درخت حوزه‌های تخصصی

دین و ارتباطات

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
آموزش و ارتباطات اقناعی ارتباطات سلامت ارتباطات سیاسی، بین الملل و توسعه ارتباطات و فرهنگ جامعه اطلاعاتی خبر دین و ارتباطات روزنامه نگاری و روابط عمومی روش پژوهش صنعت ارتباطات گروه های ویژه مدیریت و پژوهش ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
بازنمایی دین در رسانه رسانه های دینی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۲۹۴ مورد.
۱۰۱.

بررسی ابعاد و اجزای ذهنی مشارکت جمعی در پیاده روی اربعین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 357 - 384

کلید واژه ها: اربعین ایستارها ایماژها انگاره ها و تفسیرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۶۳
در طول تاریخ تشیع؛ مناسک عاشورایی، آمیختگی شدیدی با وجدان جمعی پیروان این مذهب داشته است. در این میان آیین پیاده روی اربعین که در سال های اخیر تحولات شگرفی را به خود دیده، یک پدیده اجتماعی - فرهنگی ویژه و چندوجهی است که از زوایا و مناظر مختلف پژوهشی از جمله معنا و سازوکارهای درونی شایسته تأمل و توجه است. ازاین رو مقاله حاضر قصد دارد با تمرکز بر میدان مشارکت جمعی در پیاده روی اربعین ضمن تفکیک این میدان به سه لایه آشکار، نیمه آشکار و پنهان به توصیف ویژگی های متمایز و منحصربه فرد ابعاد و اجزای پنهان این میدان اجتماعی و یا به عبارتی جهان ذهنی مشارکت کننده بپردازد. برای نیل به این هدف 17 مصاحبه با خادمین و موکب داران ایرانی به عنوان گروهی که بیشترین سطح و حوزه درگیری را با پدیده پیاده روی اربعین دارا هستند؛ پیش گرفته شده است. بررسی و واکاوی محتوای مصاحبه ها با کمک ترکیبی از روش های تحلیل مضمون و نمونه سازی آرمانی صورت گرفت. در نهایت پس از سه مرحله کدگذاری، 13 مضمون فرعی در توضیح جهان ذهنی مشارکت کننده پیاده روی اربعین استخراج شد که ذیل چهار مضمون اصلی ایستارها، ایماژها، انگاره ها و تفسیرها جای گذاری و تشریح گردید.
۱۰۲.

جستاری فقهی در مواجهه حکومت اسلامی با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 267 - 295

کلید واژه ها: رسانه اخلاق اسلامی اعتماد سیاسی خبر صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۲۶۹
تهدید علیه حکومت ها گرچه غالباً سخت افزاری و با هدف تغییر ساختار سیاسی بوده است ولی روزبه روز باتوجه به درک اهمیت عرصه فرهنگ توسط دشمن، جنبه نرم افزاری تهدیدها بیشتر شده است. در این رویکرد فرهنگ به عنوان یکی از کلان نظام های اجتماعی که تأثیرات گسترده ای بر سایر نظام ها از جمله ساختار سیاسی، امنیت و ... دارد، موردتوجه دشمن قرار گرفته و بدین وسیله در عصر حاضر و به طور خاص پس از پیروزی انقلاب اسلامی هجمه ها به فرهنگ اسلامی در قالبی سازماندهی شده و هدفمند بروزیافته و عناصر رکنی فرهنگ اسلام را به منظور ازبین بردن حاکمیت مکتب اسلام بر جامعه، مورد تهدید قرار داده است. گرچه در اسلام با وجود احکامی از جمله امربه معروف و نهی ازمنکر، نقشی به سزا برای مردم در صیانت از فرهنگ اسلامی تعریف شده ولی باتوجه به سازمان مند بودن اقدامات بسیاری از مهاجمان فرهنگی، مواجهه با آنها جز با پشتوانه و قدرتی حاکمیتی جهت رصد و حذف ریشه های تهدید قابل تحقق ناست. این در حالی است که باتوجه به توسعه مفهوم امنیت در عصر حاضر به عرصه های فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و ...، مواجهه با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ، اضافه بر مواجهه با تهدیدات سخت و نیمه سخت، از وظایف اساسی حکومت ها از جمله حکومت اسلامی محسوب می شود. نگارنده با پژوهشی میان رشته ای از نوع تحقیقات تحلیلی - اسنادی با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، ضمن موضوع شناسی بعد امنیتی عرصه فرهنگ و مؤلفه های مواجهه با تهدید امنیتی، پس از بررسی در منابع فقهی و ادله نقلی و عقلی و بازخوانی الگوی گروه های حسبه، معتقد است همان طور که حکومت اسلامی برای مواجهه با تهدیدهای سخت و نیمه سخت دارای تشکیلاتی منسجم تحت عنوان دستگاه امنیتی اطلاعاتی است، ضروری است برای مواجهه با تهدیدهای نرم نیز به تأسیس نهاد حکومتی امنیت فرهنگی بپردازد که سه نوع مأموریت اساسی را به عنوان نقش آفرینی حکومت اسلامی برای مواجهه با تهدیدات امنیتی عرصه فرهنگ متصور می سازد.
۱۰۳.

