تاریخ هنر ایران

عدازظهر آفتابی و گرم یکی از روزهای خردادماه، آدرس سرراست است. خیابان سی تیر، موزه ملی ایران. وارد موزه می شوم. نمایشگاه «زن در گذر زمان» به مناسبت ولادت حضرت فاطمه (س)، افتتاح شده است. ... راهنمای موزه در خصوص پیکره های معروف به ( ونوس ) می گوید: « شاید بتوان نخستین دست ساخته های آیینی انسان را پیکره های معروف « ونوس» دانست. انسان برای مقابله با عواملی چون قهر طبیعت و از بین بردن نیروهای مخالف خود، از ابتدایی ترین مواد موجود در طبیعت یعنی گِل و سنگ، پیکره هایی می ساخته که امروزه، علاوه بر اهمیت باستان شناختی، به عنوان خلاقیت هنری هم مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.» ... در کاوش های تپه سراب کرمانشاه، که « رابرت بریدوود » در سال 1969 میلادی انجام داد، در حدود 650 پیکره انسانی به دست آمد که غیر ازهجده عدد، بقیه پیکرک زن هستند. مشهورترین پیکرک انسانی به دست آمده از این تپه، پیکرک معروف به «ونوس سراب» است و پیکرک زنی را نشان می دهد که نشسته و پاهای خود را دراز کرده است

۲۸۶.

بازشناخت فناوری مصنوعات چرمی متعلق به دوره هخامنشی، مکشوفه از معدن نمک چهرآباد زنجان

نویسنده: حمیدرضا ایرانی محمود زارعی ابوالفضل عالی وحید عسکرپور علیرضا کوچکزایی

منبع: پژوهه باستان سنجی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: مردان نمکی فناوری چرم چهرآباد زنجان GC-MS SEM-EDS FT-IR

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۶ تعداد دانلود : ۹۵۰

مواد آلی به دلیل ساختار آسیب پذیرشان در زمره مواد کمیاب باستان شناسی قرار می گیرند. مصنوعات چرمی به دست آمده از منطقه چهرآباد زنجان متعلق به دوره هخامنشیان از جمله مصنوعات آلی و بسیار نادر موجود در ایران است که با مطالعه آن ها اطلاعات ارزشمندی را در رابطه با صنعت چرم سازی آن دوره می توان به دست آورد. برای بازشناخت فناوری تولید و ساخت این آثار، گونه حیوانی پوست، مواد دباغی به کار رفته و مواد مورد استفاده برای چربی دهی مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی گونه حیوانی از مشاهدات میکروسکوپی با لوپ دیجیتال بهره برده شد و برای شناسایی عوامل دباغی، از آزمون شیمی تر برای تشخیص حضور تانن های گیاهی، از آنالیز میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM-EDS برای شناسایی عوامل دباغی معدنی، از آنالیز کروماتوگرافی گازی جفت شده با طیف سنج جرمی GC-MS برای شناسایی مواد مورد استفاده در چربی دهی و نهایتاً برای حصول اطمینان از نتایج آنالیز GC-MS از آنالیز دستگاهی طیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR) بهره برده شد. نتایج حاصل از این مطالعات حاکی از این بود که از پوست حیوانات گاو، گوسفند و بز برای فرآوری این مصنوعات استفاده شده و هیچ-گونه دباغی بر روی این پوست ها صورت نگرفته اما مواد مورد استفاده جهت چربی دهی این آثار، اسیدهای لینولئیک، استئاریک، کاپریک و اولئیک، شناسایی شدند. هم چنین نتایج به دست آمده از آنالیز FT-IR صحت نتایج به دست آمده از آنالیز GC-MS را تأیید نمود.

۲۸۷.