نظر به اهمیت بخش تعاونی و تعیین هدف 25 درصدی از اقتصاد ملی برای آن تا پایان برنامه پنجم، لزوم تبیین وضعیت بهره وری در تعاونی ها ضروری است. بر این اساس اندازه گیری شاخص های بهره وری و میزان کارایی در تعاونی های صنعتی استان یزد به همراه شناسایی عوامل تاثیر گذار بر بهره وری، هدف پژوهش است. روش مورد استفاده، توصیفی و تحلیلی بوده، جمع آوری اطلاعات نیز به روش اسنادی و پیمایشی صورت پذیرفته است. از بین 130 کارگاه تعاونی صنعتی استان در زمان آمارگیری، تعداد 30 کارگاه غیرفعال و از بین بقیه 31 نمونه تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد، تعداد معدودی از تعاونی های مورد بررسی ضمن اینکه دارای شدت کاربری بزرگ تر از یک بوده و از سطح بهره وری بالاتری برخوردارند، دارای کارایی واحد نیز هستند. این وضعیت می تواند بیانگر وجود مزیت های نسبی استان در تولید محصولات فلزی، منسوجات و مواد غذایی و آشامیدنی باشد. توجه به عوامل درونی موثر بر بهره وری از جمله آموزش مستمر نیروی کار، مسائل رفاهی کارکنان، استفاده از تدابیر مهندسی صنایع، نظرات کارکنان، ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه و استفاده از تکنولوژی های بهتر، می تواند به ارتقای بهره وری در این حوزه کمک کند.
رفتار تعاونی که می توان آن را نوعی بلوغ اجتماعی نامید، نشانه ای از عزم انسانها و برخورد اصولی و مبتنی بر اراده جمعی با مشکلهای اقتصادی- اجتماعی در جامعه است، بدین ترتیب همه مکتبهای اجتماعی، نهضت تعاون را یک راه حل اساسی برای رفع نارساییهای اقتصادی- اجتماعی می دانند. در کشورهای در حال توسعه، دولتها، تعاونیها را ابزاری مطمئن جهت پیشبرد برنامه های ملی می دانند و وابستگی ...
این مقاله ضمن بررسی سابقه تاریخی تعاون و تبیین واژه «تعاون»، تعاونی های یاری دهنده جریان اقتصادی (تعاونی های ارائه دهنده خدمات و پشتیبانی کننده تولیدات) را توضیح داده است. نویسنده با تفکیک ویژگی تعاونی ها، به توضیح استراتژی اصلاحات و تحول کشاورزی و سیاست تحول در ساختار واحدهای تولیدی پرداخته و برای طراحی الگوی نظام، اجزای تشکیل دهنده آن، یعنی تولید (زمین، نیروی انسانی و سرمایه) را بررسی کرده است. در این مقاله، طراحی الگوی تعاونی های مولد بررسی گردیده و علاوه بر ویژگی های آن، شاخه های تشکل های مولد در اقتصاد مواد غذایی نیز تشریح شده است. به عقیده نویسنده، با توجه به این که بخش کشاورزی شاخه غالب اقتصاد روستایی کشور است و واحدهای تولید این بخش ، حد و ترکیب عوامل تولید نارساست، با طراحی الگوهای تعاونی می توان بهینه سازی ترکیب عوامل تولید را محقق ساخت. از این منظر، بسط شبکه های تعاونی خودجوش ، بازده عوامل تولید را افزایش می دهد و ظرفیت های بالقوه و بالفعل ساختار تأمین را در جامعه بهبود می بخشد.