آسیب شناسی سیاستگذاری مطبوعاتی در ایران بر اساس گفتمان رهبران انقلاب (تحلیل گفتمان بیانات امام خمینی و حضرت آیت الله خامنه ای درباره مطبوعات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 1 - 27

کلید واژه ها: اندیشه رهبران انقلاب تحلیل گفتمان سیاستگذاری مطبوعاتی رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
سیاستگذاری مطبوعاتی در ایران تابع بسیاری از متغیرهاست. از دستگاه های اجرایی متولی مدیریت و نظارت بر رسانه ها گرفته تا فضای عمومی جامعه و سایر گروه های ذی نفع و نهادهای موجود در نظام سیاسی جمهوری اسلامی که به عنوان بازیگرانی فعال بر فرایندهای سیاستگذاری اثرگذار هستند. بااین همه در تاریخ 40  ساله جمهوری اسلامی نمی توان نقش ساختاری و گفتمانی رهبران انقلاب در تبیین فرایندهای سیاستگذاری مطبوعاتی را نادیده گرفت. این مقاله با تحلیل گفتمان دیدگاه های امام خمینی (ره) و حضرت آیت الله خامنه ای درباره مطبوعات و رسانه ها تلاش کرده تا الگوی مطلوب سیاستگذاری رسانه ای را در پرتو اندیشه های این دو شخصیت بازطراحی کند. این مقاله با استفاده از روش تلفیقی، از نظریه سیستمی در سیاستگذاری بهره گرفته و از داده های تحلیل گفتمان رهبران انقلاب بر اساس مدل نورمن فرکلاف، به عنوان ورودی های سیستم استفاده کرده و خروجی سیستم را بر اساس این ورودی ها آسیب شناسی کرده است. سابقه قریب به دو دهه روزنامه نگاری پژوهشگر از یک سو و استفاده از روشی تازه برای تحلیل گفتمان بیانات رهبران انقلاب در حوزه رسانه، فرصتی فراهم کرده تا در این پژوهش، مدلی مطلوب برای تعریف رسانه انقلابی در سپهر گفتمانی رهبران انقلاب ارائه شود و پس از آن، مدل مطلوب سیاستگذاری در این حوزه به دست آید.
۱۰۴.

کنکاشی در مدل های ذهنی جامعه مداحی ایران؛ تحلیل کیفی با رویکرد راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 81 - 115

کلید واژه ها: مدل ذهنی مداح مداحی تحلیل راهبردی پژوهش داده بنیاد تصویر ذهنی تصور مفروض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۰۸
هدف این پژوهش، استخراج و تحلیل مدل های ذهنی بخشی از جامعه مداحی ایران امروز با رویکرد راهبردی است. مدل های ذهنی تعیین کننده شیوه ادراک افراد از کارکرد هر سیستم – و در این پژوهش  نظام مداحی – است. مدل ذهنی سه مؤلفه دارد: تصویر ذهنی، تصور و مفروض. مداح مذهبی – با مفاهیم معادل نائح، مرثیه سرا، مرثیه خوان، روضه خوان - فردی است که برای ائمه اطهار (ع) خاصه امام حسین (ع)، مدح می گوید یا در سوگ آنان نوحه می خواند و یاد و خصوصیات آنها را زنده نگاه می دارد. در فراز و فرود تاریخ مذهب شیعه،  مداحان زیادی بوده اند که یاد و افکار [مدل ذهنی] ده ها تن از آنها زنده مانده است. در نیم هزاره  اخیر، مداحی و مداحان در جامعه ایران رونق فراوانی یافته و اکنون، جامعه مداحان، یکی از نمودهای برجسته و نقش آفرین مذهبی– فرهنگی جامعه شیعه مذهب  ایران است؛ لذا تحلیل شناختی افکار و اذهان این جامعه، خاصه با رویکرد پژوهش کیفی، یک اقدام پژوهشگرانه شایسته و بایسته است. این یک پژوهش کیفی داده بنیاد و اعضای جامعه هدف آن مداحان فعال در چهار استان شمال غرب ایران اند که با دو تکنیک نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری قوی انتخاب و تعداد آنها بر اساس تکنیک اشباع، تعیین شد. داده ها از طریق مصاحبه ساخت یافته حاوی یازده سؤال بازپاسخ و طی دو ماه گردآوری و با تکنیک تحلیل مقایسه ای مداوم و تکنیک سنخ شناسی تحلیل و دسته بندی و با دو تکنیک کدگذاری توصیفی، و کد گذرای خصیصه، کدگذاری و مضمون ها استخراج شدند. هر سه نوع اعتبار «توصیفی، تفسیری و تئوری» احراز گردید. از تحلیل 700 گزاره اطلاعاتی، شانزده نتیجه حاصل و تعداد یازده مدل ذهنی استخراج شد. یافته ها نشان داد که مدل های ذهنی مداحان از نظام مداحی و مداحان عمدتاً ساده، دقیق، شفاف، نسبتاً سطحی، ایستا، نسبتاً محدود، درون مذهبی و درون حرفه ای است. به گذشته مداحی مفتخر و از آینده آن نگران اند. یک راهبرد تحول در مدل های ذهنی جامعه مداحان، نیاز است.
۱۰۵.

