درخت حوزه‌های تخصصی

در این راهنما خدمات اطلاع رسانی کتابخانه ها با عناوین خدمات، منابع، دسترسی، نیروی انسانی، ارزیابی و اصول اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. این خدمات در پیوند با وظیفه اصلی کتابخانه ها که عبارت است از برآورده ساختن نیازهای آموزشی، تفریحی، شخصی و اقتصادی کلیه افراد جامعه تبیین شده است. تأکید شده است که خدمات اطلاع رسانی نه تنها باید نیازهای کاربر را برآورده سازد، بلکه آن نیازها را باید پیشیبینی کند تا از این طریق منابع مناسب را گردآوری و در دسترس قرار دهد. خدمات باید بر اساس رفتارها و عادات جستجوی اطلاعات، نیازهای اطلاعاتی و خدمات مورد انتظار افراد آن جامعه طراحی شوند. در این متن 31 رهنمود ارائه شده است که بیشترین آن به خدمات مربوط است.

ارزیابی قابلیتها و دیگر اشکال قدرت بالقوه، باید فناوریهای یک دورة تاریخی معین را منعکس کند. برای مثال، اختراع سلاحهای هسته ای پس از پایان جنگ جهانی دوم، روش تفکر افراد را درباره توزیع قدرت تغییر داد. به نظر میرسد از اواخر دهه 1960، استفاده گسترده از شبکه رایانه های رقومی پرسرعت و شبکه های مخابراتی تأثیر مشابهی بر ارزیابی قدرت داشته است. در این مقاله، تأکید بر این سؤال است که چگونه یک فرد باید دربارة قدرت در طی دوره های تحول فناورانه سریع و مخصوصاً دورة جاری بیاندیشد. همچنین بحث میشود که در نتیجه افزایش فناوریهای اطّلاعات، تغییری در مفهوم سازی فناوری وجود داشته است. در مفهوم سازی جدید بر جاسازی عناصر نهادی و فرهنگی در درون فناوریهای اطّلاعات و این امکان که انتقال فناوریها به آن سوی مرزهای ملی مشکل سازتر خواهد شد، تأکید میشود.

متخصصان علم کتابداری و اطلاع رسانی از جمله کسانی اند که به منظؤر ارائه خدمات بهینه در بخشهای مختلف کتابخانه ها، بهره وری را مورد توجه قرار داده اند. از جمله بخشهای مهم کتابخانه بخش اطلاع رسانی و خدمات رایانه ای است و جستجو ؤ بازیابیاطلاعات از مهمترین خدمات این بخش در ارائهء اطلاعات به مراجعین به حساب می آید. به منظؤر اندازه گیرئ بهره وری در این بخش، عواملی رأ باید مورد توجه قرار داد.که مهمترین أن، شناخت بهتر ابزارهأی جستجو، چگونگی جستجو و بازیابی اطلاعات وتشخیص بهترین راه انجام جستجو است. تحقیق حاضر بر آن است که نشان دهد تغییرات مثبت عوامل فوق الذکر در بهبود بهره وری در بخش خدمات جستجو و بازیابی أطلاعات در این مراکز موثر است.

هدف: ، شناسایی میزان استفاده از عکس ها در مقالات علوم کشاورزی ایران در طی سال های 1380 - 1387 روش/رویکرد پژوهش: برای این پژوهش از پیمایش و تحلیل محتوا استفاده شد. عکس های 19 مجله علمی- پژوهشی کشاورزی که وزارت جهاد کشاورزی منتشر می کند، شمرده، و نوع، رنگ، و اندازه آنها ثبت شده است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تحلیل شد. یافته ها: در 4873 مقاله 422 شماره از این مجلات، 1093 مقاله (حدود 22 %) دست کم دارای یک عکس است. درمجموع 6012 قطعه عکس در این مجلات منتشر شده است. حدود 53% از عکس ها رنگی است. تعداد عکس های میکروسکپی 3297 قطعه (55 درصد) بیش از سایر انواع دیگر عکس ها است. حدود 38 درصد از عکس ها نیز در اندازه متوسط چاپ شده است. تعداد مقالات عکس دار طی سال های 1380 - 1387 افزایش داشته است، اما به نسبت کل مقالات چاپ شده، تعداد آنها رو به کاهش بوده است. همبستگی میان رتبه استنادی (ضریب تأثیر) مجلات و تعداد مقالات عکس دار آنها در طی سال های مختلف متفاوت است. مقالات عکس دار در مجلات با موضوع پزشکی و علوم گیاهی بیشتر بود.

