگرانی سلامتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۴۶

این پژوهش، به بررسی رابطه خوش بینی اسلامی با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی اضطرابی می پردازد. بدین منظور، یک گروه 110 نفری از دانش پژوهان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، به فهرست افکار اضطرابی و فرانگرانی ولز (1994) و پرسش نامه خوش بینی اسلامی پاسخ دادند. گروه نمونه، به صورت تصادفی انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد که بین خوش بینی اسلامی و افکار اضطرابی رابطه منفی معنادار وجود دارد. بین خوش بینی اسلامی با نگرانی اجتماعی، نگرانی سلامتی و افکار فراشناختی اضطرابی (فرانگرانی) رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین بین توجه به جنبه های مثبت، تفسیر مثبت رویدادها و انتظار مثبت نسبت به آینده با متغیرهای فوق رابطه منفی معنادار وجود دارد. رگرسیون سلسله مراتبی نشان می دهد که خوش بینی اسلامی به صورت معناداری تغییرات مربوط به افکار فراشناختی را پیش بینی می کند. در پایان، یافته های پژوهش از چهار جنبه مورد تحلیل قرار گرفت و محدودیت ها و پیشنهادات نیز مطرح گردید.

۱۱۷۴.

الگوی کنترل پرخاشگری بر اساس آموزه های دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مجید جعفری هرفته محمدرضا احمدی

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: پرخاشگری خشم الگو کنترل پرخاشگری آموزه های دینی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۴۹۴ تعداد دانلود : ۵۱۲۹

پژوهش حاضر به هدف شناسایی و ارائه الگوی مهار پرخاشگری با تکیه بر آموزه های دینی بود که با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام گرفت. بدین منظور، آیات و روایات مربوط به پرخاشگری، از منابع اسلامی به شیوة کتابخانه ای گردآوری، سپس روایات به صورت موردی بررسی و تبیین روان شناختی از آنها صورت گرفت. راهکارهای ارائه شده در هر روایت استخراج و در پایان با استفاده از آنها، در یک چیدمانی منطقی و فرآیندمدار، الگوی مورد نظر پیشنهاد گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد، در الگوی حاضر فرد با چهار حوزة شناخت، رفتار، هیجان و معنویت مرتبط است. الگوی حاضر حکایت از آن دارد که مهار پرخاشگری از یک رفتار، در حوزه رفتار شروع می شود و موجب وقفه در بروز رفتار پرخاشگرانه می شود و این زمینه ای است برای استفاده از راهکارهای شناختی در جهت تصحیح افکار و به دنبال آن، هیجان فروکش می کند. در نتیجه، شخص به خویشتن داری می رسد که نتیجه آن، مهار رفتار پرخاشگرانه در موقعیت ناخوشایند است. استفاده از راهکارهای معنوی در حوزه هایی مانند رفتار و شناخت، فرد را با حوزه معنوی پیوند می دهد و زمینه ای برای تقویت و تسریع در مهار پرخاشگری فراهم می کند.

۱۱۷۵.

دین داری و کیفیت رابطه با والدین با هویت اخلاقی نقش تعدیل کنندة خودتنظیمی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فرهاد محمدی مصیری نادر حاجلو مینا عباسیان

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: دینداری خودتنظیمی کیفیت رابطه با والدین هویت اخلاقی نمادین هویت اخلاقی درونی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۲۷

هدف این پژوهش تعیین میزان نقش تعدیل کنندگی خودتنظیمی نسبت به دین داری، کیفیت رابطه با والدین و هویت اخلاقی بود. روش این پژوهش، توصیفی و طرح پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری، دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 بودند. نمونه آماری 180 نفر دانشجوی دختر به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های نگرش سنج مذهب، هویت اخلاقی، خودتنظیمی و والد– کودک استفاده شد. نتایج نشان داد که مسیر دین داری به خودتنظیمی، دین داری به هویت اخلاقی نمادین، خودتنظیمی به هویت اخلاقی درونی، و خودتنظیمی به هویت اخلاقی نمادین معنا دار هستند. با لحاظ آثار غیرمستقیم دین داری بر هویت اخلاقی از طریق خودتنظیمی، ضریب اثر دین داری از طریق خودتنظیمی بر هویت اخلاقی نمادین و هویت اخلاقی درونی معنادار می باشد، اما مسیرهای کیفیت رابطه با والدین به هویت اخلاقی درونی و کیفیت رابطه با والدین به خودتنظیمی معنادار نبود. ازاین رو، می توان خودتنظیمی را به عنوان یک میانجی مناسب در رابطه بین دین داری و هویت اخلاقی در نظر گرفت. در مجموع، خودتنظیمی و دین داری نقش مهمی در ارتقاء هویت اخلاقی ایفا می کنند.