بازنمایی پیاده روی اربعین در فضای مجازی: تحلیل نشانه شناسی اجتماعی عکس های پیاده روی اربعین در اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 411 - 445

کلید واژه ها: اینستاگرام پیاده روی اربعین عکس معنا نشانه شناسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۶ تعداد دانلود : ۸۱۶
در این پژوهش، به عکس های منتشر شده در شبکه اجتماعی اینستاگرام پیرامون پیاده روی اربعین، به عنوان بستری برای ساخت معنای مناسک اربعین و بازنمایی آن در فضای مجازی پرداختیم. استفاده از روش نشانه شناسی اجتماعی در خوانش این عکس ها امکان بررسی عمیق تصاویر عکاسانه، نمادها، منابع نشانه شناختی و بسترهای اجتماعی و فرهنگی را برای محقق فراهم کرد و محقق با به کارگیری این روش و متأثر از نظریاتی چون جامعه ی نمایش دوبور، به نحوه ی بازنمایی پیاده روی اربعین در اینستاگرام دست یافت. این معنای برساخته شده که متأثر از مناسبات قدرت سیاسی نیز هست، ذیل مقولاتی چون: رفتن رسیدن است، دشواری و رنج سفر، خانواده، سلبریتی ها، پرچم ها و پوسترها، فراجنسیتی بودن و عکاسی سلفی، تحلیل شد. حوادث کربلا منبع بسیار غنی از معانی و رمزهاست که نشانه سازها برای ساخت فراواقعیت ِ ایده آل و الصاق آن به واقعیت، از آن منتفع می شوند. نهایتاً پیاده روی اربعین به عنوان یک آیین آمیخته با فرایندهای عکاسانه که تصویری شدن بخشی از آن است، تعریف می شود. این آیین، به مثابه کنشی فعال و مطالبه گر بازنمایی می شود و با نمایش پیوندهای خانوادگی و اجتماعی، مفهوم امت را بازتعریف و به نمایش می گذارد. پیاده روی اربعین ضمن اینکه ابعاد زنانه ی فعالی دارد و به لحاظ فرهنگی و ملیتی تنوع پذیر است، به سوی تبدیل شدن به امر معمولی و سطحی شده پیش می رود.
۱۰۶.

رابطه میان مصرف و سواد رسانه ای خبری دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 17 - 56

کلید واژه ها: سواد رسانه ای خبری مصرف رسانه ای خبری دانش آموزان دبیرستانی والدین مداخله رسانه ای تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۹۰
با ظهور و فراگیر شدن رسانه های نوین، مسئله اخبار نادرست بیش از پیش اهمیت یافته است. جوان ترها و به خصوص دانش آموزان، به واسطه استفاده بیشتر از فضای مجازی در معرض آسیب پذیری بیشتری هستند. هدف این تحقیق بررسی نوع و میزان مصرف و سواد رسانه ای خبری دانش آموزان دبیرستانی، و همچنین رفتار مراقبتی والدین آنان است. جامعه آماری دانش آموزان پایه یازدهم شهر تهران است که تعداد 466 نفر از آنان به روش خوشه ای انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسش نامه تهیه شده مبتنی بر تحقیق کرافت، اشلی و مکسل و در قالب الگوی سواد رسانه ای شناختی جیمز پاتر جمع آوری شد. نتایج نشان داد که سواد رسانه ای خبری دانش آموزان در حد متوسط است. میان تنوع و میزان مصرف رسانه ای، منطقه آموزشی و شغل والدین با سواد رسانه ای دانش آموزان رابطه وجود دارد. اما میان جنسیت و سواد رسانه ای خبری رابطه معناداری مشاهده نشد. یافته ها نشان داد که 38 درصد والدین برای مراقبت فرزندان در برابر رسانه ها هیچ اقدامی نمی کنند، و عمده ترین فعالیت مابقی صحبت کردن در مورد محتوای رسانه است. در نهایت 57 درصد دانش آموزان درس تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم را غیرمفید ارزیابی کردند.
۱۰۷.

مطالعه تطبیقی ارتباط درون فردی در دیدگاه های دنا وکیت و فیض کاشانی (مورد بررسی کتاب های ارتباطات درون فردی؛ صداها و ذهن های متفاوت و المحجه البیضاء)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 202 - 229

کلید واژه ها: ارتباط درون فردی محاسبه نفس گفتگو با خود سخن درونی مرابطه دناوکیت فیض کاشانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۲۱
ارتباط درون فردی یکی از سطوح اصلی ارتباطات است که بر اساس آن یک فرد هم فرستنده پیام و هم گیرنده آن است. در تحقیق حاضر باهدف شناخت ارتباط درون فردی در دیدگاه های دو اندیشمند مطرح در این حوزه، دنا وکیت و فیض کاشانی این مسئله که چیستی ارتباط درون فردی در اندیشه دنا وکیت به عنوان اندیشمند غربی حوزه ارتباطات و فیض کاشانی به عنوان اندیشمند اسلامی اخلاق فردی چیست و چه شباهت ها و تفاوت هایی در نظرات آن ها وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر در مرحله جمع آوری داده ها با روش اسنادی یا کتابخانه ای انجام گرفته است و در مرحله بررسی، تفسیر و تحلیل داده ها از روش تطبیقی استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در اندیشه وکیت اصل صحبت از ارتباط درون فردی تعمدی و آگاهانه بررسی خود یا نفس فی نفسه نیست بلکه بحث از ارتباط درون فردی برای نیل به شخصیت بهتر و برقراری ارتباط های بعدی و یا تصمیم گیری درباره ی آن هاست. درحالی که در اندیشه فیض کاشانی ارتباط درون فردی بر توانایی فرد در شکست دادن نفس برای بهبود شخصیت دلالت دارد. در تحقیق پیشرو به این نتیجه رسیده شده است که تفاوت اساسی ارتباط درون فردی نزد وکیت و فیض کاشانی در نوع نگاه آن هاست به طوری که اولی ارتباط درون فردی را در چارچوب فرد - جامعه و دومی در چارچوب خدا - فرد - جامعه در نظر می گیرند.
۱۰۸.