مزایا خاص معماری خدمت گرا موجب گسترش روزافزون این نوع معماری در سراسر جهان گردیده است. اما بعضی از ویژگی های خاص این نوع معماری موجب گردیده است تا امنیت این نوع نظام اطلاعاتی نسبت به سایر نظام های اطلاعاتی بیشتر در معرض مخاطره قرار گیرد. هدف این مقاله، شناسایی و بررسی رابطه عوامل و ابعاد تاثیر گذاربر امنیت نظام های اطلاعاتی است که با روش معماری خدمت گرا توسعه یافته اند. در این پژوهش ابتدا از روش تحلیل عاملی به منظور شناختن متغیرهای مکنون و آشکار استفاده گردید، سپس مدل معادلات ساختاریافته با استفاده از نرم افزار Amos به دست آمد و در نهایت مقدار تاثیر گذاری هر یک از ابعاد امنیتی بر امنیت کل معماری خدمت گرا با استفاده از مدل معادلات ساختار یافته مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده این است که امنیت در سطح شبکه و خدمات وب و امنیت در سطح پیام بر روی امنیت معماری خدمت گرا تاثیر معناداری دارد و خروجی نرم افزار نشان دهنده مناسب بودن مدل ساختار برازش یافته است.

ایجاد نظام های بازیابی تمام متن، به ویژه مجلات الکترونیکی مزایای بسیاری برای جوامع علمی داشته است. با این حال، عوامل مختلفی از جمله ضعف در زیرساخت ها، خطوط انتقال داده، و شبکه سازی می توانند استفاده بهینه از این نظام ها را متأثر سازند. تحقیق حاضر که به بررسی میزان دسترس پذیری مقالات الکترونیکی الزویر در دانشگاه تهران می پردازد، سعی دارد تا با مطالعة رابطه میان درخواست ها و بارگذاری ها میزان موفقیت کاربران در دسترسی به این مقالات را بررسی کند و تأثیر عوامل بازدارنده بر استفاده بهینه را به تصویر بکشد.

هدف: ارزیابی ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجوی نرم افزارهای اسلامی سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام در شهر قم و برپایه تجربه کاربران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به کسب نظر کاربران نرم افزارهای اسلامی براساس 14 ویژگی پرداخته شده است. یافته ها: رعایت مقیاس های مربوط به رابط کاربر و قابلیت جستجو، خوب (57/3) ارزیابی شده است. برترین نرم افزارها از این لحاظ ""پایگاه تخصصی اصول فقه"" و ضعیف ترین آنها نرم افزار ""معجم فقهی"" است. نتیجه گیری: در بیشتر نرم افزارها، جستجو مسأله اساسی است، بنابراین حل مشکلات جستجو مانند کوتاه کردن مسیر جستجو، استفاده از عملگرها و قابلیت های متنوع جستجو در صفحات نرم افزارها و امکان ذخیره سازی جستجوهای قبلی می تواند تأثیرگذار باشد.

در این نوشتار ضمن طرح ایده داده های پیوندی، رویکرد انتشار، اشتراک و برقراری پیوند میان پاره های داده ، اطلاعات و دانش در وب معنایی، بخشی از اشکالات احتمالی در تبدیل رکوردهای مستند سرعنوانهای موضوعی فارسی به داده های پیوندی با روش پیمایشی شناسایی شد. 11233 رکورد مستند موضوع فارسی در سه نظام – فهرست پیوسته کتابخانه ملی ایران، فهرست پیوسته کتابخانه کنگره و گنجینه کتاب های نوسا – مورد کاوش قرار گرفت و چگونگی برقراری پیوند میان موضوعات فارسی و انگلیسی در 9519 رکورد مشترک در فارسی و کنگره، ثبت گردید. نتایج نشانگر آن است که برقراری پیوند میان موضوعات فارسی و انگلیسی در 20 درصد رکوردها با خطا مواجه می شود. بیش ترین بروز خطا مربوط به نامشخص بودن نظام موضوعی (6/7%) در پایگاه مستند موضوعی کتابخانه ملی ایران است. پیشنهاد می شود جهت تبدیل صحیح و فراهم ساختن امکان پیوند میان موضوعات فارسی و انگلیسی، قبل از تبدیل رکوردهای مستند موضوع به داده های پیوندی، خطاهای موجود در جریان پیش پردازش ها شناسایی و برطرف گردد.