۱۱۷۶.

مختصات سبک زندگی مطلوب در نظام مردم سالاری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا خواجه سروی اقدس اقبال جواد طباخی ممقانی

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: تعامل نظام سازی وظایف سبک زندگی اسلامی مردم سالاری اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۲۵ تعداد دانلود : ۱۵۲۲

سبک زندگی اسلامی از آن رو که متصف به قید اسلامی و در جوهره اسلامی است تمامی شئون حیات این جهانی انسان را در برمیگیرد و بخش مهمی از آن موضوع تعامل مردم با نظام سیاسی و در نظام فعلی جمهوری اسلامی یعنی همان مردم سالاری دینی است. در خصوص مختصات تجویزی در سبک زندگی اسلامی در ابتدا بحث بنیادین وجوب نظام سازی اسلامی بر پایه (عدالت محوری،مسولیت پذیری و ساده زیستی) مطرح میباشد. در چارچوب نظام مردم سالاری اسلامی تحقق سبک زندگی اسلامی مستلزم عینیت یابی وظایف حاکمان و کارگزاران سیاسی در برابر مردم یعنی (مدارا و کنشگری صادقانه، امیدبخشی، تحیرزدایی و گزینش صالحان برای مسئولیت ها) است و در طرف مقابل وظایف مردم در برابر نظام مردم سالاری اسلامی (وفاداری به نظام اسلامی، مشارکت سیاسی و امربه معروف و نهی از منکر کارگزاران و همکاری اطلاعاتی) میباشد. این پ ژوهش ضمن واکاوی تجویزات و فرامین اسلامی مستخرج از سیره معصومین در چارچوب سبک زندگی اسلامی کلاسیک به قانون اساسی و مردم سالاری دینی کنونی در ایران نیز به عنوان تلاشی برای تحقق این مهم توجه دارد.

۱۱۷۷.

اشرافیگری، سبکی ناپسند برای زندگی (با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس اشرفی

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: اشرافی گری انواع اشرافی گری آثار و پیامدهای اشرافی گری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۶۴

اشرافیگری برای مدلی از زندگی به کار برده میشود که در آن شخص سعی میکند به روش اشراف زندگی کند و مناسبات اجتماعی خود را بر اساس روش اشرافی برقرار کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای متنی به بررسی سبک زندگی اشرافی با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری در محورهای واژه شناسی، عوامل، انواع، آثار و پیامدهای اشرافیگری پرداخته میشود. این پژوهش نشان می دهد اشرافیگرى نوعی بیمارى است. مشى اشرافى گرایانه براى مسئولان کشور، ضعف به شمار مى آید. اگر دیگران اشرافیگری را لازمه رسیدن به مقامات عالیه ى کشور مى دانند، در نظام اسلامى، این ها نه تنها لازمه ی آن نیست، بلکه ضعف هم محسوب مى شود. جامعه ای که به این آسیب دچار شود حتماً به انحطاط کشیده خواهد شد.

۱۱۷۸.

پیامدهای اسراف و مصرف گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فتانه درتاج اکرم درتاج

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: اعتدال الگوی مصرف اسراف تجمل گرایی میانه روی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۴۶۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۵۹