شاخص های اخلاق اسلامی در اخبار صداوسیما جهت افزایش اعتماد سیاسی مخاطبان به حکومت (مطالعه موردی: خبر 21 شبکه اول سیما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 231 - 266

کلید واژه ها: رسانه اخلاق اسلامی اعتماد سیاسی خبر صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۱۳
اعتماد سیاسی یکی از انواع اعتماد است که به رابطه دولت و مردم می پردازد. افزایش اعتماد سیاسی موجب تعامل بیشتر مردم و دولت و افزایش مشارکت سیاسی می شود. به دلیل اهمیت رسانه ملی در هدایت افکارعمومی، پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد قیاسی به مطالعه چگونگی پوشش خبریِ مهم ترین شاخص های اخلاقیِ توصیه شده در دین اسلام به حاکمان اسلامی به منظور افزایش اعتماد سیاسی مخاطبان به حکومت سیاسی، در اخبار تلویزیونی صداوسیما پرداخته است. برای تحلیل دقیق تر و عینی ترِ نمونه های موردمطالعه، از داده های کمی نیز استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، بخش های خبر تلویزیونی ساعت 21 شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران است که هر یک از اخبار در این بخش خبری، به عنوان واحد مشاهده و واحد تحلیل در نظر گرفته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، 92/25درصد از کل اخبار ساعت 21 شبکه اول سیما، به شاخص های افزایش اعتماد سیاسی به حکومت بر اساس معیارهای اخلاق اسلامی پرداخته است و از این میزان، 09/38درصد مقوله ها، به ویژگی های فردیِ مسئولانِ حکومت اسلامی در جهت اعتماد افزاییِ مخاطبان به حکومت سیاسی در جامعه اشاره داشته اند و مابقی یعنی 90/61درصد، رفتار مسئولین حکومت با مردم را موردتوجه قرار داده اند. یافته ها نشان می دهد در همه تولیدات خبر تلویزیونی 21 شبکه اول شیما، به زیر مقوله های «داشتن تقوای الهی»، «پرهیز از رفاه زدگی و دنیا پرستی مسئولین حکومت»، «مدارا کردن و رفق با مردم» و «قرارگیری هر شخص یا نهاد در جای خود» هیچ توجه و اشاره ای نشده است.
۱۰۹.

تبیین و تحلیل سطوح ارتباطی قرآن کریم و ترسیم مدل ارتباطی آن به مثابه یک فرایند ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 117 - 160

کلید واژه ها: قرآن سطوح ارتباطی عناصر ارتباطی مدل ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۱۵
ا وجود همه پژوهش های میان رشته ای صورت گرفته میان دین و علوم ارتباطات، پژوهش های اندکی قرآن کریم را به عنوان یک پدیده ارتباطی موردمطالعه قرار داده اند و در میان آن ها هیچ کدام به تبیین، تحلیل و ترسیم مدل ارتباطی قرآن کریم نپرداخته اند. نظر به اهمیت این مسئله و در راستای اسلامی سازی علوم انسانی، در این پژوهش تلاش شده تا سطوح مختلف ارتباطی قرآن کریم، تبیین و تحلیل و مدل جامع فرایند ارتباطی قرآن کریم بر مبنای آن ترسیم شود. برای نیل به این هدف، در جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در پردازش از روش تحقیق استنطاقی استفاده شده است به این معنی که در آن، نظریات و دستاورد های بشری بدون تحمیل بر قرآن بر آیات قرآن عرضه شده و طی چند مرحله، نظریه قرآن در مورد آن مسئله استخراج و تنظیم می گردد. در این پژوهش، علاوه بر تبیین سطوح ارتباطی قرآن و عناصر ارتباطی دخیل در هر سطح و نیز ترسیم مدل ارتباطی سه مرحله ای قرآن بر مبنای آن، مشخص گردید که اولاً سطوح ارتباطی قرآن عبارتنداز: سطح ارتباط وحیانی (ارتباط میان فردی)، قرآن شفاهی (ارتباط گروهی و اجتماعی)، قرآن مکتوب (ارتباط جمعی و رسانه ای). ثانیاً برخلاف تصور مشهور، فرایند ارتباطی قرآن کریم در همه سطوح یک فرایند دوسویه و فراگردی است. ثالثاً قرآن کریم طی یک فرایند دقیق و برنامه ریزی شده از یک ارتباط بین فردی به یک رسانه فراگیر جمعی تبدیل شده است.
۱۱۰.

دگرگونی های نظری لازم در بررسی مسائل اجتماعی سایبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 97 - 143

کلید واژه ها: تقسیم کار انسانی تقسیم کار ماشینی نظریه عملگر - شبکه سایبر فضا اشتغال جامعه شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۳۰
رویدادهای فضای سایبر حائز بالاترین اهمیت در زمینه علوم اجتماعی و رفتاری هستند، چرا که مرزهای تئوریک علم اقتصاد و علوم اجتماعی در مورد منشأ انسانی ثروت ملل و تقسیم کار انسانی را دگرگون می کنند. برای مدت های مدید، بیش از سیصد سال، ملهم از آدام اسمیت، «اشتغال» به عنوان منشأ ثروت و قدرت ملی از یک سوی، و به مثابه ابزار منحصربه فرد توزیع ثروت، در مرکز همه تحلیل های اقتصادی و اجتماعی قرار داشت. ولی امروز، دیگر تنظیم و توزیع اشتغال، مرکز تدابیر اقتصادی و سیاست ها نیست، بلکه توزیع فراغت و خلاقیت و به تبع آن، تأمین قدرت ملی و توزیع ثروت و رفاه و امداد است. اصل بحث ما در تحلیل جامعه شناختی مسائل ناشی از ظهور فضای سایبر، در به رسمیت شناختن حضور دوشادوش یا فائق ماشین ها در زندگی اجتماعی است؛ و در پاسخ به شش سؤال اصلی مقاله که ملهم از جان اشترن هادی تحقیق بوده اند، در سی و سه جنبه تأمل شده است. نهایتاً مقاله با جابه جایی های تئوریک ضروری در مورد آینده بدون اشتغال فرجام یافته است. آینده ”بدون اشتغال“، نسبت افول کار و تکنولوژی، تأمل در بلوغ اتوماسیون، آینده نگری اشتغال محدود، آموزش نسل خلاق آینده، از کار نیفتادگی بزرگ سالان، و تغییر شکل بخش خدمات، اهم مضامین جابه جایی های ضروری را شامل می شود.
۱۱۱.

