درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله با این فرض که سلامتی به مثابه محور توسعه پایدار، ارزشمندترین نعمتی است که به انسان اعطا شده، یکی از مباحث مهم در رابطه با سلامتی را توزیع برابر و منصفانه آن بین آحاد جامعه می داند و به معرفی ابزاری برای دستیابی به هدف فوق می پردازد. از این منظر، ابتدا مقیاس برابری، معرفی و تأکید می شود که «مقیاس برابری»، برابری در سلامت را به طور مستقیم و بدون واسطه در چهارچوب جامع تر عدالت اجتماعی در نظر می گیرد؛ ضمن این که درصدد تعیین علل اجتماعی-سیاسی نابرابری های بهداشتی- درمانی و شناسایی نابرابری های موجود در نظام مراقبت بهداشی – درمانی است. هدف عمده دیگر«مقیاس برابری»، مشارکت در ایجاد جامعه ای است که در تمام فرایندهای سیاسی و تصمیم گیری خود برابری را در نظر بگیرد.در بخش بعدی پژوهش ، با تبیین و تصریح نقش مقیاس برابری، این مقیاس رویکردی فعال برای شناسایی نابرابری در سلامت است که اقدامات لازم برای کاهش نابرابری ها را به کار می گیرد.در ادامه و در بخش «ارکان مقیاس برابری»، عنوان وتشریح می شود که مقیاس برابری در پی کاهش تفاوت های تبعیض آمیز در سلامت از طریق اقدامات لازم در سه حوزه گسترده «ارزیابی و پایش» (برای تجزیه و تحلیل، شناخت، اندازه گیری و مستند کردن نابرابری ها)، «حمایت» (بری اعمال تغییرات لازم در خط مشی، برنامه ها و طرح ریزی)، و «توانمندسازی جامعه» (برای تقویت نقش اقشار فقیر و محروم) است.در مقاله تأکید می شود که ویژگی مهم دیگر ارکان مقیاس برابری این است که این سه مجموعه اقدامات به صورت متوالی و به دنبال هم صورت نمی گیرد. در مقیاس برابری، اقدامات مربوط به ارکان باید به صورت همزمان و متأثر از یکدیگر انجام شود.همچنین در اصلاحات سازمانی، مقیاس برابری، نه به عنوان مجموعه ای از فعالیت های سازمان، و نه براساس مجموعه مشخصی از فعالیت ها، بلکه براساس روابط پویای فعالیت های مربوط به ارکان تعریف می شود. بدین ترتیب، تیم مقیاس برابری عموماً باید از سازمان ها و گروه های مختلف تشکیل شده باشد.در انتهای مقاله نیز تصریح می گردد که هرچند رویکردها و ابزارهای مختلفی برای توانمندسازی جامعه وجود دارد، اما نسخه خاصی در دست نیست. توانمندسازی جامعه، نیازمند تعهد، دانش و آگاهی دقیق از شرایط و زمینه های اجتماعی- فرهنگی است که فقرا و محرومان در آن زندگی می کنند. افزون بر این، توانمندسازی- در بهترین شرایط- فرایندی دوطرفه است که ممکن است آحاد جامعه و صاحبنظران، به تنهایی موفق نباشند، اما هر دو با درایت و به طور مؤثر ادغام می شوند تا تغییرات مثبت و مقدماتی لازم برای برابری را ایجاد کنند.

در این گزارش ، ضمن بیان تاریخچه ایجاد مؤسسه های توانبخشی نابینایان در جهان و ایران، به این نکته اشاره می شود که تا پایان خرداد 1382 تعداد 50 تشکل غیردولتی به صورت تخصصی در زمینه نابینایان و کم بینایان در کشور فعالیت می کرده اند. «انجمن نابینایان ایران» یکی از این تشکل ها است که به طور مختصر مورد اشاره قرار می گیرد. سپس ساختار، کیفیت و دامنه فعالیت های مؤسسه استثنایی عصای سفید تشریح می شود.پس از بیان اهداف مؤسسه – که در سال 1369 تأسیس شده - وظایف، ارکان و تشکیلات این مؤسسه غیر دولتی تبیین می گردد. آنگاه چگونگی تأمین منابع مالی مؤسسه و دامنه فعالیت های آن تشریح می شود. به تصریح گزارش ، دامنه فعالیت های مؤسسه استثنایی عصای سفید، بسیار وسیع بوده، از شرکت در همایش های بین المللی و ارتباط با اتحادیه جهانی نابینایان گرفته تا ارائه خدمات مختلف در شهرستان ها را در بر می گیرد.مؤسسه هر سال، دو همایش و همچنین بازارهای نیکوکاری مختلف برگزار می کند. از دیگر برنامه های مهم «عصای سفید» مهیا کردن زمینه ازدواج برای نابینایان و نیز کمک به جنبه های روحی و معنوی وتوجه به سامان شخصیتی آنان است.در بخش بعدی گزارش با تبیین «مشکلات مؤسسه»، مواردی همچون یافتن شغل مناسب و فقدان آموزش عمومی به مردم عادی در برقراری ارتباط با نابینایان در همین راستا مورد تأکید قرار می گیرد.در ادامه، «نیازها و انتظارهای» مؤسسه استثنایی عصای سفید، از جمله امکانات بیش تر برای شغل یابی ، ساختمان و کتابخانه به طور خلاصه بیان می شود. برنامه های آتی مؤسسه نیز به اجمال مورد اشاره قرار می گیرد.علاوه بر این در گزارش، رسانه های ویژه نابینایان – و به طور مشخص، «ایران سپید»، تنها روزنامه ای که به طور اختصاصی برای نابینایان منتشر می شود- مورد توجه قرار گرفته است.در انتهای مقاله، این نکته مورد تأکید قرار و گرفته که مؤسسه استثنایی عصای سفید به رغم تلاش ها و خدمات ارائه شده تمام محدودیت های مؤسسات غیر دولتی در ایران مواجه است. بنابراین افزون بر لزوم پشتیبانی سازمان یافته دولتی، برای باروری بیش تر کوشش های خود، به هماهنگی و همکاری با سایر تشکل های غیردولتی که در امور مربوط به نابینایان فعالیت می کنند نیازدارد.

در این گزارش ، «مؤسسه آسایشگاه سالمندان و معلولین کهریزک» به مثابه تجربه ای بومی در حوزه نهادهای امدادی و حمایتی، مورد توجه قرار گرفته است.پس از تشریح ساختمان ها و امکانات مجتمع کهریزک، فرایند شکل گیری آن، مدیریت و نحوه اداره مجتمع مزبور و سازمان تشکیلات آن نیز تبیین شده است. توضیح زنجیره ارتباطی «بانوان نیکوکار»، منابع مالی و مصارف و نحوه مدیریت کمک های مردمی، بخش دیگر این گزارش است.در بخش «خدمات مجتمع» آمده است که 1056 سالمند، 210 معلول جسمی قطع نخاع، 72 معلول جسمی- ذهنی آموزش پذیر، 66 میان سال و 20 بمیار MS در کهریزک پذیرایی می شوند. روش ها و رفتارهای آسایشگاه کهریزک، «هم امیدآفرین و هم اعتماد آفرین» توصیف شده است.در انتهای گزارش نیز به چالش پیش روی مجتمع کهریزک و مشکلات مالی مدیریت آن، در آغاز دهه چهارم حیاتش، توجه شده است.