دین اسلام، دین اعتدال، میانه روی و دوری از افراط وتفریط است، اسلام سعی میکند با برنامه های متعدد پیروان خویش را در راه راست و خط اعتدال نگه دارد و با افراط و تفریط در هر امری مخالف است و آن را برای زندگی دنیوی و اخروی، فردی و اجتماعی مسلمانان مضر میداند. الگوی مصرف در اسلام علاوه بر مخالفت با «اسراف» با پدیدة ناشایست «تجمل گرایی» نیز به عنوان یک بیماری اقتصادی مقابله کرده است. قرآن مجید در آیات متعددی به بحث اسراف پرداخته و جنبه های مختلف این امر مذموم را بررسی کرده، آیاتی که اعلام میدارد «خداوند مُسرفین را دوست ندارد» بیانگر این حقیقت است که اسراف موجب میشود تا شخص مُسرف، با وجود دارا بودن همه فضایل اخلاقی و اعمال صالح، نتواند به مقام محبت و قرب الهی برسد. البته قرآن مجید، همچنانکه اسراف را نمیپذیرد، سختگیری در مخارج زندگی را نیز قبیح و ناپسند میشمارد و اجازه نمیدهد که افراد حریص و مال اندوز و تنگ نظر به بهانة پرهیز از اسراف در دامن خساست و سخت گیری در مصرف بیفتند. قرآن مجید با مطرح کردن مسئله اسراف و بیان مضرات آن و دعوت به اعتدال و میانه روی در تمام امور زندگی، در حقیقت بهترین الگوی مصرف را برای زندگی سعادتمندانه به آدمیان ارائه میدهد.

۱۱۷۹.

اثربخشی هیپنوتراپی شناختی بر توکل به خدا و احساس آرامش سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یحیی میان بندی محمد ارقبایی مهدی فتحی ابراهیم علیزاده موسوی

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلید واژه ها: سالمندان توکل بر خدا هیپنوتراپی شناختی احساس آرامش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۷۷۴

مقدمه و هدف: درعصر حاضر میانگین سن افراد جامعه به دلیل پیشرفت جوامع روز به روز در حال افزایش است و در آینده ای نه چندان دور با جمعیتی مواجه خواهیم بود که از میانگین سنی بالایی برخوردار خواهند بود و اغلب درتعامل و سازش با محیط اطراف خود دچار مشکل خواهند شد. مداخلات درمانی زیادی برای بهبود دردها و کاهش مشکلات سالمندان و به جهت افزایش باور و اطمینان آنان به خود، بالا بردن توانایی های تطابقی و به حداقل رساندن اضطراب و نگرانی در جامعه امروزی ورود پیدا کرده اند که هرکدام به نحوی در این فرایند کمک حال بشر بوده است.این پژوهش نیز با هدف اثربخشی هیپنوتراپی شناختی بر توکل به خدا در سالمندان و احساس آرامش صورت گرفته است. روش:در این بررسی آزمایشی از میان مراکز روزانه توانبخشی سالمندان سطح مشهد 18 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جای داده شدند و از تمامی اعضای گروه آزمایش و گواه در قبل و بعد از مداخلات خواسته شد تا به پرسشنامه مولفه های روانی مثبت (PPS)پاسخ دهند. در دوره مداخلات، گروه آزمایش به مدت 6 جلسه تحت هیپنوتراپی شناختی قرار گرفتند و گروه گواه هم تحت هیچ گونه درمان خاصی نبوده اند و در نهایت داده های به دست آمده به وسیله تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل های آماری بین هر دو گروه در مرحله پس آزمون از نظر متغیرهای توکل به خدا و احساس آرامش در سطحP<0.05 تفاوت معناداری را نشان می دهد. به بیان دیگر، گرایش سالمندان به مولفه های توکل به خدا و احساس آرامش به طور معناداری پدید آمده است. نتیجه گیری: هیپنوتراپی شناختی بر گرایش سالمندان به توکل بر خدا و احساس آرامش اثربخش می باشد.

۱۱۸۰.

رابطة هوش معنوی و بهزیستی معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: آرزو حسین دخت علی فتحی آشتیانی محمداحسان تقی زاده

منبع: روانشناسی و دین سال ششم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی رضایت زناشویی هوش معنوی بهزیستی معنوی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۹۴۹ تعداد دانلود : ۳۱۸۶

هدف این پژوهش، تعیین رابطة هوش معنوی و بهزیستی معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در گروهی از زنان و مردان بود. نمونة پژوهش 320 نفر از کارکنان بیمارستان های شهرستان مراغه بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه خود سنجی هوش معنوی کینگ، پرسش نامه بهزیستی معنوی پالوتزیان والیسون، پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. داده های به دست آمده با روش های آماری، ضریب همبستگی و رگرسیون و آزمون مقایسه میانگین های مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین هوش معنوی و بهزیستی معنوی، با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد. بنابراین، می توان گفت: هوش معنوی دربرگیرندة مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت ها می باشد که از منابع معنوی در جهت افزایش بهزیستی و انطباق پذیری فرد استفاده می کند.

درخت حوزه‌های تخصصی