دین داری و مشارکت انتخاباتی در ایران (مطالعه موردی انتخابات ریاست جمهوری سال های 1380 تا 1396)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 229 - 266

کلید واژه ها: دین داری مشارکت انتخاباتی نظریه ایدئولوژی مسلط جنگ های فرهنگی استان های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۳۲۶
بر اساس تحقیقات نظری و تجربی عامل دین یا جهت گیری دینی از عوامل تعیین کننده رفتار انتخاباتی است. در ایران دین به عنوان نهادی بانفوذ و مؤثر در عرصه زندگی اجتماعی همواره مطرح بوده است؛ به خصوص پس از پیروزی انقلاب، دین با کنترل نهاد سیاست توانسته گستره وسیع تری از زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. با عنایت به اهمیت نهاد دین و نظام سیاسی دینی در ایران، عدم تبیین امور از جانب دین، اعوجاجات نظری مربوط به دین در جامعه (سکولاریسم) و اغتشاشات تجربی درباره تأثیر دین داری بر رأی دهی در متون غالب خارجی و کمبود مطالعات موثق درباره دین داری و مشارکت انتخاباتی؛ این مطالعه درصدد بررسی رابطه دین داری و مشارکت انتخاباتی (انتخابات ریاست جمهوری) در استان های ایران طی سال های 1380 تا 1396 است. مقاله با استفاده از روش تطبیقی درون کشوری، داده های اسناد ثانویه (دست دوم) و پیمایش های قبلی درصدد بررسی رابطه بین دین داری و مشارکت انتخاباتی است. نتایج نشان می دهد رابطه بین دین داری و مشارکت انتخاباتی در بین استان ها برحسب مرزی بودن و قومی بودن متفاوت است. شرکت در نمازجمعه و جماعت به عنوان ابعاد جمعی دین داری تأثیر بیشتری نسبت به ابعاد فردی دارد و تأثیر بعد شخصی دین داری بر مشارکت انتخاباتی معکوس است. از بین نظریه های یادشده، نظریه جنگ های فرهنگی و ایدئولوژی مسلط توان بیشتری برای توضیح این گونه روابط دارند.
۱۱۲.

سنخ شناسی نگرش خبرگان قانون اساسی سال 1358 به رسانه های جمعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 297 - 322

کلید واژه ها: مطبوعات رسانه های گروهی خبرگان قانون اساسی مشروح مذاکرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۳۴۲
حق ها و آزادی های مطبوعاتی و انتشار رسانه ها جزئی از حقوق و آزادی های فردی و عمومی عنصری ساختاری و بنیادین قلمداد می شود. قانون اساسی مشروطه برای نخستین بار در تاریخ این سرزمین حقوق مطبوعات را به رسمیت شناخت. خبرگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز همین حقوق را در قانون اساسی نوبنیاد با افتراق هایی جزئی گنجاندند. نویسندگان و مقننان اساسی چهار اصل را به حقوق و منزلت مطبوعات و رسانه های گروهی اختصاص دادند. پرسش اصلی در این مقاله این است: جایگاه و حقوق رسانه ها در قوه مؤسسان نوین، از منظر خبرگان قانون اساسی چه ارزش و ارجی داشته است؟ به عبارتی بهتر، قانون گذاران اساسی در مقطع 1358 چه نگرش ها یا دیدگاه هایی درباره رسانه ها داشته اند؟ نگارندگان با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، پس از بررسی مبانی تئوریک حقوق و جایگاه رسانه ها در جهان امروز، هفت نوع نگرش را از درون مشروح مذاکرات قانون اساسی استخراج و تبیین نموده اند: نگرش ابزارگرای سودمند، تحدید گرا، راهبرد گرا، جرم انگارانه، نظارتی، تلفیقی و دو نوع نگرش حق گرا. نویسندگان، با توضیح مختصر مفهوم هر نگرش، مذاکرات و دیدگاه هایی را که درباره اصول مذکور در مجلس خبرگان قانون اساسی مطرح شده بود، به بررسی و طیف بندی گذاشته اند. نتایج پژوهش حاکی از این است که علاوه برآن که در مشروح مذاکرات رسانه ها مبتنی بر حقوق اساسی امروز قلمداد شدند، ماهیت دینی و انقلابی نظام حقوقی - سیاسی جدید، سبب شد، رسانه ها واجد ویژگی ارزشی و اخلاقی نیز باشند. همچنین، در مجلس خبرگان قانون اساسی به نهاد مطبوعات و رسانه اهمیت و ارج بسیاری داده شد، لکن تنها کلیت مطبوعات موردبحث و گفتگو بود و به حقوق روزنامه نگاران و اهالی رسانه اشاره ویژه ای نشد.
۱۱۳.

