درخت حوزه‌های تخصصی

با نگاهی به سفالینه های منقوش بجا مانده از ادوار اولیه اسلامی در می یابیم نقوش به کار رفته، تاثیراتی از ادبیات قبل از اسلام و اسلامی را دارا می باشند نقوش رایج بکار رفته در آثار سفالی با مضمون ادبی در دو حیطه تاثیر ادبیات در قالب متن نوشته، و همچنین تصویر صورت گرفته است....

در طی چند دهه اخیر استدلال های مختلفی برای انتساب ابداع لعاب زرین فام به یکی از کشورهای ایران، مصر و عراق از سوی صاحبنظران حوزه سرامیک اسلامی بیان شده است....

منسوجات از مظاهر تبلور هنر، هر منطقه به شمار می آیند که ریشه ای بسیار کهن و قدیمی دارد. این هنر صناعی به شاخه های مختلفی تقسیم می شود که یکی از مشخص ترین آنها را می توان فرشینه بافی دانست....

صنایع دستی ایران، جلوه ای بی مانند از هنر، صنعت، فرهنگ و تمدن کهن این سرزمین است که در زندگی مردم آن در طول سال ها و سده ها، جاری، زنده و پویا بوده و در تمامی زوایای زندگی آن ها رخنه کرده است. صنایع دستی ایران، هنری کاربردی و در عین حال محل بروز باورها و خرده فرهنگ ها و اندیشه های خلاق مردم و اقوام مختلف است. یکی از دلایل مهم ماندگاری و ادامه حیات صنایع دستی در دوره های مختلف تاریخی، همین کاربردی بودن آن است. ویژگی تزیینی و کاربردی بودن صنایع دستی و استفاده آن در زندگی روزمره مردم به خوبی توانسته در معیشت و اقتصاد تاثیر گذارده و خود عامل تقویت اقتصادی گردد. به علاوه، پیام های اجتماعی و قومی جوامع را با استفاده از طرح ها، نقش ها و رنگ های محصولات کاربردی خود متجلی سازد. یکی از این هنرها، رودوزی های سنتی زنان ایرانی است که با اتکا به قوه تخیل و طبع ظریف اقوام مختلف، با جلوه گری زیبایش در گذشته و حال با در نظر گرفتن ابعاد اقتصادی و اجتماعی گسترده اش هم چنان کاربردی نمایان دارد. از جمله این رودوزی ها، سوزن دوزی دو قوم کهن ایران، بلوچ و ترکمن است. امروزه این هنر توانسته با همان هویت و اصالت کهن خود، در نمونه های کاربردی جدید و هماهنگ با خواست جامعه نوین، تولیداتی زیبا را به بازار صنایع دستی ایران ارائه دهد. این مقاله به گوشه ای از تحولات ایجاد شده در کاربرد تزیین و کارکردهای اجتماعی محصولات سوزن دوزی این اقوام در گذشته و حال می پردازد. سئوالات: 1- ویژگی و شاخصه هر سوزن دوزی دو قوم بلوچ و ترکمن کدام است؟2- نوع تزیین و کاربرد سوزن دوزی اقوام بلوچ و ترکمن چه تفاوت ها و شباهت هایی دارند؟اهداف: 1- شناخت نوع تزیینات به کار رفته در سوزن دوزی های اقوام ترکمن و بلوچ دستیابی به تفاوت و شباهت های کاربرد تزیین سوزن دوزی اقوام ترکمن و بلوچ، تزیین سنتی و نوین، کاربرد و کارکرد اجتماعی. کلیدواژگان: صنایع دستی ، سوزن دوزی ترکمن ، سوزن دوزی بلوچ ، کاربرد تزیین ، کارکرد سنتی و نوین

هنر در حیطه فرهنگ و محیط اجتماعی، زاییده اندیشه است که در این میان، هنر قالی بافی نیز بدین سان از تمایلات فکری و فرهنگی تاثیر می پذیرد. برخی هنرها مانند قالی بافی، با پیشینه ی دراز، اعصار و قرون متمادی را پشت سر نهاده، همچنان در عرصه زندگی نقش آفرینی می کنند. این هنرها از انواع رویکردها و اندیشه های مختلف در هر زمان بهره گرفته و با تاثیرپذیری از آیین ها و فرهنگ های جوامع به تکامل و غنای هنری رسیده اند. در این میان، قالی بافی از برجسته ترین نمادهای ملی، تاریخی و شاخص ترین عنصر هویت ایرانی محسوب می شود که آزمون زمان را پشت سر نهاده و هنرمندانه ترین و ماهرانه ترین طرح ها را که حاصل تلاش، اندیشه و ذوق هنرمندان ایرانی بوده را بر خود دیده است. از جمله ادواری که در آن به این هنر، بهایی دو چندان داده شد و طرح های ملی و باستانی به همراه نقوش اساطیری، زمینه قالی را مزین نمود، دوران حکومت صفویان است. در دوران صفوی هنر قالی بافی و تکنیک و تزیین این حوزه غنایی، بیش از پیش رونق یافت. شاهان صفوی که بعضاً خود هنرمند بودند، سعی زیادی در رشد و شکوفایی هنر و از جمله نساجی و هنرهای وابسته به آن داشتند و این امر را به عنوان مکمل فرایند تقویت قدرت و نفوذ خود در داخل و خارج مورد توجه قرار دادند. در این دوره، هنر و مذهب هماهنگ و هم رشد بوده و هر دو به سمت تعالی در حرکت بودند، کمااینکه هنر قالی بافی این دوران، نشات گرفته از باورهایی است که ریشه یابی آن ها، در دوران ملیت و مذهب ایرانی قابل پیگیری است. در این مقاله، نمادهایی چون اسلیمی و ختایی، نماد ترنج و لچک، باغ فردوس، درخت زندگی، نماد گرفت و گیر (شیر و گاو)، سیمرغ، طاووس، اژدها، نماد گُل به همراه تاویل ها و ریشه یابی فرهنگی آن در دوره صفویه مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از زیباترین قالی های دوران صفویه که در موزه هنرهای دستی وین، باکو، ویکتوریا و آلبرت، پولدی پتسولی میلان، مجموعه مک مولان، هنرهای تزیینی وین، هنرهای زیبا و هنرهای زیبای بوستون نگه داری می شود، شرح داده خواهد شد. اهداف مدنظر این مقاله به شرح زیر می باشد: - شناخت علایم و عناصر هویت ملی و مذهبی تفکر صفویه در قالی های این دوران. - شناسایی نوع کاربرد عناصر هویتی و مذهبی صفویه در قالی ها. در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده می شود: - آیا تفکرات ملیتی و مذهبی صفویه در نوع نقوش قالی های این زمان تاثیر گذارده است؟ - آیا ویژگی قالی های صفویه برگرفته از نوع کاربرد نمادین نقوش قالی های این دوران بوده است؟ روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و توصیفی و انتخاب مطالب به شیوه کتابخانه ای است. کلیدواژگان: قالی بافی صفویه ، نقش و طرح ، مفاهیم ملیتی ، مذهبی ، هویت