درخت حوزه‌های تخصصی

قرن حاضر تغییر از جامعه ی صنعتی به فراصنعتی یا جامعه ی اطلاعاتی است و اطلاعات و دانش اساسی ترین دانایی انسان ها، جوامع و ملت ها به شمار می آید. استفاده از فناور ی های جدید، توانایی های گسترده ای را در آموزش مبتنی بر فناوری به ارمغان آورده است که می تواند در فرآیند یاددهی- یادگیری و ارائه ی تسهیلات هیجان انگیز جدید جهت ترویج تغییرات در روش های آموزشی مؤثر واقع شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات را می توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ارتقای کیفیت و کارآیی آموزش مورداستفاده قرارداد که باعث تغییر شیوه ی سنتی آموزش می شود و به معلمان در بهبود فرآیند آموزش و یادگیری و تحقق بخشی برنامه ی درسی کارآمد و اثربخش کمک می کند. مقاله ی حاضر درصدد تبیین مؤلفه های برنامه ی درسی تربیت معلم در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد که به شیوه ی توصیفی- تحلیلی با استناد به مطالعات کتابخانه ای نگارش یافته است. نتایج اصلی پژوهش نشان داد که برنامه ها ی درسی تربیت معلم در عصر فاوا در مؤلفه هایی چون: اهداف تربیتی شامل یادگیری مادام العمر و تفکر خلاق، فرآیند یادگیری شامل یادگیری فراگیرمحور، فرآیند آموزش شامل استفاده از محتوای آموزشی چندرسانه ای، محیط یادگیری شامل یادگیری انعطاف پذیر، فعال/ اکتشافی، نقش معلم شامل تسهیل کننده، حامی و پوشش دهنده ی نیاز همه ی فراگیران، نقش فراگیر شامل حل خود یادگیرنده، حل مسائل، شایستگی های یادگیری مادام العمر و غیره است.

پژوهش حاضر، با هدف شناسایی میزان و عوامل مؤثر بر رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات بخش اطلاع رسانی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه مازندران انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، شامل 23 سؤال بسته پاسخ و یک سؤال باز پاسخ، انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان مراجعه کننده به بخش اطلاع رسانی کتابخانه مرکزی دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 92-1391 و نمونه شامل 260 نفر از مراجعه کنندگان که در مدت دو ماه به بخش اطلاع رسانی مراجعه کردند، می باشد که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها بر اساس شاخص های آمار توصیفی و آزمون مجذور کای و t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که کاربران تا حد زیادی از امکان دسترسی به منابع الکترونیکی، پایگاه ها و مهارت های اطلاعاتی و ارتباطی کتابداران رضایت داشته اند؛ اما از تجهیزات فراهم شده و ساعت کار بخش اطلاع رسانی، ناراضی بوده اند. بیشترین استفاده کاربران از پایگاه فارسی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) و پایگاه لاتین جامع علوم (Science Direct) بوده است.

هدف از این مطالعه، بررسی رابطه پیامدهای رهبری و ابعاد سبک رهبری تحول گرا در میان رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی است. در این پژوهش 30 نفر از رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی شهر تهران و 102 نفر از همکاران مستقیم ایشان مورد مطالعه قرار گرفته اند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامة رهبری چند عاملی فرم 5x ویراست سوم استفاده شده است. تحلیل داده های به دست آمده نشان داد که اکثریت رؤسای مورد مطالعه در پیامد رهبری تلاش بالاتر از حد انتظار نمرة بالا و در دو پیامد، اثربخشی و رضایت مندی نمرة متوسط اخذ کرده اند. همچنین، اکثریت رؤسای مذکور در بُعد تأثیرگذاری ایده آلینمرة بالا، در دو بُعد انگیزش الهام بخش و برانگیزندگی ذهنی نمرة متوسط و در بُعد ملاحظه فردی نمرة پایین کسب کرده اند. بین نمرة رؤسا در همه ابعاد سبک رهبری تحول گرا با هر سه پیامد رهبری همبستگی مثبت معنی دار مشاهده شد. به طور کلی یافته های پژوهشی ضرورت تقویت رؤسا در بُعد ملاحظه فردی را نشان می دهد. همچنین، یافته های پژوهش نشان داد که سبک رهبری تحول گرا نقش مؤثری در افزایش رضایت مندی و تلاش بالاتر از حد انتظار در میان همکاران رؤسای مذکور دارد.