بازنمایی تصویر سبک زندگی ایرانیان در تبلیغات تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 333 - 379

کلید واژه ها: تصویرسازی سبک زندگی ایرانیان تبلیغات تلویزیونی خانواده ایرانی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۰ تعداد دانلود : ۳۳۴
بررسی تصویرسازی تبلیغات تلویزیونی از سبک زندگی ایرانیان از آنجا اهمیت می یابد که باتوجه به حجم مخاطب عمومی تلویزیون، این رسانه تأثیر ویژه ای در تغییرات الگوی سبک زندگی ایرانیان دارد. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی تصویر بازنمایی شده از سبک زندگی ایرانیان با استفاده از الگوی استخراج شده از پیشینه تحقیقات است. این پژوهش با رویکرد کیفی و بر مبنای نظریه تحلیل گفتمان و نظریه بازنمایی، تبلیغات تلویزیونی با موضوع «مواد غذایی» در بازه زمانی زمستان 1397 جمع آوری و تحلیل کرده است. تبلیغات تلویزیونی در این دوره زمانی، برای تحقق اهداف و بنابر سیاست های کلان سازمان صداوسیما، از نظریه های برجسته سازی و کاشت و حاشیه رانی استفاده کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سبک زندگی ایرانیان با محوریت «دین به عنوان راه و روش زندگی» در تبلیغات تلویزیونی به حاشیه رانده شده است و از طرفی سبک زندگی مصرف گرا، برجسته شده است که مشخصه اصلی آن نمایش نوعی رفتار مصرفی در روش زندگی است؛ در این پژوهش نمی توان میزان اثرگذاری تبلیغات بر مصرف و خرید را تبیین کرد؛ اما در فرم و محتوای تبلیغات، باتوجه به بافت موقعیتی آن زمان، میزان تمایل به مصرف را نشان داده شده است. گزاره های «مصرف گرایی، نمایش کالاهای غیر لازم، محصولات خارجی، اشرافی گری و تجمل» از گزاره های غالب در سبک زندگی تصویرسازی شده در تبلیغات تلویزیونی در ایران است.
۱۱۴.

پیش بینی میزان دین داری دانش آموزان بر اساس وابستگی به اینترنت و باور به دنیای عادلانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 29 - 79

کلید واژه ها: وابستگی به اینترنت میزان دین داری ابعاد دین داری باور به دنیای عادلانه دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۳۵
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی میزان دین داری بر اساس وابستگی به اینترنت و باور به دنیای عادلانه در میان دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال 1398 انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی، تکنیک آن، پیمایش و ابزار اندازه گیری، پرسش نامه است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 384 نفر و به شیوه خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. یافته های پژوهش بر اساس مطالعه رگرسیونی گام به گام نشان داد که «ابعاد اعتقادی، عاطفی و پیامدی، از ابعاد دین داری» فقط بر اساس باورهای ناعادلانه با ضریب تبیین به ترتیب 6.9 و 5.6 و 3 درصد به صورت منفی قابل پیش بینی بوده، یعنی با صرف اندازه گیری میزان «باورهای دنیای ناعادلانه» در افراد می توان میزان ابعاد اعتقادی، عاطفی و پیامدی دین داری در آنان را پیش بینی نمود، تأثیر سایر ابعاد باورهای عادلانه و حتی میزان وابستگی به اینترنت در پیش بینی بعد اعتقادی دین داری، حذف می شود. «بعد مناسکی، از ابعاد دین داری» بر اساس «باورهای دنیای ناعادلانه» به صورت منفی و باورهای دنیای عادلانه برای خود به صورت مثبت و در مجموع با ضریب تبیین 14.3 درصد قابل پیش بینی بوده، یعنی با اندازه گیری میزان باورهای ناعادلانه و باورهای دنیای عادلانه برای خود در افراد، می توان میزان بعد مناسکی دین داری در آنان را پیش بینی نمود، تأثیر سایر ابعاد باورهای عادلانه و میزان وابستگی به اینترنت در پیش بینی بعد مناسکی دین داری، حذف می شود. «دین داری، همه ابعاد» بر اساس «باورهای ناعادلانه» به صورت منفی و «باورهای دنیای عادلانه برای خود» به صورت مثبت و در مجموع با ضریب تبیین 6.6 درصد قابل پیش بینی بوده است. تأثیر سایر ابعاد باورهای عادلانه و میزان وابستگی به اینترنت در پیش بینی بعد مناسکی دین داری، حذف شده است.
۱۱۵.

پیامدشناسی فرهنگی اینترنت اشیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 161 - 201

کلید واژه ها: فضای مجازی اینترنت اینترنت اشیاء تأثیرات و پیامدهای فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۳۴۷
اینترنت اشیاء فناوری ای است که قادر به تغییر گسترده فرهنگ جامعه است؛ بنابراین باتوجه به ورود این فناوری در کشور و گسترش هرچه بیشتر آن در آینده نزدیک به سبب مزایای فوق العاده اقتصادی، لازم است که تأثیرات و پیامدهای فرهنگی آن شناسایی شوند. در این پژوهش از روش مصاحبه برای گردآوری داده ها و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از طریق مصاحبه با خبرگان، «الگوی تأثیرات فرهنگی سازنده (مثبت) اینترنت اشیاء» و «الگوی تأثیرات فرهنگی مخرب (منفی) اینترنت اشیاء» حاصل شده است. مطابق با این دو الگو، تأثیرات انبوه فرهنگی اینترنت اشیاء در حوزه های کلی «باورها، ارزش ها و مناسک دینی»، «نظام های باور و ارزش های فرهنگی»، «نظام های کردار و سبک های رفتاری»، «بیان های شفاهی»، «بیان های رفتاری»، «ارتباطات انسانی»، «نهاد خانواده»، «میراث و تنوع فرهنگی، هنر و رسانه»، «ساختارها و صورت های سازمانی اجتماعی»، «نظام آموزش»، «ساختارهای تصمیم گیری»، «ساختار و صورت های سازمان سیاسی و حکمرانی»، «نظام های بهره برداری از منابع» و «نظام های دانش، خرد، مهارت ها و ظرفیت های بومی» قرار گرفته و این حوزه ها را تغییر می دهد
۱۱۶.