هدف: بررسی نقش مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز و مؤلفه آمادگی سازمان بر اتخاذ پرمیس از دیدگاه اعضای دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل 19 تن از صاحب نظران بزرگ ترین و مهم ترین کتابخانه های کشور بودند که دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی هستند. یافته ها: از دیدگاه صاحب نظران، مؤلفه مزیت نسبی با میانگین 4، سازگاری با میانگین 5/3، آمادگی سازمان با میانگین 46/3، مشاهده پذیری با میانگین 43/3، پیچیدگی با میانگین 2/3، و قابلیت استفاده آزمایشی با میانگین 066/3، به ترتیب در اتخاذ استاندارد ابرداده ای پرمیس نقش داشتند. بنابراین، براساس مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز، آمادگی سازمان ها برای استفاده از پرمیس بیشتر از حد متوسط (3) دانسته شده است. نتیجه گیری: استفاده از پرمیس با ارزش های متداول، تجربیات گذشته، و نیازهای استفاده کنندگان بالقوه سازگاری مطلوبی دارد؛ اما از سوی دیگر، پیچیدگی درک و استفاده از آن زیاد است. با توجه به اینکه امکان آزمون و ارزیابی نتایج استفاده از پرمیس، قبل از اتخاذ آن وجود دارد و نتایج سودمند استفاده از آن به عنوان یک نوآوری ملموس و قابل مشاهده است، از نظر جامعه پژوهش آمادگی لازم برای اتخاذ پرمیس وجود دارد.

انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش به عنوان یکی از مهمترین عوامل موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش یاد شده است. انتخاب استراتژی مدیریت دانش یک مسئله تصمیم گیری است که نیاز به ملاحظه تعدادی عوامل پیچیده دارد. در ارزیابی و انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش ، عوامل مختلفی در سازمان باید مورد توجه قرار بگیرند. این در حالی است که عوامل شناسایی شده و نحوه تاثیر آنها بر استراتژی مدیریت دانش در ذات خود دارای ابهام می باشند. در این پژوهش ابتدا مروری بر مبانی نظری تحقیق در ارتباط با استراتژی های مختلف مدیریت دانش شده و عوامل تاثیر گذار بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش سازمانی از چارچوب ها و مدل های مفهومی موجود استخراج شده اند. نحوه تاثیر این عوامل بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش از طریق دلفی فازی استخراج شده است. سپس یک سیستم خبره فازی جهت انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش با توجه به عواملی که بر استراتژی مدیریت دانش تاثیر دارند ، طراحی شده است. عواملی که در این سیستم بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش در سازمان تاثیر گذار هستند شامل موارد : استراتژی عمومی کسب و کار، ساختار سازمانی ، عوامل فرهنگی ، استراتژی های فناوری اطلاعات ، استراتژی های مدیریت منابع انسانی، سطح اجتماعی سازی، انواع دانش و فرآیندهای خلق و انتشار آن می باشند. با توجه به عوامل تاثیر گذار شناسایی شده بر استراتژی های مدیریت دانش ، استراتژی نهایی بر اساس طیفی از انسان گرایی تا سیستم گرایی و با هدف حفظ توازن سطح دانش آشکار و ضمنی سازمان پیشنهاد می شود. عملکرد سیستم طراحی شده با اطلاعات مربوط به سه سازمان ایرانی مورد تست و ارزیابی قرار گرفته است.