فرسودگی شغلی یکی از علل عمده عوارض جسمی وروانی در نیروی انسانی شاغل، بخصوص در حرفه های خدمات انسانی (معلمی، پرستاری) بوده و نیز در کاهش کارآیی آنها مؤثر می باشد با توجه به نقش کلیدی آموزش و پرورش در تربیت فرزندان کشور و نقش مهم معلم در این خصوص، پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، استرس با فرسودگی شغلی معلمان ابتدائی انجام شد. این پژوهش از نوع همبستگی بود که بر روی 325 نفر(231 نفر زن و 83 نفر مرد) در سال تحصیلی 90-1389 در شهر تبریز صورت پذیرفت ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI کوتاه و آزمون فرسودگی شغلی مازلاک و جدول رویدادهای زندگی (استرس های زندگی) هولمز وراهه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و فرضیه ها از ضریب همبستگی اسپیرمن و از رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از عوامل شخصیتی، برونگرایی، انعطاف پذیری و با وجدان بودن تأثیر بیشتری را بر فرسودگی شغلی معلمان دارند. تحلیل رگرسیون نشان داد که مؤلفه باوجدان بودن بیشترین تأثیر را در فرسودگی شغلی داشت.

دانشجویان در دوره تحصیلی خویش تجارب تحصیلی متفاوتی دارند. این تجارب نشأت گرفته از عوامل متعدد فردی، محیطی و آموزشی است. هدف اصلی این پژوهش، تعیین نقش تجارب تحصیلی بر سلامت روان دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان سال آخر علوم انسانی دانشگاه اصفهان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای160 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به منظور ارزیابی متغیرهای پژوهش از دو پرسشنامه SCL-90-R برای بررسی سلامت روان و از پرسشنامه رشد فردی و تحصیلی (PEDI) برای بررسی تجارب تحصیلی دانشجویان استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t، تحلیل واریانس چندمتغیری، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانشجویان در تمامی مقیاس ها از سلامت روانی قابل قبولی برخوردار بودند. اثر اصلی متغیر جنسیت بر سلامت روانی دانشجویان معنی دار بود و دانشجویان پسر از سلامت روانی بیشتری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند (05/0p<). این در حالی بود که اثر متغیر نوع سکونت (بومی یا غیربومی) بر سلامت روان معنی دار نبود. همچنین، یافته ها نشان داد که بین تمامی مؤلفه های تجارب تحصیلی و ابعاد مختلف سلامت روانی دانشجویان، به جز مؤلفه مهارت های خودسازمان دهی و علایم جسمانی (09/0-) رابطه منفی معنی دار وجود دارد (05/0p<) و با استفاده از وضعیت تجارب تحصیلی دانشجویان می توان سلامت روان ایشان را پیش بینی نمود ( ،05/0 p<). ضرایب رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان بر اساس متغیر تجارب تحصیلی در سه مؤلفه مهارت های شناختی، اجتماعی و خودسازمان دهی معنی دار بود (05/0p<)؛ ولی در مؤلفه مهارت های محاسباتی معنی دار نبود. بر این اساس، تجارب تحصیلی مناسب دانشجویان می تواند عاملی تعیین کننده بر روی سلامت روان ایشان باشد و از طریق فراهم سازی امکانات و شرایط آموزشی اثربخش می توان سلامت روان دانشجویان را تاحدود زیادی تضمین نمود.

هدف: مشکل ناباروری به عنوان حادثه ای استرس زا با مشکلات روانشناختی متعددی همراه است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین میزان بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی زناشویی در زنان نابارور و مقایسه آن با زنان بارور بوده است. روش: پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه­ای بود که مبتنی بر هدف پژوهشی، تعداد 40 زن نابارور، به­طور تصادفی از بین کسانی که به مرکز درمانی الزهرا شهر تبریز مراجعه کرده بودند، انتخاب و با 40 زن بارور مورد مقایسه قرار گرفتند. اطلاعات از طریق دو پرسشنامه مقیاس بهزیستی روانشناختی و شاخص رضایت زناشویی جمع­آوری شد. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: تحلیل داده­ها نشان داد که زنان بارور در بهزیستی روانشناختی و مؤلفه های آن چون پذیرش خود، رابطه مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند، تسلط بر محیط و رشد شخصی، بالاتر از زنان نابارور بوده اند. با این حال، بین دو گروه، در مورد رضامندی زناشویی تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتایج: زنان بارور اغلب درویژگی های روانی بالاترند دارند بهزیستی روانشناختی و مؤلفه های آن چون پذیرش خود، رابطه مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند، تسلط بر محیط و رشد شخصی، بالاتر از زنان نابارور بوده ا نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، حاکی از پایین بودن وضعیت بهزیستی روانشناختی زنان نابارور است، لذا توجه به نیازهای روانی افراد نابارور، مؤلفه­ای ضروری در موفقیت درمان ناباروری است.