تحلیل رویکرد ارتباطات امام صادق(علیه السلام) با سران فرقه زیدیه(با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام (PDAM)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 267 - 295

کلید واژه ها: امام صادق (ع) ارتباطات مدل زیدیه نظریه پردازان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۳۴
امام صادق (علیه السلام) به عنوان صاحب مکتب جعفری، تکیه گاه اصلی شیعه از نظر فکری و عقیدتی می باشد. بخش قابل توجهی از احادیث و علوم اهل بیت (علیهم السلام) توسط این امام همام گسترش یافته است. در دوران امام صادق (علیه السلام) فرقه های متعددی در شیعه ظهور و بروز یافتند و ایشان حفظ و صیانت شیعه از انحرافات را در رأس برنامه های خود قرار دادند. از جمله این فرقه ها، زیدیه می باشد که در دوران امام ششم تاحدی گسترش یافته بودند. ازاین رو، تحلیل شیوه برخورد امام با این فرقه انحرافی، اهمیت بسزایی دارد. تحقیق پیش رو با هدف رویکردشناسی ارتباطات امام صادق (علیه السلام) در مواجهه با جریان زیدیه، به روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد میان رشته ای به ارائه روش ارتباطی امام با این فرقه پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد: با دقت در نحوه برخورد امام (علیه السلام) با رهبران و پیروان زیدیه، می توان رویکرد متفاوتی از جمله: جذبی، دفعی، تدافعی، استحفاظی و تهاجمی را مشاهده کرد. امام با وجود اثبات حقانیت و ابطال طرف های گفتمان، از منازعه گفتمانی اخلاق گریز برحذر بوده و در کمال صراحت، دقت، ادب و احترام، نفس این گفتمان ها را به عرصه ای برای اثبات حقانیت شیعه امامیه در برابر مخالفان (زیدیه) بدل کردند. نکته قابل تأمل این است که با وجود این رویکرد امام (علیه السلام) ابتدا در جهت جذب این فرقه است (جذبی) اما در مواردی امام جانب استحفاظی و تهاجمی به خود گرفته و آنها را که دیگر اهل اصلاح نیستند، طرد می نماید. ازاین رو گفتمان دفعی – تهاجمی امام (علیه السلام) وجهه غالب به خود می گیرد.
۱۱۷.

نقش تعدیل کننده سواد رسانه ای در رابطه سطح سلامت خانواده و مشکلات هیجانی- رفتاری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 323 - 356

کلید واژه ها: سواد رسانه ای سلامت خانواده مشکلات هیجانی - رفتاری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۴۰۰
امروزه رسانه ها از جمله مهم ترین ابزارهای رشد و یا انحطاط جامعه محسوب می شوندکه در زمینه سلامت محیط خانواده، پرورش و تغییر رفتارها و هیجان های نوجوانان تأثیر بسزایی دارند و لذا آموزش استفاده صحیح از این ابزار ضروری است. از سوی دیگر سلامتمحیطخانوادهو محتوای یادگیری هایاولیه،اهمیتزیادیدرتشکیل هویتوشخصیتنوجواندارد وشکل دهنده رفتارهاوروابطبین فردیاست. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش متغیر تعدیل کننده سواد رسانه ای در رابطه سطح سلامت خانواده و مشکلات هیجانی - رفتاری نوجوانان می باشد. نمونه موردنظر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و در مجموع نمونه ای با حجم 310 دانش آموز دختر (18-15 ساله) موردمطالعه قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که سواد رسانه ای در رابطه دو متغیر نام برده به طور مثبت تعدیل ایجاد می کند و سبب افزایش این ارتباط می شود؛ به نحوی که هرچه میزان سواد رسانه ای شخص افزایش یابد، میزان سلامت خانوادگی افزایش یافته و در نتیجه مشکلات رفتاری–هیجانی او کاهش می یابد. نتیجه دیگر این پژوهش نشان داد سلامت خانواده می تواند مشکلات هیجانی، سلوک، بیش فعالی و رفتارهای جامعه پسند را پیش بینی کند و میان آنها رابطه معنادار وجود دارد. البته این رابطه درباره سلامت خانواده با مشکلات ارتباطی معنادار نیست.
۱۱۸.

مطالعه کیفی انگیزه های زائران ایرانی شرکت کننده در آیین پیاده روی زیارت اربعین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 419 - 450

کلید واژه ها: آیین زیارت پیاده روی اربعین انگیزه مردم نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۵۲۹
آیین پیاده روی اربعین پدیده مذهبی مهمی در جامعه شیعی است که در سال های اخیر با افزایش خیره کننده زائران نگاه جهانیان را به خود معطوف ساخته است. حضور میلیونی زائران ایرانی در این آیین از رویدادهایی کم سابقه ای است که بزرگ ترین مسافرت جمعی ایرانیان به خارج از کشور را رقم زده است. زائران ایرانی شرکت کننده در این آیین با دلایل و انگیزه هایی مختلف قدم در سفری مشقت بار می گذارند و بیش از 80 کیلومتر را با پای پیاده طی می کنند. این مقاله با روشی کیفی و از سنخ مردم نگاری به مطالعه انگیزه های زائران ایرانی شرکت کننده در آیین پیاده روی زیارت اربعین می پردازد. در این زمینه با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با زائران شرکت کننده و همچنین مشاهده مشارکتی در این آیین به سراغ جهان های ذهنی و حالات روحی آنان می رود. یافته های حاصل از این تحقیق نشان می دهد که زائران ایرانی با سه احساس «نیاز»، «تکلیف» و «شور» در دو نوع انگیزه در سطح فردی و اجتماعی به این آیین روی می آورند. انگیزه های فردی عموماً انگیزه هایی از سر نیازند و انگیزه های اجتماعی، غالباً انگیزه هایی تکلیفی اند. احساس شور فصل مشترک همه زائران است. این انگیزه ها و احساسات در سه سطح جماعت واره خودانگیخته، هنجاری و ایدئولوژیک آیین شکل می گیرند و زمینه ترغیب زائران برای حضور در پیاده روی اربعین را فراهم می کنند.
۱۱۹.

تبیین و تحلیل راه های ارتباط و گفتگوی بین مذاهب در اندیشه فقهی امامیه (مطالعه موردی: مدارا با مخالفان مذهبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 381 - 409

کلید واژه ها: مدارا تقیه مخالفان مذهبی گفتگوی بین مذاهب ارتباطات میان مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۴۹
ارتباطات میان مذهبی و گفتگوی پیروان مذاهب با یکدیگر از مهم ترین ضرورت ها در عصر حاضر است. بهره گیری از دانش فقه به مثابه علم بیانگر وظیفه عملی مکلفان، نقش بسزایی در تبیین راه های این ارتباط و گفتگو دارد. از جمله گزاره های فقهی که می تواند به عنوان یکی از راه های گفتگوی بین مذاهب موردتوجه قرار گیرد، مدارا با مخالفان مذهبی به مثابه ملایمت، ملاطفت و نرم خویی در ارتباط با ایشان است. در اندیشه فقهی مشهور فقهای امامیه، مشروعیت رفتارهای مداراجویانه با مخالفان در قالب آموزه تقیه موردتوجه قرار گرفته و انجام رفتار مداراتی به شرایط اضطرار و خوف از ضرر و خطر منوط شده است. در مقابل، برخی دیگر از فقیهان اگرچه از رفتار مداراتی در قالب تقیه سخن گفته اند، آن را متقوم به ضرر ندانسته و حتی خوف از حصول ضرر را در مشروعیت چنین رفتاری لحاظ نکرده اند. مقاله حاضر که یک پژوهش توصیفی - تحلیلی است باتوجه به اهمیت طرح گفتگوی پیروان مذاهب به عنوان یک اصل اولی و نه یک تاکتیک موقتی و مشروط به شرایط اضطراری، ادله هر دو دیدگاه پیش گفته را به نقد کشیده و مقتضای روایات را انجام رفتارهای مداراجویانه و حسن معاشرت با مخالفان مذهبی به عنوان یک اصل اساسی و همیشگی در ارتباطات و گفتگوهای میان مذهبی دانسته است.
۱۲۰.

طراحی مدلی برای تبیین سواد رسانه ای در نظام آموزشی دوره دوم متوسطه ایران (پژوهشی بر اساس نظریه مبنایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 296 - 331

کلید واژه ها: برنامه ی درسی عناصر مدل سواد رسانه ای نظریه مبنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۳۴۵
اعتلای سواد رسانه ای مرهون پژوهش های علمی و سازمان یافته آن است. نقش اصلی که سواد رسانه ای در این میان ایفاد می کند، موضوع اصلی این مقاله حاضر است که به منظور ارائه ی مدلی برای تبیین سواد رسانه ای در دوره متوسطه انجام گرفته. روش پژوهش، سندکاوی و نظریه برخاسته از داده ها (نظریه مبنایی) و از نوع  تحقیقات کاربردی، ازنظر نوع داده ها کیفی، نحوه اجرا توصیفی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل 2 گروه است. نخست متخصصان سواد رسانه ای، برنامه ریزان آموزشی و معلمان سواد رسانه ای که از آن ها برای تعیین عناصر جهت طراحی مدل مطلوب، مصاحبه به عمل آمد دوم کارشناسان سواد رسانه که برای اعتبار مدل استفاده شد. حجم نمونه برای مصاحبه 12 و برای اعتبارسنجی مدل  35 نفر استفاده شده. روش تجزیه وتحلیل شامل سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام و به شیوه نظریه مبنایی در قالب شبکه ی مضامین پایه، سازمان دهی شده. یافته ها نشان می دهد مدل مدنظر شامل یک مضمون فراگیر، 7 مکانیسم سازمان دهنده است که در آموزش و برنامه ریزی کتاب سواد رسانه ای به آن تأکید می شود. یافته ها حاکی از آن است سواد رسانه ای دارای 2 درون مایه مهم شامل نهاد آموزش وپرورش و صداوسیماست که به عنوان عوامل تأثیرگذار در زندگی مخاطبان موردتوجه است. هدف اصلی در این پژوهش، مطالعه عمیق نتایج فرایند آموزش سواد رسانه ای در کشورهای مذکور، جهت الگو و هدایت، آموزش و تربیت دانش آموزان از طریق افزایش کیفیت آموزش سواد رسانه ای، شیوه تدریس و محتوای آموزشی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان